Seminarium 2 INFORMACJE O ZDROWIU PUBLICZYNYM 11III2011
Podstawowe zadania ZP
(zawarte są w dokumencie międzyregionalnego zespołu ekspertów ZP z 1995r.)
monitorowanie stanu zdrowia i rozwój informacji zdrowotnej
ochrona przed zagrożeniami środowiska życia
promowanie prozdrowotnego stylu życia i edukacja zdrowotna
ustalenie programów zdrowotnych i prowadzenie polityki zdrowotnej
polityka zdrowotna- jest jedną z gałęzi polityki społecznej obok edukacji, polityki socjalnej, polityki zabezpieczenia społecznego (emerytury i renty) i kultury. Określa cele funkcjonowania systemu ochrony zdrowia, zajmuje się tworzeniem prawa o dba o odpowiednie środki finansowe.
Na politykę zdrowotną mają wpływ
- przemiany demograficzne
- mobilność ludzi- przemieszczanie się
- nierówności społeczne
- różnice kulturowe i ekonomiczne
Konkretyzacją polityki zdrowotnej są programy zdrowotne np. narodowy program zdrowia
zapobieganie chorobom zakaźnym, niezakaźnym oraz urazom
tworzenie regulacji prawnych w odniesieniu do zdrowia
ocena efektywności i standaryzacja stosowanych technologii w ochronie zdrowia
kształcenie kadr
badania naukowe
ochrona zdrowia pracujących
uregulowanie świadczeń zdrowotnych dla wybranych grup np.:
- kobiet w ciąży
-osób starszych
- dzieci
(wyżej wymienionymi zasadami specjaliści z ZP zajmują się na skalę międzynarodową, państwową i samorządową)
Komu potrzebne są informacje o ZP
- osobom kształcącym się na kierunkach związanych z ZP
- osobom czynnym zawodowo np. lekarzom
- osobom kierującym i zarządzającym instytutami publicznymi
- osobom decydującym o kształcie polityki zdrowotnej
Źródła informacji o ZP
- statystyki; głównie urząd statystyczny
- badania naukowe
- badania przesiewowe
- sondaże opinii publicznej (OBOP), CBOS
- instytuty badawcze np. KCDsA
Organizacje międzynarodowe zajmujące się ZP
- Światowa Organizacja Zdrowia
Powstała w 1945r. i jest wyspecjalizowaną agendą ONZ do spraw zdrowia. 196 państw należy do WHO. Najważniejszym organem jest zgromadzenie ogólne, w skład którego wchodzi po trzech przedstawicieli z każdego państwa – 1 państwo = 1 głos. Zgromadzenie ogólne wytacza kierunki działań WHO
- finansowanie WHO
5 największych państw płaci 80% kosztów. USA wpłaca 20% budżetu WHO, Polska daje 0,19%
Działania WHO w ZP
Działania na szczeblu centralnym
- świadczenia epidemiologiczne (głównie przepisy sanitarne)
- standaryzacja (ujednolicenie)
Klasyfikacja przyczyn zgonów
Porównywalność leków
- szerzenie wiedzy
Ujednolicenia nazewnictwa
Szkolenie kadr
Wykonywanie raportów
Świadczenia dla rządów
-konsultacje
- środki finansowe i sprzęt przekazywane przez WHO dla danego kraju (często WHO współpracuje z FAO, UNESCO, UNICEF)
Na terenie Europy sprawami zdrowia w perspektywie międzynarodowej zajmują się Rada Europy i UE. Zajmują się:
- ujednolicenie procedur medycznych
- ujednolicenie nazw leków i procesów chemicznych
- ujednolicenie dyplomów (UE)
- działania w zakresie uzależnienia (RE)
- regulacje w sprawie krwi i krwiodawstwa (RE)
uregulowania dotyczące eksperymentów genetycznych – zakaz kolonowania (jedyny na świecie)
przepływ pacjentów i świadczeń (UE)
Jednym z podstawowych zadań ZP jest walka z nierównościami w zdrowiu, są to różnice w stanie zdrowia wynikające z :
czynników społecznych (miejsce i warunki zamieszkania, dochód, zatrudnienie, edukacja, wychowanie),
czynników biologicznych (płeć)
genetycznych (podatność na niektóre choroby)
Płeć jako powód nierówności w zdrowiu. Kobiety często zajmują niższe pozycje społeczne, mając lepsze wykształcenie niż mężczyźni. Kobiety gorzej zarabiają, pełnią podwójne role społeczne (pracują w pracy i domu). Kobiety żyją dłużej (w Polsce różnica wynosi 8 lat), ale częściej dotknięte są dolegliwościami zdrowotnymi, częściej korzystają z usług medycznych.
W Polsce przed 1989r. Wykształcenie było czynnikiem nierówności w zdrowiu a obecnie jest to dochód.