Riketsje Należą tu: Rickettsja Coxiella wewnątrzkomórkowo Ehrlichia Rochalimaea → zewnątrzkomórkowo
Rodzaj Rickettsja	Ściana komórkowa strukturalnie i biochemicznie podobna do ściany bakterii gram – ujemnych źle barwią się metodą Grama do ich barwienia stosuje się: metodę Giemsy – są wtedy niebieskie metodę Macchiavellego – są wtedy czerwone w cytoplazmie, jądrze, wakuolach cytoplazmatycznych można hodować: - pęcherzyk żółtkowy zarodka kurzego - na zwierzętach laboratoryjnych - u niektórych stawonogów - w hodowli tkanek in vitro pasożyty ssaków i stawonogów z wyjątkiem Coxiella burnetii przenoszone są na ludzi przez kleszcze, roztocza, wszy i pchły u stawonogów mnożą się w komórkach nabłonkowych przewodu pokarmowego u ludzi wrotami zakażenia są: - powłoki skórne - drogi oddechowe droga zakażenia: ukąszenia przez przenosiciela (grupa gorączek plamistych) wtarcie w uszkodzoną skórę zakażonych wydalin przenosiciela wtarcie w uszkodzoną skórę zarazków z rozgniecionego ciała przenosiciela czynniki chorobotwórcze: - LPS - bezpośrednie cytotoksyczne działanie na komórki organizmu chorobotwórczość: po wniknięciu przez skórę szybko dostają się do układu krwionośnego powinowactwo do komórek śródbłonka małych naczyń krwionośnych zakażone komórki śródbłonka mogą wywołać niedrożność -> martwica objawy riketsjoz: typowe: gorączka, bóle głowy, powiększenie wątroby i śledziony wysypka – riketsje w śródbłonku naczyń skóry zapalenie mięśnia sercowego – w srecu zmiany neurologiczne – w mózgu Rickettsia prowazekii → dur plamisty epidemiczny człowiek jest rezerwuarem i źródłem zarazka wesz ulega zakażeniu ssąc krew chorego w czasie gorączki droga zakażenia: - wcieranie kału wszy w uszkodzoną skórę - wcieranie zakażonego materiału w spojówkę inkubacja 10-14 dni, potem wysoka gorączka wysypka na tułowiu która rozprzestrzenia się na kończyny, rzadko występuje na twarzy, dłoniach czy stopach czasami, u osób które wyzdrowiały z początkowego ataku duru, riketsje mogą przejść w stan utajony i poźniej wywołać → dur plamisty epidemiczny nawrotny (choroba Brilla – Zinssera) – łagodniejsza bez charakterystycznej wysypki Rickettsia typhi → dur plamisty endemiczny objawy podobne do duru plamistego epidemicznego ale znacznie łagodniejsze
Rodzaj Coxiella Coxiella burnetii	Czynnik etiologiczny gorączki Q rezerwuar: bydło, owce, kozy przenosiciel: kleszcze u zwierząt gorączka Q przebiega z wydzielaniem dużej ilości riketsji do mleka, moczu, kału, a nawet do wód płodowych człowiek zakaża się: - drogą pokarmową - drogą oddechową - przez uszkodzoną skórę oranizm bardzo zakaźny – wdychanie pojedyńczych komórek może wywołać chorobę objawy: gorączka z bólem głowy uporczywy kaszel ból w klatce piersiowej może być również zapalenie płuc lub zapalenie wątroby
Rodzaj Ehrlichia	Ehrlichiozy – choroby odzwierzęce przenosiciele – kleszcze ehrlichioza monocytowa – Ehrlichia chaffeensis ehrlichioza granulocytowa – Ehrlichia phagocytophila lub/i Ehrlichia equi ehrlichioza sennetsu – Ehrlichia sennetsu okres inkubacji 7-10 dni objawy: gorączka, bóle głowy, bóle mięśniowe, może dojść do nudności, wymiotów wtórne zakażenia: wątroby, śledziony, szpiku kostnego, węzłów chłonnych, czasem w płucach, nadnerczach i nerkach
Rodzaj Rochalimaea	Czynnik etiologiczny gorączki okopowej = gorączki pięciodniowej = gorączki wołyńskiej rezerwuar – człowiek przenosiciel – wesz inkubacja – 22 dni przebieg lekki objawy: nagłe zwyżki temp. z dreszczami, bólem gałek ocznych i głowy, oraz bólami kostno – stawowo – mięśniowymi, narastającymi w ciągu 2-3 dni i stopniowo ustępującymi, czasami plamista wysypka