PRZEDMIOT, CELE, FUNKCJE I

ZADANIA PEDAGOGIKI

PRZEDSZKOLNEJ

Karolina Kalus-Mazurek

Magdalena Kasprzak

PRZEDMIOT I ZADANIA

• Przedmiotem

pedagogiki
przedszkolnej jest
planowe i świadome
oddziaływanie na
dziecko. Zajmuje się
problematyką
zbiorowego
wychowania dzieci z
uwzględnieniem
różnych wpływów
wychowawczych.

Zadania pedagogiki przedszkolnej:
• Dostarczenie praktyce wiedzy, która

służy jej doskonaleniu, wyjaśnianiu i
weryfikowaniu działań praktycznych

• Gromadzenie wiedzy o wychowaniu w

instytucjach przedszkolnych przez
rzetelne opisywanie dostrzeganych
zjawisk

• Wyciąganie wniosków, jak należy

organizować działalność pedagogiczną
w środowisku przedszkolnym, co
należy pozostawić, co zmienić

• Ukazywanie celów funkcji, treści,

zasad, sposobów planowania,
skutecznych metod i form pracy z
dziećmi (tok działalności edukacyjnej)

• Określanie kompetencji

pedagogicznych i cech osobowości
nauczyciela

• Do zadań przedszkola należy wszechstronne wychowanie

dzieci, opieka nad ich zdrowiem i bezpieczeństwem,
współpraca z rodziną, ze szkołą i środowiskiem. Podkreślona
jest także potrzeba pobudzenia (stymulowania) rozwoju
dzieci oraz wyrównywania (kompensowania) odchyleń w tym
rozwoju.

• Działalność wychowawcza przedszkola polega, bowiem nie

tylko na kierowaniu rozwojem dziecka i pobudzaniu tego
procesu, ale także wymaga pracy wyrównawczej, usuwania
lub łagodzenia stwierdzonych u dzieci zaburzeń. Chcąc,
zatem ukazać główne i najbardziej istotne funkcje
przedszkola, należy przyjąć, że spełnia ono przede wszystkim
zadania opiekuńcze, wychowawcze, wyrównawcze i
społeczne.

• Z istoty wychowania przedszkolnego wynika, że jego funkcje

opiekuńcza, wychowawcza, wyrównawcza i społeczna są ze
sobą ściśle powiązane, jedna warunkuje drugą i wszystkie
razem składają się na efekty działalności przedszkola.

Cele pedagogiki przedszkolnej:
• Są to świadomie założone skutki działania. To, co próbujemy

osiągnąć, do czego zmierzamy. Jest to efekt końcowy
działania. Działania są zadaniami, które realizujemy w drodze
do osiągania celu.

• Cele stanowią podstawową funkcję w stosunku do pozostałych

elementów procesu edukacji.

• Głównym celem wychowania przedszkolnego jest

wspomaganie i ukierunkowywanie rozwoju dziecka zgodnie z
jego wrodzonym potencjałem i możliwościami rozwojowymi w
relacjach ze środowiskiem społeczno- kulturowym i
przyrodniczym

• Doprowadzenie dzieci do możliwości podjęcia nauki w szkole

czyli osiągnięcia tzw. dojrzałości szkolnej

• W najogólniejszym ujęciu do celów wychowania

przedszkolnego należy kształtowanie wielostronnie rozwiniętej
osobowości człowieka, umożliwienie mu samorealizacji

Pedagogiczno- społeczne funkcje instytucji

przedszkolnych

• a) f. opiekuńcza –szeroko pojęta opieka nad zdrowiem, bezpieczeństwem i

przygotowaniem dziecka do szkoły. Pomoc rodzicom pracującym w
zapewnieniu ich dzieciom opieki wychowawczej

• b) f. dydaktyczna – wspomaganie procesu uczenia się przez dzieci w

różnych sytuacjach i okolicznościach. Uwzględnia się ukierunkowaną pracę
ad przygotowaniem dzieci do podjęcia systematycznej nauki w szkole

• c) f. środowiskowa – polega na szerzeniu wiedzy pedagogicznej i kultury

obcowania z dzieckiem wśród rodziców oraz na współdziałaniu ze
środowiskiem tj. z wszelkimi instytucjami powołanymi do opieki nad
zdrowiem i wychowaniem dziecka

• d) f. stymulacyjna – czyli pobudzająca rozwój, polega na takim

organizowaniu działalności wychowawczej, która sprzyjać będzie
wyzwoleniu aktywności wychowanków w zabawie, pracy i nauce, we
wszystkich rodzajach działalności w grupie przedszkolnej i w domu
rodzinnym

• e) f. diagnostyczno-prognostyczno-kształtująco-zabawowa – polega

na zbieraniu informacji o dziecku w toku zabawy i poprowadzenie działań
rozwijających jego sferę psychofizyczną

• f) f. kompetencyjno- korektywna (wyrównawcza) polega na usuwaniu

braków w rozwoju psychofizycznym dziecka lub ich zminimalizowanie.

 

Kierowanie, pobudzanie rozwoju dziecka w procesie wychowania polega przede

wszystkim na dostarczeniu bodźców i treści wyzwalających jego własna aktywność,
potrzebę ruchu i działania w połączeniu z afirmatywnymi przeżyciami,
umacniającymi dobre samopoczucie i wiarę we własne możliwości. Jeżeli chodzi o
funkcje wychowawczą, to w zakresie tej funkcji nauczycielka powinna orientować się
w indywidualnych możliwościach rozwojowych dzieci, (aby mogła postawić
odpowiednie wymagania).
- Poznać dzieci przy współpracy z lekarzem.
- Śledzić systematycznie rozwój i obserwować dzieci podczas zabawy i zajęć
zorganizowanych.
- Zorientować się wg reakcji dzieci, ich wytworów plastycznych, opowiadań, pytań,
jakie czynią postępy.

Gdy dzieci wymagają specjalnych zabiegów pedagogicznych, często
ukierunkowanych przez lekarza i psychologa, przedszkole podejmuje pracę
wyrównawczą, kompensacyjną.

Funkcja wyrównawcza przedszkola polega z jednej strony na tworzeniu
wzbogaconego środowiska wychowawczego i usuwaniu braków w rozwoju dzieci,
którym środowisko domowe czy lokalne nie dostarcza właściwych po temu bodźców,
które rozwijają się jednostronnie. Z drugiej strony funkcja ta obejmuje przypadki
odchyleń rozwojowych wymagające specjalnych zabiegów pedagogicznych.

Z założeń programowych wynika, zatem, że przedszkole wobec dziecka spełnia
przede wszystkim funkcję opiekuńczą, wychowawczą i wyrównawczą. Działalność
przedszkoli w tych zakresach obejmuje także proces kształcenia i przygotowania
dziecka do nauki w szkole.

Zasady pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym
a) zaspokojenie potrzeb dziecka
- czynności opiekuńcze prowadzące do zabezpieczenia podst. potrzeb dziecka, potrzeby biologiczne, emocjonalno-społeczne,

bezpieczeństwa, miłości i uznania,  potrzeba ruchu, działania, poznawania świata i nawiązywania kontaktów społecznych    

-przestrzeganie tej zasady to warunek osiągania efektów w pracy wychowawczo- dydaktycznej. To szansa zapobiegania zaburzeniom w

rozwoju lub usuwaniu tych zaburzeń. Wpływa na dobre samopoczucie fizyczne, psychiczne i społeczne.

b) aktywności
- rozbudzanie aktywności własnej dziecka, twórczości artystycznej, pracy u nauki
-dziecko staje się czynnym uczestnikiem procesu wychowania, aktywnym jego podmiotem, współpracującym z nauczycielem
-sprzyja rozwijaniu inicjatywy dziecka, odkrywczości i twórczej działalności
c) indywidualizacji
-strategie pedagogiczne do potrzeb i możliwości rozwojowych dzieci wynikających z różnic indywidualnych
-oznacza potrzebę zamiłowań i uzdolnień właściwych każdemu dziecku(ważne rozerznie w percepcyjnych możliwościach, poziomie

rozwoju wychowanków)

d)organizowania życia społecznego dziecka
- Wprowadzenie dzieci w szerszy krąg środowiska społecznego (zasada ta wiąże się z funkcją środowiskową) dzięki temu wprowadzenie

norm społeczno-moralnych obowiązujących w danej zbiorowości przedszkolnej

e) zasada integracji
-konieczność liczenia się w każdej sytuacji
~ ze współzależnością rozwoju somatycznego i psychicznego dziecka
~z wpływem zdrowia i dobrego samopoczucia na zachowanie dziecka
~z wpływem przeżyć emocjonalnych, zabawy i ich form aktywności na funkcjonowanie dziecięcego organizmu.
-zasada ta postuluje harmonijne oddziaływanie na rozwój dzieci przez łączenie treści z różnych dziedzin
f) wspomagania i dynamizowania rozwoju dziecka – łączy się z zasadą aktywności
g) prowadzenia dzieci do działań nieco trudniejszych, złożonych od tych, które chętnie podejmujemy
h) obdarzania dzieci uwagą wartościującą, nastawiona na motywowanie do działania poprzez stosowane oceny. Ważne, aby nie

przeceniać dziecka i aby ocena była adekwatna do działania dziecka. Nie ocenia się dziecka tylko jego zachowanie, jego wytwory.

i)porozumiewania się
- mówić do dziecka językiem zrozumiałym, prostym, można wprowadzać trudne słowa do słownika, ale robić to cyklicznie
-narzucanie dziecku trudnych wyrazów jest rodzajem przemocy symbolicznej. Nie należy także mówić językiem infantylnym. Zdrabniać

tylko wtedy gdy chce się ocieplić atmosferę ale gdy zbyt dużo się używa słów infantylnych, cofa się i jemu to szkodzi

- oczekiwania potrzeby dziecka. Ich rozpoznanie przez nauczyciela umożliwi mu zaproponowanie dziecku form, które ono chętnie

podejmuje.

-kontekst społeczny w którym system porozumiewania się jest realizowany
-oczekiwania dziecka dot. Roli, którą ma do spełnienia i roli nauczyciela, z którym się spotykało: dzieci zazwyczaj oczekują

„przedłużenia” w nauczycielu roli matki i ojca a przedszkole to dom

-kierowanie powinno polegać na dostosowaniu sposobów porozumiewania się systemem jaki dziecko przynosi ze sobą z domu

rodzinnego, nie zaś od modelowej formuły preferowanego przez nauczyciela.