Wprowadzenie do
inwestycji
Inwestycja
Inwestycja – zaangażowanie określonej
kwoty kapitału na pewien okres
czasu
w
celu
osiągnięcia
w
przyszłości przychodu w wysokości,
która zrekompensuje inwestorowi:
• czas zamrożenia kapitału,
• oczekiwaną stopę inflacji,
• niepewność wielkości przyszłego
strumienia przychodu.
Dochód w okresie inwestycji
(Holding Period Return - HPR)
HPR - efektywny łączny dochód na
koniec okresu inwestycji, obliczony
przy
założeniu,
że
strumienie
pieniężne otrzymywane w trakcie
okresu są reinwestowane po stopie
procentowej wolnej od ryzyka.
inwestycji
wartosc
Poczatkowa
inwestycji
wartosc
Koncowa
HPR
n
HPR
HPR
Annual
1
Stopa dochodu w okresie inwestycji
(Holding Period Yield – HPY)
HPY (Holding Period Yield) = HPR – 1
Zadanie 1
Wartość początkowa inwestycji wynosi
250 USD, a wartość końcowa
inwestycji 350 USD. Czas trwania
inwestycji wynosi 2 lata. Oblicz HPR
oraz HPR i HPY w skali rocznej.
Zadanie 2
Wartość początkowa inwestycji wynosi
1000 USD, a wartość końcowa
inwestycji 750 USD. Czas trwania
inwestycji wynosi 2 lata. Oblicz HPR
oraz HPR i HPY w skali rocznej.
Zadanie 3
Wartość początkowa inwestycji wynosi
100 USD, a wartość końcowa
inwestycji 112 USD. Czas trwania
inwestycji wynosi 6 miesięcy. Oblicz
HPR oraz HPR i HPY w skali rocznej.
Stopa zwrotu z inwestycji w
instrument finansowy
(
)
1
,
1
1
1
j
j
j
J
t t
t
t
t
t t
j
t
t
P P
D
R
R
P
-
*
-
=
-
-
+
� +
=
�
gdzie:
R
t
– HPR
P
t
– cena instrumentu w chwili t
t
j
– data płatności strumienia pieniężnego
D
tj
– wartość strumienia pieniężnego płatnego w t
j
R
*
tj
,t
– stopa wolna od ryzyka dla okresu od t
j
do t
J – liczba płatności w okresie trwania inwestycji
Geometryczna średnia stopa zwrotu
(
) (
)
(
)
1
2
1
1
... 1
1
t
A
t
t
tJ
R
R
R
R
=
+
� +
� � +
-
1
1
n
HPR
GM
Geometryczna średnia stopa zwrotu (geomethric average return, time-
weighted return)
– stopa zwrotu z inwestycji, przy założeniu że strumienie pieniężne są
reinwestowane w to samo aktywo.
lub inaczej:
Arytmetyczna średnia stopa
zwrotu
Arytmetyczna średnia stopa zwrotu (arithmetic average return)
– stopa zwrotu z inwestycji przy założeniu, że w momencie otrzymania strumienia
pieniężnego następuje taka weryfikacja wielkości inwestycji (sprzedaż lub
dokupienie aktywów) aby wartość inwestycji pozostała na poziomie inwestycji
początkowej.
1
2
...
t
t
tJ
A
R
R
R
r
t
+
+ +
=
lub inaczej
:
n
HPY
AM
/
Zadanie 4
Oblicz arytmetyczną i geometryczną
stopę zwrotu dla inwestycji opisanej
w poniższej tabeli
Rok
Wartość
początkowa
Wartość
końcowa
HPR
HPY
1
100,0
115,0
1,15
0,15
2
115,0
138,0
1,20
0,20
3
138,0
110,4
0,8
-0,20
Zadanie 5
Arytmetyczna średnia stopa zwrotu
często
przeszacowuje
efekty
inwestycji, w skrajnych przypadkach
generując wyniki całkowicie mylące
Rok
Wartość
początkow
a
Wartość
końcowa
HPR
HPY
1
50
100
2,00
1,00
2
100
50
0,50
-0,50
Stopa dochodu z portfela
HPY portfela równa się średniej ważonej HPY
składowych portfela, gdzie wagami są udziały
wartości poszczególnych aktywów w początkowej
wartości portfela.
Zadanie 6
Oblicz
HPR
i
HPY
portfela
inwestycyjnego opisanego w tabeli
poniżej
Inwesty
cja
Liczba
akcji
Cena
początk
owa
(USD)
Wartość
początk
owa
(USD)
Cena
końcow
a (USD)
Wartość
końcow
a
HPR
HPY
Waga
HPY
ważone
1
100.000
10
1.000.00
0
12
1.200.00
0
1,20
20%
0,05
0,01
2
200.000
20
4.000.00
0
21
4.200.00
0
1,05
5%
0,20
0,01
3
500.000
30
15.000.0
00
33
16.500.0
00
1,10
10%
0,75
0,075
Razem
20.000.0
00
21.900.0
00
0,095
Oczekiwana stopa zwrotu
Oczekiwana stopa zwrotu, która w tym przypadku pełni rolę średniej
ważonej możliwych do osiągnięcia stóp zwrotu (wagami są
prawdopodobieństwa zrealizowania tych stóp), może być liczona jako
syntetyczna miara dochodu wyznaczona na podstawie rozkładu stopy
zwrotu:
m
i
i
i
r
p
R
E
1
)
(
gdzie:
r – oczekiwana stopa zwrotu,
p
i
– prawdopodobieństwo uzyskania i-tej możliwej wartości stopy
zwrotu,
r
i
– i-ta prawdopodobna do uzyskania wartość stopy zwrotu,
m – ilość możliwych do uzyskania wartości stopy zwrotu.
Zadanie 7
Oblicz oczekiwaną stopę zwrotu z inwestycji jeśli
rozkład prawdopodobieństwa kształtowania się
stopy zwrotu jest opisany jak w tabeli poniżej:
Scenariusz
makroekonomiczn
y
Prawdopodobieńst
wo
Stopa zwrotu
Ożywienie
gospodarcze, brak
inflacji
0,15
0,20
Recesja, wysoka
inflacja
0,15
-0,20
Stabilne warunki
makroekonomiczne
0,70
0,10
Oczekiwana stopa zwrotu z
próby
W sytuacji gdy niemożliwe jest uzyskanie informacji o rozkładzie
stopy zwrotu w celu jej oszacowania, można posłużyć się danymi
historycznymi (stopami zwrotu, które zostały zrealizowane w
przeszłości). W ten sposób dokonuje się pomiaru oczekiwanej
stopy zwrotu będącej średnią arytmetyczną stóp zwrotu:
n
t
t
r
n
r
E
1
1
)
(
gdzie:
r
t
– stopa zwrotu instrumentu finansowego (aktywu)
zrealizowanego w okresie t,
n – liczba okresów z których pochodzą dane.
Ryzyko
Ryzyko to w procesie inwestycyjnym zagrożenie
dla osiągnięcia przez inwestora oczekiwanej stopy
zwrotu.
Precyzyjniej
ryzyko
to
mierzalne
prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia o
cechach innych niż zdarzenie oczekiwane i
wpływającego w sposób bezpośredni lub pośredni
na odchylenie wartości docelowej od poziomu
zakładanego.
Miary ryzyka
inwestycyjnego
Najpowszechniej
stosowane
miary
ryzyka to miary opierające się na
koncepcji ryzyka, mówiącej, że wraz
ze wzrostem zmian stóp bądź cen
dochodu instrumentów finansowych
rośnie ryzyko inwestycyjne związane
z tym instrumentem.
Miary zmienności są rozumiane jako
zmienność rozkładu stopy zwrotu.
Wariancja stopy zwrotu
Wariancja – definiuje rozproszenie wokół średniej.
Jest to średnia ważona kwadratów odchyleń
pojedynczych wartości stóp zwrotu od poziomu
oczekiwanej stopy zwrotu, gdzie wagami są
prawdopodobieństwa wystąpienia danej stopy
zwrotu. Jednostka miary wariancji jest kwadratem
jednostki miary badanej cechy np. %.
Wariancja
2
1
var
n
i
i
i
R
E
r
p
gdz
ie:
i
r
– wartość zmiennej o i-tym wariancie badanej cechy,
E(R)– oczekiwana stopa zwrotu,
p
i
– prawdopodobieństwo uzyskania i-tej możliwej wartości stopy
zwrotu.
Wariancja z próby
2
1
1
2
1
var
n
i
i
n
i
i
r
r
n
n
r
r
i
r
r
gdz
ie:
– wartość zmiennej o i-tym wariancie badanej
cechy,
– średnia arytmetyczna,
n – ilość (liczba) badanych
jednostek.
Odchylenie standardowe stopy
zwrotu
Odchylenie standardowe stopy zwrotu – podobnie jak
wariancja
określa
stopień
dyspersji
(rozproszenia)
poszczególnych wartości badanej cechy od jej średniej
arytmetycznej. Jeżeli wartość odchylenia standardowego
zmniejsza się to odpowiednio maleje także dyspersja
badanej cechy i maleje ryzyko związane z danym
instrumentem. Odchylenie standardowe jest obliczane jako
pierwiastek kwadratowy z wariancji i podawane jest w takich
samych jednostkach jak badana cecha. Przyjmuje wartości
dodatnie (nieujemne).
Odchylenie standardowe
n
t
t
i
st
R
E
r
p
1
2
var
Odchylenie standardowe z
próby
(
)
2
1
1
n
st
t
t
r r
n
s
=
=
-
�
Zadanie 8
Oblicz
odchylenie
standardowe
i
wariancję stopy zwrotu dla inwestycji
opisanej w Zadaniu 7
Odchylenie przeciętne
Odchylenie przeciętne – jest definiowane jako średnia
arytmetyczna bezwzględnych odchyleń wartości stopy zwrotu
od średniej arytmetycznej stopy zwrotu. Odchylenie przeciętne
przedstawia o ile od średniej arytmetycznej różnią się jednostki
danej zbiorowości. Między odchyleniem przeciętnym a
standardowym dotyczących tego samego szeregu istnieje
zależność:
st
s
.
Odchylenie przeciętne
( )
1
n
i
i
i
s
p r E r
=
=
� -
�
Odchylenie przeciętne z
próby
n
i
i
n
i
i
r
r
n
n
r
r
s
1
1
1
Zadanie 9
Oblicz odchylenie przeciętne stopy
zwrotu dla inwestycji opisanej w
Zadaniu 7.
Względne miary ryzyka
Względne miary ryzyka – należy stosować gdy miary bezwzględne
mogą dawać mylące wyniki – na przykład gdy warunki inwestycyjne
są zasadniczo odmienne czyli oczekiwane stopy zwrotu z
porównywanych inwestycji różnią się znacząco.
Standardowy współczynnik
zmienności
Standardowy współczynnik zmienności przedstawia stosunek
odchylenia standardowego do oczekiwanej stopy zwrotu
pomnożony przez 100%.
( )
100%
st
CV
E R
s
=
�
Przeciętny współczynnik zmienności
Przeciętny
współczynnik
zmienności
określa
stosunek
odchylenia przeciętnego do oczekiwanej stopy zwrotu
pomnożony przez 100%.
( )
100%
s
CV
E R
=
�
Zadanie 10
Oceń
ryzyko
inwestycji
A
i
B
przedstawionych poniżej wykorzystując
standardowy współczynnik zmienności.
Inwestycja A
Inwestycja B
Oczekiwana stopa
zwrotu
0,07
0,12
Odchylenie
standardowe
0,05
0,07
Zysk względny
Współczynnik zmienności zawodzi w przypadku
inwestycji o ujemnych stopach zwrotu. Wówczas
można posłużyć się jego odwrotnością określaną
jako współczynnik zysku względnego.
( )
100%
st
E R
W
s
=
�
Zadanie 11
Oceń
ryzyko
inwestycji
A
i
B
przedstawionych poniżej wykorzystując
standardowy współczynnik zmienności.
Inwestycja A
Inwestycja B
Oczekiwana stopa
zwrotu
0,07
-0,05
Odchylenie
standardowe
0,05
0,07