09.10.2010 BEZPIECZEŃTWO SPOŁECZNE

1. 1/14 ISTOTA I ZAKRES BEZPIECZEŃTWA SPOŁECZNEGO. POLITYKA SPOŁECZNA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA SPOŁECZNEGO.

Literatura:

1. Urnban A. „Bezpieczeństwo społeczności lokalnych”

2. Sienkiewicz-Małyjurek K,Niczyporuk Z. Bezpieczeństwo publiczne Zarys problematyki”

3. Wolalin „Zarys teorii Społeczeństwa obywateli”

4. Nowak A Wysoka E. „Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym elementy patologii społecznej i kryminologii”

5. „Problemy społeczne w grze politycznej współczesne zagrożenia społeczne – diagnoza i przeciwdziałanie” pod red. nauk Jadwigi Królikowskiej

Definicja Bezpieczeństwa: (subiektywne- nasze własne poczucie i obiektywne)

Ryzyko- prawdopodobieństwo, że coś się wydarzy.

Rodzaje bezpieczeństwa:

a- Podmiotowe,

b- przedmiotowe,

c- przestrzenne,

d- Sposobu organizowania się,

e- czasowe

Piramida potrzeb Maslowa

1. potrzeby fizjologiczne

2. potrzeby bezpieczeństwa

3. potrzeby miłości i przynależności

4. potrzeby Szacunku i uznania

5. potrzeby samorealizacji

Bezpieczeństwo Państwa

Stan w którym nie są zagrożone byt, suwerenność, przetrwanie państwa oraz istnieją warunki do realizacji interesów narodowych i osiągania celów strategicznych Rzeczypospolitej Polskiej. Jest Ono „ukierunkowane na przetrwanie państwa i narodu, tym elementom podporządkowane są inne dziedziny tj, biologiczne przeżycie ludności, poziom rozwoju społeczno- gospodarczego prawa i swobody obywatelskie, styl i jakość życia przyjazne środowisko.

Bezpieczeństwo:

lokalne-regionalne-wewnętrzne–zewnętrzne-międzynarodowe

Bezpieczeństwo człowieka- stan w którym członkowie danej wspólnoty nie odczuwają zagrożenia czy lęku związanego z polityką innych państw. (Bezpieczeństwo zewnętrzne) lub też wynikającego z działań władz państw ( lub ich zaniechania) którym podlegają ( bezpieczeństwo wewnętrzne).

Akty prawne: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Ustawa o samorządzie gminnym, powiatowym o samorządzie województwa, o działach administracji państwowej

Bezpieczeństwo zewnętrzne: suwerenność, niepodległość, nienaruszalność terytorialna

Bezpieczeństwo wewnętrzne: publiczne, społeczne, ład konstytucyjno prawny, ochrona ludności i majątku narodowego przed zagrożeniami i skutkami klęsk żywiołowych, jakość życia

Definicja bezpieczeństwo społeczne:

- ogół środków i realizacji interesów społeczeństwa i państwa w sferze społecznej i socjalnej

- rozwój socjalnej struktury i stosunków w społeczeństwie systemów zapewniania życia i socjalizacji ludzi

- bezpieczeństwo obywateli spokój społeczny czy praworządność

- stan społeczeństwa zapewniający nie tylko trwanie i przetrwanie narodu lecz również jego rozwój.

Bezpieczeństwo społeczne zależy od:

• Państwa- pomoc społecznego

• Rynku – praca zarobkowa

• Rodziny

Wartości i cele narodowe: siła moralna i materialna państwa, wysoka pozycja międzynarodowa, byt, dobrobyt, rozwój stabilność gospodarcza, zachowanie tożsamości narodowej.

Dziedziny działalności państwa: Dyplomatyczna, Edukacyjna, Gospodarcza, Naukowa, Ekologiczna, kulturowa, Społeczna, inne

Edukacja- kultura bezpieczeństwa

• wynik indywidualnych i grupowych wartości, podstaw, postrzegania, nawyków, kompetencji i wzorów zachowań

• wynik stylu i jakości zarządzania bezpieczeństwem w każdej organizacji.

Elementy kultury bezpieczeństwa:

• wiedza - rozumienie natury zagrożenia ryzyka ich wystąpienia

• sprawność – podstawy w trakcie rozumienia różnego rodzaju czynności

• postawy- działania w odniesieniu do wymagań bezpieczeństwa

• zachowania- uwzględnienie zagrożeń i ryzyka w bieżącej działalności oraz potrzeba świadczeń na rzecz poprawy bezpieczeństwa i właściwego zachowania się w sytuacjach kryzysowych

• przyzwyczajenia- zmiana zapatrywania z filozofii rozumowania „ może zdarzyć się innym” na filozofię „Może zdarzyć się mnie”

• Motywacja- wykształcenie chęci do bezpiecznego postępowania, rozumienia konieczności pro bezpiecznych zachowań

• orientacja- znajomość funkcjonowania administracji, instytucji i organizacji odpowiedzialność za bezpieczeństwo

2/14 POLITYKA SPOŁECZNA I SOCJALNA W ZAKRESIE BEZPIECEŃSTWA

1. NADRZĘDNY CEL DZIAŁANIA PAŃSTWA- UTRZYMANIE ZDOLNOIŚCI DO REAGOWANIA – ODPOWIEDNIEGO DO ZAISTNIAŁEJ SYTUACJI – W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA ZAGROŻEŃ BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO ORAZ BEZPIECEŃSTWA POWSZECHNEGO, ZWIAZANYCH Z OCHRONĄ PORZĄDKU PRAWNEGO, ŻYCIA I ZDROWIA OBYWATELI ORAZ MAJĄTKU NARODOWEGO PRZED BEZPRAWNYMI DZIAŁANIAMI ORAZ SKUTKAMI KLĘSK ŻYWIOŁOWYCH, KATASTROF NATURALNYCH I AWARII TECHNICZNYCH.

Funkcje Państwa:

• wewnętrzna

• gospodarczo organizatorska

• socjalna

• kulturalno-wychowawcza

• zewnętrzna

Polityka Społeczna:

• oznacza politykę rządów dotyczącą działania mającego bezpośrednio wpływ na dobrobyt obywateli przez dostarczanie im usług lub dochodu

• jako nauka teoretyczna zajmuje się formułowaniem i weryfikowaniem twierdzeń dotyczących związków między celową działalnością grup społecznych oraz ciał publicznych a zmianami struktury społecznej

• jako nauka praktyczna docieka jak w oparciu o te twierdzenia uzyskać zamierzone zmiany społeczne zgodne z dobrem człowieka.

W 2000 roku odbył się szczyt Lizboński, gdzie określono cele polityki społecznej dla Unii Europejskiej.

Istota:

1. wzrost znaczenia samorządów lokalnych i sektora obywatelskiego

2. dowartościowanie wolontariatu

3. wzrost roli edukacji

4. wzrost roli rodziny i więzi społecznych

Modele polityki społecznej

1. model liberalny- potrzeby społeczne realizowane są w ramach rynku prywatnego i w rodzinie, polityka społeczna to działania selektywne, świadczenia są z reguły selektywne

2. model redystrybucyjny- odpowiedzialność za niebezpieczeństwo socjalne jednostki ponosi społeczeństwo, polityka społeczna dokonuje redystrybucji dochodów, świadczenia z reguły powszechne

3. model motywacyjny- programy socjalne nie powinny zakłócać procesów gospodarki rynkowej, polityka społeczna wykorzystuje m.in. lokalny potencjał społeczny, świadczenia z reguły zależą od statusu jednostki na rynku pracy

Cele polityki społecznej

1. wyrównywanie warunków życia i pracy obywateli

2. równy dostęp do korzystania z praw obywatelskich

3. walka z nierównościami społecznymi

4. kształtowanie stosunków społecznych

Obszary polityki społecznej

1. ubóstwo

2. bezrobocie

3. problemy rodzinne

4. bezdomność

5. niepełnosprawność

6. uzależnienia patologiczne itp.

Polityka socjalna a społeczna

----------------------	Polityka socjalna	Poliytyka społeczna
Przedmiot	Materialne warunki bytu, dochody pieniężne, poziomu życia, komsumpcja towarów i usług	Społeczeństwo, stosunki społeczne, organizacja życia społecznego jakość życia
cele	poprawa materialna warunków bytu (szczególnie najbiedniejszych) zwrost komsumpcji , pokój socjalny,	Postpo społeczny, równowaga porządek społeczny dobro wspólne moc narodu harmonia między celami osobistymi a społecznymi
Sposób działania:	Ratowanie, interwencja odnowa	instytucjonalizacja

Pomoc społeczna- instytucja polityki społecznej państwa, mająca na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Świadczenia społeczne:

Wszelkie środki pieniężne, dobra materialne i usługi które służą zaspokojeniu potrzeb jednostek i rodzin uzyskiwane bez ekwiwalentnie czyli nie będące bezpośrednim wynagrodzeniem za pracę, finansowane ze środków publicznych, gromadzenia i wydatkowanie środków na ten cel odbywa się z udziałem instytucji państwa lub pod ich nadzorem.

Usługi społeczne- wszystkie działania i administracje, które zajmują się społecznymi potrzebami obywateli, czyli transfery pieniężne, usługi opieki zdrowotnej, edukacja, osobiste usługi społeczne, usługi opiekuńcze, usługi mieszkaniowe, usługi zatrudnieniowe i wyspecjalizowane usługi dla różnych grup docelowych (dzieci nadużywający substancji psychoaktywnych, ludzie z problemami psychospołecznymi etc)

Zabezpieczenie społeczne: Ubezpieczenie społeczne, Świadczenia zaopatrzeniowe, Świadczenia opiekuńcze

Cechy usług społecznych

• zaspokojenie potrzeb poprzez dobra materialne

• zapewnienie stabilnego funkcjonowania zbiorowości społecznych

• źródło: instytucje publiczne i prywatne (organizacje pozarządowe)

• mogą być bez ekwiwalentne, odpłatne lub nieodpłatne.

Literatura: Ustawa o pomocy społecznej

Świadczenia pieniężne: zasiłek stały, okresowy, celowy i specjalny zasiłek celowy, zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie, pomoc dla rodzin zastępczych,

Świadczenie niepieniężne: praca socjalna, składki na ubezpieczenie, pomoc rzeczowa itp.

Główne problemy polityki społecznej

Polityka społeczna- narzędzie kształtowania ładu społecznego, łagodzi skutki intensywnych przemian ekonomicznych

3/14

Podział władzy w Polsce:

Władza Ustawodawcza-Sejm i Senat

Władza Wykonawcza- Prezydent i Rada Ministrów

Władza Sądownicza- Sądy: Sąd Najwyższy, Sądy powszechne, administracyjne wojskowe. Trybunały: Trybunał Konstytucyjny Trybunał Stanu.

Podział aktów prawnych w zakresie bezpieczeństwa:

1. Ustawy określające ustrój państwa podział władzy, uprawnienia i zadania

2. Ustawy ukierunkowane na przeciwdziałanie zagrożeniom( ustawy kompetencyjne dotyczące organów władzy i administracji w zakresie bezpieczeństwa, Akty prawne regulujące problematykę przeciwdziałania poszczególnym rodzajom zagrożeń, ochrona przeciwpożarowa, przeciwpowodziowa)

3. Akty wykonawcze obejmujące wytyczne, dyrektywy rządowe oraz plany działania

AKTY PRAWNE:

1. Konstytucja RP Art. 5. Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju.

   Art 31 Wolność człowieka podlega ochronie prawnej.
   2. Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje.
   3. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.

2. Ustawa z dnia 4.09.1997r. o działach administracji rządowej

3. Ustawa z dnia 23.01.2009 o wojewodzie i administracji rządowej w województwie Art 22, Art 40 ust 1.

4. Ustawa o samorządzie województwa z dnia 5.06.1998r. Art 14 ust 1

5. Ustawa o samorządzie powiatowym z dnia 5.06.1998r Art 4 ust 1

6. Ustawa o samorządzie gminnym z dnia 08.03.1990r. Art 7 ust 1

7. Ustawa z dnia 24.04.2003r o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie Art 4.

8. Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12.03.2004 art 3.

Podział władzy

Administracja publiczna: Samorządowa i Rządowa

Zarządzanie a koordynacja:

Zarządzanie: planowanie, organizowanie, angażowanie, kierowanie, kontrolowanie

(Kraj, Województwo, Powiat, Gmina)

Koordynacja: Poziom krajowy – rządowy, Poziom lokalny- samorządowy

Obszary bezpieczeństwa, obszar ustawodawczy

Obszar rządowy: Rada ministrów, ministrowie, wojewodowie, policja, państwowa sytraż pożarmna, prokuratury	Obszar prezydenci: Prezydent RP, RBN, BBN
Obszar samorządowy: Rady samorządowe, Wójtowie burmistrzowie, prezydenci miast, komórki i centra ZK, Straże gminne	Obszary komercji: Firmy ochrony, detektywistyczne, wywiadowcze, firmy ubezpieczeniowe
Obszar obywatelski: Miejsca zamieszkania, miejsce pracy, więzi sąsiedzkie, więzi rodzinne	Obszar sądowniczy: Sądy

10.10.2010r

ZADANIA GMIN,POWIATÓW, WOJEWÓDZTW- UZUPEŁNIĆ

FORMACJE WYKONAWCZE DZIAŁAJĄCE W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA:

• wyspecjalizowane organy państwowe podległe MSWiA: Policja, Straż Graniczna, Biuro ochrony Rządu, Państwowa Straż Pożarna

• wyspecjalizowane organy państwowe podległe prezesowi Rady Ministrów: ABW, CBA, Agencja Wywiadu

• wyspecjalizowane organy państwowe podlegające innym centralnym organom administracji rządowej: Służba Kontrwywiadu Wojskowego, Służba Wywiadu Wojskowego, Żandarmeria Wojskowa, Służba Celna, Służba Więzienna, Straż Ochrony Kolei, Inspekcja transportu Drogowego'

• Organy kontroli i inspekcje.

Podstawowe organizacje wykonawcze:

• obszar rządowy: Policja, Państwowa Straż Pożarna, Straż Graniczna, Państwowe Ratownictwo Medyczne

• Obszar samorządowy: Straż gminna

• Obszar komercyjny: firmy ubezpieczeniowe, firmy detektywistyczne, firmy ochrony osób i mienia.

Zespolenie Administracyjne

To budowa aparatu państwowego. Może mieć dwie formy: zwierzchnictwa osobowego lub służbowego.

Zwierzchnictwo osobowe: służby, inspekcje i straże są wcielone do struktury Urzędu

Zwierzchnictwo służbowe: jeżeli kompetencyjnie podlegają pod Urzędy

Administracja zespolona: Policja, PSP, Inspekcja sanitarna, Budowlana, weterynaryjna, handlowa, Służba Ochrony Zabytków, Inspekcja Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych, Inspekcja Ochrony Środowiska, Inspekcja Farmaceutyczna, Inspekcja Ochrony Roślin, Inspekcja Nasienna).

Administracja niezespolona: Sztaby Wojskowe, Izby Skarbowe, Urzędy Skarbowe, Urzędu Górnicze, Urzędy Miar, Urzędy Probiernicze, Dyrekcje Lasów Państwowych, Zarządy Gospodarki Wodnej, Urzędy Celne, Inspektorzy Celni, Urzędy Statystyczne, Dozór Techniczny Żeglugi Morskiej, Inspektorzy Żeglugi Śródlądowej, Straż Graniczna, Agencja Rynku Rolnego

OCHRONA LUDNOŚCI NA SZCZEBLU PODSTAWOWYM

zbiór potencjalnych i realnych zagrożeń dla bezpieczeństwa ludzkości

SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA LUDNOŚCI
DZIAŁALNOŚĆ PODSTAWOWA rozpoznawanie, zapobieganie, wykrywanie, orzekanie, informowanie, ochrona, ratowanie
DZIAŁALNOŚĆ POMOCNICZA zapobieganie kogistyczne, ewakuacyjne, kadrowe itd	KIEROWANIE SYSTEMEM formułowanie celów, zadań, prognozowanie, planowania, organizowanie, przewodzenie, kontrolowanie, decydowanie itp.

Koszty bezpieczeństwa

Koszty związane z zapewnieniem bezpieczeństwa
Koszty utworzenia oraz względnie stałe koszty utrzymania systemu bezpieczeńwta	Koszty zawodności systemu bezpieczeństwa i obszaru prewencyjnego ( straty)
	Koszty działań operacyjnych związanych ze zdarzenam	Koszty szkód w wymiarze ekonomicznym i społecznym

Zagrożenie- jest to potencjalne źródło szkód, warunkowa możliwość powstania strat pojawiająca się w wyniku zdarzenia niepożądanego, sytuacja w której istnieje zwiększone prawdopodobieństwo utraty życia zdrowia wolności albo dóbr materialnych.

Zagrożenie społeczne: zjawiska szkodliwe i niepożądane społecznie. Wiążą się z istnieniem podmiotu tj. człowieka pozostającego pod wpływem ujemnych zjawisk społecznych, powodują piętrzenie się krytycznych sytuacji które zakłócają zarówno życie jednostki jak i społeczeństwa.

ZAGROŻENIA SPOŁECZNE

Bezrobocie: liczba osób zdolnych i poszukujących pracy a nie znajdujących zatrudnienia

Czynniki wywołujące bezrobocie: Ekonomiczne, Demograficzne i Społeczno prawne.

Bezrobotny Wg Ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu uznaje się osobę która spełnia warunki:

• jest obywatelem polskim ( lub cudzoziemcom posiadającym kartę stałego pobytu)

• ukończyła 18 lat (z wyjątkiem młodocianych absolwentów) lecz nie osiągnęła wieku emerytalnego 65 lat (dla mężczyzn) lub 60 lat (dla kobiet)

• jest zdolna do pracy ale pozostaje bez pracy i nie uczy się w szkole w systemie stacjonarnym.

• nie prowadzi pozarolniczej działalności gospodarczej ani nie posiada gospodarstwa rolnego (powyżej 2 ha)

• nie ma uprawnień do emerytury lub renty oraz nie podlega ubezpieczeniu społecznemu z innego tytułu

• jest zarejestrowana w PUP jako osoba poszukująca pracy i jest gotowa ją podjąć w pełnym wymiarze czasu (z wyjątkiem osób niepełnosprawnych, gotowych podjąć pracę w połowie obowiązującego czasu)

• nie uzyskuje miesięcznie dochodu w wysokości przekraczającej połowę najniższego wynagrodzenia.

Mierniki bezrobocia

• Ogólna liczba bezrobotnych (Lb) wg stanu w określonym dniu lub stanu przeciętnego w dłuższym okresie

• Stopa bezrobocia:

  1.formuła ogólna – liczba osób bezrobotnych (Lb) do ogólnej liczby osób aktywnych zawodowo (La)

  a) Stopa bezrobocia I- liczba bezrobotnych w stosunku do osób aktywnych w sektorze cywilnym

  b) Stopa bezrobocia II- liczba bezrobotnych do liczby osób pracujących poza rolnictwem indywidualnym.

Rodzaje bezrobocia:

• rejestrowane ( jawne) i ukryte ( utajone)

• frykcyjne jest to minimalny poziom bezrobocia obejmuje osoby które do pracy są niezdolne lub właśnie są w trakcie zmiany pracy

• strukturalne - w zależności od regionu

• koniunkturalne – zależy od podaży pracy

• technologiczne – zależy od zamiany pracy ludzi na pracę maszyn

• sezonowe – zależy od pory roku, zbiory owoców, obsługa letnich kurortów

• typu keynesowskiego – niskie stawki zarobkowe, za mały popyt na pracę

• klasyczne – zamrożenie płac

• krótkookresowe- do 3 miesięcy

• średniookresowe- od 3 miesięcy do 12

• długookresowe powyżej 12 miesięcy

Fazy bezrobocia:

1. antycypacja bezrobocia

2. szok po utracie pracy

3. wchodzenie w sytuację bezrobocia i optymizm

4. pesymizm i rezygnacja

5. fatalizm i apatia

Zagrożenia bezrobociem długotrwałym:

- ok 30% ogółu bezrobotnych

- ludzie źle przygotowani do pracy: brak prawa jazdy, brak telefonu komórkowego, nieumiejętność nawiązywania kontaktów, nadużywanie alkoholu, zła samoocena.

Indywidualne skutki bezrobocia:

• pogorszenie standardu życia, ubóstwa

• problemy z zagospodarowaniem wolnego czasu

• poczucie obniżenia statusu

• ograniczenie lub zaniechanie uczestnictwa w życiu społecznym

• objawy depresyjne (smutek, przygnębienie, zniechęcenie, zobojętnienie)

• zaburzenia zdrowia psychicznego (lęk, depresja, dolegliwości psychosomatycznej)

• reakcje emocjonalne – negatywne napięcia i emocje, niższy poziom poczucia szczęścia zadowolenia z życia poczucia bezsilności.

Społeczne skutki bezrobocia:

• duże koszty świadczeń socjalnych

• podwyższone podatki i składki ubezpieczeniowe

• niewykorzystany potencjał ludzkiej pracy

• spadek dochodu rodzin, rozszerzenie się społecznych kręgów ubóstwa

• degradacja psychiczna i moralna osób pozostających bez pracy( poczucie beznadziejności, pesymizm, uczucie społecznej bezużyteczności)

• poczucia zagrożenia bezrobociem ludzi zatrudnionych

• nasilenie się społecznej patologii ( np. agresja, rozpad tradycyjnych więzi rodzinnych)

Proces destrukcji jednostki:

• brak kontaktu społecznego

• izolacja społeczna

• brak zaufania do samego siebie

• niskie dochody

• stres w rodzinie

• spadek kondycji intelektualnej i duchowej

• pogorszenie zdrowia psychicznego i fizycznego

• ograniczony dostęp do rynku mieszkaniowego itd.

• mniejsze możliwości transportu

• niewystarczający stopień mobilności zawodowej

• zwiększone trudności ze znalezieniem pracy

Sposoby walki z bezrobociem – Rząd

• ograniczenie biurokracji związanej z otwieraniem nowych firm

• upusty w podatkach dla pracodawców uruchamiających nowe stanowiska pracy

• wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw

• uznanie części obowiązkowej składki ZUS jako podatku od wartości dodanej pracy

• zwolnienie a płatności VAT przy eksporcie

• polityka proeksportowa państwa prowadzącego do zwiększenia produkcji i zatrudnienia

• skracanie czasu pracy

• stworzenie systemu bardziej elastycznego kształcenia.

Sposoby walki z bezrobociem – samorządy

• wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw

• współpraca z lokalnymi przedsiębiorcami

• walka z odpływem ludzi za granicę

• przyciąganie kapitału zagranicznego

• korzystanie z unijnych dotacji

• uruchomienie robót publicznych

Działania bezrobotnych

• większa elastyczność

• podwyższanie swoich kwalifikacji

• nauka nowego zawodu

BIEDA

Bieda- to sytuacja niezaspokojenia lub zaspokojenia na niskim poziomie potrzeb człowieka jeśli spełniony jest przynajmniej jeden czynnik:

• brak lub niedostateczna ilość i jakość środków do zaspokajania potrzeb

• brak lub istotne ograniczenie zdolności/możliwości legalnego i szybkiego zdobycia odpowiednich środków

• brak lub istotne ograniczenie zdolności/możliwości zaspokajania potrzeb posiadanymi środkami

• brak woli zaspokojenia potrzeb.

Rodzaje ubóstwa: relatywne, subiektywne, oficjalne (ustawowe).

Biedny to osoba której wydatki :

1. Są poniżej ustalonego przez ekspertów minimum potrzebnego do zaspokojenia najważniejszych potrzeb----bezwzględna (absolutna) linia ubóstwa

2. Są znacznie mniejsze niż u innych ludzi w danym społeczeństwie ( np. poniżej 50% średnich wydatków) ----względna (relatywna) linia ubóstwa

3. Są na tyle niskie, że uprawniają do korzystania z pomocy społecznej ---- ustawowa linia ubóstwa

4. Są na tyle niskie, że osoba uważa się za biedną ---- subiektywna linia ubóstwa.

Cechy biedy w Polsce:

1. Trwałość: coraz częściej dziedziczenie ubóstwa „ społeczności permanentnego ubóstwa”

2. Zróżnicowanie przestrzenne ( szczególnie zagrożone na wsi tereny popegeerowskie, w mieście biedne dzielnice)

3. juwenilizacja bieda dzieci i młodzieży ( 44% rodzin z czwórką dzieci lub więcej żyje poniżej minimum egzystencji 12% w całym społeczeństwie

4. feminizacja (większa długotrwałość biedy, niższe zarobki, większe bezrobocie, kobiety jako menedżerki biedy w biednych gospodarstwach domowych)

5. bieda na wsi ( np. poniżej minimum egzystencji 18,7% mieszkańców wsi i 8,2% mieszkańców miast)

6. Związek z bezrobociem ( spośród członków gospodarstw domowych w których minimum 1 osoba bezrobotna 27% poniżej minimum egzystencji, spośród gospodarstw bez bezrobotnych – 9%)

	Minimum egzystencji	Minimum socjalne
Wskaźnik czego	Ubóstwa, poniżej którego następuje biologiczne zagrożenie życia	Zaspokajania potrzeb na niskim poziomie ale wystarczającym dla reprodukcji
Rodzaj dóbr i usług	Umożliwiające wyłącznie przeżycie biologiczne	Umiżliwiające życie na niskim poziomie i utrzymanie więzi ze społeczeństwem

Rozwiązywanie problemu biedy

1. Kategorie absolutnie- polityka socjalna: świadczenia i usługi społeczne aktywizacja zawodowa osób

2. kategorie relatywne- polityka społeczna zapobieganie rozwarstwianiu się społeczeństwa: edukacja poprawa warunków zatrudnienia rozwój demokracji.

Statystyki dotyczące biedy

a) 17,7 % ubóstwo umiarkowane

b) poniżej 10% głębokie skrajne

c) 15,2% bieda uprawniająca do pomocy'18,3 subiektywne poczucie ubóstwa

Bezdomny- osoba niezamieszkująca w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych i nigdzie niezameldowana na pobyt stały w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności i dowodach osobistych.

Przyczyny bezdomności: alkoholizm, utrata o pracy, brak środków do życia, eksmisja z miejsca zamieszkania, rozpad rodziny, powrót z zakładu karnego bez możliwości zamieszkania, przemoc w rodzinie, likwidacja hoteli pracowniczych, opuszczenie domu dziecka, czy szpitala psychiatrycznego bez określonego miejsca powrotu.

Rodzaje bezdomności:

1 Czas trwania

• Bezdomność trwała

• bezdomność tymczasowa- dotyka ludzi tylko przez określony czas

2 Uwarunkowana

• bezdomność z przymusu – nieposiadający własnego mieszkania w wyniku okoliczności zewnętrznych

• bezdomność dobrowolna- wędrowcy, tułacze, którzy odrzucają normy społecznego współżycia

3 Uzewnętrznianie:

• bezdomność jawna- sytuacja rzeczywistego braku dachu nad głową

• bezdomność sytuacyjna- osoba ma mieszkanie, ale z jakichś powodów nie może lub nie chce tam przebywać'

• bezdomność ukryta- gdy warunki mieszkaniowe odbiegają od przyjętych i akceptowanych w społeczeństwie standardów

Instytucje udzielające pomocy bezdomnym:

- Ministerstwo Pracy i polityki społecznej

- Służba zdrowia

- Policja

- administracje samorządowe

- organizacje pozarządowe wyznaniowe

- organizacje pozarządowe świeckie

PROBLEMY;

• brak zintegrowanego systemu informacji o bezdomności na poziomie krajowym

• deficyt danych określających skalę zjawiska zarówno na poziomie regionalnym jak i narodowym

• brak systemu zbierania danych o ludziach zagrożonych biedą i bezdomnością

  (35,5% ludności mieszka w bardzo złych warunkach, 3,2 miliona nie mieszka samodzielnie)

Wykluczenie społeczne- sytuacja uniemożliwiająca lub znacznie utrudniająca jednostce lub grupie zgodnie z prawem pełnienie ról społecznych, korzystanie z dóbr publicznych i infrastruktury społecznej, gromadzenie zasobów dochodów w godny sposób.

Uzależnienie – psychiczny, a niekiedy fizyczny stan wynikający z interakcji między żywym organizmem, a czynnikiem charakteryzujący się zmianami zachowania do których należy konieczność przyjmowania danego czynnika w sposób ciągły lub okresowy w celu doświadczenia jego wpływu na psychikę.

Alkoholizm – choroba psychiczna polegająca na utracie kontroli spożywanego alkoholu. Choroba społeczna.

Alkoholik – osoba, która w nałogowy sposób oszukuje samego siebie i próbuje w podobny sposób oszukać innych ludzi.

Skutki nadużywania alkoholu:

• somatyczne:

  - marskość wątroby

  - nowotwór

  - choroby układu krwionośnego.

• Psychiczne

  - biała gorączka

  - upojenia patologiczne

  - omamia

  - alkoholowy zespół Korsakowa

  - alkoholowy zespół Otella

  - epilepsja

Teorie:

• Biologiczna – główna przyczyna. Są uwarunkowane genetycznie.

• Psychologiczna: stany frustracji

• Społeczna: zazwyczaj w narodzie.

Fazy rozwoju:

• Faza objawowa: może rozwijać się kilka lat. W tej fazie jest wzrost tolerancji na spożywany alkohol.

• Faza zwiastunowa: niepamięć wsteczna z okresu dnia poprzedniego pijaństwa.

• Faza krytyczna: całkowite uzależnienie człowieka od alkoholu zarówno pod względem fizycznym jak i psychicznym.

• Faza przewlekła: ciągi pijacze.

Problemy alkoholików:

• zaburzenia życia rodzinnego

• problemy w kontaktach z ludźmi

• problemy finansowe

• przemoc wobec bliskich

• problemy w prawem ( karalność )

Zagrożenia dla rodziny:

• przemoc psychiczna i fizyczna

• izolacja od świata zewnętrznego

• brak źródeł i oparcia wzajemnej pomocy

• niszczenie życia uczuciowego.

  Skutki społeczne alkoholizmu:

• rozbicie rodziny

• obniżenie jakości życia

• zmniejszenie dyscypliny pracy

• czynnik w rozwoju przestępczości.

Walka z alkoholizmem:

• Prawo

• Abstynencja

• Kształtowanie świadomości i postaw

• Leczenie farmakologiczne.

Narkomania – jest to stałe bądź okresowe przyjmowanie w celach nie medycznych środków odurzających lub psychotropowych w wyniku może powstać zależność.

Cechy charakterystyczne:

• niezwalczone pragnienie

• występowanie tolerancji na przyjmowanie substancji

• występowanie zależności psychicznej i/lub fizycznej.

Podział środków:

• uspokajające

• pobudzające

• halucynogenne

Uzależnienia:

• fizyczne: stany niepokoju, depresja, bóle mięśni, wymioty, zapaść.

• Psychiczne

• społeczne

Narkomania a przestępczość

• produkacja i dystrybucja narkotyków

• w celu zdobywania narkotyków: kradzież, szantaż

• pod wpływem narkotyków – naruszania porządku publicznego.

Walka z narkomanią:

• Prawo

• Abstynencja

• Kształtowanie świadomości i postaw

• Leczenie farmakologiczne.

Legalizacja narkotyków ?

• wyspecjalizowane grupy przestępcze

• uległa struktura spożycia

• Polska stałą się producentem i eksportem amfetaminy

• Służby przejmują 10 % narkotyków.

  Prostytucja – zjawisko polegające na zaspokojeniu potrzeb seksualnych przygodnych partnerów za zapłatą bez zaangażowania uczuciowego.

  Definicje prostytucji:

• trwałe

• bez uczucia

• bez wyboru

• wynagrodzenie

  Rodzaje:

• usługi towarzyskie

• usługi seksualne na telefon

• prostytucja w „ oknach”

• prostytucja dziecięca

• prostytucja wirtualna

• sponsoring

  Prostytucja dziecięca

• dzieci oferują usługi na dworach kolejowych

• prostytucja drogowa

• handel chłopcami

• wykorzystywania dzieci do produkcji pornografii.

  Przyczyny prostytucji;

• kryzysy ekonomiczne

• ubóstwo społeczeństwa

• chaos w zakresie pojęć materialnych i etnicznych

• zerwanie więzi międzyludzkich

• wyjście z trudnej sytuacji domowej

* czynniki biologiczne

• oziębłość

• lenistwo

• motywacja ryzyka

• zaburzenia popędowe

• niski stopień inteligencji

• silny temperament

  Społeczne skutki

• AIDS/HIV choroby wewnętrzne

• deprawuje umysły

• rozbija rodziny

• prowadzi do rozwodów, bankructwa i do rodzinnych waśni

  Zapobieganie:

• edukacja

• akcje profilaktyczne

• pomoc psychologiczna dzieciom zagrożonym prostytucją

• nadzór nad rodzinami patologicznymi

• pomoc prostytutkom ( La Strade )

  Legalizacja prostytucji

• ignorowanie przemocy wobec dzieci i kobiet

• dalsza degradacja osób uprawiających prostytucję

• pogłębianie demoralizacji nieletnich.

  Sieroctwo społeczne:

  * rodzaje

• naturalne: w wyniku śmierci rodziców

• społeczne: pozbawione opieki rodzicielskiej (alkoholizm, bieda, choroby psychiczne i fizyczne)

• pozbawienie opieki rzeczywistej

• przebywanie w placówce opiekuńczo- wychowawczej

• odtrącenie emocjonalne przy opiece formalnej.

  Warunki:

• żyjący w rodzinie

• wychowywanie się w zakładzie a nie w rodzinie zastępczej

• brak lub niewystarczający kontakt z rodzicami (raz na 3 miesiące)