Nurt tyrtejski w literaturze romantycznej i jego kontynuacje.





Za pierwszego twórcê poezji tyrtejskiej uwaÂżny jest Tyrteusz, spartanin; autor ten, za najwaÂżniejsze uznawaÂÅ‚ cnoty zwiÂÄ…zane z wojskiem (charakter samej Sparty); w zachowanym fragmencie wiersza "Rzecz to piêkna..." formuÂÅ‚uje pewne zaÂÅ‚oÂżenia, dotyczÂÄ…ce prawego ÂżoÂÅ‚nierza i obywatela (w Sparcie kaÂżdy obywatel byÂÅ‚ ÂżoÂÅ‚nierzem); mianowicie powinien zawsze stawaÃÅš do walki o zagroÂżonÂÄ… wolnoÅ“ÃÅš swojej ojczyzny; ucieczka przed tym obowiÂÄ…zkiem uznawana jest za najgorszÂÄ… haÃÄ…bê, ciÂÄ…gnÂÄ…cÂÄ… siê za takim czÂÅ‚owiekiem do koÃÄ…ca Âżycia, dlatego teÂż, naleÂży mêÂżnie walczyÃÅš, nawet za cenê wÂÅ‚asnego Âżycia;

W romantyzmie pojawia siê ten motyw bardzo czêsto, co wiÂÄ…Âże siê sytuacjÂÄ… Polski (pod zaborami) i próbami odzyskania niepodlegÂÅ‚oÅ“ci, jednak nie jest on identyczny z greckim wzorcem, lecz stanowi jego modyfikacjê; ZaczynajÂÄ…c od Mickiewicza: w "Dziadach" mamy nurt walki mÂÅ‚odych o wolnoÅ“ÃÅš, a raczej jej skutki - ich martyrologia jest ukazana; "Konrad Wallenrod" prezentuje motyw walki z wrogiem, ale przez podstêp, co wiÂÄ…Âże siê rozterkami bohatera; waÂżnÂÄ… rolê speÂÅ‚niajÂÄ… jego wiersze: "Do matki polki" z góry zakÂÅ‚ada koniecznoÅ“ÃÅš walki, ale stanowi zapowiedŸ, Âże walka ta nie stanie siê ŸródÂÅ‚em natychmiastowej chwaÂÅ‚y, ani poczucia sukcesu i satysfakcji ze zwyciêstwa, ale bêdzie jedynie ŸródÂÅ‚em cierpieÃÄ…, szybkiej Å“mierci, zapomnienia o walczÂÄ…cym i z góry jest skazana na niepowodzenie;

Innym wielkim romantykiem byÂÅ‚ SÂÅ‚owacki, który w nurcie dramatu romantycznego stworzyÂÅ‚ "Kordiana", w którym pokazana jest walka narodowowyzwoleÃÄ…cza, ale powstanie listopadowe i caÂÅ‚e mÂÅ‚ode pokolenie walczÂÄ…cych jest poddane krytyce (niedojrzaÂÅ‚oÅ“ÃÅš jego); z wierszy waÂżny wydaje siê "Testament mój", w którym pada sÂÅ‚awne zdanie "Lecz zaklinam - niech Âżywi nie tracÂÄ… nadziei (...) A kiedy trzeba - na Å“mierÃÅš idÂÄ… po kolei, Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec!";

Z Norwida "Bema pamiêci ÂżaÂÅ‚obny rapsod", który jest obrazem Å“mierci wielkiego narodowego bohatera, dowodem, Âże ich walka zostanie w zachowana w pamiêci (i na papierze), jako dowód ich wielkoÅ“ci i znaczenia dla kraju; Potem waÂżne stajÂÄ… siê wiersze starszego pokolenia wojennego, w ramach II Wojny Å“wiatowej;