Pobieranie krwi
Rodzaje antykoagulantów
Typ antykoagulantu Zawartość Zastosowanie
Heparyna Sól sodowa, litowa, Badania hormonalne,
amonowa RKZ, stosowane w
niektórych testach
Hirudyna Antytrombina
płytkowych (wykluczone
ekstrahowana z pijawek
z badań krzepnięcia)
EDTA Sól kwasu Morfologia krwi, OB
etylenodiamintetraoctow (rzadko), niektóre testy
ego, głównie funkcji płytek krwi
dwupotasowa i
trójpotasowa
Cytrynian sodu 3,2 % oznaczenia
3,8 % koagulologiczne, OB.
Fluorek sodu (lub jodooctan sodu) Oznaczanie glukozy
CTDA Cytrynian, Teofilina, Specjalistyczne badania
Adenozyna, Dipirydamol układu krzepnięcia
Przygotowanie pacjenta do badań
1. Pacjent powinien być na czczo!!  ostatni posiłek ok. godziny 18-20 dnia
poprzedniego.
2. Pacjent powinien być po odpoczynku nocnym. Wcześniej należy unikać wysiłków
fizycznych.
3. Pacjent powinien być przed zażyciem porannej porcji leków i przed innymi
zabiegami. W razie konieczności przyjęcia leków należy ten fakt odnotować na
skierowaniu (interferencja).
4. W przypadku badań rutynowych pobranie krwi powinno odbyć się w godzinach
od 7:00  9:00 w celu zapewnienia poprawności interpretacji wyników badań.
5. Pacjent przychodzący do laboratorium powinien przed pobraniem krwi odpocząć
ok. 15 min.
6. Należy poinformować pacjenta o procedurze pobrania krwi. Poinstruować
pacjenta, żeby w czasie pobrania nie ruszał ręką a po pobraniu trzymał wacik w
miejscu ukłucia 3-5 min.
7. Bardzo ważna jest współpraca pomiędzy pacjentem a osobą pobierającą
(ponadto zaufanie do osoby pobierajÄ…cej zapewnia komfort psychiczny pacjenta).
8. Podczas pobrania pacjent powinien wygodnie siedzieć lub leżeć.
Zasady pobierania krwi żylnej
1. Należy dobrze zorganizować stanowisko do pobrań
(potrzebne materiały w zasięgu ręki).
2. Przed pobraniem probówki należy starannie opisać
(ew. kod przypisany pacjentowi oraz numer dzienny 
podwójne zabezpieczenie). Po pobraniu ponownie
zweryfikować zgodność opisu z danymi pacjenta.
3. Przygotować zestaw do pobierania, umyć ręce,
założyć rękawiczki (dodatkowa ochrona: gogle lub
przyłbica chirurgiczna).
4. Dokonać wyboru odpowiedniej żyły [podczas
poszukiwania właściwej żyły zmysł dotyku jest
ważniejszy niż wzroku!!].
Zasady pobierania krwi żylnej cd..
5. Po dokonaniu wyboru żyły rozluz
nić stazę i zalecić pacjentowi rozluz
nienie dłoni.
6. Zdezynfekować miejsce nakłucia (dobór odpowiedniego środka).
7. Ponownie sprawdzić pozycję pacjenta, zacisnąć opaskę uciskową ok. 7-10 cm nad
miejscem wkłucia, polecić pacjentowi zaciśnięcie dłoni.
8. Dokonać nakÅ‚ucia pod kÄ…tem 15Ú pÅ‚ynnym ruchem w Å›wiatÅ‚o naczynia, ze szlifem
skierowanym ku górze. Aspirować krew do probówki zgodnie z zaleceniem
producenta oraz dokonać wymiany kolejnych probówek (system zamknięty),
mieszajÄ…c ka\
dą po napełnieniu.
9. Po pobraniu polecić pacjentowi aby rozluz
nił dłoń, zwolnić stazę, wyciągnąć igłę a
miejsce nakłucia przykryć gazikiem instruując pacjenta o uciśnięciu tego miejsca.
10. Wyrzucić zu\
ytą igłę do pojemnika na odpady medyczne.
11. Po pobraniu pacjent powinien uciskać miejsce wkłucia ok. 3-5 min (hemostaza
pierwotna) mając wyprostowaną rękę lub uniesioną. Je\
eli pacjent przyjmuje leki
na rozrzedzenie krwi, czas ten powinno się wydłu\
yć do 10-15 min, obserwując
pacjenta jeszcze przez minimum 30 min.
" Najlepsze miejsca wkłucia:
" -\
yła odpromieniowa,
" -\
yła odłokciowa,
" -\
yła pośrodkowa łokciowa
Przed pobraniem krwi nale\
y sprawdzić datę
wa\
ności igieł i probówek. Nie u\
ywać ich gdy
majÄ… nieaktualnÄ… datÄ™ wa\
ności !
Należy unikać wkłucia:
W żyły, po stronie gdzie została wykonana
mastektomia;
W kończynę, w której obecna jest sztuczna przetoka
tętniczo-żylna do hemodializy lub inna przetoka;
W kończynę, która jest posiniaczona, zaczerwieniona,
opuchnięta lub zakażona powyżej stazy oraz gdy
widoczny jest na niej krwiak;
W miejscu gdzie widoczny jest obrzęk, zbliznowacenie,
pieprzyk lub znamiÄ™;
Ponadto, nie powinno się pobierać krwi od pacjentów
którzy mają podany kontrast dożylnie  do 7 dni
KOLEJNOŚĆ PROBÓWEK PODCZAS POBIERANIA WG
Clinical and Laboratory Standards Institute (CLSI)
" Aktualne opracowanie CLSI, instytutu wydajÄ…cego zalecenia opisujÄ…ce
standardy postępowania w laboratoriach klinicznych, dokument H3-A6
poświęcony pobieraniu krwi, przedstawia pożądaną kolejność:
" - probówka na posiew krwi
" - probówka z cytrynianem
" - probówka przeznaczona do uzyskania surowicy (bez lub z separatorem)
" - próbówka z heparyną (bez lub z separatorem)
" - probówka z EDTA
" - probówka z inhibitorem glikolizy (np. fluorek sodu)
" - probówki z innymi dodatkami.
Podana kolejność obowiązuje przy pobieraniu krwi każdym ze stosowanych
zestawów  strzykawkami, probówko-strzykawkami oraz probówkami
próżniowymi.
Analiza czynników przedlaboratoryjnych mających
wpływ na wyniki badań
" Pozycja ciała
" Efekt stazy
" Dieta, wiek, rasa pacjenta
" Wybór środka dezynfekcyjnego
" y
le oznakowane probówki
" Kolejność napełniania probówek
" Wybór antykoagulantu
" Ilość krwi a objętość probówki
" Postępowanie z próbką bezpośrednio po
pobraniu
" Zabezpieczenie miejsca nakłucia
Pobieranie krwi włośniczkowej z
opuszki palca
Przygotowanie zestawu do nakłucia: waciki,
nakłuwacze, środek dezynfekcyjny, kapilary
heparynizowane, mikroprobówki, szkiełka
podstawowe, pojemniki na odpady i brudne waciki,
Przygotowanie miejsca nakłucia (np. ogrzanie palca 
należy doprowadzić do przekrwienia miejsca wkłucia),
Zdezynfekowanie wybranego palca (najlepiej 4 lub 3),
Nakłucie opuszki palca  na głębokość ok. 2,5-3mm,
Starcie pierwszej kropli suchym wacikiem,
Pobranie krwi do wybranych probówek, kapilar,
Zabezpieczenie miejsca nakłucia plastrem.
Uwagi praktyczne:
Krew powinna być w odpowiedniej ilości i bez
pęcherzyków powietrza  ograniczenie błędów
przedlaboratoryjnych (np. skrzep, hemoliza, zbyt
mała próbka).
Krew powinna swobodnie wypływać z miejsca
nakłucia  nie wyciskać krwi!! (płyn
śródtkankowy i czynniki krzepnięcia).
Kapilarę należy trzymać poziomo.
Przy większej ilości badań zaleca się pobranie
krwi żylnej.
Literatura:
1.  Podstawy diagnostyki laboratoryjnej L.Pawlik-
Sobecka, S.Płaczkowska, Wrocław 2010
2.  Badania układu hemostazy w praktyce
laboratoryjnej A.Raszeja-Specht, GrudziÄ…dz 2008
3.  Iniekcje, infuzje, pobieranie krwi N.Hildebrand,
Urban&Partner, Wrocław 2001
4.  Diagnostyka laboratoryjna A. Szutowicz, A.Raszeja-
Szpecht, Gdańsk 2009
5.  Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii
klinicznej A.Dembińska-Kieć J. W. Naskalski,
Urban&Partner, Wrocław 2010