Obrazowanie dna oka
Biegun tylny
1
TNW & główne
arkady n. górne & dolne
Cz. środkowo-
obwodowa
2
b/t akrady i równik
3
Cz. obwodowa
równik Ä…ðrÄ…bek zÄ™baty
Soczewka VOLK do bieguna tylnego
Siatkówka - powtórka
ð Siatkówka zmysÅ‚owa: 9
warstw
6. Warstwa splotowata
zewnętrzna
1. Warstwa graniczna
wewnętrzna
7. Warstwa jÄ…drzasta
zewnętrzna
2. Warstwa włókien
nerwowych
8. Warstwa graniczna
zewnętrzna
3. Warstwa komórek
zwojowych
9. W. fotoreceptorów
(segmenty
4. Warstwa splotowata
wewnętrzne+
wewnętrzna
zewnętrzne)
5. Warstwa jÄ…drzasta
wewnętrzna
4
Siatkówka zmysłowa
5
Siatkówka - powtórzenie
ð RPE (warstwa nabÅ‚onka barwnikowego siatkówki)
ð Luz
no związana z siatkówką zmysłową
ð Pojedyncza szeÅ›cienna warstwa komórek z poÅ‚Ä…czeniami
ścisłymi
ð Zawiera ziarna melaniny = silnie zabarwiona
ð Funkcje
ð Strukturalna
ð Bariera dla naczyniówki
ð Przetwarza metabolity
ð PochÅ‚ania Å›wiatÅ‚o
6
Siatkówka - powtórzenie
ð BÅ‚ona Brucha
ð ÅšciÅ›le zwiÄ…zana z RPE
ð 5 warstw
ð BÅ‚ona podstawna RPE
ð WewnÄ™trzna warstwa kolagenowa
ð Warstwa elastyczna
ð ZewnÄ™trzna warstwa kolagenowa
ð BÅ‚ona podstawna w. naczyÅ„ wÅ‚osowatych
ð Funkcje
ð Bariera przed upÅ‚ywem pÅ‚ynu z naczyniówki/ upÅ‚ywem przez
w. naczyń włosowatych z siatkówki zmysłowej
7
Siatkówka - powtórzenie
¨ð Naczyniówka/ Choriokapilary
Ä„ð  bagnista
Ä„ð Budowa:
Å›ð Naczynia krwionoÅ›ne
Å›ð Komórki u. odpornoÅ›ciowego
Å›ð Fibroblasty
Å›ð Podporowa tkanka kolagenowa
Å›ð Melanocyty
Ä„ð Naczynia o Å›cianie okienkowej
(fenestrowane) = swobodna
wymiana płynów z tkankami
okalajÄ…cymi
8
9
Przebieg
ð W rozszerzeniu z
renic lub bez
ð Wykorzystuje siÄ™ lampÄ™ szczelinowÄ…
ð Wyreguluj powiÄ™kszenie & oÅ›wietlenie
ð Rozpocznij od umiarkowanego powiÄ™kszenia
ð Wyreguluj wysokość & szerokość oÅ›wietlenia by
dopasować je do z
renicy
ð Zogniskuj na rogówce w Å›rodkowej cz, z
renicy Ä…ð
czerwony refleks
ð Przesuwaj lampÄ™ szczelinowÄ… do siebie (tj. w stronÄ™
BADAJ
CEGO) aż do zogniskowania na biegunie tylnym
11
ð Obejrzyj wszystkie struktury bieguna tylnego
ð PowiÄ™kszenie
ð Umiarkowane do oglÄ™dzin
ð Znaczne do TNW i plamki
ð RozwiÄ…zywanie problemów  umiejÄ™tność pracy z
VOLK
ð Odblask
ð Brudna soczewka
ð Przekrzywiona soczewka
ð OÅ›wietlenie umiarkowane
ð Manipulacja powiÄ™kszeniem i oÅ›wietleniem
ð MaÅ‚y, nieostry obraz
ð Używaj swojej odlegÅ‚oÅ›ci roboczej soczewka - oko
ð Zacznij od maÅ‚ego powiÄ™kszenie & reguluj po uzyskaniu
ostrego obrazu
ð WiÄ™cej wskazówek
ð Obejrzyj ciaÅ‚o szkliste!!!
ð Oszacuj poziomy i pionowy wymiar C/D
ð Twój obraz jest podwójnie odwrócony (w poziomie i
pionie) Ä…ðpamiÄ™taj o tym rysujÄ…c zmiany
ð Ćwicz rys. schematu TNW &profil TNW
ð Powtórz notatki z obrazu prawidÅ‚owego/
nieprawidłowego!!!!
Istotne miejsca w dnie oka
rąbek zębaty
Istotne miejsca w dnie oka
ð BaÅ„ka żyÅ‚ wirowatych
ð KanaÅ‚y zbierajÄ…ce do
dopÅ‚ywów żylnych Ä…ð
drenaż do żył
wirowatych
ð Wskazuje równik
Bańka żył wirowatych
 Zwykle 4 w oku (1/kwadrant), do 15
 Zwykle w pobiżu obszaru o hiperpigmentacji
 Lepiej widoczna w dnie oka blondynów
Tętnice & nerwy rzęskowe
ð TÄ™tnice & nerwy rzÄ™skowe tylne
długie
ð 1 szt. nosowo, 1 szt. skroniowo
ð w poÅ‚ożeniu godz 3 & 9
ð dzielÄ… siatkówkÄ™ na cz. górnÄ… i dolnÄ…
ð barwa żółta , czÄ™sto intensywne
zabarwienie krawędzi
ð TÄ™tnice przebiegajÄ… obok nerwów rz.
ð PrzestrzeÅ„ nadnaczyniówkowa rozciÄ…ga
siÄ™ od rÄ…bka zÄ™batego Ä…ðrównika
Tętnice & nerwy rzęskowe
ð TÄ™tnice & nerwy rzÄ™skowe tylne
krótkie
ð różna lokalizacja (promieniÅ›cie),
zwykle w pobliżu południka pionowego
ð rozciÄ…gajÄ… siÄ™ od cz. Å›rodkowo-
obwodowejÄ…ðobwodowej
ð 10-20 w oku (~4-8 widocznych)
ð żółte, również możliwe zabarwienie
krawędzi
Nerwy rzęskowe
Nerw rzęskowy
tylny długi
żółta poziom linia
ora serrata - rąbek zębaty
Rąbek zębaty
ð Przednia granica cz.
nerwowej siatkówki
ð pasmo 360 stopni
ð 1-2 mm szer.
nosowo > doskroniowo
ð 7-8 mm ku tyÅ‚owi od
rÄ…bka
Rąbek zębaty
ð Karbowane krawÄ™dzie (zatoki r. zÄ™batego & zÄ™by)
ð zatoki r. zÄ™batego = brÄ…zowe okrÄ…gÅ‚e obszary
rozciągające się ku tyłowi od rąbka z.
ð zÄ™by rÄ…bka = bielsze przednie przedÅ‚użenia
siatkówki w kierunku zatok r. z.
ð Zatoki lepiej widoczne donosowo niż doskroniowo
ð Nieunaczynione/brak n. wÅ‚os.: brak naczyÅ„
obwodowych w odległości do 1.5 mm od r.z.
Ora Serrata
Zatoki rÄ…bka z.
Zęby rąbka z.
BIO do oględzin cz. obwodowej
Biegun tylny
1
(soczewka Volk, DO, itp.)
Cz. środkowo-
obwodowa
2
(Volk, DO, BIO, itp.)
3
Cz. obwodowa
(BIO, G3M, SI, itp.)
BIO: Co to jest?
ð Skrót od: Binocular (obuoczny)
Indirect (pośredni)
Ophthalmoscope (oftalmoskop)
ð UrzÄ…dzenie przenoÅ›ne montowane na gÅ‚owie
badajÄ…cego
ð Systemy obserwacji i oÅ›wietlenia
ð Różne apertury i filtry
ð Stosowany z soczewkÄ… kondensacyjnÄ… wypukÅ‚Ä… do
właściwego ogniskowania obrazów
ð Obraz jest podwójnie odwrócony (w osi poziomej i
pionowej)
Jak wyglÄ…da?
Po co go używać?
ð Obraz stereoskopowy
ð Obraz cz. obwodowej
aż do r. zębatego
ð Szerokie pole
widzenia (jeden obraz
ok. 40°)
ð CaÅ‚y biegun tylny
zwizualizowany za
jednym razem
Pole widzenia
DO a BIO
oftalmoskopia bezpośrednia =
Direct Ophtalmoscope
BIO a oftalmoskopia bezpośrednia
Bezpośrednia BIO
Stereoskopia Brak Doskonała
Pole widzenia 5 stopni/ 2DD 40 stopni/ 8DD
Widok cz. Niemożliwy Doskonały
obwodowej
Max. widok Równik Za r.zębatym
Powiększenie 15 X 3 X (soczewka 20D)
Odległość robocza Odległość odległość wyc.
 pocałunku ramienia
Obraz Wirtualny/Uniesio Rzeczywisty/Odwró
ny cony
A
atwość łatwo trudno
Dobry...
ð Zalety w porównaniu z innymi narzÄ™dziami
ð Widok obuoczny
ð WiÄ™ksze pole widzenia
ð Możliwość zobrazowania caÅ‚ej cz. obwodowej
ð WiÄ™ksza gÅ‚Ä™bia ostroÅ›ci
ð Możliwe jednoczesne obejrzenie wielu obiektów
zlokalizowanych na różnych głębokościach
ð Potencjalnie jasne oÅ›wietlenie
ð Pacjenci z zaćmÄ…
ð Dobra odlegÅ‚ość robocza
ð Bez ryzyka przypadkowego pocaÅ‚owania pacjenta&
ZÅ‚y...
ð Wady
ð Min. powiÄ™kszenie
ð Nie nadaje siÄ™ do oceny wymiaru C/D
ð Obrazy dwukrotnie odwrócone
(poziom/ pion)
ð Konieczność rozszerzenia z
renicy
ð & I ten straszliwy czepiec BIO!
ð UcaÅ‚uj na pożegnanie czasy nienagannej
fryzury&
Brzydki....
ð Trzeba ćwiczyć
ð Nawet sporo ćwiczyć
ð ZupeÅ‚nie dużo ćwiczyć
A jak już poćwiczysz&
& To musisz ćwiczyć jeszcze więcej!!!
System oświetlenia
ð 3 lub 4 filtry
(bezczerwienny,
żółty, niebieski
kobaltowy, dyfuzyjny
/ o neutralnej
gęstości)
ð zwykle 3 rozmiary
plamy świetlnej
ð Różne natężenie
kontrolowane
reostatem
System obserwacyjny
ð PrzyrzÄ…d skutecznie
zmniejsza PD badajÄ…cego
ð Funkcja sprzÄ™gania (Pupil
conjugacy): pozwala by
obrazy obu z
renic
obserwatora wzdłuż z
ródła
światła przechodziły do
z
renicy pacjenta
ð Możliwość dodania
soczewek + 2.00 D
ð Dla rozszerzonych z
renic
badajÄ…cego, obserwatora
nadwzrocznego lub
starczowzrocznego
Soczewki kondensacyjne
ð Soczewki kondensacyjne
ð Kieruje Å›wiatÅ‚o bezpoÅ›rednio na oko
ð Tworzy obraz siatkówki
ð Daje przyleganie z
renic obserwatora i
badanego
ð Zaprojektowana by uniknąć odblasków/
refleksów
ð BiaÅ‚a linia po jednej stronie
ð JeÅ›li jÄ… widzisz, soczewka jest
odwrócona
Obserwacja cz. obwodowej
ð Przy stosowaniu soczewki 20D, i 3 Å‚Ä…czÄ…cych siÄ™
obrazów z soczewki można uwidocznić rąbek
zębaty
Wgłębienie twardówki
ð Nacisk na siatkówkÄ™ wykonalny z BIO
ð Umożliwia obejrzenie zmiany pod innym
kÄ…tem
Optycznie mówiąc &
Przygotowanie pacjenta
ð Poinformuj pacjenta
ð Co zamierzasz zrobić
ð Czego od niego oczekujesz
ð Rozszerzenie z
renic
ð Im wiÄ™ksze tym lepiej
ð UkÅ‚adaj pacjenta w pozycji leżącej, do
momentu gdy jego głowa znajduje się w
odległości ramienia od ciebie
ð BIO można też wykonać w pozycji siedÄ…cej
ð Wizualizacja cz. obwodowej jest wówczas nieco
trudniejsza
Przygotowanie obserwatora
(badajÄ…cego)
ð Załóż BIO na gÅ‚owÄ™ i wyreguluj
ð DociÅ›nij taÅ›mÄ™ wierzchniÄ…
ð DociÅ›nij pierÅ›cieÅ„ na obwodzie gÅ‚owy
ð Umieść część optycznÄ… pred swoimi oczami, tak
blisko jak to możliwe
ð Upewnij siÄ™ że masz widok obuoczny
ð Spójrz na coÅ› maÅ‚ego w odlegÅ‚oÅ›ci ramienia
ð Upewnij siÄ™ że obojgiem oczu patrzysz na tÄ™ samÄ… rzecz
ð Upewnij siÄ™ że oba obrazy (osobno) sÄ… wyÅ›rodkowane
Wykonanie BIO
ð ZgaÅ› Å›wiatÅ‚o
ð Upewnij siÄ™, że masz czystÄ… soczewkÄ™
ð Trzymaj soczewkÄ™ kciukiem i 1 palcem jednej
dłoni, linią zwracając ją do pacjenta
ð Trzymaj soczewkÄ™ w odlegÅ‚oÅ›ci ramienia
ð StaÅ„ po przeciwnej stronie niż obszar który
zamierzasz badać.
ð StaÅ„ po prawej stronie pacjenta by zbadać
nosową cz. siatkówki OP i część skroniową
siatkówki OL
Przebieg BIO
¨ð Trzymaj soczewkÄ™ nisko, wyÅ›rodkowanÄ… nad okiem
¨ð Umieść palce na twarzy pacjenta dla wiÄ™kszej
stabilności
¨ð OÅ›wietl oko
¨ð PrzyciÄ…gaj soczewkÄ™ do siebie do uzyskania ostrego
obrazu
Ä„ð y
renica musi być wyśrodkowana, na soczewce pełny
obraz siatkówki
Ä„ð Zbadaj ten obszar
¨ð Wychyl siÄ™, aby zwizualizować tylne struktury
siatkówki
Ä„ð  koÅ‚ysanie
(Po)bujaj siÄ™.... :D
ð Powtórka w oÅ›miu
kwadrantach
ð Badz
miły! Biegun
tylny na końcu
Orientuj siÄ™...
Sferyczne oko na
płaskiej powierzchni
Tarcza zegara
Obszar
zainteresowania
(od równika do rąbka H"
14 mm)
Orientacja
S-N
S-T
I-T
I-N
4 kwadranty
Orientacja
Wewn.& zewn.
Sztuczka branżowa
ð StaÅ„ naprzeciwko części, którÄ… chcesz zobaczyć
ð Poruszaj siÄ™ wokół pacjenta by dokÅ‚adnie obejrzeć 4
kwadranty
ð Twarz pacjenta umieść tak, by na ciebie patrzyÅ‚
ð PomyÅ›l o przechylaniu policzka w górÄ™ lub dół
ð Niech pacjent patrzy w kierunku, który chcesz
zbadać
ð Nie tylko siÄ™ bujaj, uginaj kolana!
Do zapamiętania
ð Zachowaj wÅ‚aÅ›ciwÄ… odlegÅ‚ość
ð OdlegÅ‚ość ramienia
ð ogniskowa soczewki
ð Oczy, okulary, soczewki i dno na staÅ‚ej osi
ð Górna poÅ‚owa ciaÅ‚a obserwatora porusza siÄ™ jako
jedna całość
ð Ruszaj klatkÄ… piersiowÄ… lub nogami  nie gÅ‚owa!
ð Soczewka prostopadÅ‚a do osi widzenia
ð Zminimalizować refleksy/ sierpowate cienie
przechylajÄ…c soczewkÄ™
ð Obrazy i ruch sÄ… podwójnie odwrócone (poziom i
pion)
Aaaaby.... osiÄ…gnąć sukces Jð
ð Zmienione jest to co widzisz w soczewce nie
cały obszar badany
ð Zmaksymalizuj widok przechwylajÄ…c swojÄ…
gÅ‚owÄ™ o 180° od kierunku spojrzenia pacjenta
ð Usuwaj przeszkadzajÄ…ce elementy
anatomii(nosy) obracając głowę
ð Pozwól pacjentowi mrugać
ð UÅ‚atw stereopsjÄ™ zwiÄ™kszajÄ…c PD
ð OburÄ™czność jest kluczem: używaj obu rÄ…k!
ð Ćwicz, ćwicz, ćwicz!
Zapisywanie/ Rysowanie Zmian
Obraz podwójnie
odwrócony (poziom, pion)
Rysowanie zmian
Widok w soczewce kondensacyjna
(OP, pacjent patrzy w górę donosowo)
Schemat dna oka
Pytania???