DIAGNOZA W

MODELU

POSTĘPOWANIA

SOCJOTERAPEUTYCZ

NEGO

SOCJOTERAPIA

Słowniku psychologicznym odnajdujemy
następującą definicję:
„Socjoterapia to organizowanie środowiska
społecznego pacjenta w tym kierunku, by w
możliwie dużym stopniu sprzyjało
wyzdrowieniu i utrzymaniu zdrowia
psychicznego. Socjoterapia akcentuje
znaczenie kontaktów chorego z osobami z
jego otoczenia społecznego – inni chorzy,
personel medyczny, najbliżsi - dla procesu
leczenia”.

Słownik psychologiczny red. S. Szewczuk, Wiedza powszechna,
Warszawa, 1979, s.274

SOCJOTERAPIA

Natomiast w Słowniku pedagogicznym
autor definicji pisze, że:

„Socjoterapia jest jednym ze sposobów
łagodzenia i eliminowania negatywnych
norm obyczajów w zachowaniach
społecznych, bądź społecznie
niepożądanych”.

Słownik pedagogiczny red. W. Okoń, PWN, Warszawa, 1984,
s. 278

SOCJOTERAPIA

Pojęcie socjoterapii wg. J. Strzemiecznego:

„Socjoterapia polega na celowym
stwarzaniu pacjentowi warunków tj.
doświadczeń społecznych, umożliwiających
zajście procesu socjoterapeutycznego
(zmianę sądów o rzeczywistości, sposobów
zachowań i odreagowanie emocjonalne)(…)
Socjoterapię określa cel zajęć. Jeśli głównym
celem pracy z pacjentami jest stwarzanie im
doświadczeń korygujących zaburzenia”.

Strzemieczny J. Zajęcia socjoterapeutyczne dla dzieci i
młodzieży(materiał powielony).s. 45

DIAGNOZA SOCJOTERAPEUTYCZNA



Pierwszym etapem oddziaływania
socjoterapeutycznego jest diagnoza
typu zaburzeń zachowania człowieka.
Polega ona na rozpoznaniu charakteru
trudności i analizie zaburzeń w jego
relacjach ze światem. Celem diagnozy
jest zebranie informacji, które
umożliwiają zaprogramowanie zajęć
korygujących, dostosowanych do typu
zaburzeń.

DIAGNOZA SOCJOTERAPEUTYCZNA

Aby dokonać diagnozy zaburzeń zachowania i
trudności młodego człowieka J.Strzemieczny
podaje następujący schemat postępowania:



Wyodrębnienie sytuacji, w których pacjent
na prezentuje zachowania wyraźnie
odbiegające od normy.



Analiza i określenie specyficznych
trudności pacjenta. Określenie jakie
elementy sytuacji sprawiają trudności i w
jakim obszarze relacji.



Określenie obszaru relacji np. w relacjach
z rówieśnikami i charakteru zaburzeń  np.
w komunikowaniu pozytywnych nastawień.

DIAGNOZA SOCJOTERAPEUTYCZNA



Do dobrego przeprowadzenia diagnozy
nie jest konieczne specjalistyczne,
psychologiczne przygotowanie.
Potrzebny jest pewien trening w
obserwacji pod kątem analizy znaczenia
poszczególnych zachowań np. jaką
funkcję obronną będzie pełniło dane
zachowanie.

DIAGNOZA SOCJOTERAPEUTYCZNA

Zaburzenia zachowania powstają na
skutek przeżytych urazów będących
trudnymi doświadczeniami, z którymi
pacjent nie potrafił sobie poradzić. Można
je zaobserwować w różnych obszarach
ich funkcjonowania:



     Relacja z rówieśnikami,



     Relacja z osobami dorosłymi,



     Relacja do samego siebie,



     Relacja zadaniowa.

DIAGNOZA SOCJOTERAPEUTYCZNA

Cechami charakterystycznymi zaburzeń
zachowania są:



     Nieadekwatność,



     Sztywność reakcji,



     Szkodliwość dla podmiotu i
otoczenia,



     Negatywne emocje.

DIAGNOZA SOCJOTERAPEUTYCZNA



Z nieadekwatnością mamy do czynienia,
gdy zachowania pacjenta nie są
racjonalnymi reakcjami na daną
sytuację.



Natomiast sztywność reakcji wiąże się
ze stałym przebiegiem zaburzeń
zachowania, niezależnie od tego, w jaki
sposób zmienia się sytuacja. Pewne
elementy sytuacji „uruchamiają” te
same , określone zachowania.
Zaburzone zachowania są często
niekorzystne dla otoczenia i samego
pacjenta.

DIAGNOZA SOCJOTERAPEUTYCZNA



Zachowanie stereotypowe pozbawia
człowieka, np. możliwości budowania
satysfakcjonującej relacji z otoczeniem,
zdobycia nowej umiejętności. Takie
zachowania wywołują negatywną
reakcje otoczenia, a pacjent przeżywa
frustrację związaną z własną
nieskutecznością lub poczucie winy.

DIAGNOZA SOCJOTERAPEUTYCZNA



. Zazdrość, lęk, złość, poczucie krzywdy,
niechęć – to tylko niektóre negatywne
emocje towarzyszące zachowaniom
zaburzonym. Czasami osoba taka
sprawia wrażenie, że ich nie przeżywa.
Jednak po dokładniejszym przyjrzeniu
się widoczne jest u niej silne napięcie
lub chęć ukrycia emocji pod maską
obojętności.

EMILIA

PRZEJAWY OBJAWY

FUNKCJONOWANIE

PRZYCZYNY

SĄDY, OPINIE O

SOBIE

EMOCJE

KOREKTA

- niska samoocena
- brak wiary w siebie
- kłopoty z przeżywaniem
radości
- brak zaufania do siebie
- czuje się winna stając w
obronie własnych potrzeb
- szybko wycofuje się z relacji
- kłamie, gdy równie dobrze
mogłaby powiedzieć prawdę
- posiada nadkontrolne
zachowania  wobec męża
(podsłuchuje rozmowy
telefoniczne, sprawdza go i
szpieguje)
- przyjmuje nadmiernej
odpowiedzialności
(usprawiedliwia jego absencję
w pracy, itp.)
- zbyt emocjonalnie podchodzi
do wykonywanych zadań
- ma kłopoty w pracy
 

- ojciec alkoholik
- utrata ojca w
wieku 8 lat
- matka oziębła
emocjonalnie,
depresyjna
- brak relacji z
matką
- brak wsparcia ze
strony najbliższych
- brak tożsamości
- życie w chaosie
emocjonalnym
- brak akceptacji
osób, na których jej
zależy
- własna izolacja
- mąż alkoholik,
który stosuje
przemoc
-nieprawidłowe
przekonanie, że
wszyscy mężczyźni
krzywdzą kobiety
 
 

- myśli, że
bardzo różni się
od innych
- lepiej siedzieć
cicho,
- żeby przeżyć
trzeba się
wycofać
- wszyscy się
mnie czepiają
- nie zależy mi
na dobrej opinii
w pracy
- do niczego się
nie nadaję
- nie potrafię
tego zrobić
- będę zawsze
sama

- strach
- zagubienie
wyobcowani
e
- niepokój
- napięcie
- ból
- rozpacz
- wstyd
- bezsilność
- samotność
- poczucie
odrzucenia
- poczucie
zagrożenia
- poczucie
krzywdy
- gniew
- bunt
- miłość
- nadzieja

Psychoedukacja,
zajęcia związane z
problemem radzenia
sobie w trudnych
sytuacjach
- praca nad
asertywnymi
zachowaniami
- praca nad
wyszukiwaniem
swoich mocnych
stron i umiejętność
wykorzystania tego
w praktyce

PRZYKŁAD DIAGNOZY