Socjologia w pracy socjalnej- Wykład 5 12.11.13r

Interakcja

Interakcja pojawiła się na skutek myśli G. Simmela (1918) jako pierwszy odnosi się, że jeśli jednostki wchodzi w relacje to na siebie oddziałowywują. Te oddzialowywania były objawem, przyczyna nadawania treści, koloryt interakcji.

Pokrewne pojęcia: działanie, działanie społeczne, czynność społeczna

Działania- Sztompka- to każde zachowanie któremu nadajemy sens, ale też działania podświadome z których jednostka nie zdaje sobie sprawy

Działanie społeczne- Weber- typy działań

1.racjonalne- z przemyślanym sformułowanym celem

2.spontaniczne

3.tradycjonalne- bo inni tak robią

Czynność społeczna- Znaniecki- to są działania skierowane wobec innych ludzi, łączy podejście Sztompki i Webera np. czynności wychowawcze, edukacyjne

Kontakty społeczne- Sztompka- przelotne, jednorazowe, chwilowe działania nakierowane na siebie np. pytanie na ulicy o godzinę

>Interakcja

P. Sztompaka- dynamiczna ciągłą sekwencja nawzajem lub sobie zwrotnych działań

społecznych

B. Szacka- proces wzajemnego odziałowywania przynajmniej dwóch osobników ludzkich

> Teorie interakcji- założenie że społeczeństwo jest tworzone przez jednostki, perspektywa społeczeństwa tworzona przez człowieka

1.Wymiana

• inspiracje ekonomiczne i behawioryzm (pojęci takie jak bodziec reakcji, wzmocnienie,

warunkowanie czy też koszt, zysk, popyt, podaż)

• wymiana rozumiana jako dobrowolne transakcje przekazywania dóbr materialnych i

niematerialnych między partnerami

• idea wzajemności

• wymiana jako źródło porządku społecznego

Reakcja wymiany, kategoria ekonomiczna, chodzi w niej o korzyści co ja mogę dać a co otrzymam w zamian, chcę dostać tyle samo lub więcej- inwestycja, wymiana przy minimalnych kosztach

Homans- wchodzimy w interakcje aby zyskać nagrodę lub uniknąć kary przez 2 człowieka.

Głównie dążenie do max zysków, postrzegamy efekty wymiany jako korzystne.

Reguła wzajemności- gdy coś otrzymamy chcemy się zrewanżować (i to w nadmiarze). Człowiek jest homo reciprocus- nastawienie na wzajemność, reguła wzajemności rządzi ludzkimi zrachowaniami.

2.Gra

• inspiracje- teoria gier, teoria racjonalnego wyboru

• interakcja jako gra między racjonalnymi osobnikami podejmującymi decyzje w

sytuacji, gdy stopień zaspakajania potrzeb zależy nie tylko od partnera, ale także od

postępowania innych

• racjonalność alternatywna jednostki podejmuje decyzje racjonalną i

indywidualistyczną kalkulację kosztów i korzyści

Postawą jest teoria wymiany. Ważna jest racjonalność jednostki, teoria racjonalnego wyboru – Beckera; podejmuję grę, uwzględniam z kim wchodzę w grę, podejmuje grę w celu zaspokojenia potrzeby władzy. Jednostka jest nastawiona na zaspakajanie indywidualnych potrzeb. Gry o sumie „0”- ilość dóbr określanych kto wygrał/przegrał oraz o sumie „zmiennej” – jaką grę przyjąć aby wygrać. Inni działają w określony sposób.

3.Analiza transakcyjna – Berne- W co grają ludzie

Kategoria wymiany, pojawia się teoria gier.

3 stany ego- Rodzić, Dziecko, Dorosły- wspólne zestawienie uczuć i zachowań

Rodzic- są to zachowania przejęte od rodziców m.in. normy, wartości, gesty, zachowania, słownictwo w różnych autentycznych czynnościach

Dorosły- my jesteśmy autonomiczni, przetwarzane relacji- nasza autonomia, rządzenie sobie ze światem

Dziecko- to co zostało z okresu dzieciństwa, spontaniczność, relacje z dzieciństwa, działania twórcze

-Berne uważał, że ludzie głodni bodźców, by ze środowiska czerpać bodźce, są zapewnione przez kontakty z innymi oraz wypełnienie czasu, deprywacje emocji są szkodliwe; jeśli nie jesteś „głaskany” twój rdzeń usycha. Transakcje które udzielamy – „ głaski” np. poprzez wymianę komunikatów, muszą się zgadzać, ilość „głasków” uzależniona jest od więzi. „Głaski”- bodźce i reakcje transakcyjne

Różne typy interakcji:

1. Komplementarne- Do Do, uaktywnienie tych samych elementów ego. Np. R- ale jestem zmęczony, Dz- gdzie mój telefon. Transakcja przebiega gładko dopóki jest komplementarna.

2. Skrzyżowane- Dz- Do np. Gdzie mój telefon?, Czy te nie możesz mieć wszystko poukładane?, Czy ty mnie musisz zawsze krytykować?

3. Ukryte- uruchamiają się więcej niż 2 stany ego, pewien rodzaj manipulacji np. sprzedawca w sklepie mówi nie stać cię na to, R- ma racje, Dz- i tak to kupie bo wiem lepiej

Głód strukturalizacji czasu- by zapełnić czas, co robić by się nie nudzić; codzienne aktywności, prace, aktywność w czasie wolnym , rozrywki np. portale internetowe.

Najbardziej istotne są gry- transakcje komplementarne ukryte. Prowadzą do uzyskania wypłaty, są z gruntu nie uczciwe, manewry żeby wyjść na swoje, uzyskać jak najwięcej dla siebie. Uczymy się gier w toku socjalizacji, są gry 2 os lub więcej, jakie instynkty się uruchamia jak zmienić przebieg gry. Np. gar w alkoholika- alkoholik i trzeźwy partner- jet w tej sytuacji bo toczy się gra, przynajmniej 4 osoby- kozioł ofiarny, alkoholik, partner (oskarżyciel) i wybawca. Partnerzy mogą wchodzić w pozostałe role: cokolwiek nie zrobię będzie mi wybaczone-alkoholik; partner-jaki jestem wspaniały, ze to wszystko znoszę, ma korzyści zew. podziw, jaka, ona silna dzielna. O tym czy jest to gra decyduje osoba przy konfrontacji-blokada wypłat. Np. partner do alkoholika pij sobie dalej- tą grę kontynuuje z uporem ten kto chce grać.

Gra-tak, ale zrób to tak, ale gdy chcemy zdobyć korzyść; gra umożliwia rozrywki

Gra Martini- jaka wczoraj była zabawa- ile ja wypiłem, a ile ja wypiłem- gra towarzyska

4.Proces komunikacji symbolicznej

• Ch. Coley i G.H. Mead, komunikacja werbalna i niewerbalna

• człowiek istota tworząca symbole i posługująca się nimi

• wymiana i wzajemność w komunikacji dotyczą przede wszystkim symboli, znaczeń

idei

• zachowania symboliczne

• przekładanie perspektyw i zakładanie, że tan sam obiekt, ten sam symbol, ta sama

sytuacja przyjmuje w interakcji podobne znaczenia dla mnie i mojego partnera

poprzez idealizacje wymienialności punktów widzenia i idealizację zgodności

systemów istotności

• ciągłe reagowanie i odtwarzanie świata społecznego

• wandalizm interakcyjny i grzeczna nieuwaga

Wandalizm interakcyjny-ktoś nas celowo peszy by na tym zyskać np. chce sprawować władzę

Grzeczna nieuwaga -nie zwraca uwagi na nasze wpadki interakcyjne

Zjawisko oszustwa- wywołanie wrażenia, że ktoś jest barny za lekarza, policjanta ze względu na specyficzny wygląd, słownictwo

5Faz komunikacji:

• wybór partnera interakcji

• identyfikacja partnera jako osoby o określonym znaczeniu

• definiowanie sytuacji- jak się zachować, zdefiniować w sposób adekwatny

• interpretacja gestów, słów przekazywanych przez partnera-interpretacja przekazu

• postawienie się w roli innego- spojrzenie na sytuację z perspektywy partnera, czy to co mówię jest spójne i zrozumiałe

Duże znaczenie ma zjawisko definiowane przez A. Schutza – zjawisko przekładanie perspektyw- zakładam, że nasze perspektywy są takie same, ktoś tak samo rozumie sytuację jak ja, umożliwia gładkość interakcji ale jest złudzeniem. W procesie interakcji postrzegamy istnie rzeczywistości.

5.Manipulowanie wrażeniami

• dramatutrgiczna teoria interakcji- E. Goffman

• w procesie komunikacji jednostka przekazuje i wywołuje pewne wrażenia chcąc

wpłynąć na tworzoną przez partnera definicję sytuacji

• doraźna zgoda- wspólna definicja sytuacji

• scena, kulisy, fasada

Etnometodologia- np. jadę do domu i zachowuję się jak gość, co się dzieje gdy zaburzy się zaburzy się procesy interakcji, f. patyczne- rozmowy o niczym

>Typy interakcji

• bezpośrednie- twarzą w twarz

• pośrednie- np. przez skype

• diadyczne- 2 osoby między sobą

• sieć interakcyjna- koncentracja na jednej osobie

• powtarzalne- np. wykłady

• regularne

• regularne normatywne