Kontrola w administracji wykład
04.11.2013r
cd z 28 → KONTROLA POSELSKA
podstawową forma są interpelacje poselskie i zapytania poselskie kierowane do członków RM, w szczególności do PRM, w formie pisemnej przez Marszałka Sejmu
interpelacja dotyczy spraw o charakterze ogólnym i zasadniczym
zapytanie poselskie dotyczy spraw o charakterze jednostkowym, zarówno sprawy polityki państwa jak i zadań realizowanych przez administrację rządową
Powinna być pisemna odpowiedź na każde z nich, można dodatkowo zarządać dodatkowych wyjaśnień lub umieszczenia jej w porządku obrad Sejmu.
pytania w sprawch bieżących
mogą zwrócić się o udzielenie informacji, materiałów itp.
mogą uczestniczyc w sesjach organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego z okręgu z którego pochodzą/maja biuro, z prawem zgłaszania swoich uwag i wnioskow
maja prawo interwencji w organach rządowych, samorządowych w celu załatwienie okreslonej sprawy
SENAT
rozpatrywanie sprawozdań określonych organów np. KRRiT
prawo do uzyskiwania informacji, wyjasnień itp. od członkow RM
prawo wglądu w dzialalność organów
prawo interwencji
uczestnictwo w sesjach organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego
B) KONTROLA TRYBUNAŁÓW
TRYBUNAŁ STANU
nie jest ściśle powołany do kontroli administracji
rozstrzyga o odpowiedzialności konstytucyjnej organów w zakresie przestrzegania prawa
podlegają kontroli osoby na najwyższych stanowiskach w państwie:PRP, członkowie RM, PRM, członkowie KRRiT, osoby którym PRM powierzyl kierowanie ministerstwem, Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych
odpowiedzialność konstytucyjna może być za naruszenie Konstytucji lub ustaw w związku z zajmowanym stanowiskiem lub urzędowania
ma też charakter sądu karnego,
postawienie przed TS uchwałą Sejmu, wobec PRP uchwała Zgromadzenia Narodowego
efektem są sankcje okreslone prawem:
1. Utrata praw wyborczych
2. Zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk/pełnienia funkcji ze szczególną odpowiedzialnościa
3. Pozbawienie orderów i odznaczeń
4. Pozbawienie stanowiska
5. Gdy jako sąd karny to kary zgodnie z przepisami KK
TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY
nie powołany specjalnie do kontroli AP,
kontrola dotyczy tylko 1 strefy → działalności prawotwórczej centralnych organów państwowych, orzeka o zgodności tych przepisów z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami między narodowymi oraz ustawami
zgodnosć polegać ma na 3 aspektach: zgodności materialnej, zgodności proceduralnej, zgodności kompetencyjnej
też rozpatrywanie skarg konstytucyjnych.
Orzeka o zgodności przepisówwyf przez centralne organy państwa z konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi oraz ustawami
zgodność w 3 sferach: materialna, proceduralna, kompetencyjna
wniosek o zbadanie zgodności aktu może złozyć: Prezydent, marszałek Sejmu, Senatu, Prezes RM, grupa 50 posłów, 30 senatorow, I Prezes SN, Prezes NSA, Prokurator Generalny, Prezes NIK, RPO, każdy sąd zadając pytanie prawne,
niezgodność akt – utrata mocy prawnej zaskarżonego aktu z dniem wejścua w życie orzeczenia TK (dzień ogłoszenia w dzienniku urzedowym).
Kontrola RPO
powołany na mocy Konstytucji, stoi na straży wolności człowieka i obywatela,
bada zachowania, dzialania pod względem kryterium legalności, zgodności z zasobami współżycia i sprawiedliwości społecznej
środki przysługujące RPO:
występowanie w sprawach:indywidualnych i ogólnych dot. ochrony praw i wolności człowieka.
→ wystąpienia i interwencje w sprawach indywidualnych są poprzedzone działaniami kontrolnymi. Pozyskuje wiedzę z wnioskow obywateli, organizacji obywatelskich lub w wyniku własnej inicjatywy. Jeżeli RPO podejmie sprawę może:
samodzielnie przeprowadzić postępowanie wyjaśniające
zwrocić się o zbadanie sprawy do właściwych organow (nadzoru, prokuratury)
zwrocić się do Sejmu o zlecenie kontroli NIK
→ RPO może żądać składania wyjaśnień w każdej sprawie prowadzonej przez organ adm. publ., w postępowaniu sądowym, prokuratura ma wgląd do akt po zakończonym postępowaniu; w trakcie postępowania ma prawo uzyskania inf. o prowadzonej sprawie, może zlecać ekspertyzy i opinie.
→ RPO może wystąpić do organu organizacji czy instytuacji, gdzie wystąpiło naruszenie, wystepowanie powinno zawierać opinie, wnioski co do załatwienia sprawy, może zarządać określonych sankcji służbowychlub wszczęćia postępowania dyscyplinarnego. Adresat ma obowiązek poinformować Rzecznika o podjętych dzialaniach, zajętym stanowisku.
Jeżeli RPO nie zgadza się z zajętym stanowiskiem może zwrócić się do organu nadrzednego.
RPO może od razu zwrócić się do org. Nadzorczego
może ządać wszczęcia przez prokuratora postępowania przygotowawczego w spr. o przestępstwo ścigane z urzedu
może zwrócić się o wszczęcie postępowania adm. lub zaskarżyć decyzję do sądu adm.
zajmuje się również ogólnymi sprawami związanych z oddziaływaniem kontrolnym:
przedstawia różne wnioski różnym organom, instytucje, które nie są wiążące dla adresata, ale ma on obowiązek zająć stanowisko w sprawie
ma obowiązek co roku informować Sejm i Senat o swojej działalności i o stanie przestrzegania praw i wolności czlowieka i obywatela w państwie, może opowiadać się również o adm. publ.