Prawo prywatne międzynarodowe – 7 styczeń 2013

Ok 19.30 – egzamin zerowy, za tydzień!!

3 pytania, jedno z materiału samodzielnie przygotowanego;

28 stycznia – podstawowy termin w sesji.

• Prawo rodzinne

Prawo rodzinne to szereg różnych stosunków. Mamy kilka statutów.

Możemy dokonać wstęnego podziału:

• regulacje poswiecone stosunkom małżeńskim – zawarcie małżeństwa, stosunki (…), unieważnienie, rozwiązanie, separacja. Tu wszędzieodrębne normy kolizyjne.

• Stosunki między rodzicami a dziećmi. Pochodzenie dziecka

• przysposobienie

• opieka i kuratela

• alimentacja.

Oprócz ustawy mamy źródła międzynarodowe.

Polska – strona bi i multilateralnych umów. (..)

Są też konwencje dwustronne.

Na to wszystko – naklada się regulacja europejska. Mamy (..) o zobowiązaniach alimentacyjnych. Mamy też rozporządzenie dot. wzmocnionej wspólpracy w zakresie rozwodu i separacja. To rozporządzenie z 2010 r. nie obowiązuje jako tako . Ale to rozporządzenie w przpadku odesłania może być stosowane!

Problematyka alimentacyjna.

To stosunki zobowiązaniowe, ale inne niż omawialiśmy je do tej pory.

One wynikają zasadniczo ze stosunków prawa rodzinnego.

Od 18 czerwca 2011 roku rozpoczęło się stosowanie rozp. Unijnego nr 4 /2009 w sprawie jurysdykcji prawa własciwego (..) wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie ob. alimentacyjnych. To rozp nie zawiera własnych norm kolizyjnych. W art 15 mamy odesłąnie, kieruje nas ono do protokolu haskiego z 2007 roku o prawie własciwym dla zobowiazań alimentacyjnych. Ten protokol to konwencja miedzynarodowa opracowana przez konferencję haską PPM. Również UE do tej konwencji przystąpiła. I w konsekwencji Unia uznała protokół haski za akt własny. W rozp. Unijnym 4/2009 nie zdecydowano się na przygotowanie odrębnych norm kolizyjnych, tylko inkorporowano protokół haski. Od momentu stosowania rozp – stosowany jest tez protokol haski, do którego kieruje to rozporządzenie.

Zakres przedmiotowy:

To są zagadnienia (…) pokrewieństwo , małzeństwo, powinowactwo.

Bardzo szeroka sfera stosunków prawnych.

Reguły kolizyjne w protokole:

Dopuszczone (..). Pojawia się łącznik subiektywny. Wybór prawa – art 7 i 8 protokolu. Tu jest wybór prawa na potrzeby konkretnego postępowania, konkretnej sprawy. Wierzyciel alimentacyjny i dłużnik na użytek konkretnego postępowania mogą dokonać wyboru prawa, przy czym mogą wybrać wyłącznie prawo państwa,w którym się toczy to postępowanie.

Ratio legis : chęć przyspieszenie, usprawnienia postępowania. Jeśli już jest konflikt między wierzycielem a dłużnikiem, to można się spodziewać, że sąd wg włąsnego prawa rozstrzygnie sprawę.

Ale możliwy jest również wybór niezwiązany bezpośrednio z daną sprawą. Np. małżonkowie (…)

Wybór przewidziany w art. 8 (ogólny) nie jest wyborem cąłkowicie dowolnym. Art. 8 pozwala wybrać jedną z kilku wskazanych przez protokol praw:

• możnawybrać prawo państwa, której obywatelem jest jedna ze stron (..) w chwili wyboru . Można zatem wybrać prawo ojczyste.

• Prawo miejsca zwykłego pobytu którejkolwiek ze stron.

• Prawo., które jest właściwe dla stosunków majątkowych między małżonkami (chodzi o prawo stosowane do stosunków majątkowych między dłużnikiem a wierzycielem alimentacyjnym)

• prawo właściwe dla rozwodu lub separacji.

W pkcie 3 i 4 (..)

Przesłanka negatywna:

Wybór nie jest dopuszczalny, gdy chodzi o zobowiązania alimentacyjne wobec osoby, która nie ukończyła 18 roku życia lub nawet osoby dorosłej, ale która ze względu na stan osobiste lub psychiczny nie jest w stanie dbać o swe interesy.

Wybor – w drodze umowy podpisanej przez obie strony, zasadniczo wymaga się formy pisemnje, choć wystarczy, by umowa była utralona w inny sposób, ale w taki, by istniała mozliwosc pozniejszego dostepu do informacji w niej zawartych (czyli np. w drodze elektronicznej, bo tam jest UTRWALONE porozumienie)

Jeśli nie dokonano wyboru, to w grę wchodzą powiązania obiektywne. Regułę ogólna zawiera art. 3 protokołu. Z nniego wynika, że zobow. aliment. Podlegają prawu państwo, w którym wierzyciel ma miejsce zwykłego pobytu.

Ustęp drugi - możliwość zmiany statutu.Może się zdarzyć, że wierzyciel zmieni miejsce zwykłego pobytu, zatem ta reguła wydaje się logiczna, otóż w przypadku zmiany miejsca zwykłego pobytu stosuje się prawo nowego miejsca zwykłego pobytu od chwlili, w której nastąpiła ta zmiana. Od zasady ogólnej mamy pewne wyjątki, które dotyczą trzech różnych spraw:

• dotyczące zobow. Alimentacyjnych rodziców na rzecz dzieci i dzieci na rzecz rodziców.

(…....??...)

Zobowiazania na rzecz osob, które nie ukonczyly lat 21. NIE DOTYCZY TO STOSUNKÓW MAŁŻEŃSKICH.

• Przypadki dot. relacji pomiędzy małżonkami lub byłymi małżonkami, stronami unieważnionego małżeństwa.

• Pozostałe stosunki alimentacyjne, czyli nie zawarte w 1. lub 2. grupie wyjatków.

ad.1.) Subsydiarne wskazanie prawa właściwego. Jeśli wierzyciel nie może uzyskać wg prawa miejsca zwykłego pobytu świadczeń aliment. na rzecz dłużnika, stosuje się prawo państwa organu orzekającego.

W tej grupie przypadków mamy sytuację, iż jeśli wierzyciel wytoczył powództwo przed organem państwa, w którym dłużnika ma miejsce zwykłego pobytu, to mamy przełamanie zasady ogólnej. Prawem właściwym będzie prawo sądu.
Jeśli jednak wierzyciel nie jest w stanie uzyskać świadczeń alimentacyjnych (…) to wtedy subsydiarnie stosoujemy prawo wg mmiejsca zwykłego pobytu wierzyciela (czyli wracamy do zasady ogólnej).

Jeśli wierzyciel nie jest w stanie (..) to jeszcze subsydiarnie należy zastosować prawo obywatelstwo dłużnika i wierzyciela, jeśli posiadają wspólne obywatelstwo.

Cel: umożliwienie dziecku/małoletniemu (..) ułatwienie w dostępie roszczeń alimentacyjnych.

Zgodnie z art. 5 protokołu haskiego – regula ogolna zostaje wyłączona przy spełnieniu kumulatywnie dwóch warunków.

• ma charakter formalny; sprzeciw jednej ze stron postępowania. Któraś ze stron sprzeciwia się , żeby pr wlasciwym było (..)

• dodatkowo należy wykazać, że prawo innego państwa(...) ma ściślejszy związek z ich malzeństwem. W szczególności może to być państwo ostatniego zwykłego pobytu małżonków.

• Inne: np. roszczenie (…)

Tutaj dłużnik alimentacyjny może sprzeciwić się żądaniu zasądzenia alimentów wunikającymi z prawa zasadniczo właściwego. (…)

Reguła merytoryczna:

Zasadniczo ich nie ma. Ale protokół haski zawiera jedną taką regułę. Dotyczy ona ustalania wysokości roszczeń alimentacyjnych. Pojawia się na etapie ustalania wysokości.

Sad jest zobowiązany wziąć pod uwagę:

• potrzeby wierzyciela

• możliwość majątkowe dłużnika

• wszelkie świadczenia, która wierzyciel otrzymał zamiast okresowo wypłacanych świadczeń alimentacyjnych.

Ta reguła merytoryczna polskiego sędziego nie dziwi. Ta reguła analogiczna do naszych polskich rozwiązań z KRIO. (…)

W protokole haskim mamy dwa rodzaje klauzuli porządku publicznego:

• tradycyjna; art.13 – można odmówić zastosowania prawa protokolu w zakresie, w jakim skutki bylyby (..) sprzeczne z miejscem (..) - tak jak w art 7 PPM

• szczególna klauzula porzadku publicznego; art. 8 ust 5 - prawa wybranego przez strony nie stosouje się, jeśli jego zastosowanie mogloby prowadzić do (…) , chyba że w chwili wyboru strony były w pełni poinformowane i świadome skutków tego wyboru.

Konwencje bilateralne będą miały pierwszeństwo (…?....)

ZAKRES

Art. 11 protokołu: co jest oboję zakresem statutu;

Zakresem statutu są objęte przesłanki, rozmiar czyli wysokość, sposób określenia wys. św. alimentacyjnych, przy czym tu pierwszeństwo art 14 i kryteria w nim zawarte;

A ponadto - termin przedawnienia, wygaśnięcie roszczen alimentacyjnych, przesłanki ustania obowiązku alimentacyjnego.

A także, czy można dochodzić św. alient.wstecz i za jaki okres?

Uwaga; ZAWSZE WSKAZUJEMY RÓWNIEŻ ZAKRES STATUTU, NIE TYLKO DO PRAWA WŁAŚCIWEGO przy pytaniu : „prawo właściwe dla danego statutu”.

PRAWO MAŁŻEŃSKIE

Kwestie: materialne i formalne przesłanki zawarcie małz., uniewaznienie, rozwiązanie małż i separacja, stosunki majątkowe i osobiste między małzonkami.

Uwaga; tu też przypominam, że pierwszeńśtwo mają konwencje bilateralne.

Przesłani materialne zawarcia małż. (możność jego zawarcia)

Rozstrzyga jej prawo ojczyste z chwili zawarcia małżeństwa. Tu mogą wchodzić także innego przesłanki, dlatego chodzi tu o MOŻNOŚĆ.

Tu – art. 48, a nie statut osób fizycznych, choć wykorzystany jest ten sam łącznik. Prawo ojczyste jest stosowane dystrybutywnie do każdego z nupturientów.

Polska (..)

Art. 48 na etapie uchwalania ustawy – wzbudził ogromne kontrowersje. Była ogromna awantura w sejmie (odnośnie domniemanej możności zawarcia małżeństwa homoseksualnego).

Czego dotyczy ta możność zawarcia małż? Dotycyz to przede wszystkim przeszkód małżeńskich. Musimy zbadać, czy nie zachodzi jakaś przeszkoda małzeńska. Trzeba przy tym pamiętać, że część przeszkód ma ustalić, z kim małż. ma być zawarte. One blokują małż. tylko z określoną osobą!

Jeśli małżeństwo jest zawierane w Polsce, to zadanie (..) to jest postawione przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego. Ustawa przewiduje dla niego istotną pomoc. Art. 56 Prawo o aktach stanu cywilnego – Cudzoziemiec (..) powinien złożyć dokument (…). Czyli Kierownik domagając się stosownego zaświadczenia nie musi badać obcego prawa. Takie zaśw wydaje (…)

Jeśli kierownik będzie mieć wątpliwości,(..) może zwrócić się do sądu powszechnego o rozstrzygnięcie wątpliwości.

Mimo to, kierownik może odmówić (…) np. przychodzi dwóch sympatycznych panów z takimi zasw i kierownik im musi i tak odmówić.

(…)

Ustawa przewiduje możliwość zwolnienia cudzoziemca z przedstawienia stosownego dokumentu. Takie zwolnienie dokonuje się na wniosek cudzoziemca przed sądem powszechnym. Cudzoziemiec musiałby przedstawić, że są trudne sposoby do uzyskania takiego zaśw. Np. organy państwa ojczystego nie wydają takich zaświadczeń; może wiedzieć że nie otrzyma takiego dokumentu; To jest przypadek, gdzie klauzula porządku publicznego działa rozszerzająco.

Trzeba pamiętać, że kierownik USC powinien przestrzec, że takie małżeństwo to małżeństwo kulejące (matriumonium claudicans), w tamtym państwie nie będzie ono uznane.

Prawo właściwe dla formy zawarcia małżeństwa

Art 25 ustawy. Forma podlega prawu państwa, w którym małżeństwo jest zawierane. (prawo miejsca zwarcia małżeństwa).

To zasada ogólna, od któego są wyjątki. Dot. przypadków, kiedy małż. Jest zawaierane poza granicami Polski. Jeśli tak, wystarczy zachowanie formy wymagane przez:

• prawo ojczyste obojga małżonków. Jeśli go nie mają, (...)

• spełnienie przesłanek formalnych wynikajacych z prawa pańśtwa wspolnego zamieszkania

• prawo państwa – miejsce zwykłego pobytu małżonków.

Mamy jeden wyjątek:

Małżeństwa konsularne(...)

Ten wyjątek wynika z umów międzynarodowych!

Muszą być spełnione cztery przesłanki:

• Zgoda państwa przyjmującego na celebrowanie małżeństw w obcych placówkach dyplomatycznych;

• Zgoda państwa wysyłającego , czyli konsul musi mieć takie uparwnienie, aby przed nim mogłyby być zawierane związki małżeńskie.

• Przynajmniej jeden z nupturientów ma obywatelstwo państwa, w którego w placówce małżeństwo ma być zawarte

• żadne z nupturientów nie jest obywatelem państwa, w którym jest zawierane małżeństwo.

Wtedy – stosowane prawo tego państwa, o którego placówkę chodzi.

(..)

Pierwszeństwo zasady ogólnej z art 49 (????)

Zakres statutu i formy

Objęte nim są:

• sposób przeprowadzenia ceremonii ślubnej,

• obecność świadków

• organ, przed którym mają być złożone oświadczenia

• katalog dokumentów, jakie muszą być przedstawione dla zawarcia małż.

• Problem tzw. zapowiedzi (ogłoszeń przedślubnych)

• sporządzenie aktu małżeństwa.

Wątpliwości, czy dopuszczalnosc zawarcia malz przez pelnomocnika są też objęte statusem formy. Dominuje pogląd, że tak.

Art50 PPM – prawo właściwe dla różnych przypadków wadliwości zawartego małżenstwa.

Pr właściwe – w ww art.

Skutki tych nieprawidłowości będą wynikały z tego prawa, które zostało niejako naruszone (tam powstała ta wadliwość).

(…)

Dominuje pogląd , (..) że należy przyjąć sankcję najdalej idącą.

(..)