Horney

Nasze wewnętrzne konflikty

Tekst zawierał masę siana, słomy, wody i robaczków, nie tyle jasno i zwięźle definiował jakieś pojęcia, co krążył wokół tematu i zarzucał czytelnika przykładami. Pogrubiony tekst nie stanowi więc opracowanych przez autorkę pojęć, ma tylko uczynić streszczenie bardziej czytelnym. - g.

rozdział 1

Wewnętrzne konflikty są czymś naturalnym, nie muszą być oznaką nerwicy. Są powiązane z dokonywaniem wyborów (tekst zaskakuje czytelnika już na wstępie... -g.).

Rodzaje konfliktów:

• wybór między sprzecznymi pragnieniami

• konflikt pragnienia – obowiązki

• wybór między zgodą z większością a wyrażaniem własnej opinii

• konflikt między dwoma hierarchiami wartości (np. na wojnie 'trzeba walczyć za kraj' kontra 'jak mnie zabiją, to mi dziecka z głodu pomrą normalnie')

Kultura a konflikty: stabilna, zakorzeniona w tradycji – mało konfliktów; gwałtowne przemiany w niej i sprzeczne wartości – dużo konfliktów

Problem nieuświadamiania sobie konfliktów (powszechne, u normalnych, nieneurotycznych ludzi też) – pozwalamy, by rządził nami przypadek, idziemy na kompromisy, nie jesteśmy świadomi uwikłania w sprzeczności.

Warunki do rozpoznania naszych wewnętrznych konfliktów i podjęcia decyzji:

• świadomość własnych pragnień, uczuć

• własna hierarchia wartości

• zdolność do świadomego zrezygnowania z jednej z opcji

• chęć i możliwość podjęcia odpowiedzialności za swój wybór

Stawianie czoła konfliktom jest dobre, pozwala „zbliżyć się do ideału zostania kapitanem okrętu, którym jesteśmy my sami” (autorka przejawia skłonności poetycko – filozoficzne, zapewne bili ją za to w podstawówce – g.)

Nerwica – powiązana ze świadomością; neurotyk jest bardzo szczątkowo świadomy swych uczuć i pragnień; poglądy ma przesiąknięte standardami środowiska, a przymusowe trendy otoczenia uniemożliwiają mu/jej rezygnację z czegokolwiek; możność brania na siebie odpowiedzialności znikoma; WAŻNE: „neurotyk – osoba w tej mierze, w jakiej jest ona neurotykiem” (autorka sama siebie cytował przy tym zdaniu, pachnie pytaniem na egzamin – kojarzyć z nazwiskiem HORNEY – g.)

Cechy konfliktów neurotycznych:

1. Skrajna przepaść między składowymi konfliktu

dwie przeciwstawne strony

- uczucia niszczycielskie - łatwo budząca się furia - tendencje sadystyczne - domaganie się poważania - ...

- potrzeba miłości - chęć akceptacji - pozostawanie we własnych oczach prawym i racjonalnym - uległość - ...

2. Konflikt pozostaje nieuświadomiony (wyparcie), racjonalizowanie czynników emocjonalnych.

3. Sprzeczne dążenia mają charakter przymusowy, zazwyczaj nimi w rzeczywistości gardzimy i w efekcie żaden wybór nie jest możliwy

rozdział 2

neurotyk będzie zaprzeczał istnieniu konfliktów, ale mimo to wystąpią pewne objawy:

1. bezpośredni rezultat konfliktu (np. przemęczenie, niepokój, depresja, wyizolowanie, itd.)

2. niekonsekwencja w zachowaniu osób uwikłanych w konflikt

Czy jest jeden podstawowy konflikt?

źródło wszystkich konfliktów – prymitywne, egoistyczne dążenia vs sumienie (nawiązanie do Freuda)

Wg Horney powyższy konflikt ma znaczenie drugorzędne i tworzy się przymusowo w trakcie rozwoju nerwicy. Argumentacja: sprzeczność między lękami a pragnieniami nie mogłaby wywołać tak głębokich podziałów osobowości u neurotyka, aby zrujnować mu życie (o kant dupy wytłuc ten argument – g.)

źródło konfliktów (wg Horney) – utrata przez neurotyka zdolności do pragnienia czegokolwiek z pełnym zaangażowaniem; podstawowy konflikt dostrzega w sprzecznych postaw przyjmowanych wobec innych ludzi

Czy da się go rozwiązać?

Freud - nie. (jest uniwersalny i z samej zasady nie do rozwiązania)

Horney – może w ogóle nie powstać, a jak już powstanie, to daje się rozwiązać (pod warunkiem, że osoba uwikłana podejmie znaczny wysiłek) (zajebista ta babka, co? Jej dalsze przemyślenia obejmują odkrycia w stylu: różnice między mną a Freudem wynikają z przyjęcia różnych założeń. Czad, nie?- g.)

tendencje przeciwstawne zawierają w sobie elementy komplementarne – zgodziła się Horney z Jungiem, rozwiązania można też szukać poprzez odwoływanie się do tych elementów

By dotrzeć do źródła problemu trzeba najpierw cofnąć się do „lęku podstawowego” - który Horney rozumie jako poczucie izolacji i bezradności dziecka w nieprzyjaznym świecie. By wyjść naprzeciw temu światu tworzymy mimo lęków i słabości pewne trwałe tendencje charakteru („tendencje neurotyczne” - Horney)

Rozwój konfliktu

3 kierunki rozwoju – postawy (występują wszystkie, dominuje jedna; u osoby normalnej/nieneurotycznej współgrają ze sobą):

• ku ludziom (akceptacja bezradności)

• przeciwko ludziom (walka z otoczeniem, wrogość)

• od ludzi (trzymanie się na uboczu, wyizolowanie)

U osób neurotycznych konflikt poszerza się i z relacji międzyludzkich przenosi się również na stosunek do siebie i do życia w ogóle. (Relacji do innych i do siebie nie można rozerwać)

„Jądro nerwicy” - ('jądro', bo od niego się rozprzestrzenia) wg Horney niemożność pogodzenia ze sobą sprzecznych postaw, konflikt podstawowy

Jak kształtują nas doświadczenia?

Mogą zmienić dominującą postawę na inną (np. fajna, zaradna babka zakochuje się w draniu i staje się uległa). Muszą być jednak intensywne, ponieważ wykształcona w dzieciństwie postawa jest bardzo mocna i może blokować słabsze doświadczenia. Sama zmiana postawy jest możliwa tylko dzięki istnieniu wewnętrznego konfliktu.