Wymagania BHP dotyczące procesów pracy przy :
eksploatacji urządzeń pod ciśnieniem
Jest duża ilość urządzeń technicznych, które mają ogromne ciśnienie(kotły, zbiorniki,butle). Stałemu nadzorowi technicznemu podlegają urządzenia których ciśnienie przekracza 0.07 Mpa. (0.7 atmosfer). Nie znaczy to jednak że urządzenia z niższym ciśnieniem nie stanowią zagrożeń urazowych, tylko ryzyko jest mniejsze. Bezpieczeństwo pracy wymaga, aby urządzenia ze zwiększonym ciśnieniem były wyposażone w niezawodne zabezpieczenia a także w aparaturę kontrolną pozwalającą na orientację wysokości ciśnienia panującego wewnątrz zbiornika.
Każde urządzenie powinno mieć dokładnie określone dopuszczalne maksymalne ciśnienie przez UDT(Urząd Dozoru Technicznego) Z chwilą przekroczenia tego ciśnienia, powinny zadziałać urządzenia zabezpieczające przed awarią. Do takich urządzeń należą : wyrzutki wodne, stosowane w kotłach niskociśnieniowych oraz zawory bezpieczeństwa w kotłach parowych.
W kotłach parowych najczęściej spotykamy ciężarkowe zawory bezpieczeństwa, działanie tego zaworu wykorzystuje dźwignia, gdy ciśnienie pary wzrośnie ponad dopuszczalne, dźwignia powoduje ujście pary na zewnątrz, wówczas ciśnienie pary w kotle ulega zmniejszeniu.
Do mierzenia wielkości nadciśnienia służą manometry zegarowe. Niezależnie od manometrów są instalowane inne urządzenia kontrolne jak wodowskazy, sygnalizatory wzrokowe i słuchowe.
Tudzież wszystkie urządzenia pracujące z wysokim ciśnieniem stwarzają określone ryzyko awarii a nawet eksplozji, więc pracowników obsługujących te urządzenia obowiązuje specjalistyczne szkolenie oraz egzamin teoretyczny i praktyczny z umiejętności obsługi tych urządzeń.
W żadnym przypadku nie wolno powierzać obsługi tych urządzeń niewykwalifikowanym pracownikom.
Mimo wszystkich przedsięwzięć profilaktycznych i organizacyjnych najczęstszą przyczyną awarii urządzeń jest niepoprawna i niedbała eksploatacja. U osób pracujących z tymi urządzeniami występuje brak wyobraźni że butle pod ciśnieniem powyżej 10 MPa. są jakby ładunkami wybuchowymi.
Konieczne jest opracowanie szczegółowej instrukcji ruchowej do każdego urządzenia pod ciśnieniem. Wiadomo że włączanie lub wyłączanie ciśnienia powoduje nagły wzrost ciśnienia w innych częściach urządzeniach, wówczas mogą ujawnić się różne usterki konstrukcyjne i materiałowe, które skutkują wyrzutem substancji na zewnątrz.
Trzeba być przygotowanym na takie przypadki, dlatego nie wystarczy obsługującemu przeczytanie instrukcji obsługi, musi on przejść odpowiednie praktyczne przygotowanie, które odbywa się na stanowisku roboczym. Dozór kontrolny powinien okresowo sprawdzać prawidłowość stosowania instrukcji.
Do bardzo rozpowszechnionych urządzeń ruchomych pod ciśnieniem należą butle na gazy sprężone
Przemieszczanie, oraz daleki transport tych urządzeń jest narażone na uszkodzenia, w przypadku butli na gazy sprężone należy przestrzegać następujących środków zabezpieczających podczas eksploatacji, przechowywania i transportu :
Butle powinny być oznaczone napisami i pomalowane odpowiednimi barwami jak (acetylen-butla biała a napis czerwony, tlen-butla błękitna a napis czerwony.
Napraw nie wolno dokonywać na własną rękę, butli nie wolno rzucać, toczyć ani przewracać
Butle należy chronić przed nagrzaniem powyżej 35oC(co najmniej 1 metr od grzejników oraz ochrona przed nagrzaniem słońca)
Odległość butli od otwartego ognia 10 metrów
Butle pełne/opróżnione należy chronić przed opadami atmosferycznymi i wilgocią do tego celu buduje się specjalne stojaki
W czasie spawania butle powinny stać pionowo i być zabezpieczone przed przewróceniem
W wypadku dostępu butli do osób nieupoważnionych, przewody gazowe, palniki i reduktory trzeba odłączyć od butli i dać do przechowalni narzędzi, a na zawory założyć kołpaki ochronne
Ze względu na niebezpieczeństwo wybuchu , nie wolno przechowywać butli z tlenem z butlami z gazami palnymi w tym samym pomieszczeniu
Składy na butle powinny mieć przegrody lub bariery chroniące przed upadkiem
Transport butli na terenie zakładu powinien odbywać się na specjalnych wózkach, a przenoszenie ręczne na specjalnych noszach
Bezpieczny przewóz butli samochodem na większą odległość wymaga warunków :
kołpaków ochronnych na zawory butlowe
zawory trzeba ułożyć w jedną stronę, prostopadle do kierunku jazdy
między butlami należy ułożyć drewniane podkładki lub gumowe, zabezpieczające je przed zderzaniem lub przetaczaniem