Wybrane testy do badania
zdolności motorycznych
dzieci.

Wykonały:
K. Drobniak
M. Kamińska
K. Owsikowska
J. Pierzchalska
M. Radosz
A. Samek

Rozwój fizyczny dziecka

Rozwój fizyczny – nierównomiernie i skokowo

przebiegający proces prowadzący do dojrzałości

organizmu.

Wiek, wzrost, waga

W okresie przedszkolnym wzrost dzieci bardzo

szybko się zmienia. Na początku okresu

wczesnoszkolnego między 6 a 8 rokiem życia

następuje faza szybszego wzrostu. Zjawisko to jest

nazywane skokiem szkolnym. Po 8 roku zmniejsza

się tempo wzrostu wysokości ciała, zwiększa się

natomiast wewnętrzne rozrastanie organizmu.

Przyrost wysokości i ciężaru ciała powinien być w

tym okresie powolny i zasadniczo równomierny.

Wśród dzieci rozpoczynających naukę szkolną

występuje duże zróżnicowanie pod tym względem.

Dzieci różnią się wzrostem, ciężarem ciała,

sprawnością fizyczną

i dojrzałością biologiczną.

Dziewczynki a chłopcy- różnice płci,

sylwetka

Rozwój fizyczny dziecka w wieku wczesnoszkolnym

nie różni się zanadto u dziewczynki i chłopca.

Najbardziej wyraźnie różnice zarysowują się w

okresie przedpokwitania. Różnice te dotyczą

istotnych zmian, jakie zachodzą w gruczołach

wewnętrznych i budowie ciała. Pod koniec okresu

wczesnoszkolnego zaczynają

się pojawiać zwłaszcza w przypadku dziewczynek

objawy, które są wynikiem dojrzewania płciowego.

W chłopców następuje rozbudowa głównie klatki

piersiowej,

u dziewczynek zbiera się tłuszczyk w okolicach

dolnych kończyn i bioder. Różnice morfologiczne

i fizjologiczne nie pozostają bez wpływu na

możliwości motoryczne dziewcząt i chłopców.

Chodzenie, bieganie

6-latki mają dobrze i prawidłowo opanowane

ruchy lokomocyjne: chodzenie, biegi i skoki.

Cechuje

je znaczna sprawność fizyczna i koordynacja

ruchów, czego pewną syntezą i wskaźnikiem

może być umiejętność skoków przez skakankę.

Stopy dziecka w wieku wczesnoszkolnym

powinny

już wyglądać jak u dorosłego, a kolana powinny

być ustawione prawidłowo. Około 7. roku życia

chód przybiera stały charakter, jest w miarę

stabilny

i bezpieczny.

Dzieci w tym wieku nie są jeszcze odporne na

zmęczenie, dlatego nie są zdolne do

długotrwałego wysiłku.

Kontrola ruchów

Dziecko z wiekiem staje się silniejsze i odporniejsze.

W młodszym wieku szkolnym mięśnie duże dziecka

rozwijają się wcześniej niż drobne. W związku z tym

i w związku z dużą pobudliwością , dzieci w młodszych

klasach szkolnych wykonują dużo ruchów zbytecznych

i szybkich nie dostosowanych do tempa pracy. Są raczej

dostosowane do wykonywania ruchów silnych

i zamaszystych niż drobnych i wymagających

dokładności.

Cały czas rozwija się jego siła, wzrasta też oszczędność

ruchów. Przestają być one tak chaotyczne

i nieprzemyślane, zwiększa się precyzja ruchów.

    Bardzo sprawnie funkcjonują analizatory np.

wzrokowy.

Zabawy ruchowe

Dziecko jest bardzo aktywne ruchowo. W tym wieku

ważne stają się dla niego zajęcia ruchowe, sport i

lekcje wychowania fizycznego. Dzięki zabawom

ruchowym dziecko wykształca ruchy mimowolne

i dowolne. Jednak mogą być one mało precyzyjne i

nieco zamaszyste.

Zabawy i gry ruchowe wszechstronnie oddziałują

na organizm dziecka, przyczyniając się do

podnoszenia sprawności fizycznej oraz rozwijania

wszystkich cech motoryki.

Zabawom ruchowym towarzyszy zwykle duże
zaangażowanie uczuciowe, przeżywanie silnych
emocji: radości, zadowolenia, a także skupienia
i zainteresowania. Zabawy ruchowe rozwijają
także pamięć i twórczą wyobraźnię dziecka,
doskonalą
i podnoszą ich znaczenie, wszechstronnie
wpływają
na ich rozwój. Wywierają również dobroczynny
wpływ
na rozwój charakteru dzieci i takie jego cechy,
jak : samodzielność, śmiałość, pomysłowość,
panowanie nad sobą, dokładność,
zdyscyplinowanie i inne.
Mają również „ społeczny" charakter, tzn.
przyzwyczajają dzieci do działalności w zespole,
do podejmowania obowiązków, rozwijają
koleżeństwo, solidarność
z innymi, uczciwość i zdyscyplinowanie. Mogą być
również źródłem pierwszych społecznych

adoracji lub problemów.

Rozwój fizyczny jak i psychiczny dziecka jest

zależny od wielu czynników. Należą do nich przede

wszystkim:

- wrodzone możliwości rozrostu

- stan wszystkich narządów jakie uczestniczą w

przemianie materii

- środowisko zewnętrzne, które wspiera dziecko by

wykorzystało swoje możliwości.

Nauczyciel znając powyższe prawa rządzące

rozwojem dziecka, powinien umiejętnie je

wykorzystywać

w warunkach codziennej działalności i zapewnić

uczniowi wszechstronny i jak najbardziej

optymalny rozwój fizyczny. Aby te zadania

realizować, musi poznać stan, poziomu rozwoju i

sprawności fizycznej swoich wychowanków, gdyż

tylko na tej podstawie może ustalić odpowiednie

wymagania wychowawcze oraz zasady

postępowania w procesie nauczania.

Siatka centylowa :
wykres pokazujący jak
z upływem czasu zmienia
się określona cecha
u dziecka (np. wzrost,
waga). Umożliwia to
ocenę, czy dziecko
prawidłowo przybiera na
wadze i ma wzrost
odpowiedni do swojego
wieku. Ponadto
wprowadzając
systematycznie pomiary
swojego dziecka można
uzyskać tzw. krzywą
rozwoju, która  pozwala
określić 
czy dziecko rozwija się
harmonijnie.
centyl - to wartość
statystyczna mówiąca ile
procent dzieci waży lub
mierzy tyle samo lub
mniej niż twoje dziecko.
Mianowicie jeśli wynik
wypada na 75 centylu
oznacza to, że u 75%
rówieśników twojego
dziecka odnotowano
niższą wartość danej
cechy.

powyżej 97 centyla -
otyłość,
pomiędzy 90 a 97
centylem - nadmiar
masy ciała w stosunku
do wzrostu,
pomiędzy 75 a 90
centylem - tendencja
do nadmiaru masy
ciała,
pomiędzy 25 a 75
centylem - wartości
przeciętne,
prawidłowe,
pomiędzy 10 a 25
centylem - tendencja
do niedoboru masy
ciała,
pomiędzy 3 a 10
centylem - deficyt
masy ciała
poniżej 3 centyla -
wychudzenie.

Sprawność motoryczna, to sprawność ruchowa

i fizyczna. Sprawność ruchowa, to opanowanie

własnego ciała, umiejętność wykonywania

nawyków ruchowych, które wykształciły się

podczas ćwiczeń. Sprawność fizyczną

charakteryzuje się jako siłę, szybkość, zręczność

wyrażoną w wykonywanych czynnościach.

Cechy motoryczne główne:

siła

Wytrzymałość

Szybkość

Zwinność

Poboczne:

Skoczność

Zręczność

Gibkość

Diagnoza sprawności fizycznej

Jednym z celów zajęć wychowania fizycznego jest

rozwój sprawności fizycznej uczniów, na którą

składa się:

- zdolności i kondycja ( siła, szybkość,

wytrzymałość ),

- zdolności koordynacyjne,

- gibkość.

Najczęściej spotykaną i stosowaną metodą oceny

sprawności fizycznej są testy. Testy stwarzają

możliwość obiektywnej oceny sprawności

motorycznej uczniów. Stanowią one również

zachętę dla uczniów, mobilizując ich do dalszej

pracy. Do oceny zdolności motorycznych

uczniów mogą być stosowanie testy syntetyczne

i analityczne.

Test syntetyczny

Polega na łącznej ocenie cech kondycyjnych

i koordynacyjnych w jednej próbie. Przykładem

może być odpowiednio skonstruowany tor

przeszkód,

a wykładnią poziomu badanych cech - czas

wykonywania próby.

Przydatność takiego testu w warunkach

szkolnych jest niewielka, gdyż informacja w

postaci czasu pokonania toru, nie daje oceny

poszczególnych cech motorycznych

.

Testy analityczne

Dostarczają w miarę obiektywnej informacji na

poziomie badanych cech motorycznych.

Najczęściej stosowanymi miernikami sprawności
fizycznej są testy:
J. Mydlarskiego, R. Trześniowskiewgo, L. Denisiuka,
Z. Chromińskiego, Międzynarodowy Test
Sprawności Fizycznej, Eurofit, ISF Zuchory, Próba
Harwardzka,
Test Coopera

Miernik sprawności fizycznej T. Mydlarskiego
1. Bieg na dystansie 60 m ze startu niskiego.
2. Skok wzwyż z rozbiegu na wprost.
3. Rzut piłeczką palantową (80 g) lewą i prawą ręką.

Miernik prawności fizycznej R.
Trześniowskiego.
1. Bieg na dystansie 60m ze startu niskiego.
2. Skok wzwyż z rozbiegu o dowolnej technice.
3. Skok w dal z rozbiegu.
4. Rzut piłeczką palantową (80 g), rzut granatem
(500 g) dla uczniów powyżej 14,5 lat

Indeks sprawności fizycznej K. Zuchory

- wykonywanie zaproponowanych w nim ćwiczeń

daje możliwość rzetelnego określenia poziomu cech

motorycznych,

- ćwiczenia dobrano tak, aby mogły być

wykonywane przez wszystkich

i w każdych warunkach,

- podane w indeksie próby szybkości, skoczności,

siły ramion, gibkości, wytrzymałości, siły mięśni

brzucha są proste i nie wymagają specjalnego

sprzętu,

- każda próba jest oceniana wg. Sześciopunktowej

skali,

- w odróżnieniu od innych tego typu sprawdzianów

charakteryzuje się prostotą ćwiczeń i łatwością

odczytywania wyników,

- suma punktów uzyskanych we wszystkich próbach

jest oceną sprawności

i daje możliwość porównania jej z normami

przewidywanymi dla poszczególnych grup wieku,

- uzyskany ogólny przeciętny wynik jest obiektywnie

porównywalny z wynikami uzyskanymi w różnych

okresach życia oraz z osiągnięciami innych,

bez względu na płeć i wiek,

- można obserwować rozwój określonych cech

motorycznych, postępy

w wyniku pracy indywidualnej, nawet jeśli są one

niewielkie, i nie są adekwatne do wymogów

programowych,

- uczniów sprawnych fizycznie, którzy już w

pierwszych próbach indeksu otrzymali wysoką lub

wybitną ocenę sprawności, kolejne pomiary

pobudzają

do stałej troski o utrzymanie wysokiego poziomu

sprawności.

Próba 1 – szybkość

Sposób wykonania:
Szybki bieg w miejscu przez 10 s, wysoko
unosząc kolana i klaszcząc pod uniesioną nogą.
Liczymy klaśnięcia.

Próba 2 – skoczność

Sposób wykonania:
Skok w dal z miejsca, rezultat mierzymy stopami,
w obliczeniach zaokrąglając wynik: mniej niż pół
stopy
w dół, więcej niż pół stopy w górę.

Próba 3 – siła ramion
Sposób wykonania:
Uchwycić się drążka lub gałęzi tak, aby swobodnie
zawisnąć,
nie dotykając nogami podłoża. Wykonujemy kolejne
ćwiczenia
o wzrastającej trudności.

Próba 4 – gibkość

Sposób wykonania:
Z pozycji na baczność, nie zginając nóg w
kolanach, wykonać ruchem ciągłym powolny skłon
w przód.

Próba 5 – wytrzymałość

Sposób wykonania:
Próbę można wykonać w dwojaki sposób:

l Bieg w miejscu w tempie ok. 120 kroków na min. –

liczymy czas biegu.

l Bieg na odległość , oceniamy pokonany dystans.

Próba 6 – siła mięśni brzucha

Sposób wykonania:
W leżeniu na plecach (ręce dowolnie ułożone)
unosimy nogi tuż nad podłogą i wykonujemy
,,nożyce poprzeczne”, tak długo jak możemy.

Po wykonaniu wszystkich prób należy zsumować
uzyskane wyniki w kolejnych próbach, a następnie
porównać wyniki z normami dla poszczególnych
kategorii wieku.

Normy oceny sprawności

Po wykonaniu wszystkich prób należy zsumować
uzyskane wyniki w kolejnych próbach, a następnie
porównać wyniki z normami dla poszczególnych
kategorii wieku.

Normy oceny sprawności

Przykład interpretacji wyników dla
uczennicy kl I :

Wiek 7 lat
Wyniki uzyskane w poszczególnych próbach:

Razem uzyskanych punktów – 15

Dla wieku 7 lat to ocena bardzo dobra, do oceny
wybitnej brakuje 7 punktów. N- l powinien w
przypadku tej uczennicy zwrócić uwagę na
ćwiczenia rozwijające siłę ramion i wytrzymałość

Test Coopera - 12. minutowy bieg

1. Przed przystąpieniem do testu należy dzieci i młodzież
przygotować co najmniej przez dwa miesiące stosując na każdej
lekcji w-f biegi trwające od kilku do kilkunastu minut. W
przygotowaniach tych, zwłaszcza w klasach młodszych, nauczyciel
w-f powinien informować uczniów o technice biegu, utrzymaniu
tempa i rozłożeniu sił na dystansie.
2. Test przeprowadzać na lekcji w-f w grupach ustalonych przez
nauczyciela według możliwości wytrzymałościowych uczniów.
3. W teście biorą udział tylko uczniowie z aktualną kartą zdrowia.
4. Termin badań podać uczniom 2-3 dni wcześniej.
5. Należy podjąć działania propagandowo-organizacyjne:
wywieszenie norm, zapowiedź wystawienia ocen, nagród i
dyplomów, przeprowadzenie testu w formie zawodów szkolnych,
dobór właściwych partnerów, ustawienie na trasie kolorowych
chorągiewek.
6. Test powinien być przeprowadzony na bieżni okrężnej - najlepiej
400 m.
7. Dla ułatwienia pomiaru należy przy bieżni ustawić chorągiewki
co 25-50 m.
8. Uczniów należy podzielić na grupy o podobnych zdolnościach
kondycyjnych.
9. Rozgrzewka przed biegiem nie powinna być krótsza niż 5 min.
10. Na tydzień przed testem właściwym przeprowadzić bieg
próbny.

Test Coopera

1.Normy dla

chłopców
(w metrach)

2. Normy dla
dziewczyn
( w
metrach)

Test sprawności motorycznej L. Denisiuka
1. Próba siły (rzut piłką lekarską)

Wykonanie: postawa w małym rozkroku, stopy równolegle do siebie
przed linią rzutów, piłka trzymana oburącz - zamach ze skłonem
tułowia do tyłu, nogi ugięte w kolanach - rzut piłką zza głowy, na
odległość.

Ocena: po wykonaniu dwóch rzutów próbnych (dzieci 7-11 lat piłka
1 kg, starsi piłka 2 kg), wykonuje się trzy rzuty kwalifikowane do
pomiaru.

2. Próba mocy (skok dosiężny)

Wykonanie: potarcie czubków palców kredą lub namoczenie wodą
i zaznaczenie palcami na desce miejsca dosięgu.  Odsunięcie się od
ściany na odległość zapewniającą wykonanie swobodnego zamachu.
Przysiad
z zamachem ramion w tył - wyskok z odbicia obunóż w górę z
jednoczesnym wyciągnięciem ramiona w górę - dotknięcie jak
najwyżej podziałki palcami. Dwa skoki próbne

Ocena: z trzech skoków mierzonych - bierzemy tylko jeden
najlepszy.
Wynik określamy w centymetrach na podstawie różnicy
najwyższego dosięgu w wyskoku i dosięgu w staniu.

2 a.  Skok w dal z miejsca

Wykonanie: ustawienie w miejscu oznaczonym linią (na progu),
stopy równolegle do siebie, ugięcie nóg w kolanach - zamach rąk
do tyłu - skok
z mocnym zamachem rąk w przód z odbicia obunóż.

Ocena: miara odległości od linii (progu) do tylnej krawędzi pięty
(śladu)
w centymetrach

3. Próba szybkości (bieg na 30 - 60 metrów)

Wykonanie: na sygnał wysoki start z oznaczonego miejsca, badani w
obuwiu ćwiczebnym - bieg sprintem na określonym dystansie.

Ocena: szybkość mierzona czasem biegu na dystansie 30 m dla
dzieci 7 - 9 lat, 40 m - dla dzieci 10 - 11 lat, 60 m - dla dzieci 12
letnich i starszych. Ocenę stanowi czas biegu na określonym
dystansie, mierzony z dokładnością
do 0,1 sekundy.

4. Próba zwinności ( kompleksowa)

Wykonanie: próba składa się z kilku odcinków o różnym sposobie
wykonania: na sygnał start z pozycji wysokiej do chorągiewki
ustawionej w odległości 5 m od linii startu i mety - okrążenie
chorągiewki - bieg do materaca (w połowie między chorągiewkami) -
przewrót w przód - bieg do drugiej chorągiewki (10 metrów od
pierwszej) - okrążenie chorągiewki w drodze powrotnej do materaca
- przyjecie pozycji na czworakach do materaca - ponowny przewrót -
powstanie - bieg do pierwszej chorągiewki - okrążenie bez dotykania
- bieg do mety. 

Ocena: czas wykonania całej próby mierzony z dokładnością do 0,1
sekundy.

5 a. Próba wytrzymałości (bieg na 300 metrów)

Wykonanie: na sygnał start wysoki - bieg pojedynczo na dystansie
obuwiu ćwiczebnym.
Ocena: czas biegu mierzony z dokładnością do 0,1 sekundy.

5 b. Przysiady z wyrzutem nóg

Wykonanie: przysiady z wyrzutem nóg do podporu w określonym
czasie (dziewczęta - 30 s, chłopcy - 60 s). Na komendę "ćwicz" z
postawy stojąc - przysiad podparty - energiczny wyrzut nóg w tył,
tak aby udo i podudzie tworzyły linię prostą i aby biodra
znajdywały się w linii prostej łączącej pięty z karkiem lub poniżej
niej - powrót do przysiadu podpartego, po czym szybkie przejście
do postawy z klaśnięciem w dłonie nad głową. 
Ocena: liczba przysiadów z wyrzutem nóg do podporu w czasie 30
sekund dla dziewcząt i 60 sekund dla chłopców. Cała próba
powoduje zadłużenie tlenowe, mierzy wytrzymałość ogólną.

Test powinno się przeprowadzać w dwóch
częściach. Pierwszego dnia należy przeprowadzić
pierwsze trzy próby (1, 2, 3). W drugim dniu –
pozostałe pięć prób.

Do oceny poziomu sprawności fizycznej niezbędne
są tabele punktacyjne dla chłopców i dziewcząt.
Uzyskane wyniki (w cm, s, kg) są przeliczane na
punkty w skali
od 1 do 100. Po uzyskaniu punktów ze wszystkich
ośmiu prób, możemy je porównać do norm
klasyfikacyjnych
i na tej podstawie ustalić poziom sprawności
fizycznej. Wysoki poziom sprawności posiada
osoba, która otrzymała łącznie, co najmniej 481
punktów, średni
– jeśli mieści się w przedziale punktowym 320-480,

niski – 319 punktów i mniej.

Test Chromińskiego
1. Bieg na 60 m ze startu niskiego.
2. Rzut piłką ciężką (3 kg) w tył ponad głową.
3. Bieg na dystansie 600 m (dziewczęta) i 1000 m
(chłopcy).

Wyniki z proponowaną oceną.

Bieg na 60 m - dziewczęta

Bieg na 60 m - chłopcy

Rzut piłką ciężką (3 kg) - dziewczęta

Rzut piłką ciężką (3 kg) - chłopcy

Bieg na 600 m - dziewczęta

Bieg na 1000 m - chłopcy

MIEDZYNARODOWY TEST SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ

1. Bieg na dystansie 50 m ze startu wysokiego-próba

szybkości biegowej

2. Skok w dal z miejsca-próba mocy (siły nóg)

3. Bieg na 600 m - dziewczęta i chłopcy w wieku 11 lat,

bieg na dystansie 800 m - dziewczęta w wieku 12 i

więcej lat, bieg na dystansie 1000 m - chłopcy w wieku

12 i więcej lat-próba wytrzymałości

4. Ściskanie dynamometru.

5. I. Podciąganie na drążku próba siły rąk i barków.

II. Wytrzymanie w zwisie na ugiętych ramionach -

dziewczęta oraz chłopcy do 11 lat, podciąganie w zwisie

na ramionach- chłopcy w wieku 12 lat i więcej.

6. Bieg wahadłowy 4 x10 m (zwinnościowy)

7. Skłony w przód z leżeniem tyłem przez 30 s - próba

siły mięśni brzucha.

8. Skłon tułowia w przód-próba gibkości

W Międzynarodowym Teście Sprawności
Fizycznej
bateria testów składa się z 8 prób. Badania
sprawności fizycznej zaleca się przeprowadzić w
ciągu 2 dni, przy czym próby l. 2, 3 w pierwszym,
zaś 4, 5, 6, 7, 8
– w drugim dniu. Jeśli cały test stosuje się w ciągu
jednego dnia, wskazane jest, aby wytrzymałość
mierzyć na końcu. Ze sposobem wykonania
poszczególnych prób należy dokładnie zapoznać
badanego, bezpośrednio przed ich właściwym
wykonaniem. Badany powinien ćwiczyć w
odpowiednim stroju (krótkie spodenki, koszulka,
tenisówki), po dokładnej rozgrzewce. Wszystkie
próby i ich pomiary muszą być przeprowadzone
ściśle według instrukcji.

Bibliografia:
1.www.urwis.pl
2.Skan tabeli z książeczki zdrowia dziecka
3.Urszula Kierczak „Poradnik metodyczny, wychowanie

fizyczne, nauczanie zintegrowane”

4.http://www.wychowaniefizyczne.pl/testy_sprawnosci.

html