{

Patologia układu
limfatycznego



Odporność wrodzona i nabyta



Komórki układu odpornościowego-
limfocyty T i B



Reakcje nadwrażliwości



Choroby autoimmunologiczne



Rozrosty układy białokrwinkowego

Podstawowe pojęcia z zakresu
immunologii



Obniżenie całkowitej liczby krwinek
białych



Neutropenia/agranulocytoza (pon.
200/µl)



Niedostateczne lub nieefektywne
wytwarzanie granulocytów



Przyspieszona eliminacja lub niszczenie
granulocytów

Leukopenia



Zwiększenie liczby granulocytów
obojetnochłonnych



Zwiększenie liczby granulocytów
kwasochłonnych



Zwiększenie liczby granulocytów
zasadochłonnych



Zwiększenie liczby monocytów



Zwiększenie liczby limfocytów

Leukocytoza
odczynowa



Młodzi ludzie



EBV



Objawy: ból i zaczerwienienie gardła,
gorączka, powiększenie węzłów chłonnych,
spleno- i hepatomegalia



Testy na obecność EBV lub przeciwciał w
surowicy krwi



W morfologii krwi obwodowej stwierdza się
leukocytozę (10–20 tys./mm³) z limfocytozą
i limfocytami atypowymi, > 10% ogólnej
liczby krwinek białych.

Mononukleoza zakaźna



Poważne powikłania występują w mniej niż 5%
przypadków:



powikłania hemolityczne: ostra małopłytkowość, anemia
hemolityczna, agranulocytoza, pancytopenia.



powikłania ze strony OUN – porażenia nerwów
czaszkowych (najczęściej nerwu twarzowego), padaczka,
psychozy, zespół Guillaina-Barry’ego, zapalenie mózgu,
poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego



rzadko występuje zapalenie mięśnia sercowego,
zapalenie trzustki, zapalenie jąder



utrudnienie oddychania (duszność ze stridorem)



pęknięcie śledziony (rzadko)



zapalenie wątroby

Powikłania



Ostre



Przewlekłe nieswoiste

1.

Rozrost grudek chłonnych

2.

Rozrost w strefie przykorowej

3.

Histiocytoza zatokowa



Swoiste

1.

ziarniniaki

Odczynowe zmiany w węzłach chłonnych



Złośliwe rozrosty limfoidalne



Rozrosty szpikowe



Rozrosty histiocytarne

Rozrosty nowotworowe krwinek białych



Chłoniaki



Ziarnicze



Nieziarnicze



80-90% to chłoniaki B komórkowe (CD20 +)



Chłoniaki pojawiają się w każdym wieku



O różnym stopniu dojrzałości, biologii oraz
prognozie



Choroba węzłów chłonnych oraz w
lokalizacji pozawęzłowej (w tym śledziona,
wątroba, OUN, kości i inne)

Nowotwory limfoidalne



Chłoniaki indolentne



Chłoniaki o pośrednim stopniu
złośliwości



Chłoniaki o wysokim stopniu złośliwości

klasyfikacja



Chłoniaki z prekursorowych komórek B



Chłoniaki z obwodowych limfocytów B
(SLL, chłoniak z komórek płaszcza,
chłoniak grudkowy, MALT chłoniak,
DLBCL, chłoniak Burkitta)



Chłoniaki z prekursorowych komórek T



Chłoniaki z obwodowych komórek T lub NK
(ziarniniak grzybiasty, chloniak z
obwodowych limfocytówT, chłoniak
angioimmunoblastyczny)



Chloniak ziarniczy Hodgkina

Klasyfikacja

Wiek a chłoniak



najczęściej choroba dzieci i ludzi
młodych



wysoka złośliwość



duże prawdopodobieństwo wyleczenia
chemioterapią wielolekową



histologicznie nie do odróżnienia



immunologicznie:



fenotyp B: TdT, CD20,



fenotyp T: TdT, CD3

Chłoniaki/ białaczki z komórek
prekursorowych- limfoblastyczne

Białaczka /chłoniak limfoblastyczny z
prekursorowych komórek B

B-ALL



białaczka małych
dzieci, 75%



zajęcie szpiku, krwi,
CNS, węzłów,
śledziony, wątroby,
gonad



CR- 95% u dzieci, 60-
85% dorośli

B- LBL



fenotyp B ok. 10%



osobnicy młodzi, ok.
20 rż



zajęcie skóry, kości,
tkanek miękkich i
węzłów

Białaczka / chłoniak limfoblastyczny z
prekursorowych komórek T

T - ALL



dzieci 15% i dorośli 25%



wysoka leukocytoza



duży guz śródpiersia 50%



zajęcie krwi i szpiku



węzły, skóra, pierścień
Waldeyera, CNS, gonady

T - LBL



85 - 90% LBL



młodzi dorośli



guz śródpiersia



wysięk w opłucnej



szybka progresja



ostre lub podostre objawy



bladość, anemia



hepatosplenomegalia



wybroczyny



powiększenie węzłów chłonnych



u części chorych objawy ze strony CUN, zmiany w
jądrach, nerkach oraz kościach i stawach

Cechy kliniczne ALL

TDT+

Cytoplazmatyczne CD3+



dzieci, ludzie młodzi i osoby z

obniżoną odpornością (HIV+)



guz pozawęzłowy (przewód

pokarmowy, nerki, pierś, itp.)



wysoka złośliwość



w postaci endemicznej powiązany z

infekcją EBV

Chłoniak Burkitta



CD20+,



MIB1 niemal 100%

Cytogenetycznie t(8:14), t(2:8),

t(8:22)

Immunofenotyp BL

CD20+

MIB1
100%



zajęcie krwi i szpiku



leukocytoza z limfocytozą



węzły, wątroba, śledziona



obniżona odporność



przebieg powolny



fenotyp: CD20+, CD5+, CD23+, CD43+

Przewlekła białaczka limfatyczna PBL
( ang. CLL)



w około 3-5% przypadków



w chłoniaka z dużych komórek
B



czasem w chorobę
przypominającą Hodgkin
lymphoma

Transformacja (zespół Richtera)

CD23
+



starsi mężczyźni z uogólnioną

limfadenopatią, splenomegalią i

zajęciem szpiku



może być zajęcie skóry, przewodu

pokarmowego (polypositas

lymphomatosa)



przeżycie 3-5 lat

Chłoniak z komórek płaszcza
(mantle cell lymphoma)



Małe, niekształtne limfocyty



Fenotyp:



CD 20+,



ekspresja Cykliny D1(marker białka bcl-1
związanego z translokacją t(11;14)

Morfologicznie



makroskopowo mnogie polipy



histologicznie chłoniak z komórek
płaszcza



klinicznie szybkie uogólnienie

Polypositas lymphomatosa intestini

CD2
3

Cyclina D1+

MIB1



Z komórek B



W każdym wieku, najczęściej u osób
starszych



T (14,18)

Chłoniak grudkowy



G I - przewaga małych komórek



G II- małe i duże



G III- przewaga dużych

Stopniowanie (grading)- CB/CC



Postać węzłowa



Postać pozawęzłowa

Chłoniak z komórek B
strefy brzeżnej



rzadka postać



obwodowe węzły chłonne



dobry stan ogólny



wczesne wznowy po leczeniu



średnie przeżycie 5 lat

Węzłowy chłoniak strefy brzeżnej



dorośli (wiek powyżej 50 lat) z wywiadem

choroby autoimmunologicznej (z.

Sjőgrena, struma Hashimoto, gastritis +

Helicobacter pylori



uogólnienie w ok. 30% przypadków do

innych okolic pozawęzłowych



powolny przebieg, długie okresy remisji

Cechy kliniczne chłoniaków typu
MALT



DLBCL (chłoniak rozlany z dużych komórek B)



Burkitt`s lymphoma



Burkitt - like lymphoma

chłoniaki z komórek B o
wysokim stopniu złośliwości



guz śródpiersia przedniego



najczęściej młode kobiety



objawy kliniczne: duszność, zespół v.c.s,
kaszel



objawy radiologiczne : naciekanie
opłucnej, okolicy wnęk, płyn w opłucnej



histogeneza: grasicze limfocyty B

Pierwotny chłoniak
śródpiersia z dużych
komórek B



rozrost dojrzałych pozagrasiczych
limfocytów T



10-20% wszystkich przypadków
chłoniaków złośliwych w krajach
zachodnich



występują w każdym wieku w lokalizacji
węzłowej lub pozawęzłowej



często są zaawansowane w momencie
rozpoznania



57% posiada objawy B

Chłoniak z
obwodowych
limfocytów T



grasica



strefy grasiczozależne



skóra



centralny i obwodowy
układ nerwowy



krew

Chłoniaki T-
komórkowe
Zajęcie narządów



ostra choroba układowa (gorączka, zmiany skórne)



uogólnione powiększenie węzłów chłonnych



hepatosplenomegalia



poliklonalna hypergammaglobulinemia



anemia hemolityczna Coombs +



objawy występują zwykle po infekcji wirusowej lub
podaniu leków

Cechy kliniczne
chłoniaka
T- AILD

Histologicznie- znaczne

pokrywanie się cech obecnych
we wczesnych zmianach MF i w
szeregu zmian zapalnych skóry
imitujących MF

Chłoniaki skórne z
komórek T
(mycosis fungoides)



epidermotropizm w 75% przypadków



kilka atypowych limfocytów w naskórku
z jasnym „halo”



linijne rozmieszczenie w warstwie
podstawnej



atypowe limfocyty w 2/3 przypadków



mikroropnie Pautrier`a w 37%
przypadków



zwłókniała skóra właściwa z naciekami
limfocytarnymi

Kryteria rozpoznawcze w
mycosis fungoides

CD43+



Nodular lymphocyte predominant Hodgkin lymphoma



Classical Hodgkin lymphoma

Klasyfikacja WHO
ziarnicy złośliwej
(Hodgkin lymphoma)

Nodular sclerosis
Mixed cellularity
Lymphocyte - rich
Lymphocyte depleted



guzkowy rozrost



guzkowo - rozlany



lub rozlany



duże komórki L&H (popcorn
cells)

NLPHL -5%



głównie młodzi mężczyźni



zmiany zlokalizowane (zwykle węzły szyjne, pachowe
lub pachwinowe)



rzadko zajęcie śródpiersia, śledziony lub szpiku



powolny rozwój choroby, często wieloletni wywiad
limfadenopatii.

Klinicznie

CD20+



bardzo dobre



> 80% przeżywa 10 lat



3-5% przypadków progresja w
DLBCL



częste wznowy

Rokowanie



95% przypadków HL



dwa szczyty
zachorowań



15-35 lat



w starszym wieku



rola EBV w patogenezie

Klasyczny chłoniak
Hodgkina



CD30, CD15 - dodatnie, LCA -



CD20+ w około 40%



EBV- LMP1 - dodatnie



w MC - 75%



w NS - 10- 40%

Fenotyp komórek R-S
i H



średni wiek 28 lat



śródpiersie, często masywne
zajęcie



objawy B w 40%



NS I i NS II

NS - 70%
przypadków
klasycznego HL



20-25% przypadków



średnia wieku 37 lat



70% to meżczyźni



często objawy B



obwodowe węzły chłonne



śledziona 30%



szpik

MC



liczne małe limfocyty



brak granulocytów w
nacieku



rzadko objawy B



przebieg podobny do
NLPHL

Bogaty w limfocyty
CHL



około 5%



śledziona, wątroba,
węzły chłonne
zaotrzewnowe



szpik



objawy B w 80%

LD



Postać węzłowa



W śródpiersiu



Młodzi ludzie



Typ NS I i II



Typowo komórki lakunarne

NS (nodular sclerosis)