„Sojusz metod”
E. Arciszewskiej
Charakteryzacja
„
Sojusz metod” nie jest nową koncepcją
nauki czytania, lecz programem nauki
czytania poprzez wykorzystanie dokonanej
przez autorkę komplikacji niektórych metod
i koncepcji znanych od dawna. Jest to
propozycja dydaktyczno – wychowawcza,
w której istotne jest stałe ćwiczenie zmysłów
na podstawie specjalnie dobranych
materiałów dydaktycznych.
Autorka wychodząc z założenia, że nie istnieje
metoda jednakowo oddziałująca na każdego
wychowanka proponuje połączenie i
wykorzystanie elementów różnych metod,
tak, aby każde dziecko miało możliwość
zdobycia „umiejętności czytelniczych na
podobnym poziomie i w podobnym czasie,
a mimo to w indywidualnym tempie”.
W nauce czytania zdaniem autorki
ważne jest rozumienie czytanego
tekstu, a nie tempo czytania. W
początkowej fazie nauki proponuje
stosowanie czytania globalnego
zarówno zdaniowego jak i
wyrazowego.
Działania edukacyjne w zakresie nauki
czytania dzieli się na dwa etapy:
Pierwszy – to czynne czytanie globalne wyrazowe
i zdaniowe z wykorzystaniem imion i innych
wyrazów oraz metod anglojęzycznych (termin
czynne czytanie odnosi się do manipulowania
napisami w trakcie zabaw)
Drugi etap to czytanie analityczno – syntetyczne,
inspirowane pedagogiką montesoriańską, modelem
I. Majchrzak, całościowymi metodami
anglojęzycznymi , w tym wykorzystaniem
książeczek dla dzieci z serii „Słoneczna biblioteka”,
w ramach tzw. sesji czytania – sesji rozmowy, czyli
w trakcie codziennych na tym etapie
indywidualnych ćwiczeń w czytaniu
Do realizacji pierwszego etapu czytania
w przedszkolu autorka proponuje
wprowadzenie:
Technik czytania całościowego poprzez
zastosowanie metod globalnych: zabaw
i gier z całymi wyrazami
Technik Celestyna Freineta (swobodny
tekst i fiszki autokontrolne)
Elementów metody Ireny Majchrzak
(inicjacja, zabawy z imionami)
Elementy metody Marii Montessorii
(etykietowanie obrazków i przedmiotów)
W drugim etapie nauki czytania
proponuje:
Ćwiczenia fonetyczne
Prezentację alfabetu połączoną z grami
i zabawami
Stosowana jest również Metoda Dobrego
Startu, która wspomaga rozwój
psychomotoryczny dziecka poprzez
odpowiednio zorganizowaną zabawę
i aktywne uczenie symboli graficznych
W propozycji E. Arciszewskiej
przedstawia się dzieciom
pełny alfabet, jednak nie
występuje nauczanie liter. Ich
prezentacja jest jednym z
wielu ćwiczeń analityczno –
syntetycznych.
W trakcie nauki czytanie
dziecko samodzielnie
poszukuje relacji między
literą, a dźwiękiem.
Każde dziecko ma do
czynienia z innym
zadaniem czytelniczym,
ponieważ program nie
przewiduje wspólnego
czytania tego samego
tekstu.
Dokonywanie przez dziecko wyboru
odpowiednich podpisów do obrazków
lub przedmiotów, w coraz bardziej
skomplikowanych zestawach
wyrazowych i zdaniowych, stanowi
stały element tego modelu.
Oto kilka przykładów zabaw
dotyczących „sojuszu metod”:
Znajdź słowo. Nauczycielka etykietuje
kilkanaście do kilkudziesięciu przedmiotów:
mebli, zabawek na sali. Dzieci losują duplikaty
tych słów, szukają ich wśród rozwieszonych
napisów i porównują. Zabawę należy powtarzać
przez kilka dni. Wygrywa ten, kto pierwszy
odnajdzie wylosowany napis. Po pewnym czasie
należy zdjąć lub zasłonić napisy, a dzieci poprosić
o przyporządkowanie wylosowanych wyrazów i
ich przyczepienie. Następnie powinno nastąpić
wspólne sprawdzenie prawidłowości wykonania
zadania.
Skreślanki - imiona. Dzieci stoją w
dwóch drużynach (jednakowa liczba
uczestników). Nauczycielka na dużym
arkuszu wypisuje imiona wszystkich
dzieci i jeszcze kilka imion dodatkowo.
Dzieci kolejno podbiegają do tablicy i
wykreślają swoje imię. Drużyna, która
pierwsza skończy, wygrywa. Do tej gry
może posłużyć też zwykła tablica i
gąbka.
Moje stopy. Dzieci odrysowują na grubym
kartonie swoją lewą i prawą stopę i
wycinają je. Nauczycielka podpisuje
wykonane przez dzieci szablony ich
imionami. Szablony rozrzuca się po całej
sali. Na dany znak każdy szuka swoich stóp,
układa je napisami do góry w taki sposób,
aby lewa stopa znajdowała się z lewej
strony, a prawa z prawej. Wygrywa ten, kto
najszybciej stanie na swoich stopach. W
grupie dzieci młodszych nauczycielka
pomaga wykonać szablony.
Krzesełka w kole. Na oparciach
dziecięcych krzesełek znajdują się imiona
dzieci. Krzesełka są ustawione w kręgu.
Każdy siada na swoim krzesełku i
przygląda się, kto siedzi koło niego i jak
wyglądają imiona sąsiadów. Następnie
dzieci chodzą dookoła utworzonego
kręgu, w takt tamburynu. Gdy muzyka się
urywa, dzieci siadają na tym krześle, przy
którym się akurat zatrzymały. Próbują
odgadnąć, na czyim krześle siedzą.
Wykonały:
Agnieszka Jochymek
Sylwia Hulewicz