Szkoła Konstruktorów

Druga klasa Szkoły Konstruktorów

Co tu nie gra? – Szkoła Konstruktorów klasa II Na rysunku A pokazany jest schemat zasi-Jednak zadanie było o tyle trudne, że lacza, nadesłany w związku z jednym z Autor schematu niestarannie narysował

PAD1

PAD3

PAD2

poprzednich zadań Szkoły. Jak zwykle pyta-obwód masy, dołączony do punktów PAD2

C3

C1

nie brzmi:

i PAD4. Utrudniło to, a wręcz uniemożli-

+

+

wiło analizę. Schemat zawiera ewidentne PAD4

D2

D4

Co tu nie gra?

błędy rysunkowe. Na początek należało je

+

+

znaleźć i ustosunkować się do nich. Dolna D1

D3

C2

Bardzo proszę o możliwie krótkie odpo-część rysunku jednoznacznie sugeruje, że C4

Rys. C

wiedzi. Kartki, listy i e-maile oznaczcie masa jest dołączona do punktu połączenia PAD5

dopiskiem NieGra171 i nadeślijcie w ter-C3, C2, tylko Autor nie postawił kropki w minie 60 dni od

punkcie połączenia

PAD1

PAD3

PAD4

1N4001

7812

ukazania się tego

trzech linii. A jeże-

I

O

PAD2

numeru EdW. W

li tak jest, to należy

D2

D4

C3

+

GND

0,4A

C1

e-mailach poda-

C1

się spodziewać, iż

+

+

8VAC

+

+

100

100mF

wajcie też od razu

RL do masy podłączo-

C2

swój adres pocz-

C2

+

C3

C4

ny jest także punkt

+

+

D1

D3

towy, żebym nie

100

100mF

4700

4700mF 100

100mF

wspólny kondensa-

C4

musiał pisać, gdy

torów C1, C4.

Rys. A

Rys. D

PAD5

przydzielę upomi-

1N4001

Po przyjęciu

nek. Można też jeszcze przysyłać rozwią-

takich logicznych założeń, schemat powi-PAD1

PAD3

PAD4

zania poprzedniego zadania 170. Autorzy nien wyglądać jak na rysunku C.

najlepszych odpowiedzi otrzymają upomin-Jeżeli natomiast masa nie jest podłączona PAD2

D4

ki, a najaktywniejsi uczestnicy są okreso-do punktów wspólnych C3, C2 oraz C1, C4, D3

PAD5

wo nagradzani bezpłatnymi prenumeratami to jeszcze gorzej, bo niepodłączone konden-EdW lub innego wybranego czasopisma satory w ogóle nie pełniłyby funkci filtru, AVT.

jak pokazuje rysunek D, gdzie pokazane Rys. E



są dwie równoważne wersje. Taką hipotezę Rozwiązanie zadania 166

należy odrzucić i przyjąć, że młody Autor

+

D1

W EdW 12/2009 pokazany był rysunek przez roztargnienie nie postawił dwóch kro-D3

B, schemat nadesłany w ramach jednego z pek – punktów połączenia. Czyli należy wcześniejszych zadań Szkoły. Jest to obwód rozważyć schemat z rysunku C.

Rys. F

elektroniczny, przeznaczonego do współpra-A jeśli tak, to trzeba zauważyć, że układ D2

D4

C3

cy z prądnicą. W roli prądnicy ma praco-z rysunku C w rzeczywistości zachowuje C1 +

+

wać silnik krokowy (jednofazowy, z dwoma się tak samo, jak uproszczona wersja z uzwojeniami, które mają odczep w środku).

rysunku E. Błędem jest niewykorzystanie ywywU

Autor pomysłu chciał dołączyć prezentowa-

�śgórnych” diod i kondensatorów. Jedną z

+

C2 +

ny obwód do trzech wyprowadzeń jednego możliwości poprawy układu jest połączenie D1

D3

z uzwojeń, żeby nie tylko wyprostować, �śgórnych” elementów według rysunku F.

C4

ale też znacznie zwiększyć, a właściwie Jednak wtedy trudno uzasadnić obecność powielić napięcie z takiej zaimprowizowa-podwójnych kondensatorów, połączonych D2

+

D2

+

nej prądnicy. Drugie z uzwojeń pozostałoby równolegle. Taki układ należy śmiało uproś-

C1+C3

niepodłączone.

cić do jednej z dwóch klasycznych postaci z D4

D4

+

Wszyscy uczestnicy słusznie stwierdzili, rysunku G.

+

że układ jest błędny.

Nieprzypadkowo w zadaniu była

N.C.

wzmianka, że Autor pomysłu chciał (...) nie C

+

tylko wyprostować, ale też znacznie zwiększyć, a właściwie powielić napięcie z takiej D3 C2+C4

D3

Rys. B

zaimprowizowanej prądnicy. Jeżeli celem D1

D1

_

_

byłoby uzyskanie jak najwyższego napię-

cia wyjściowego, a prąd nie jest ważny, to Rys. G

należałoby przynajmniej rozważyć wykorzystanie klasycznego jednopołówkowego by połączenie uzwojeń

+

+

podwajacza według rysunku H.

w szereg według rysun-

N.C.

Kolejna wzmianka w zadaniu, że dru-ku J. Chodzi o to, że

gie z uzwojeń pozostałoby niepodłączone, uzwojenia te będą dawać

wskazuje na dalsze możliwości. Jeśli bez-napięcia zmienne, ale

względnym celem jest uzyskanie jak naj-przesunięte w fazie o kąt

+

wyższego napięcia, to warto byłoby wyko-inny niż 180 stopni i dla-

_

rzystać drugie uzwojenie silnika. Jednak tego bezpieczniejszym wtedy nieco ryzykownym pomysłem było-sposobem ich sumowania

Rys. H

48

Maj

Maj 2010

2010

Elektronika dla Wszystkich



Szkoła Konstruktorów

byłoby wykorzystanie układu z rysunku K. Jeśli natomiast priorytetem nie byłoby

+

+

+

jak najwyższe napięcie, tylko jak najwięk-N.C.

N.C.

sza moc wyjściowa, to najprawdopodobniej optymalna okazałoby się wersja z rysunku

+

L. Jeśli prostowane napięcia byłyby niskie, zamiast zwykłych diod warto byłoby zasto-

+

sować diody o niższym napięciu przewodze-N.C.

nia, czyli diody Schottky’ego.

N.C.

Wśród rozmaitych propozycji poprawy

+

_

układu znalazł się schemat, pokazany na

+

rysunku M.

Rys. J

Niektórzy uczestnicy przypuszczali,

+

Rys. K

że generowany przebieg będzie miał dużą _

częstotliwość i należy wykorzystać diody szybkie. Jeden z Kolegów po modyfikacji prostownika zaproponował też umieszcze-

+

PA

P D

A 5

nie na wyjściu przetwornicy małej mocy D1 D2

++U

C3

np. MC34063, która zapewniłaby stabilne N.C.

C1

D4

napięcie wyjściowe, niezależnie od pręd-

+

+

D3

kości obrotowej takiej zaimprowizowanej C2

prądnicy.

PA

P D

A 1

plus

plus

Wszystkie nadesłane odpowiedzi mogę

+

PA

P D

A 2

uznać za prawidłowe (choć nie wyczerpu-masa

masa

PA

P D

A 4

N.C.

jące). Upominki za zadanie NieGra166 otrzy-mują następujacy Koledzy:

PA

P D

A 3

Patryk Pionke – Sopot,

minus

minus

C4

Sebastian Wąsik – Dąbrówka,

+

Wy

D5 D6

-U

Ryszard Pichl – Gdynia.

_

+

Wszystkich uczestników dopisuję do listy Rys. L

Rys. M

kandydatów na bezpłatne prenumeraty.

Trzecia klasa Szkoły Konstruktorów Policz 171

- obliczyć (oszacować) moc wyjściową

+12V

Zadania Policz 171 jest kontynuacją zada-

(sinusoidalną), dostarczaną do słucha-wejście

wejście L

nia 166. Przypominam treść: realizujemy wek.

prosty układ monitorujący ze słuchawkami, Jak zawsze, bardzo proszę, żeby nadsyła-

+

zasilany napięciem stabilizowanym 12V. ne rozwiązania były możliwie krótkie. Praca

+

+12V

Wcześniej planowaliśmy wykorzystanie powinna zawierać zwięzły opis przebiegu kostki TL084, jednak okazało się, że układ obliczeń.

słuchawki

ten nie bardzo nadaje się do takiej roli.

Nagrodami będą kity AVT lub książ-

stereo

2x32

2x32W

Zastanawiamy się, czy w roli wzmacniacza ki, a najaktywniejsi uczestnicy są okreso-słuchawkowego można byłoby wykorzystac wo nagradzani bezpłatnymi prenumeratami

+

kostkę NE5532, też w układzie z rysunku EdW lub innego wybranego czasopisma wejście wejście R

+

A. Znów ostateczna decyzja będzie zale-AVT. Wszystkie rozwiązania nadsyłane w żeć od testów praktycznych, ale wcześniej terminie 60 dni od ukazania się tego nume-Rys. B

chcielibyśmy zorientować się, jaka byłaby ru EdW powinny mieć dopisek Policz171

moc takiej wersji z kostką NE5532 we (na kopercie, a w tytule maila dodatko-W układzie będzie pracował układ TL084, współpracy ze słuchawkami o oporności wo nazwisko, np.: Policz171Jankowski). Z zasilany napięciem stabilizowanym 12V.

32Ω.

uwagi na specyfikę zadania, bardzo proszę Zastanawiamy się, czy nie można byłoby W ramach zadania Policz171 również o podawanie swojego wieku oraz miejsca zastosować w roli wzmacniacza słuchaw-należy:

nauki czy pracy. W e-mailach podawajcie kowego dwóch wzmacniaczy z kostki TL084

też od razu swój adres pocztowy.

w układzie z rysunku B. Ostateczna decy-

+12V

Rys. A

Zapraszam do rozwiązania tego zadania

zja będzie zależeć od testów praktycznych, wejście

wejście L

zarówno doświadczonych, jak i początkują-

ale wcześniej chcielibyśmy zorientować się,

+

cych elektroników, którzy nie potrafią prze-jaka byłaby moc takiego wzmacniacza, jeśli-

+

+12V

analizować wszystkich subtelności układu. by współpracował on ze słuchawkami o Można też jeszcze nadsyłać rozwiązania oporności 32Ω .

słuchawki

zadania Policz170 z poprzedniego miesiąca.

W ramach zadania Policz166 należało: stereo



2x32

2x32W

- obliczyć (oszacować) moc wyjściową

Rozwiązanie zadania

(sinusoidalną), dostarczaną do słuchawek.

+

Policz 166

Zadanie okazało się trudne i napłynęło wejście

wejście R

+

W EdW 12/2009 przedstawione było zada-mniej rozwiązań, niż zwykle. Uczestnicy nie Policz166, które brzmiało: Realizujemy podchodzili do problemu z różnych stron, prosty układ monitorujący ze słuchawkami. nie zawsze prawidłowo. Kilka osób przed-Elektronika dla Wszystkich

Maj

Maj 2010

2010

49