WYKLUCZENIE I
PROJEKTY INKLUZJI
SPOŁECZNEJ
PRZYGOTOWAŁY:
---------------------------------------------------
INSTYTUCJE NA RZECZ
OSÓB WYKLUCZONYCH
Programy i strategie
Przebieg prezentacji
• Wstęp - pojęcie wykluczenia i inkluzji społecznej,
czynniki mogące prowadzić do wykluczenia społecznego.
• Polityczne strategie społeczne na lata 2007-2013.
• Narodowe strategie spójności a kwestia wykluczenia
społecznego.
• Regionalne programy operacyjne wspomagające osoby
wykluczone społecznie.
• Gminne, instytucjonalne formy wspierania osób
wykluczonych społecznie.
• Zakres działań jednostek organizacyjnych pomocy
społecznej.
• Podsumowanie.
Wstęp - pojęcie wykluczenia i
inkluzji społecznej
• WYKLUCZENIE SPOŁECZNE –
to
brak lub ograniczenie możliwości
uczestnictwa, wpływania i
korzystania
z podstawowych instytucji
publicznych
i rynków, które powinny być
dostępne dla wszystkich, a w
szczególności dla osób ubogich.
Wstęp - pojęcie wykluczenia i inkluzji
społecznej
• INKLUZJA SPOŁECZNA –
to proces wtórnej socjalizacji,
odzyskiwania dla społeczeństwa jednostek i całych grup
środowiskowych wykluczonych społecznie.
Wykluczenie społeczne wiąże się nie tylko z problemami,
wynikającymi wyłącznie z braku zatrudnienia, ale
również z niemożnością uczestniczenia w pełni w życiu
społeczno-zawodowym. Przeciwdziałanie wykluczeniu
społecznemu polega więc także na udzielaniu pomocy
w postaci materialnej i niematerialnej osobom, które nie
są w stanie pokonać rożnych barier i problemów
społecznych, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby
i możliwości.
Czynniki mogące prowadzić do
wykluczenia społecznego
• pochodzenie etniczne,
• niski poziom wykształcenia,
• niski status ekonomiczny,
• niewielki dostęp do środków komunikacji (niska mobilność
społeczna),
• funkcjonujące w społeczeństwie stereotypy i uprzedzenia, których
skutkiem jest bezpośrednia lub pośrednia dyskryminacja ze
względu na jakąś cechę danej osoby, np. płeć, orientację
seksualną, wiek, pochodzenie rasowe, wyznanie czy
niepełnosprawność.
Polityczne strategie społeczne na lata
2007-2013
Działania polityki społecznej
skierowane są do takich grup, jak:
• rodziny wychowujące dzieci;
• osoby bezrobotne;
• osoby niepełnosprawne;
• seniorzy;
• imigranci.
Polityczne strategie społeczne na
lata 2007-2013
Priorytety strategii polityki społecznej:
• Priorytet 1. Poprawa warunków powstawania i funkcjonowania
rodzin. Wsparcie rodzin w wychowaniu i edukacji dzieci.
• Priorytet 2. Wdrożenie aktywnej polityki społecznej.
• Priorytet 3. Kompleksowa rehabilitacja i aktywizacja osób
niepełnosprawnych.
• Priorytet 4. Tworzenie warunków sprzyjających integracji w
starzejącym się społeczeństwie.
• Priorytet 5. Aktywizacja i mobilizacja partnerów lokalnych publiczno-
społeczne podstawą rozwoju usług społecznych.
• Priorytet 6. Partnerstwo publiczno-społeczne podstawą rozwoju usług
społecznych.
• Priorytet 7. Integracja społeczna i zawodowa imigrantów.
Narodowe strategie spójności a
kwestia wykluczenia społecznego
Priorytety Narodowej Strategii
Integracji Społecznej realizowane są
w zakresie:
• prawa do edukacji;
• prawa do zabezpieczenia socjalnego;
• prawa do pracy;
• prawa do ochrony zdrowia;
• innych praw społecznych.
Narodowa Strategia Integracji
Społecznej – priorytety
Priorytety w zakresie realizacji prawa do edukacji:
• wzrost uczestnictwa dzieci w wychowaniu
przedszkolnym;
• poprawa jakości kształcenia na poziomie gimnazjalnym i
ponadgimnazjalnym;
• upowszechnienie kształcenia na poziomie wyższym i jego
lepsze dostosowanie do potrzeb rynku pracy;
• rekompensowanie deficytów rozwoju intelektualnego i
sprawnościowego dzieci;
• upowszechnienie kształcenia ustawicznego.
Narodowa Strategia Integracji
Społecznej – priorytety
Priorytety w zakresie realizacji prawa do
zabezpieczenia socjalnego:
• radykalne ograniczenie ubóstwa skrajnego,
którego poziom jest obecnie nieakceptowany i
wymaga podjęcia zdecydowanych działań;
• ograniczenie tendencji wzrostowych
rozwarstwienia dochodowego, tak aby różnice
te nie odbiegały od przeciętnego poziomu w
krajach UE.
Narodowa Strategia Integracji
Społecznej – priorytety
Priorytety w zakresie realizacji prawa
do pracy:
• ograniczenie bezrobocia
długookresowego;
• zmniejszenie bezrobocia młodzieży;
• zwiększenie poziomu zatrudnienia
wśród niepełnosprawnych;
• zwiększanie liczby uczestników
aktywnej polityki rynku pracy.
Narodowa Strategia Integracji
Społecznej – priorytety
Priorytety w zakresie realizacji prawa do
ochrony zdrowia:
• wydłużenie przeciętnego dalszego trwania życia
w sprawności;
• upowszechnienie dostępu do świadczeń opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych;
• zwiększenie zakresu programów zdrowia
publicznego obejmujących kobiety i dzieci.
Narodowa Strategia Integracji
Społecznej – priorytety
Priorytety w zakresie realizacji innych praw społecznych:
• zwiększenie dostępu do lokali (mieszkań) dla grup
najbardziej zagrożonych bezdomnością;
• zapewnienie lepszego dostępu do pracowników
socjalnych;
• rozwinięcie pomocy środowiskowej i zwiększenie liczby
osób objętych jej usługami;
• zaangażowanie obywateli w działalność społeczną;
• realizacja Narodowej Strategii Integracji Społecznej przez
samorządy terytorialne;
• zwiększenie dostępu do informacji obywatelskiej
i poradnictwa.
Regionalne programy operacyjne
wspomagające osoby wykluczone
społecznie
Program Kapitał Ludzki
PRIORYTET VII:
Promocja integracji społecznej.
Działanie 7. 1. Rozwój i upowszechnienie
aktywnej integracji.
Cel działania: Rozwijanie aktywnych form integracji
społecznej i umożliwianie dostępu do nich osobom
zagrożonym wykluczeniem społecznym oraz
poprawa skuteczności funkcjonowania instytucji
pomocy społecznej w regionie.
Regionalne programy operacyjne
wspomagające osoby wykluczone
społecznie
Działanie 7. 2. Przeciwdziałanie wykluczeniu
i wzmocnienie sektora ekonomii społecznej
Cel działania: Poprawa dostępu do zatrudnienia osób
zagrożonych wykluczeniem społecznym
i rozwijanie sektora ekonomii społecznej.
• Aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagrożonych
wykluczeniem społecznym –projekty konkursowe.
• Wsparcie ekonomii społecznej – projekty konkursowe.
Regionalne programy operacyjne
wspomagające osoby wykluczone
społecznie
Działanie 7. 3. Inicjatywy lokalne na rzecz
aktywnej integracji.
• Cel działania: Inicjowanie działań na rzecz
integracji społecznej w przestrzeni lokalnej.
Działanie 7. 4. Niepełnosprawni na rynku
pracy
• Cel działania: Aktywizacja społeczno-zawodowa
osób niepełnosprawnych i poprawa dostępu do
zatrudnienia dla tych osób.
Zakres wdrażania regionalnych programów
operacyjnych wspomagających osoby
wykluczone społecznie
Zakres wdrażania regionalnych programów
operacyjnych wspomagających osoby
wykluczone społecznie
Zakres wdrażania regionalnych programów
operacyjnych wspomagających osoby
wykluczone społecznie
STRATEGIA WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO
W ZAKRESIE POLITYKI SPOŁECZNEJ DO ROKU 2015
Misją niniejszej Strategii jest:
podnoszenie jakości życia
wśród tych mieszkańców regionu, którzy ze względu
na trudną sytuację życiową nie są
w stanie samodzielnie zaspokoić podstawowych
potrzeb bytowych, a przez to nie mogą uczestniczyć
lub mają ograniczony udział
w życiu rodzinnym, zawodowym
i społecznym.
Cele dla województwa zachodniopomorskiego
1. Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia:
•
Aktywizacja osób długotrwale bezrobotnych.
•
Promocja na rzecz zatrudnienia osób długotrwale bezrobotnych.
•
Podnoszenie kwalifikacji i umiejętności osób długotrwale bezrobotnych.
•
Przeciwdziałanie „dziedziczeniu” przez mieszkańców województwa
długotrwałego bezrobocia.
2. Pomoc rodzinom w prawidłowym wypełnianiu ról społecznych:
•
Tworzenie lokalnego systemu wsparcia dla rodzin.
•
Pomoc dla rodzin znajdujących się w sytuacjach kryzysowych:
•
Poprawa jakości i dostępu do usług socjalnych.
Cele dla województwa
zachodniopomorskiego
3.
Przeciwdziałanie i łagodzenie negatywnych skutków marginalizacji
grup społecznych:
•
Rozbudowa zaplecza instytucjonalnego i pozainstytucjonalnego na rzecz
rozwiązywania problemów społecznych.
•
Aktywizacja mieszkańców województwa zagrożonych marginalizacją
społeczną, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet.
•
Edukacja zawodowa i społeczna osób zagrożonych marginalizacją
społeczną,
ze szczególnym uwzględnieniem kobiet.
4. Zmniejszenie spożycia alkoholu i używania środków
psychoaktywnych oraz ograniczanie ich negatywnych skutków
wśród mieszkańców województwa:
•
Edukacja społeczna i działalność wychowawcza.
•
Lecznictwo odwykowe oraz rehabilitacja osób uzależnionych.
•
Przeciwdziałanie negatywnym następstwom używania środków
psychoaktywnych
.
Cele dla województwa zachodniopomorskiego
5. Tworzenie warunków równego dostępu osób
niepełnosprawnych do życia zawodowego
i społecznego:
•
Integracja społeczna osób niepełnosprawnych we wszystkich
grupach społecznych.
•
Integracja zawodowa osób niepełnosprawnych.
6. Podniesienie bezpieczeństwa społecznego
i socjalnego wśród osób starszych
:
•
Poprawa bezpieczeństwa socjalnego wśród ludzi starszych.
•
Aktywizacja społeczna osób starszych.
•
Wzmocnienie roli i miejsca osób starszych
w środowiskach lokalnych.
Gminne instytucjonalne formy
wspierania osób wykluczonych
Do instytucjonalnych jednostek
organizacyjnych pomocy społecznej należą:
• regionalne ośrodki polityki społecznej
• powiatowe centra pomocy rodzinie
• ośrodki pomocy społecznej
• domy pomocy społecznej
• placówki specjalistycznego poradnictwa, w tym
rodzinnego
• placówki opiekuńczo-wychowawcze
• ośrodki adopcyjno-opiekuńcze
• ośrodki wsparcia
• ośrodki interwencji kryzysowej
Zakres działań jednostek organizacyjnych
pomocy społecznej
Regionalne ośrodki polityki społecznej
• wykonują zadania pomocy społecznej
w województwach samorządowych
• koordynuje realizację strategii wojewódzkiej
w zakresie polityki społecznej będącej integralną częścią rozwoju
województwa obejmującej
w szczególności programy: przeciwdziałania wykluczeniu
społecznemu, wyrównywania szans osób niepełnosprawnych,
pomocy społecznej, profilaktyki
i rozwiązywania problemów alkoholowych, współpracy
z organizacjami pozarządowymi – po konsultacji
z powiatami
Zakres działań jednostek organizacyjnych
pomocy społecznej
Powiatowe centra pomocy rodzinie
•
wykonuje zadania powiatu w zakresie pomocy społecznej
•
zadania powiatowych centrów pomocy rodzinie w miastach na prawach powiatu
realizują miejskie ośrodki pomocy społecznej (miejskie ośrodki pomocy rodzinie)
•
starosta przy pomocy PCPR sprawuje nadzór nad działalnością rodzinnej opieki
zastępczej, ośrodków adopcyjno – opiekuńczych, jednostek specjalistycznego
poradnictwa,
w tym rodzinnego, oraz ośrodków wsparcia, domów pomocy społecznej oraz
placówek opiekuńczo-wychowawczych
•
PCPR koordynuje realizację strategii rozwiązywania problemów społecznych
•
kierownik PCPR współpracuje z sądem w sprawach dotyczących opieki i
wychowania dzieci pozbawionych całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej
Zakres działań jednostek organizacyjnych
pomocy społecznej
Placówka opiekuńczo-wychowawcza
• zapewnia dzieciom i młodzieży pozbawionym częściowo i
całkowicie opieki rodzicielskiej oraz niedostosowanym
społecznie dzienną lub całodobową, ciągłą lub okresową opiekę
i wychowanie, jak również wspiera działania rodziców w
wychowaniu i sprawowaniu opieki
• placówki ze względu na specyfikę działań dzielą się na :
1. Placówki wsparcia dziennego
2. Placówki interwencyjne
3. Placówki rodzinne
4. Placówki socjalizacyjne
Zakres działań jednostek organizacyjnych pomocy
społecznej
Ośrodki adopcyjno-opiekuńcze
• prowadzą poradnictwo dla dzieci i rodziców oraz terapię rodzinną, w
tym dla rodziców dzieci umieszczonych w placówkach opiekuńczo-
wychowawczych
• inicjuje i wspomaga zastępcze formy opieki i wychowania rodzinnego
Ośrodki wsparcia
• ośrodek wsparcia jest środowiskową formą pomocy półstacjonarnej
służącą utrzymaniu osoby w jej naturalnym środowisku i
przeciwdziałaniu instytucjonalizacji, a w szczególności:
1. środowiskowe domy samopomocy
2. dzienne domy pomocy
3. noclegownie
4. ośrodki opiekuńcze
Zakres działań jednostek organizacyjnych
pomocy społecznej
Ośrodki interwencji kryzysowej
• ich rolą jest świadczenie specjalistycznych
usług, zwłaszcza psychologicznych, prawnych,
hotelowych, które są dostępne przez całą dobę
– osobom, rodzinom
i społecznościom będącym ofiarami przemocy
lub znajdującym się w innej sytuacji kryzysowej
– w celu zapobieżenia powstawania lub
pogłębiania się dysfunkcji tych osób, rodzin lub
społeczności
Zakres działań jednostek organizacyjnych pomocy
społecznej
Ośrodki adopcyjno-opiekuńcze
• prowadzą poradnictwo dla dzieci i rodziców oraz terapię rodzinną, w
tym dla rodziców dzieci umieszczonych w placówkach opiekuńczo-
wychowawczych
• inicjuje i wspomaga zastępcze formy opieki i wychowania rodzinnego
Ośrodki wsparcia
• ośrodek wsparcia jest środowiskową formą pomocy półstacjonarnej
służącą utrzymaniu osoby w jej naturalnym środowisku i
przeciwdziałaniu instytucjonalizacji, a w szczególności:
• środowiskowe domy samopomocy
• dzienne domy pomocy
• noclegownie
• ośrodki opiekuńcze
Zakres działań jednostek
organizacyjnych pomocy
społecznej
Dom pomocy społecznej
• świadczy, na poziomie obowiązującego standardu, osobom
wymagającym całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub
niepełnosprawności usługi: bytowe, opiekuńcze, wspomagające,
edukacyjne w formach i zakresie wynikających z indywidualnych
potrzeb
• domy, w zależności od tego, dla kogo są przeznaczone dzielą się na
domy dla:
- Osób w podeszłym wieku
- Osób przewlekle somatycznie chorych
- Osób przewlekle psychicznie chorych
- Dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie
- Dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie
- Osób niepełnosprawnych fizycznie
Zakres działań jednostek
organizacyjnych pomocy społecznej
Ośrodek pomocy społecznej
• wykonuje zadania z zakresu pomocy społecznej w gminie
• OPS koordynuje realizację strategii rozwiązywania problemów
społecznych
• OPS może kierować wnioski o ustalenie niezdolności do pracy,
niepełnosprawności i stopnia niepełnosprawności do organów
określonych odrębnymi przepisami
• wójt (burmistrz, prezydent miasta) udziela kierownikowi OPS
upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych
w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących
do właściwości gminy
PRZYKŁADY PRZEPROWADZONYCH PROJEKTÓW
W NASZYM WOJEWÓDZTWIE Z ZAKRESU POLITYKI
SPOŁECZNEJ
• Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2011 rok
UM Szczecin
• Projekt „SZANSA NA PRACĘ”
• Projekt „Szansa na lepsze jutro”
• Projekt "STER NA PRACĘ„
• Projekt „Doradca zawodowy i pośrednik pracy w
standardach unijnych”
• Projekt partnerski „Piramida kompetencji"
PRZYKŁADY PRZEPROWADZONYCH PROJEKTÓW
W NASZYM WOJEWÓDZTWIE Z ZAKRESU POLITYKI
SPOŁECZNEJ- CDN
• Projekt „SZANSA NA PRACĘ” – Uczestnikami projektu są
osoby bezrobotne zarejestrowane
w Powiatowym Urzędzie Pracy w Szczecinie ze szczególnym
uwzględnieniem osób będących
w szczególnej sytuacji na rynku pracy.
• Projekt „Szansa na lepsze jutro” – Celem projektu było
podniesienie poziomu aktywności zawodowej i ponowne
wejście na rynek pracy osób długotrwale bezrobotnych
zarejestrowanych
w Powiatowym Urzędzie Pracy w Szczecinie powyżej 12
miesięcy, a w szczególności osób niepełnosprawnych.
PRZYKŁADY PRZEPROWADZONYCH PROJEKTÓW
W NASZYM WOJEWÓDZTWIE Z ZAKRESU POLITYKI
SPOŁECZNEJ - CD
•
Projekt "STER NA PRACĘ" – Celem głównym projektu było wsparcie pracowników
branży okrętowej i firm kooperujących w działaniach zmierzających do podjęcia
zatrudnienia w nowym zawodzie. Projekt skierowany był do osób pracujących w
firmach branży okrętowej i firm kooperujących z branżą okrętową działających na
terenie województwa zachodniopomorskiego, którzy z własnej inicjatywy zamierzali
się przekwalifikować lub zmienić wykonywany zawód.
W ramach projektu: „Ster na pracę” planowano objąć szkoleniem 300 osób, a 400
osób objąć doradztwem. Po zakończeniu szkoleń uczestnicy otrzymali zaświadczenia
ukończenia szkolenia, potwierdzające umiejętności nabyte dzięki udziałowi w
projekcie.
•
Projekt partnerski „Piramida kompetencji" – Celem projektu jest wzmocnienie
kadrowe, kompetencyjne i techniczne oraz standaryzacja usług rynku pracy
świadczonych przez PUP
w woj. zachodniopomorskim do końca 2012 roku. Uczestnikami projektu są
Pracownicy Urzędów Pracy z terenu woj. zachodniopomorskiego, którzy w ramach
swoich obowiązków, w bezpośrednim kontakcie, wspierają bezrobotnych poprzez
różne formy aktywizacji zawodowej.
Lepiej zapobiegać niż
leczyć!
BIBLIOGRAFIA
• Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, POD
RED. D. Lalaka, T. Pilcha, Warszawa 1999.
• J. Kwaśniewski, Praca socjalna. Pomoc społeczna, Warszawa 1998.
• Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski, Warszawa
2003.
• R. Szarfenberg, Marginalizacja i wykluczenie społeczne. Wykłady,
Warszawa 2006, Instytut Polityki Społecznej UW.
• Szczegółowy opis priorytetów Programu Operacyjnego Kapitał
Dziękujemy za uwagę!