Dr Natalia Marska-Dzioba

Podstawy Finansów

wykład I I

Kontakt:
Katedra Finansów, WNEiZ, p. 310
Tel [phone]
Mail: [e-mail]

Budżet



Scentralizowany fundusz publiczny

służący gromadzeniu środków pieniężnych

w związku z funkcjami państwa



Plan finansowy stanowiący podstawę

działalności podmiotów państwowych w

następnym okresie fiskalnym

Budżet państwa a Skarb Państwa

Budżet a ustawa budżetowa

I Ogólne

a. Prawna
b. Polityczna
c. Ekonomiczna

II Finansowe

a.

Fiskalna

b.

Stymulacyjna

c.

Kontrolna

Budżet - funkcje

Budżet - zasady

a.

Równowagi

b.

Zupełności

c.

Jawności

d.

Przejrzystości

e.

Realności

f.

Uprzedniości

Budżet a zarządzanie FP

Istotą

budżetu zadaniowego

jest

wprowadzenie zarządzania

wydatkami publicznymi poprzez cele

odpowiednio skonkretyzowane i

zhierarchizowane,

na rzecz osiągania określonych

efektów, mierzonych za pomocą

ustalonego systemu mierników.

Deficyt budżetowy

– różnica między

dochodami a wydatkami budżetu w
danym roku – max. 3% PKB

Dług publiczny

– finansowe

zobowiązania władz publicznych
(państwowych i samorządowych) z
tytułu zaciągnięcia pożyczek max.
60% PKB

Pożyczka publiczna

Pożyczka publiczna jest rodzajem

nadzwyczajnego dochodu państwa,
polegającego na dobrowolnym
udostępnieniu mu środków pieniężnych,
które po określonym czasie winny zostać
zwrócone pożyczkodawcy wraz z odsetkami.

Klasyczna pożyczka publiczna jest więc

świadczeniem na rzecz budżetu państwa,
pieniężnym, ogólnym, umownym,
dobrowolnym, odpłatnym i zwrotnym.

Uzasadnienia pożyczek:



Polityczne: w celu zapewnienia lojalności



Finansowe: podstawowym uzasadnieniem

pożyczki jest konieczność, gdyż są pewne

granice presji podatkowych, których nie

można przekroczyć, a nie zawsze można

ograniczyć wydatki



Gospodarcze: jako instrument

oddziaływania na struktury ekonomiczne

Pożyczka

Podatek

Dobrowolny

charakter

Przymusowy

charakter

Koszty związane z

odsetkami, reklamą

itp. W wysokości

rynkowej

Tylko koszty poboru

Czasowe zubożenie

Natychmiastowe

zubożenie

Budżet Unii Europejskiej



budżet ten nie może mieć deficytu



wydatki zaplanowane na dany rok muszą być
sfinansowane ze środków własnych UE -
wysokość wpłat państw członkowskich jest co
roku dostosowywana do potrzeb budżetu.



Sześcioletnie plany finansowe zwane
„

Perspektywą Finansową

”, określają

główne elementy budżetu UE w
poszczególnych latach

Appropriations for commitments

czyli środki na zobowiązania - maksymalny

pułap zobowiązań, jakie w danym roku

budżetowym mogą zostać podjęte przez

Unię Europejską nie mogą przekroczyć

maksymalnego pułapu

1.335% PNB

Kraj członkowski nie może otrzymać więcej

niż

3,5% PNB

Wartość netto: 2,165

Główne grupy dochodów UE



Tradycyjne zasoby własne:



Cła rolne oraz składki cukrowe;;



Pozostałe cła;



Dochody z tytułu VAT;



Pozostałe dochody - Środki z PNB

Dwupoziomowy system bankowy:

Bank Centralny i banki komercyjne

Podstawowe grupy banków :
a) Banki Centralne
b) banki operacyjne (komercyjne, handlowe),
c) banki specjalne (wyspecjalizowane),
d) spółdzielczość kredytowa,
e) kasy oszczędnościowe

System bankowy

a)

gromadzenie środków pieniężnych,

b) udzielanie kredytów i pożyczek

pieniężnych,

c) przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych.

Podstawowe dziedziny działalności
banku:

Bank centralny

to bank państwowy, publiczny, który

spełnia jednocześnie następujące
funkcje:

1) funkcję banku emisyjnego
2) funkcję banku banków
3) funkcję banku gospodarki

narodowej i państwa;

Polityka pieniężna

Podstawowym celem polityki pieniężnej jest

utrzymanie stabilnego poziomu cen.

Wstępując do Unii Europejskiej, Polska

zobowiązała się, że przystąpi również

do strefy euro. W przyszłości złoty

zostanie zatem zastąpiony wspólną

walutą europejską, a politykę pieniężną

będzie kształtował Europejski Bank

Centralny.

Cel NBP

Od 1999 r. w realizacji polityki pieniężnej

wykorzystuje się strategię

bezpośredniego

celu inflacyjnego

.

W jej ramach Rada Polityki Pieniężnej określa

cel inflacyjny, a następnie dostosowuje

poziom podstawowych stóp procentowych

NBP tak, by maksymalizować

prawdopodobieństwo osiągnięcia tego celu.

Od początku 2004 r. NBP realizuje ciągły cel

inflacyjny na poziomie 2,5 proc.

z dopuszczalnym przedziałem wahań +/- 1

punkt procentowy.

Instrumenty NBP



operacje otwartego rynku,



rezerwa obowiązkowa,



operacje depozytowo-kredytowe

Od 12 kwietnia 2000 r.

kurs złotego jest

kursem płynnym

i nie podlega żadnym

ograniczeniom. Bank centralny nie stawia

sobie za cel określenia z góry poziomu

kursu złotego do innych walut. Zastrzega

sobie jednak prawo do interwencji, o ile

uzna je za konieczne do realizacji celu

inflacyjnego.

Rada Polityki Pieniężnej



W skład RPP wchodzi prezes NBP jako

przewodniczący i dziewięciu członków,

powoływanych po trzech przez Prezydenta, Sejm

i Senat.



Zadaniem RPP jest coroczne ustalanie założeń

polityki pieniężnej oraz podstawowych zasad jej

realizacji. Rada ustala wysokość podstawowych stóp

procentowych, określa zasady operacji otwartego

rynku oraz ustala zasady i tryb naliczania

i utrzymywania rezerwy obowiązkowej. Zatwierdza

plan finansowy banku centralnego

oraz sprawozdanie z działalności NBP.



Konto bankowe: koszty prowadzenia, wymogi

formalne, opłaty dodatkowe, usługi dodatkowe,

kanały informacyjne, bankomaty, inne formy np.

Cash back itp.,

- Inne usługi: kredyty, leasing, factoring,

ubezpieczenia

Kryteria wyboru banku do obsługi
finansowej

Rynek finansowy:



Rynek pieniężny



Rynek kapitałowy



Rynek walutowy



Rynek instrumentów pochodnych

INSTYTUCJE POLSKIEGO RYNKU

KAPITAŁOWEGO



Komisja Nadzoru Finansowego



Giełda Papierów Wartościowych w
Warszawie SA (GPW)



Centralna Tabela Ofert SA (CeTO)



Krajowy Depozyt Papierów
Wartościowych SA (KDPW)

Liczba spółek

 

Spółki

krajowe

Spółki
zagraniczn

e

Razem

Rynek
podstawowy

312

25

337

Rynek
równoległy

38

0

38

RAZEM

350

25

375

Dane: 24 sierpnia 2009

Kapitalizacja (mln zł)

 

Spółki

krajowe

Spółki

zagraniczne Razem

Rynek
podstawowy

355 855,11 324 698,45

680 553,56

Rynek
równoległy

3 575,09

0,00

3 575,09

RAZEM

359 430,20 324 698,45 684 128,65