CECHY SOCJOLOGII ZDROWEGO ROZSĄDKU WEDŁUG FLORIANA ZNANIECKIEGO.

Socjologia zdrowego rozsądku, jej konsekwencje. 1820- 1928.

„Chłop polski w Europie i Ameryce” F. Znanieckiego i Thomasa. 

 Świat społeczny różni się od przyrodniczego, tym, że w świecie tym istnieje wola. 
 Nie ma zjawiska nazywanego skutkiem i przyczyną. (Dlaczego jest takie bezrobocie? Bo ludzie nie chcą pracować. „Tak chcę, rozkazuję”)
 Wszystkie pojęcia zawsze mają takie samo znaczenie bez względu na czas i miejsce, w którym występują 
 Socjologia zdrowego rozsądku jest jedną z form myślenia nienaukowego 
 Istnieją normy, od których trzeba wyjść- to normy historyczne- niezmienne (patriotyzm). Oznacza to, że nie można badać zjawiska nie wychodząc od norm. Wniosek ma potwierdzać normę. 
 Thomas i Znanieckie krytykowali zdroworozsądkową „socjologię” pretendującą do posiadania godnej zaufania wiedzy niezależnie od jakichkolwiek metodycznych badań. Krytykowali ograniczanie badań od wyrywkowych obserwacji dokonywanych ze względu na jakieś jeden doraźny cel praktyczny. Krytykowali rozpatrywanie poszczególnych zjawisk poza całościowym kontekstem życia społecznego. 
 Przedstawiali program pozytywny, twierdzili, że nauka społeczna powinna: 
a) opierać się na metodycznie prowadzonych badaniach 
b) kierować się określoną koncepcją procesu społecznego jako całości 
c) rozpatrywać wszelkie fakty w ich powiązaniu z innymi faktami, z kulturą jako całości 
d) przyjąć założenie, że wpływ warunków na jednostki, a także jednostek na warunki, wymaga dopiero zbadania 
Głosili postulat uczynienia socjologii nauką dającą przyczynowe wyjaśnienie zjawisk społecznych. 
Socjologia zdrowego rozsądku pozwala zachować równowagę, zakwestionować nieracjonalne teorie, mity. 
• Racjonalne działanie 
• Nienaukowa forma myślenia 

2 sposoby myślenia nienaukowego:  1. Ideologia - sytuacja związania z poznaniem, gdy wartościowanie poprzedza poznanie   ideologia religijna - dylemat   ideologia niereligijna - wielkie jednostki (Stalin - „katechizm komunizmu”)  2. Idealizm - zjawisko społeczne mające charakter materialny, historyczność  a) idealizm obiektywny - zjawisko społeczne zależne od bytu sił, na które ludzie nie mają wpływy (bogowie, Hegel)  b) idealizm subiektywny - zjawisko społeczne zależą od woli świadomości; przykład:  • teoria spiskowo- agenturalne- zjawiska społeczne są przyczyną knowań ludzi, którzy mają w tym interes  • teoria moralistyczna- propagandystyczna, stan zjawiska społecznego wywołany jest przez wychowawców i moralizatorów  • teoria psychologistyczna- zjawiska społeczne zleżą od wielkości jednostek ich psychiki (Hitler)- kompleksy niższości, musiał ten kompleks zrównoważyć za sprawą wielkiej władzy.  Gomułka- nie cierpiał inteligencji.  Gierek- nie cierpiał chłopów.  • Kamerdynerska teoria społeczna (Hegel)- wielkie jednostki mają kamerdynerów, szoferów. Kamerdyner w sposób szczególny widzi swojego pana- np. w chwilach słabości. Przyczyną zjawiska są słabości wielkich ludzi i ich działania są skutkiem zjawisk społecznych.  TRZY BŁĘDY SOCJOLOGII ZDROWEGO ROZSĄDKU:  a) Ludzie znają sprawy społeczne, jeśli żyją w społeczeństwie. Im ktoś dłużej żyje w społeczeństwie tym lepiej je zna.  Gerontokracja – władza ludzi starych (posłem może być tylko starsza osoba).  Pajdokracja – władza ludzi młodych. (król Maciuś I). W praktyce najlepiej jest by ludzie władzy byli młodzi, elastyczni, bez rutyny- sekretarze polityków.  Teoria konfliktu pokoleniowego tłumaczy wszelkie konflikty między młodymi a starymi. Konflikty te wybuchają, ponieważ między stronami występuję różnica pokoleń. Na przykład: transformacja, strajki w sierpniu 1980 roku w Polsce – konflikt pomiędzy młodymi a starymi robotnikami, który dotyczył odmiennych aspiracji tych robotników.  Przeświadczenie, że ludzie starzy znają najlepiej społeczeństwo, ponieważ mają duże doświadczenie życiowe.  Konflikt pokoleń jest uniwersalnym „wytrychem” do wyjaśnienia wszystkich problemów socjologicznych.  b) Wszyscy ludzie reagują tak samo na te same zjawiska i bodźce.  c) Wszyscy ludzie rodzą się z jednakowymi predyspozycjami i tylko od środowiska społecznego zależy czy te predyspozycje rozwijają się ( każdy człowiek jest potencjalnym wspaniałym obywatelem i wspaniały przestępcą).  Prohibicja – całkowity zakaz kupna i spożywania alkoholu.  Z powodu prohibicji rozkwitło podziemie gospodarcze związane z produkcją alkoholu. Ostatecznie przywrócona możliwość picia.