MOCOWANIE ŁADUNKÓW

Ładunek -musi być tak rozmieszczony i

zamocowany, by nawet podczas ostrego

hamowania lub omijania przeszkody jego
położenie nie ulegało przesunięciu. Każdy

ładunek przemieści się, jeżeli siły

wywierane przez ładunek na skutek

poruszania się pojazdu przekroczą siły

oporowe wywierane przez otoczenie

Kierunek działania sił

bezwładności

Sposoby mocowania

ładunków

• Zamocowanie ładunku -będzie

zależało od jego stanu fizycznego (przedmiot,
ciecz, itp.) oraz kształtu i dostępnych środków
mocujących. Sposób zabezpieczenia ładunku
będzie przede wszystkim zależał od rodzaju
ładunku, tzn. czy jest to ciecz, ładunek sypki
czy stały oraz dostępnych środków
mocujących,

Konsultacje z kierowcami pozwalają na

zaproponowanie następującego sposobu

postępowania:

• KROK 1 - ustal, czy dany ładunek może być przewożony w pojeździe..

Zwróć uwagę, czy zastosowanie dodatkowych materiałów mocujących nie
spowoduje przekroczenia dopuszczalnych parametrów.

• Sprawdź dopuszczalną masę całkowitą;
• Ustal ile możesz załadować;
• Sprawdź punkty mocowania.

• KROK 2 - ustal masę ładunku i współczynnik tarcia. . Rozmieścić ładunek

na pojeździe tak, aby nie powodował przekroczenia dopuszczalnej masy
całkowitej oraz dopuszczalnych nacisków na osie. Dane te będą potrzebne
do wyliczenia sił niezbędnych w transporcie. Większe tarcie może
umożliwić skorzystanie z mniejszej ilości środków mocujących

• KROK 3 - ustal punkt ciężkości ładunku. Zwróć uwagę, czy środek ładunku

nie znajduje się powyżej geometrycznego środka ciężkości. Jeśli tak będzie
musisz ładunek dodatkowo zabezpieczyć przed przewróceniem. Układając
ładunek na pojeździe zadbaj o odpowiednie obciążenie osi.

• KROK 4 - wylicz siły, które mogą powstać w transporcie z

uwzględnienie parametrów zastosowanych środków
mocujących.

• Ściana przednia 40% dopuszczalnej ładowności – nie więcej niż

5 000 daN. Ładunek wytwarza siłę 1G;

• Ściana tylna 25% dopuszczalnej ładowności – nie więcej niż

3 100 daN. Ładunek wytwarza siłę 0,5G;

• Ściana boczna (nie lita) do wysokości 80 cm -24% dopuszczalnej

ładowności, powyżej wysokości 80 cm – 6% dopuszczalnej
ładowności. Ładunek wytwarza siłę 0,5G.

• KROK 5 - dobierz środki mocujące i zamocuj ładunek. W

pierwszej kolejności zwiększaj tarcie! Zwróć uwagę na puste
przestrzenie, które powstaną po ułożeniu ładunku. Spróbuj
ładunek unieruchomić i jeśli jest to konieczne zabezpiecz środek
ciężkości!

• KROK 6 - sprawdź zamocowanie. Jeśli nie jesteś pewien, czy

zastosowane zabezpieczenie jest wystarczające zastosuj
dodatkowe środki mocujące

Rozróżniamy dwie podstawowe metody
mocowania ładunków. Polegają one na:

• Zwiększaniu tarcia (metoda siłowa);
• Ustalaniu pozycji (metoda kształtowa).

W praktyce spotykamy sposoby

mocowania polegające na łączeniu obu
tych metod.
Sposób mocowania - to konkretne
rozwiązania służące zamocowaniu.

-Poprzeczne opasanie - Należy do metody siłowej -

czyli zabezpieczenie powstaje na skutek zwiększania
tarcia. Jego istotą jest umocowanie ładunku środkiem
przeciągniętym przez ładunek, między co najmniej 2
punktami mocowania umieszczonymi poza ładunkiem.
Środek mocujący wytwarza siłę, która prowadzi do
zwiększania tarcia.
-Nałożenie czołowe - należy do metody kształtowej
(ustalanie pozycji) i polega na zamocowaniu ładunku za
pomocą nałożenia na czoło ładunku środków mocujących.

-Owinięcie - metoda kształtowa - polega na owinięciu

środkiem mocującym przewożonego ładunku oraz
zamocowanie go na pojeździe. Często stosowna przy
przewozie elementów maszyn i urządzeń.
-Zwiększanie tarcia - użycie maty - . Należy do metody
siłowej - zwiększanie tarcia. Polega na mocowaniu
przedmiotów poprzez ułożenie ich na innych materiałach
powodujących zwiększanie tarcia. W praktyce technika
używana razem z innymi, jak np. poprzeczne opasanie.

-Unieruchamianie – blokowanie należy do metody

kształtowej - ustalanie pozycji. Polega na ograniczeniu
wolnych przestrzeni lub możliwości przemieszczenia. W
niektórych wypadkach stosuje się unieruchomienie przez
kliny, kloce drewniane, często z użyciem gwoździ.
-Osadzanie - wariant techniki unieruchamiania-
Polega na przyparciu ładunku do ścian czołowych, burt
bądź kłonic. Najczęściej wymaga odpowiednio
przygotowanych pojazdów. W praktyce osadzanie
wykorzystywane jest wraz z innymi technikami i metodami
zabezpieczania ładunku. Doskonale sprawdza się przy
zabezpieczeniu ładunku przed przesunięciem.

-Wypełnianie próżnych przestrzeni- realizowane za

pomocą różnych środków (belek, kartonów, poduszek
powietrznych, podkładek) lub elementów konstrukcyjnych.

-Techniki mieszane - polegają na łączeniu powyższych

sposobów oraz stosowaniu systemów mocujących, jak np.
siatki powszechnie stosowane w lotnictwie czy transporcie
morskim.

• Mocowanie opasaniem (metoda siłowa) – polega na unieruchomieniu

ładunku przez zwiększenie siły docisku ładunku do powierzchni ładowni
tak, aby zwiększyć siłę tarcia. Po obu stronach ładowni muszą znajdować
się punkty mocowania umieszczone w podłodze. Ilość środków
mocujących, jakie zastosujemy przy tej metodzie zależy od masy
ładunku, współczynnika tarcia oraz kąta α znajdującego się pomiędzy
środkiem mocującym a powierzchnią skrzyni.

• Ryglowanie polega na zaryglowaniu (blokowaniu możliwości

przemieszczenia się) opakowań przy pomocy konstrukcji lub osprzętu
pomocniczego. Ma zastosowanie, gdy opakowania są wystarczająco
sztywne.

• Mocowanie blokowe oznacza, że ładunek zamocowany jest przede

wszystkim dzięki oparciu o elementy konstrukcyjne jednostki ładunkowej
a w następnej kolejności o konstrukcje blokujące i osprzęt.

• Mocowanie bezpośrednie przez owinięcie – polega na zamocowaniu

ładunku poprzez owinięcie go środkiem mocującym i zamocowanie go do
podłoża ładowni. W tym przypadku stosujemy parzystą ilość środków
mocujących po lewej i prawej stronie ładunku.

• Mocowanie bezpośrednie przez nałożenie czołowe – polega na

zamocowaniu ładunku za pomocą nałożenia na czoło ładunku środków
mocujących. Wykorzystujemy do tego specjalne środki służące do
podtrzymania na określonej wysokości środek mocujący, można do tego
wykorzystać również popularną i ogólnie dostępną europaletę.

Podstawowe środki do mocowania ładunków na

pojeździe

• Pasy mocujące;
• Maty antypoślizgowe;
• Siatki;
• Drążki;
• Liny stalowe;
• Łańcuchy (odciągi łańcuchowe);
• Materiały ształunkowe - (drzewa, bale, deski )
• Kliny;
• Gwoździe, jeże,
• Poduszki powietrzne;
• Elementy spinające.

Następstwa i przykłady wadliwego

zabezpieczenia ładunku

•  Podczas transportu towarowego w

następstwie procesów przyspieszania i
hamowania, w wyniku bocznych sił
odśrodkowych i wstrząsów, występują siły,
które prawie osiągają poziom ciężaru
własnego ładunku. Może przez to dojść do
przesunięcia ładunku i większych szkód
materialnych, jak i wypadków z udziałem
ludzi. Ładunek może np. przebić ścianę
przednią ciężarówki, ciężko raniąc kierowcę
lub go zabijając.

•  
• Również podczas rozładunku

przesuniętego ładunku grożą
niebezpieczeństwa. Często ładunek
wypada z pojazdu zagrażając innym
uczestnikom ruchu. Źle
zabezpieczony ładunek zostaje
często sam uszkodzony

Kierowca przewoził bez zabezpieczenia ładunku ponad 1000 sztuk

plastikowych skrzynek z napojami gazowanymi na paletach, a na łuku

drogi doszło do zmiany położenia ładunku w przestrzeni ładunkowej

naczepy i większość skrzynek „zatrzymała” się na bocznej ścianie

naczepy.

Ładunek na pojeździe nie był w żaden sposób

zabezpieczony,

co spowodowało uszkodzenie bocznej burty i

przemieszczenie towaru bezpośrednio na drogę.

• Prawo dotyczące mocowania ładunków nie sprzyja

poprawie bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Niestety brakuje przepisów regulujących sposoby
mocowania, dobór pojazdu do przewożonego
ładunku a przede wszystkim rozłożenia
odpowiedzialności prawnej pomiędzy uczestników
łańcucha transportowego za mocowanie ładunku
na pojeździe.

• Wspólna odpowiedzialność osób uczestniczących w

procesie załadunku tj. załadowcy, spedytora,
przedsiębiorcy wykonującego transport drogowy
oraz kierowcy za właściwe zabezpieczenie ładunku
jest standardem u naszych zachodnich sąsiadów i
warto ten model przenieść do nas. Wiemy, że praw
fizyki nie da się oszukać i nie potrzebne są żadne
regulacje prawne żeby niezabezpieczony ładunek
"opuścił" pojazd wbrew naszej woli.