ZASOBY

PRZEDSIĘBIORSTWA W

TEORII EKONOMII

1

Piotr Bemnarek gr.151

Teresa Szczerba

gr.151

Sylwia Kałaska gr.151

Ekonomia - jest to nauka społeczna, czyli o produkcji i
podziale dóbr.

„Jest nauką gromadzącą i porządkującą prawdziwą
wiedzę o gospodarowaniu, czyli o produkcji i podziale
dóbr rzadkich. Odpowiada na pytanie, co, jak i dla
kogo jest wytwarzane”.

Pierwszym ekonomistą był Ksenofont (historyk grecki,
uczeń Sokratesa) jego dzieło „Oikonomikos” czyli
Gospodarz, jest przede wszystkim na temat
zarządzania gospodarstwem domowym.

2

Zasoby

- to „czynniki wytwórcze służące do zaspokajania potrzeb

ludzkich: materialnych i niematerialnych, wykorzystywane w procesie
gospodarczym do wytwarzania dóbr i usług”, odnosząc się do podstawowych
czynników wytwórczych tj. ziemia, praca, kapitał można je podzielić na:

zasoby naturalne - nie są wytworem pracy ludzi, są darem natury
( przyroda, surowce mineralne,przestrzeń)

zasoby ludzkie - tworzą ludzie wraz z ich umiejętnościami i
doświadczeniami.

„ Kapitałem ludzkim nazywamy umiejętności umożliwiające produkcję dóbr i
zarobkowanie (np. znajomość matematyki) […], w trakcie pracy powstają dwa
rodzaje kapitału ludzkiego: uniwersalny i specyficzny. Uniwersalny kapitał ludzki
składa się z umiejętności, które można wykorzystać także w innych firmach. […].
Natomiast specyficzny kapitał ludzki można wykorzystać jedynie w tej firmie, w
której powstał. „

zasoby kapitałowe - to wartości rzeczowe i finansowe, wytworzone przez
człowieka tj. budynki,surowce.

zasoby niematerialne - „niemające postaci fizycznej, unikalne składniki
majątku, które zintegrowane z aktywami rzeczowymi mogą być
przedmiotem zarządzania strategicznego […], determinują możliwość
uzyskania przewagi konkurencyjnej, wpływając jednocześnie na wartość
rynkową przedsiębiorstwa”

3

CZYNNIKI WYTWÓRCZE W TEORII EKONOMII

WILLIAM PETTY

Ekonomista i naczelny lekarz angielskiej
armii w Irlandii. Twórca działu nauki-
statystyki. Jako pierwszy obliczył dochód
narodowy Anglii i Walii.

Teoria bogactwa narodowego stanowiła
pierwszorzędne miejsce w systemie jego
poglądów ekonomicznych.

W. Petty

twierdził, iż rola handlu zagranicznego jest

coraz bardziej ograniczona i znacząco ustępuje
miejsca na rzecz procesu produkcji. Wprowadził
dodatkową teorię czynników produkcji. Dwa spośród
czterech czynników mają znaczenie

pierwotne i

równorzędne.

Wymieniał je w słynnym powiedzeniu

„ojcem bogactwa jest praca, a matką – ziemia”

Wyróżnił także kwalifikacje zawodowe oraz różne
zasoby (czynniki), które czynią pracę wydajniejszą.
Umiejscowione są one w roli czynników istotnych,
lecz należą one do czynników

podrzędnych.

Według W. Petty’ego fundamentalne znaczenie dla
gospodarki mają kwalifikacje zawodowe.

4

Szkocki myśliciel i filozof.Uznawany jest za kolebkę ekonomii.

Wartość pojmował dwoiście, w znaczeniu

użytkowym

(jako użyteczność pewnego towaru) oraz

wymiennym

(jako możliwość nabycia innego dobra). Skupiał się

wyłącznie na istocie wartości wymiennej. Odwoływał

się do czasów wymiany w społeczeństwie

pierwotnym, kiedy to działała w pełnym tego słowa

znaczeniu wymiana barterowa (towar za towar).

Sformułował teorię wartości opartej na pracy.

’

’praca była pierwszą ceną, pierwotnym pieniądzem

nabywcy, którym się płaciło za wszelkie przedmioty”

Dogmat Smith ’a głosił, iż „wartość w wymianie

mierzy się ilością pracy uprzedmiotowionej, którą

można w zamian uzyskać. Na tę wartość składają się

trzy części. Jest to płaca, zysk i renta gruntowa”.

Zwrot kosztów oraz zysk otrzymuje właściciel

kapitału w momencie, gdy sprzedaje produkt pracy

robotnika najemnego. Zaś sam właściciel ziemi, który

udostępnia prawo do użytkowania tejże ziemi,

otrzymuje tz. Rentę gruntową za prawo do gruntu.

Adam Smith

5

Jest też interpretowany z teorią „ niewidzialnej ręki rynku”

Mówi ona z o tym iż człowiek kierując się własnym interesem, często popiera interesy

społeczeństwa skuteczniej niż wtedy, gdy zamierza służyć im rzeczywiście. Ku temu

popycha go właśnie rzekoma ,,niewidzialna ręka”.  Mechanizm ,,niewidzialnej ręki” to

nic więcej jak naturalna zdolność rynku do samoregulacji.

6

David Ricardo

Angielski ekonomista, zaliczany do klasyków

ekonomii

Odrzucił „dogmat Smitha” teorię, iż wartość
towaru jest uzależniona od ilości pracy, jaką
otrzymuje się za zakup niego podczas
wymiany.

Koncentrował się na wartości opartej na
pracy.

„Teoria wartości:

Wartość towaru, to jest

ilość jakiegoś innego towaru, który można
otrzymać w zamian, zależy od względnej
ilości pracy niezbędnej do jego wytworzenia,
nie zaś od większego czy mniejszego
wynagrodzenia, które zapłacono za tę pracę”

Negował pieniądz, jako miernik wartości.

Uważał, że pieniądz papierowy pod wpływami
polityki finansowej oraz bankowej szybko
zmienia swoją wartość.

7

Jean-Baptiste Say

Francuski przedsiębiorca i ekonomista, przedstawiciel
francuskiego nurtu ekonomii klasycznej.

J. Say nie utożsamiał się z teoriami
reprezentowanymi przez A. Smith ’a oraz
D. Ricardo na temat wartości twórczej roli
pracy. Po raz pierwszy zaakcentował on
znaczenie czwartego czynnika, którym
jest przedsiębiorczość. Twierdził on, iż
użyteczność produktu stanowi główną cenę
tego dobra i jest jednocześnie górną
granicą wartości wymiennej. W swej teorii
czynników produkcji zdolność do wytwarzania
wartości towarów przypisał Say
trzem czynnikom: pracy robotników i
przedsiębiorcy, kapitałowi (wartość narzędzi
surowców)oraz zasobom natury (ziemia i prawa
przyrody). Płaca była częścią dochodów
pozyskiwanych w zamian za świadczone usługi
przez robotników oraz przedsiębiorców.

8

Alfred Marshall

ekonomista i filozof angielski

9

Marshall wniósł duży wkład w stworzenie
podstaw teorii produkcji i ekonomiki
przedsiębiorstwa. Oprócz pracy,
kapitału i ziemi wprowadził czwarty czynnik
produkcji, jakim jest organizacja.
Według niego tworzy ją natura i
człowiek. Naturę rozumiemy jako teorię ziemi
tj. wszystkie dary, które
przynoszą dochód. Zaś przez
człowieka możemy zrozumieć wykonywaną
przez niego pracę, która jest źródłem
dochodu.

Wprowadził trzy teorie wartości:

• Okres rynkowy – o cenie decyduje popyt .

• Okres krótki – o cenie współdecydują popyt

i koszt produkcji.

• Okres długi – o cenie decydują tylko i

wyłącznie koszty produkcji.

Twierdził, iż popyt pełni znaczenie korygujące,
czyli wpływa na przedsiębiorców do
zachowań zgodnych z wymaganiami.
Więc zgodnie z tym zapotrzebowaniem
danego rynku, przedsiębiorcy mogą zwiększyć
bądź ograniczyć produkcję,

Friedrich von

Hayek

Austriacki ekonomista, laureat Nagrody

Nobla

Wyjątkowy człowiek renesansu, który wniósł
wkład w rozwój nauki polityki,
psychologii i ekonomii. Według niego
cały rynek był spontanicznym porządkiem,
czyli nieplanowanym. Uważał i co
więcej udowadniał, że gospodarka
zarządzana odgórnie jest nieefektywna,
a wręcz nawet niemożliwa. Kluczem do
produktywnego zarządzania
gospodarką jest ład spontaniczny jak i sama
wiedza, którą podzielił na dwie kategorie:
generalną (zbiór ogólnych praw
i zasad kierujących się do zbioru
rzeczywistych elementów) i szczegółową
(skupioną na konkretnych
uwarunkowaniach dotyczących miejsca
i czasu).

10

Joseph Alois

Schumpeter

Austriacki ekonomista, uważany za jednego z
najwybitniejszych ekonomistów XX wieku.

Zajmował się problematyką rozwoju
gospodarczego, za główne jego
czynniki uznawał przedsiębiorczość oraz
innowacje techniczne i organizacyjne.

Przewidywał on
transformację kapitalizmu w socjalizm na drodze
rozwoju wielkich spółek akcyjnych

.

Twierdził, że cały wytworzony produkt
jest dzielony między takie czynniki jak praca i
ziemia. Natomiast zwrot poniesionych
kosztów otrzymują dobra kapitałowe.
Zysk zaś, jako zupełnie inny dochód
występuje dopiero w warunkach wzrostu i rozwoju
gospodarczego, a całość jest
napędzana przez przedsiębiorców Innowacyjność
według Schumpeter ’a jest niezbędna w
osiągnięciu przez przedsiębiorstwo przewagi
konkurencyjnej.

11

Podsumowanie

Niezależnie od wieku oraz danych teorii, jakie głosili powyżsi
ekonomiści, każdy dążył do rozwoju gospodarczego i co za tym
idzie do zaspokojenia ludzkich potrzeb
materialnych jak i tych niematerialnych. Aby gospodarka mogła się
w pełni rozwijać i prosperować na jak najwyższym
poziomie potrzebne jest łączenie wszystkich
czynników wytwórczych. Można udoskonalać jak
i rozbudowywać ilość tych czynników. Na przestrzeni lat
zmieniał się sposób funkcjonowania przedsiębiorstw,
dlatego też wiele z tych teorii opisujących
rzeczywistość gospodarczą przestają być dziś adekwatne. Dorobek
tych twórców teorii inspiruje ówczesnych ekonomistów,
jednak wraz z rozwojem ekonomicznym
świata występuje konieczność szukania bądź ewoluowania
czynników wytwórczych.

12

Bibliografia

• B. Czarny, Podstawy Ekonomii, Warszawa 2011.

• W. Stankiewicz, Historia myśli ekonomiczne, Warszawa 1998, PWN.

• G.B Spychalski, Zarys historii myśli ekonomicznej, Warszawa 1999,

PWN.

• A. Smith, Badania nad nad naturą i przyczynami bogactwa

narodów, tom I, Warszawa 1954.

• D. Ricardo, Zasady ekonomii politycznej i opodatkowania,

Warszawa 1957.

• P.F. Ducker, Społeczeństwo post-komunistyczne, Warszawa 1999,

PWN.

• M. Blaug, Teoria ekonomii: ujęcie retrospektywne, Warszawa 1999,

PWN.

• J. Dzionek-Kozłowska, System ekonomiczno-społeczny Alfreda

Marshall’a, Warszawa 2007, PWN.

• F. von Hayek, Zgubna pycha rozumu. O błędach socjalizmu, Wyd.

ARCANA, Kraków 2004.

1
3