1. Drogi piramidowe

   biegnie z kory mózgu do rdzenia kręgowego (w przypadku unerwiania mięśni szkieletowych poprzecznie prążkowanych) lub do rdzenia przedłużonego (połączenie z nerwami czaszkowymi).

   Drogi piramidowe przewodzą impulsy dla ruchów dowolnych, celowych, w pełni świadomych i precyzyjnych.

   Wyróżniamy następujące drogi:

* korowo-jądrowa: ciała komórkowe pierwszych neuronów znajdują się w zakręcie przedśrodkowym kory mózgowej. Aksony tych neuronów biegną przez konary mózgu, most i rdzeń przedłużony do jąder początkowych nerwów czaszkowych. W jądrach początkowych następuje przełączenie synaptyczne z komórkami nerwowymi nerwów czaszkowych unerwiających odpowiednie grupy mięśni poprzecznie prążkowanych.

* korowo-rdzeniowa: ciała komórkowe pierwszych neuronów znajdują się w części przedniej płacika okołośrodkowego, zakręcie przedśrodkowym, płacie ciemieniowym, płacie potylicznym i zakrętach skroniowych. Aksony tych komórek biegną przez konary mózgu, most, rdzeń przedłużony do rdzenia kręgowego.

Na powierzchni dolnej rdzenia kręgowego droga korowo-rdzeniowa tworzy wzniosłość - tzw. piramidę, w której dolnej części większość włókien nerwowych się krzyżuje i wchodzi do sznurów bocznych rdzenia kręgowego (droga korowo-rdzeniowa boczna). Pozostała część włókien nie krzyżuje się i przechodzi do sznurów przednich (droga korowo-rdzeniowa przednia) i krzyżują się w spoidle białym. Ta droga dochodzi do części szyjnej i piersiowej rdzenia kręgowego unerwiając głównie mięśnie kończyny górnej i szyi. Ciała komórkowe drugiego neuronu znajdują się w rogach przednich rdzenia kręgowego, ich aksony wchodzą w skład korzeni brzusznych i dalej nerwów rdzeniowych unerwiających poszczególne grupy mięśniowe.

2. Nerw rdzeniowy

nerw, który tworzą łączące się ze sobą korzonki przednie (ruchowe) i korzonki tylne (czuciowe) rdzenia kręgowego. Z kanału kręgowego nerw rdzeniowy wychodzi przez otwór międzykręgowy. Z każdego segmentu rdzenia kręgowego wychodzi jedna para nerwu rdzeniowego. U człowieka istnieje tyle par nerwów, ile jest par otworów międzykręgowych tj. 31 par (kręgosłup).
Po wyjściu przez otwór międzykręgowy nerw rdzeniowy dzieli się na: gałązkę przednią, gałązkę tylną oraz - w odcinku piersiowym i lędźwiowym - gałązkę łączącą z pniem sympatycznym (autonomiczny układ nerwowy). Gałązki przednie w odcinkach szyjnym, lędźwiowym i krzyżowym tworzą sploty nerwowe.
Splotem takim nazywamy wymieszanie się włókien nerwowych gałązek przednich kilku sąsiednich nerwów rdzeniowych. Splotami są: splot szyjny, splot ramienny, lędźwiowy i krzyżowy. Od tych splotów odchodzą nerwy przeważnie do kończyn.
1) Ze splotu szyjnego wychodzą nerwy: potyliczny mniejszy, uszny wielki, skórny szyi i nerwy nadobojczykowe oraz nerw przeponowy.
2) Ze splotu ramiennego - nerw promieniowy, pachowy, pośrodkowy, łokciowy i mięśniowo-skórny.
3) Ze splotu lędźwiowego - nerw podżebrowy, biodrowo-podbrzuszny, biodrowo-pachwinowy, skórny uda boczny, płciowo-udowy, udowy, zasłonowy.
4) Ze splotu krzyżowo-sromowego: nerw kulszowy pośladkowy górny i dolny oraz nerw sromowy wewnętrzny.
Nerwy miedzyżebrowe są gałązkami przednimi nerwów rdzeniowych wychodzących z odcinka piersiowego rdzenia kręgowego.

3. Mechanika oddychania

Płuca – to narządy parzyste (płuci prawe i lewe) należące do układu oddechowego

• w płucach odbywa się wymiana gazowa, czyli oddychanie

• częstość oddychania u osób dorosłych wynosie 16-18/1min., 20-30 u dzieci, 30-35 u noworodka

• w mechaniźmie oddychania rozróżnia się fazę czynną - wdech i fazę bierną – wydech

  Wdech:

• wywołany jest skurczem mięśni wdechowych (przepona i mm międzyżebrowe)

• przepona obniża się, a mm międzyżebrowe zew unoszą klatkę piersiową ku górze i ku przodowi

• obniżenie ciśnienia w jamach opłucnych powoduje rozciągnięcie elastycznej tkanki płucnej i spadek ciśnienia w pęcherzykach płucnych

• w tym czasie dla wyrównania ciśnienia powietrza atmosferycznego wdziera się do płuc przez drogi oddechowe

  Wydech:

• spowodowany jest rozkurczem mięśni oddechowych

• elastyczna klatka piersiowa opada pod wpływem własnego ciężaru, natomiast przepona unosi się ku górze

• w skutek zmniejszenia się wymiarów klatki piersiowej i jam opłucnowych, powietrze z płuc zostaje wypchnięte na zewnątrz, a miaższ płuc, dzięki swej elastyczności powraca do poprzedniego stanu.

  4. V nerw czaszkowy

  Nerw trójdzielny, jest n. mieszanym. Nerw ten wychodzi z mózgowia w przednio – bocznej części mostu dwoma korzeniami:częścią większą (czuciową) i częścią mniejszą (ruchową). Oba korzenie dochodzą do szczytu piramidy kości skroniowej, gdzie w wycisku nerwu trójdzielnego tworzą zwój trójdzielny. Od zwoju odchodzą 3 gałęzie:

  1. n. oczny jest nerwem czuciowym, unerwia oko i oczodół; opuszcza jamę czaszki przez szczelinę oczodołową górną, dzieli sie na 3 gałęzie końcowe: n. łzowy (un. gruczoł łzowy), n.czołowy (un. zatokę czołową, skórę czoła, powiekę górną), n. nosowo – rzęskowy (un. przyśrodkowy kąt oka)

  2. n. szczękowy jest nerwem czuciowym, un. okolice szczęki; opuszcza jamę czaszki przez otwór okrągły, oddaje 3 gałęzie: n. jarzmowy (un. okolicę policzka), n. podoczodołowy (un. zęby i dziąsła szczęki), gałęzie zwojowe ( do zwoju skrzydłowo - podniebiennego)

  3. n. żuchwowy jest n. czuciowo – ruchowym, un. częściowo okolicę żuchwy i skroni oraz ruchowo mięśnie żucia; opuszcza jamę czaszki przez otwór owalny; oddaje gałęzie:

• gr. przednia; n. policzkowy (un. skórę i śluzówkę policzka), n.żwaczowy (un. m. żwaczy), n.skroniowe głębokie (un. m. skroniowy), n. boczny (un. m. skrzydłowy boczny), n. skrzydłowo przyśrodkowy (un. m. skrzydłowo przyśrodkowy).

• gr. tylna; n. uszno skroniowy (un. st. skroniowo żuchwowy, skórę skroni i małżowinę uszną; prowadzi włókna po za zwojowe przywspółczulne do ślinianki przyusznej, n. językowy (un. czuciowo 2/3 przednie języka), n. zębodołowy dolny: n. żuchwowo – gnykowy (un. m żuchowo-gnykowy, brzusiec przedni m. dwubrzuściowego(m.szyji)), n. bródkowy (un. skórę okolicy bródki i śluzówke wargi dolnej).

  5. VII nerw czaszkowy

  Nerw twarzowy; w większości ruchowy, rozpoczyna się w moście Warola, begnie przez przewód słuchowy wewnętrzny, przewód rylcowo – sutkowy, następnie do ślinianki przyusznej tam oddaje gałąź końcową jako nerw uszny tylny, odchodzą od niego gałęzie: skroniowa, jarzmowa, policzkowa. Unerwia mięśnie wyrazowe twarzy , mięsień szeroki szyji, mięsień rylcowato – gnykowy. Część czuciowa odbiera wrażenia samkowe z 2/3 przednich języka.