Język i komunikowanie się
• Język odgrywa u ludzi ważną rolę w
uczeniu się, komunikowaniu i
zapamiętywaniu.
• Służy on zarówno do
strukturalizowania rzeczywistości, jak
i pobudzania fantazji, a także
umożliwia przekazywanie wiedzy z
pokolenia na pokolenie.
• Porozumiewanie się/ komunikowanie
jest procesem, dzięki któremu
jednostka przekazuje i otrzymuje
informacje.
• Fakty, myśli lub uczucia
• Można je przekazywać różnymi
sposobami, za pomocą mowy,
gestów, symboli obrazkowych lub
symboli pisma.
• Gdy ludzie umieją zrobić dobry
użytek z tego procesu, wówczas
„porozumiewanie się” nabiera
dodatkowego znaczenia – umożliwia
zbliżenie poglądów i zacieśnienie
wzajemnych związków.
Psycholingwistyka
• Nauka o psychologicznych aspektach języka i
uczenia się mowy, zajmuje się przede wszystkim
badaniem treści i struktury języka.
• Analizę lingwistyczną przeprowadza się na trzech
poziomach:
1. Na poziomie fonologicznym, dotyczącym fonemów,
podstawowych jednostek dźwiękowych języka
2. Na poziomie gramatycznym, obejmuje morfologię,
czyli naukę o morfemach oraz składnię
3. Na poziomie semantycznym, gdzie przedmiotem
zainteresowania jest znaczenie.
Rozwój mowy
• Język jako sposób wyrażania myśli
• Odgrywa on zasadniczą rolę w
porządkowaniu doświadczeń i
stabilizowaniu świata:
Przez „odpowiednie” posługiwanie się
językiem dziecko może zapewnić
sobie lepsze zaspokojenie swych
biologicznych potrzeb, zwrócić na
siebie uwagę i sterować
zachowaniem innych.
Kolejne stadia rozwoju
mowy
• Cztery stadia:
1. krzyk, kaszel i gulgotanie – do trzech tygodni
2. Od 3 tygodni do 4-5 miesięcy. Niemowlę
urozmaica te dźwięki, zmieniając ich czas
trwania, wysokość i artykulacje
3. Ok. 6 miesięcy „stadium gaworzenia”,
samogłoski i spółgłoski, naśladowanie
intonacji dorosłych
4. Koniec pierwszego roku- pierwsze słowa
dziecka
Komunikacja niewerbalna
• Mowa ciała, język ciała, komunikacja niewerbalna -
zespół niewerbalnych komunikatów nadawanych i
odbieranych przez ludzi na wszystkich niewerbalnych
kanałach jednocześnie. Informują one o
podstawowych stanach emocjonalnych, intencjach,
oczekiwaniach wobec rozmówcy, pozycji społecznej,
pochodzeniu, wykształceniu, samoocenie, cechach
temperamentu itd. Komunikaty te nadawane są i
odbierane najczęściej na poziomie nieświadomym,
jednak mogą być również nadawane i odbierane
świadomie (tak jak większość gestów - emblematów
czy wiele wyrazów mimicznych).
Ekspresja niewerbalna
• Mimika twarzy
• Kinezjetyka – pozycje ciała, postawa, gesty
• Proksemika – przestrzenna odległość między
ludźmi, stosunek do siebie – kontakt
wzrokowy, dotykowy
• Parajęzyk – cechy głosu, takie jak wysokość i
natężenie, tempo mówienia, wahania, błędy
oraz inne zakłócenia płynności mowy i
dźwięki niejęzykowe: śmiech, ziewania
• Chociaż istnieje wiele różnych
kanałów komunikacji, służących do
wyrażania mysli i uczuć (werbalny,
wokalny, mimiczny, ruchowy), to
jednak zakładamy zwykle, że
wszystkie one wyrażają to samo.
• Mehrabian (1971) sformułował
prowizoryczny wzór przedstawiający
wpływ każdego z kanałów na ogólną
interpretację przekazanej informacji:
• Ogólne uczucie = 7% Uczucia
wyrażonego słowami
• +38% uczucia wyrażonego głosem
• +55% uczucia wyrażonego mimiką