USTRÓJ SAMORZADU TERYTORIALNEGO 17.10.2012 wykład 03
ZADANIA GMINY (c.d.)
Zadania zlecone zlecane są:
ustawowo lub
w drodze porozumienia.
Zadanie zlecone w drodze ustawy może być zadaniem z zakresu rządowego (np. rejestracja działalności gospodarczej, wydawanie dowodów osobistych) oraz z zakresu administracji państwowej pozarządowej (np. przeprowadzanie wyborów powszechnych oraz referendów).
Zadanie zlecone w drodze ustawy jest obowiązkowe – gmina musi je przyjąć, ale na jego wykonanie gmina musi otrzymać środki finansowe w wysokości odpowiedniej dla realizacji zadania. Ich brak powoduje, że nie można od gminy domagać się wykonania zadania.
Zadanie zlecone w drodze porozumienia może być zadaniem z zakresu administracji rządowej oraz z zakresu administracji samorządowej wszystkich trzech szczebli. Więc gmina, może zlecić swoje zadania własne jak i zadania zlecone innej gminie ich wykonanie.
Zadanie zlecone w drodze porozumienia jest dobrowolne – gmina sama decyduje, czy chce je wykonać; ten, kto je zleca musi zapewnić gminie środki finansowe w wysokości odpowiedniej dla realizacji zadania. Ich brak powoduje, że nie można od gminy domagać się wykonania zadania.
DEMOKRACJA BEZPOŚREDNIA W GMINIE
Główną władzą w gminie jest wspólnota gminna. Z uwagi na jej liczebność, nie jest możliwe, aby w sposób ciągły sprawowała ona władzę, więc czyni to za pośrednictwem organów. Najistotniejsze sprawy jednak nadal leżą w jej rękach.
Formy sprawowania władzy przez wspólnotę gminną:
konsultacje z mieszkańcami;
referendum gminne;
wybory do organów gminy;
zebranie wiejskie (ogólne mieszkańców osiedla).
Konsultacje z mieszkańcami gminy
Nie mają definicji legalnej. Jest to pewna forma zasięgnięcia opinii mieszkańców.
Opinia ta ma charakter niewiążący, jej celem jest poznanie zdania mieszkańców. W praktyce często jest ona brana pod uwagę przy podejmowaniu decyzji ze względów politycznych.
Są przeprowadzane w wypadkach przewidzianych ustawą:
w związku z tworzeniem i przekształcaniem gminy;
w związku z nadaniem praw miejskich;
w związku z tworzeniem jednostek pomocniczych i uchwalaniem ich statutów;
w związku z planowaniem zagospodarowania przestrzennego.
Mogą być przeprowadzane również w innych ważnych sprawach dla gminy.
Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji określa rada gminy. To samo dotyczy sposób ustalenia wyniku i podania go do ogólnej wiadomości.
Regulacja ta nie spełnia wymogów Europejskiej Karty Społeczności Lokalnej, według której konsultacje powinny być przeprowadzane, o ile to możliwe, we wszystkich sprawach dotyczących wspólnoty.
Referendum gminne
Regulacja została zawarta w ustawie o referendum lokalnym z roku 2000.
Z art. 2 można wyprowadzić definicje materialną i procesową referendum.
materialna – wyrażenie w drodze głosowania przez członków gminnej wspólnoty samorządowej swojej woli, co do sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej tej wspólnoty mieszczącą się w zakresie zadań i kompetencji organów gminy lub w sprawie odwołania organu/-ów gminy;
Mogą być wiążące, rozstrzygające, opiniodawcze (jeśli kształtują ostateczną decyzję).
Nie można poddać do referendum spraw, dla których ustawa przewidziała inny tryb (np. sprawa, która kończy się wydaniem decyzji administracyjnej, sprawy związane z zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej). Nie powinno przeprowadzać się referendów, które łączą rozstrzygnięcie sprawy jak i odwołanie organów.
W referendum mają prawo brać udział tylko osoby stale zamieszkujące na terenie gminy oraz posiadające czynne prawo wyborcze do rady gminy.
formalna – udzielenie przez członków wspólnoty na urzędowych kartach do głosowania pozytywnych lub negatywnych odpowiedzi na postawione pytanie/-a albo dokonywanie przez nich wyboru pomiędzy zaproponowanymi wariatami.
Rodzaje referendum:
referendum obligatoryjnie – muszą być przeprowadzone, aby rozstrzygnąć daną sprawę:
odwołanie rady gminy przed upływem kadencji;
odwołanie wójta przed upływem kadencji;
samoopodatkowanie się mieszkańców na cele publiczne związane z przypisanymi gminie zadaniami i kompetencjami.
referendum fakultatywne – dotyczą spraw niewymagających przeprowadzenia referendum.
Tryb przeprowadzania referendum