Socjologia w pracy socjalnej- Wykład 7 26.11.13r

Tożsamość kształtuje się w procesie socjalizacji ma na nią wpływ środowiska ale i również nadanie imienia.

>Akt nadania imienia i nazwiska

Jest to akt magiczny, rodzaj rytuału inicjacyjnego, staje się dzięki temu członkiem grupy (rodziny nuklearnej, rozszerzonej); adopcja- rodzice zmieniają imię dziecka (przyjęcie do rodziny) bo nazwiska zgodnie z prawem musi być zmienione na nazwisko rodziców adopcyjnych- ustanie więzi z rodziną biologiczną; czasem lokowanie w przestrzeni społecznej,, czasie historycznym, grupie etnicznej, warstwie społecznej; jest to pewna wartość kulturowa i społeczna; reprezentacja pewnej grupy np. Kowalscy to….. itd.

>Przestrzeń

Wyznacza ramy funkcjonowania z innymi, wiąże się z tym pamięć kim jestem, skąd pochodzę, gdzie jest to moje miejsce; klasyfikacja według miejsca urodzenia- ty jesteś stamtąd a ja stąd

>Środowisko najbliższych i przestrzeni

Pojęcie zakorzenienie i wykorzenienia biograficznego.

Zakorzenienie- istotne jest to żeby jednostka miała zakorzenienie, prawidłowy rozwój tożsamości, zdrowie psychiczne; zakorzenienie jest kształtowane bo funkcjonuje się w grupie przekazuje opowieści, mity na dany temat (rodziny), tworzą tożsamość- pamiątki, zdjęcia, rytuały rodzinne. Odpowiedź na pytanie kim jestem jest związane z tym gdzie przynależę

Wykorzenienie- nie ciągłość biograficzna, nie znam pewnej historii o swojej rodzinie i sobie, nie mogę do niej sięgnąć; powstają w ten sposób przypisane cechy tj. sierota w wyniku wojny, katastrof, ale były tez w placówkach wychowawczych, , dzieci adoptowane- brak informacji o rodzicach. Miłosierdzie Boże- strona na której poszukuje się swojej rodziny, rodzeństwa, rodziców np. to bardzo nie dobrze nie wiedzieć kim się jest. Jest potrzeba ustalenia skąd się wywodzę, często tak jest że ludziom wystarcza sama wiedza.

Otwarty kontekst świadomości- ujawnienie pewnych informacji np. byłeś w brzuchu innej mamy a teraz jesteś z nami

Zamknięty kontekst świadomości-nie mówimy o pewnych rzeczach, utajniamy je np. lekarz nie mówi całej prawdy pacjentowi o stanie zdrowia

>Pokrewieństwo

Umiejscowienie w strukturze społecznej

>Instytucje

Organizacje formalne wpływające na kształtowanie tożsamości, rytuały wiemy dzięki nim wiemy na jakim etapie jesteśmy, strukturalizuje biografię i strukturę społeczną; jak realizujmy karierę systemową/instytucjonalną np. prywatne szkoły, zdolny geniusz itd., biedne dziecko- szkoła środowiskowa, ze złej dzielnicy, etykietowanie, ośrodki wychowawcze itd. Do jakich instytucji mamy dostęp np. teatr, opera, elitarne sklepy, bankowość prywatna itd.- to klasyfikuje nas w pewien sposób; osoby wykluczone korzystają z pomocy społecznej, caritas itd.

Pojęcie kariery moralnej (Goffman)- sytuacja jednostki, jest pensjonariuszem instytucji totalnej, jak się przesuwa zmienia jej pozycja moralna; hierarchia jednostek w systemie instytucji totalnych- inna hierarchia dla tych, którzy po raz 1 do niej trafili i dla tych którzy są tam kilka lat zmiana definicji siebie w chwili przejścia na wyższy szczebel; o przebiegu kariery moralnej procedury, normy wartości danej instytucji. Jak jednostka wchodzi do instytucji totalnej- odchodzenie od swojej poprzedniej tożsamości, roli, życia. Kariera moralna- kariera tożsamości jak widzę siebie we własnych oczach, jak jestem widziany przez innych i jak na innych patrzę

Skażenie- gdy trafia do instytucji totalnej jednostka w pewien sposób zostaje skażona np. pranie ubrań we wspólnej pralni; czuje się przez to skażona tymi relacjami i warunkami panującymi w tych instytucjach

Kwestia przymusu- np. wszyscy muszą wyglądać tak samo

Jednostka próbuje zarządzać przebiegiem kariery moralnej; fakt pobytu w instytucji totalnej- status proaktywny czyli ten status się zmienia najpierw trafia do tej instytucji, potem wychodzi i NIE wraca do poprzedniego statusu, może być korzystny np. opuszcza elitarną szkołę z internatem lub negatywny. Kwestia na ile tożsamość jest efektem – czy jest to zbliżone do tego co założyła sobie instytucja

>Uczestnictwo w ruchach społecznych

>Układ historyczno-kulturowy (makro struktura)

Normalne biografie, standaryzowane biografie; obecnie destandaryzacja biografii we współczesnym świecie np. kiedy wychodzi się za mąż, kiedy ma się pierwsze dziecko, podejmowanie ról; wpływa na to to co się dzieje w procesie historycznym, gospodarka kraju wpływa na gospodarstwa domowe; typy tożsamości= typ społeczeństwa: społeczeństwo tradycyjne- identyfikacja w kategorii my, brak indywidualizacji, społeczeństwo industrialne- indywidualizacja; społeczeństwo postindustrialne- tożsamość rozmyta; ważne wydarzenia historyczne kształtują tożsamość np. kolektywizm w Polsce

>Stygmatyzacja tożsamości

-Uwarunkowana jest pozycją w strukturze społecznej, jeśli pozycje niższe to jesteśmy w określony sposób wartościowana i klasyfikowana; w górnych warstwach to charakter pozytywny a nie negatywny, w nauce te niższe warstwy są stygmatyzowane np. wady charakteru, rasa itd. W życiu codziennym – klasyfikacja, wartościowanie, uwarunkowania klasowe

-R. Sennett i J.Cobb- „Ukryta rana klasowa” (lata 70 XX w.) pokazuje wątek klasyfikacji związany z pozycją klasową; często definiowany jako nikt specjalny, ludzie z niższych warstw, odczucie traktowania jak powietrze, kto go widzi a kto nie – na ile widzę jak kto mnie postrzega, wpływa na to czy w wcześniej byliśmy w podobnej sytuacji np. czy wykonywaliśmy ten zawód. Zjawisko przeźroczystości, odczucie wyższości. Sytuacja gdy z niższych klas nastąpił awans do klasy średniej- pogarda dla klienta pomocy społecznej, bo im zależy tylko na „żarciu i seksie” uprawnienie do uczestnictwa w życiu społecznym- zależy od osoby klasyfikującej (inaczej badacz, sąsiad, osoba z pomocy społecznej, osoba bogata). Klasyfikacja-punkt widzenia, część osób klasyfikuje w sposób depresjonujący.

-Proces klasyfikacji wzmacnia instytucja; instytucja potwierdza wartość społeczną:

*emblemat wysokich kompetencji- badge of ability- jednostka, która w rankingach zajmuje wysokie miejsce np. ma wpływ na wyniki szkolne, zdobywa zawód i będzie w ten sposób potwierdzał wysokie emblematy, może decydować o wartości innych

*emblemat niewydolności- badge of anability- ocena rodziny, sprawdzanie co się dzieje np. niemoralny tryb życia w opinii specjalistów, nie nadaje się do wychowywania dzieci- to rodzina niewydolna

-Osoba awansująca nie ma poczucia komfortu, gdzieś ten awans zamiast być satysfakcja jest ambiwalentny – istnienie w 2 światach, źródła ambiwalencji:

*porzucił swój świat

*uzurpator- nie należy mu się

W dodatku następuje rozczarowanie jednostki, że to było złudzenie, że są dobrzy i żyje im się łatwiej.

-Wątek stygmatyzacji- symbol naznaczenia, ale i wymuszenia statusu, usiłuje narzucić pewien status; ocena w kategoriach moralnych, które zagrażają interesom grup

>Typy stygmatyzacji

Jeśli działają te siły na jednostkę to:

-może to „kupić”- kariera dewianta, czerpie korzyści, wie kim jest lepiej być kimś niż nikim

-próby odrzucenie tożsamości- unikanie sytuacji w której wystękuje napiętnowanie lub przeciwstawianie się tym sytuacją

-przedefiniowanie piętna na walor- pewne predyspozycje np. osoby niepełnosprawne

-więziotwórczy- łącze się z podobnymi do mnie (grupy społeczne)

Zbiorowość stygmatyzująca przyczynia się do pogorszenia stanu innych a sama czuje się lepsza, normalna.