Nurt tyrtejski w literaturze romantycznej i jego kontynuacje.





Za pierwszego twórcê poezji tyrtejskiej uwa�żny jest Tyrteusz, spartanin; autor ten, za najwa�żniejsze uznawa�ł cnoty zwi�ązane z wojskiem (charakter samej Sparty); w zachowanym fragmencie wiersza "Rzecz to piêkna..." formu�łuje pewne za�ło�żenia, dotycz�ące prawego �żo�łnierza i obywatela (w Sparcie ka�żdy obywatel by�ł �żo�łnierzem); mianowicie powinien zawsze stawa�Ś do walki o zagro�żon�ą wolnoœ�Ś swojej ojczyzny; ucieczka przed tym obowi�ązkiem uznawana jest za najgorsz�ą ha�ąbê, ci�ągn�ąc�ą siê za takim cz�łowiekiem do ko�ąca �życia, dlatego te�ż, nale�ży mê�żnie walczy�Ś, nawet za cenê w�łasnego �życia;

W romantyzmie pojawia siê ten motyw bardzo czêsto, co wi�ą�że siê sytuacj�ą Polski (pod zaborami) i próbami odzyskania niepodleg�łoœci, jednak nie jest on identyczny z greckim wzorcem, lecz stanowi jego modyfikacjê; Zaczynaj�ąc od Mickiewicza: w "Dziadach" mamy nurt walki m�łodych o wolnoœ�Ś, a raczej jej skutki - ich martyrologia jest ukazana; "Konrad Wallenrod" prezentuje motyw walki z wrogiem, ale przez podstêp, co wi�ą�że siê rozterkami bohatera; wa�żn�ą rolê spe�łniaj�ą jego wiersze: "Do matki polki" z góry zak�łada koniecznoœ�Ś walki, ale stanowi zapowiedŸ, �że walka ta nie stanie siê Ÿród�łem natychmiastowej chwa�ły, ani poczucia sukcesu i satysfakcji ze zwyciêstwa, ale bêdzie jedynie Ÿród�łem cierpie�ą, szybkiej œmierci, zapomnienia o walcz�ącym i z góry jest skazana na niepowodzenie;

Innym wielkim romantykiem by�ł S�łowacki, który w nurcie dramatu romantycznego stworzy�ł "Kordiana", w którym pokazana jest walka narodowowyzwole�ącza, ale powstanie listopadowe i ca�łe m�łode pokolenie walcz�ących jest poddane krytyce (niedojrza�łoœ�Ś jego); z wierszy wa�żny wydaje siê "Testament mój", w którym pada s�ławne zdanie "Lecz zaklinam - niech �żywi nie trac�ą nadziei (...) A kiedy trzeba - na œmier�Ś id�ą po kolei, Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec!";

Z Norwida "Bema pamiêci �ża�łobny rapsod", który jest obrazem œmierci wielkiego narodowego bohatera, dowodem, �że ich walka zostanie w zachowana w pamiêci (i na papierze), jako dowód ich wielkoœci i znaczenia dla kraju; Potem wa�żne staj�ą siê wiersze starszego pokolenia wojennego, w ramach II Wojny œwiatowej;