ZADANIE 1 | ||||||||
1. Należy oszacować parametry modelu | ||||||||
gdzie zmienną objaśnianą y(t) są plony kapusty | ||||||||
w pewnym gospodarstwie rolnym. | ||||||||
y(t) - PLON(t) - zbiory kapusty w roku t wyrażone w kwintalach | ||||||||
2. Zmiennymi objaśniającymi są: | ||||||||
POW(t) - powierzchnia przeznaczona pod uprawę kapusty w roku t | ||||||||
ZBIORY(t) - zbiory kapusty w roku t w skali kraju (w tys. ton) | ||||||||
PLON(t-1) - zbiory kapusty w gospodarstwie w roku poprzednim (w kwintalach) | ||||||||
3. Należy policzyć i zinterpretować błędy ex ante | ||||||||
4. Należy policzyć i zinterpretować błędy ex post dla próby prognostycznej | ||||||||
Próba estymacyjna obejmuje okres od 1962 roku do 1999 roku | ||||||||
Próba prognostyczna obejmuje okres od 1999 roku do 2003 roku | ||||||||
5. Ocenić jakość modelu przy wykorzystaniu wyników estymacji i policzonych błedów | ||||||||
Dane umowne | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oszacowanie modelu: | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PLON(t) | POW(t) | ZBIORY(t) | PLON(t-1) | PLON^(t) | y(t) | x1(t) | x2(t) | x3(t-1) | PODSUMOWANIE - WYJŚCIE | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
okres | rok | y(t) | x1(t) | x2(t) | x3(t-1) | y^(t) | 250 | 54,4 | 1360 | 251 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 | 1961 | 251 | 59,64 | 1497 | 254 | 61,93 | 1573 | 250 | Statystyki regresji | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | 1962 | 250 | 54,4 | 1360 | 251 | 253,103529550984 | 232 | 63,23 | 1467 | 254 | Wielokrotność R | 0,996909495122452 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 | 1963 | 254 | 61,93 | 1573 | 250 | 254,560276200463 | 272 | 64,82 | 1763 | 232 | R kwadrat | 0,993828541465302 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 | 1964 | 232 | 63,23 | 1467 | 254 | 229,460920491371 | 275 | 67,82 | 1865 | 272 | Dopasowany R kwadrat | 0,993284001006358 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5 | 1965 | 272 | 64,82 | 1763 | 232 | 273,841895664012 | 280 | 51,89 | 1453 | 275 | Błąd standardowy | 4,43666226832464 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6 | 1966 | 275 | 67,82 | 1865 | 272 | 278,876548083629 | 204 | 60,74 | 1239 | 280 | Obserwacje | 38 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
7 | 1967 | 280 | 51,89 | 1453 | 275 | 282,719726275645 | 218 | 63,44 | 1383 | 204 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
8 | 1968 | 204 | 60,74 | 1239 | 280 | 201,728428893885 | 246 | 67,15 | 1652 | 218 | ANALIZA WARIANCJI | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
9 | 1969 | 218 | 63,44 | 1383 | 204 | 211,717028802471 | 227 | 59,07 | 1341 | 246 | df | SS | MS | F | Istotność F | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
10 | 1970 | 246 | 67,15 | 1652 | 218 | 242,230008267196 | 274 | 47,37 | 1298 | 227 | Regresja | 3 | 107774,32389654 | 35924,7746321801 | 1825,07750368566 | 1,29538616268929E-37 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
11 | 1971 | 227 | 59,07 | 1341 | 246 | 226,874191226705 | 247 | 61,05 | 1508 | 274 | Resztkowy | 34 | 669,255050827968 | 19,6839720831755 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
12 | 1972 | 274 | 47,37 | 1298 | 227 | 275,321659725061 | 239 | 62,55 | 1495 | 247 | Razem | 37 | 108443,578947368 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
13 | 1973 | 247 | 61,05 | 1508 | 274 | 248,052010345389 | 230 | 67,96 | 1563 | 239 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
14 | 1974 | 239 | 62,55 | 1495 | 247 | 237,519473790362 | 222 | 65,54 | 1455 | 230 | Współczynniki | Błąd standardowy | t Stat | Wartość-p | Dolne 95% | Górne 95% | Dolne 95,0% | Górne 95,0% | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
15 | 1975 | 230 | 67,96 | 1563 | 239 | 223,130831755273 | 272 | 53,93 | 1467 | 222 | Przecięcie | 265,599856309583 | 12,7014702866499 | 20,9109536388671 | 5,46916751674658E-21 | 239,787363059277 | 291,41234955989 | 239,787363059277 | 291,41234955989 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
16 | 1976 | 222 | 65,54 | 1455 | 230 | 215,279428902954 | 297 | 62,02 | 1842 | 272 | x1(t) | -4,85311219189361 | 0,154470584531465 | -31,4177110588007 | 1,04984724775644E-26 | -5,16703418915878 | -4,53919019462844 | -5,16703418915878 | -4,53919019462844 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
17 | 1977 | 272 | 53,93 | 1467 | 222 | 273,490896730926 | 255 | 58,67 | 1496 | 297 | x2(t) | 0,17856892219587 | 0,00340447137433 | 52,4512920103572 | 4,05763711172209E-34 | 0,171650203938259 | 0,185487640453481 | 0,171650203938259 | 0,185487640453481 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
18 | 1978 | 297 | 62,02 | 1842 | 272 | 302,917513586107 | 225 | 60,13 | 1353 | 255 | x3(t-1) | 0,034498973282987 | 0,018768399768541 | 1,83814143498863 | 0,074791929510287 | -0,003643004095311 | 0,072640950661285 | -0,003643004095311 | 0,072640950661285 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
19 | 1979 | 255 | 58,67 | 1496 | 297 | 258,253066681254 | 258 | 63,14 | 1629 | 225 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
20 | 1980 | 225 | 60,13 | 1353 | 255 | 224,183210129195 | 208 | 58,65 | 1220 | 258 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
21 | 1981 | 258 | 63,14 | 1629 | 225 | 257,825395759165 | 221 | 55,29 | 1222 | 208 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
22 | 1982 | 208 | 58,65 | 1220 | 258 | 207,719646440995 | 355 | 58,65 | 2082 | 221 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
23 | 1983 | 221 | 55,29 | 1222 | 208 | 222,658292586 | 295 | 53,22 | 1570 | 355 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
24 | 1984 | 355 | 58,65 | 2082 | 221 | 360,369595362365 | 332 | 48,19 | 1600 | 295 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
25 | 1985 | 295 | 53,22 | 1570 | 355 | 299,917568819982 | 336 | 53,36 | 1793 | 332 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
26 | 1986 | 332 | 48,19 | 1600 | 295 | 327,615852414104 | 301 | 52,29 | 1574 | 336 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
27 | 1987 | 336 | 53,36 | 1793 | 332 | 338,265526377287 | 309 | 52,33 | 1617 | 301 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
28 | 1988 | 301 | 52,29 | 1574 | 336 | 304,48975835485 | 335 | 52,21 | 1749 | 309 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
29 | 1989 | 309 | 52,33 | 1617 | 301 | 310,766633456692 | 355 | 52,06 | 1848 | 335 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
30 | 1990 | 335 | 52,21 | 1749 | 309 | 335,196096435838 | 246 | 52,28 | 1286 | 355 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
31 | 1991 | 355 | 52,06 | 1848 | 335 | 354,499359867371 | 353 | 55,35 | 1954 | 246 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
32 | 1992 | 246 | 52,28 | 1286 | 355 | 253,765920376735 | 293 | 57,06 | 1672 | 353 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
33 | 1993 | 353 | 55,35 | 1954 | 246 | 354,390517886617 | 336 | 55,54 | 1866 | 293 | 54,4 | 1360 | 251 | 54,4 | 61,93 | 63,23 | 64,82 | 67,82 | 51,89 | 60,74 | 63,44 | 67,15 | 59,07 | 47,37 | 61,05 | 62,55 | 67,96 | 65,54 | 53,93 | 62,02 | 58,67 | 60,13 | 63,14 | 58,65 | 55,29 | 58,65 | 53,22 | 48,19 | 53,36 | 52,29 | 52,33 | 52,21 | 52,06 | 52,28 | 55,35 | 57,06 | 55,54 | 47,83 | 48,36 | 51,01 | 47,34 | ||||||||||
34 | 1994 | 293 | 57,06 | 1672 | 353 | 299,426650120523 | 383 | 47,83 | 1832 | 336 | 61,93 | 1573 | 250 | 1360 | 1573 | 1467 | 1763 | 1865 | 1453 | 1239 | 1383 | 1652 | 1341 | 1298 | 1508 | 1495 | 1563 | 1455 | 1467 | 1842 | 1496 | 1353 | 1629 | 1220 | 1222 | 2082 | 1570 | 1600 | 1793 | 1574 | 1617 | 1749 | 1848 | 1286 | 1954 | 1672 | 1866 | 1832 | 1770 | 2020 | 1709 | ||||||||||
35 | 1995 | 336 | 55,54 | 1866 | 293 | 339,375813161221 | 366 | 48,36 | 1770 | 383 | 63,23 | 1467 | 254 | 251 | 250 | 254 | 232 | 272 | 275 | 280 | 204 | 218 | 246 | 227 | 274 | 247 | 239 | 230 | 222 | 272 | 297 | 255 | 225 | 258 | 208 | 221 | 355 | 295 | 332 | 336 | 301 | 309 | 335 | 355 | 246 | 353 | 293 | 336 | 383 | 366 | 396 | ||||||||||
36 | 1996 | 383 | 47,83 | 1832 | 336 | 372,20542065723 | 396 | 51,01 | 2020 | 366 | 64,82 | 1763 | 232 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
37 | 1997 | 366 | 48,36 | 1770 | 383 | 360,183449763683 | 361 | 47,34 | 1709 | 396 | 67,82 | 1865 | 272 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
38 | 1998 | 396 | 51,01 | 2020 | 366 | 391,378450458321 | 51,89 | 1453 | 275 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
39 | 1999 | 361 | 47,34 | 1709 | 396 | 354,689406598145 | 60,74 | 1239 | 280 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
40* | 2000* | 392 | 48,44 | 1899 | 361 | 382,071614339373 | 63,44 | 1383 | 204 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
41* | 2001* | 369 | 46,34 | 1710 | 392 | 359,583091819102 | 67,15 | 1652 | 218 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
42* | 2002* | 440 | 27,02 | 1189 | 369 | 359,51733451693 | Do policzenia błędów Ex ante trzeba wykorzystać wzór macierzowy: Se*Pierwiastek(x*m(XTX)-1(x*m)T+1) | 59,07 | 1341 | 246 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
43* | 2003* | 389 | 31,8 | 1237 | 440 | 347,340193608172 | XTX | XTX-1 | Se= | 47,37 | 1298 | 227 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
125050,0033 | 3451035,75 | 600037,01 | 0,000239331914809 | -8,25944124192751E-06 | -7,08005887500105E-07 | 4,43666226832464 | wzięte z komórki P11 | 61,05 | 1508 | 274 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3451035,75 | 98532106 | 17122533 | -8,2594412419275E-06 | 5,66552645756871E-07 | -1,53715565012374E-06 | 62,55 | 1495 | 247 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
błąd ex ante liczony z wzoru obok | błędy ex post | (e*m)2 | psi | do RASE i RMSE | 600037,01 | 17122533 | 3086770 | -7,08005887500127E-07 | -1,53715565012374E-06 | 8,98830430552914E-06 | 67,96 | 1563 | 239 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
40 | 4,70409743191498 | 9,92838566062733 | 98,5728418261503 | 0,025327514440376 | 0,000641482987727 | mnożenie tych wszystkich x i X pod pierwiastkiem: | 65,54 | 1455 | 230 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
41 | 4,77080816723272 | 9,41690818089768 | 88,6781596874576 | 0,025520076370997 | 0,000651274297981 | okres | 53,93 | 1467 | 222 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
42 | 5,07002445945312 | 80,4826654830701 | 6477,45944325976 | 0,182915148825159 | 0,03345795166973 | 40 | 62,02 | 1842 | 272 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
43 | 5,44496749519692 | 41,6598063918278 | 1735,53946860457 | 0,10709461797385 | 0,011469257198965 | x*m | 48,44 | 1899 | 361 | 58,67 | 1496 | 297 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Suma | 8400,24991337794 | 0,340857357610382 | 0,046219966154404 | 60,13 | 1353 | 255 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x*mT | 48,44 | -0,004347031090439 | 0,000120882950839 | 0,000291423469521 | <-pierwsza część: x*m(XTX)-1 | 63,14 | 1629 | 225 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
RME | 45,8264386391141 | 1899 | 58,65 | 1220 | 258 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
MAPE | 8,52% | 361 | 55,29 | 1222 | 208 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
RASE | 11% | 58,65 | 2082 | 221 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
RMSE | nie da się wg wzoru | wynik dla okresu 40: | 0,124190410118647 | 53,22 | 1570 | 355 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
MAE | 18% | 48,19 | 1600 | 295 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
dla pozostałych okresów obliczenia są analogiczne, tylko wektor x*m oraz x*mT się zmienia | 53,36 | 1793 | 332 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
52,29 | 1574 | 336 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
41 | 52,33 | 1617 | 301 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x*m | 46,34 | 1710 | 392 | 52,21 | 1749 | 309 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
52,06 | 1848 | 335 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x*mT | 46,34 | -0,003310541899327 | -1,65024977551783E-05 | 0,000862070133229 | 52,28 | 1286 | 355 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1710 | 55,35 | 1954 | 246 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
392 | 57,06 | 1672 | 353 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
55,54 | 1866 | 293 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
wynik dla okresu 41: | 0,156301709449617 | 47,83 | 1832 | 336 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
48,36 | 1770 | 383 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
42 | 51,01 | 2020 | 366 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x*m | 27,02 | 1189 | 369 | 47,34 | 1709 | 396 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x*mT | 27,02 | -0,003614981470989 | -0,000116749441448 | 0,001469875901663 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1189 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
369 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
wynik dla okresu 42: | 0,305892322486264 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
43 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x*m | 31,8 | 1237 | 440 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x*mT | 31,8 | -0,002917696515825 | -0,000238173094746 | 0,002030877768007 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1237 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
440 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
wynik dla okresu 43: | 0,506183350518557 |