Sontag

Poglądy estetyczne Sontag najpełniejszy wyraz znalazły w opublikowanym w 1977 roku eseju "O fotografii", do dziś uważanym za najważniejszą lekturę każdego początkującego adepta obiektywu i migawki. W eseju tym Sontag podkreśliła to, że fotografia nie jest aktem utrwalania rzeczywistości - tylko aktem jej kreowania, odzwierciedla raczej stan umysłu fotografa niż to, co jest przed kamerą.

Susan Sontag pisze w pierwszych słowach swojego zbioru artykułów O fotografii: „Ludzkość wegetuje niezmiennie w jaskini Platona i, zgodnie z odwiecznym zwyczajem, wciąż znajduje upodobania w samych tylko przebłyskach prawdy” [Sontag 1986].

Sontag: „Fotografia (...), ujawniając przedmiotowość istot ludzkich i człowieczeństwo przedmiotów, zamienia rzeczywistość w tautologię. Gdy Cartier-Bresson jedzie do Chin, pokazuje, że w Chinach są ludzie, i że to są Chińczycy” [Sontag 1986].

Czymże jeszcze jest fotografia jak nie drobnym fragmentem, wyrywkiem czasoprzestrzeni? „Fotografia to cieniutka warstwa przestrzeni i czasu” - pisze Sontag o fragmentarycznej naturze fotograficznego obrazowania [Sontag 1986]

Autorka słynnego On Photography, tak opisuje tę zależność: „(...) zestaw fotogramów <<zamrażających>> chwile w życiu społeczeństwa kłóci się z formą, która ma naturę procesu, trwania w czasie. (...) W życiu nie chodzi o istotne szczegóły, o przebłyski na zawsze utrwalone, a na zdjęciach – tak.” [Sontag 1986].

„Obrazy mogą uzurpować sobie pozycję należną rzeczywistości, ponieważ zdjęcie – to nie tylko obraz , interpretacja rzeczywistości, ale także ślad coś odbitego bezpośrednio ze świata, niczym odcisk stopy albo maska pośmiertna” [Sontag 1986]. W ten metaforyczny sposób autorka podkreśla, że fotografia stanowi tylko sztucznie wytworzony artefakt, który jest adekwatny w stosunku do rzeczywistości.

Można też przedstawić fotografię z innej perspektywy, skupiając się nad jej jednostkowym znaczeniem dla gatunku ludzkiego. Obrazowanie fotograficzne jawi się bowiem jako immanentna potrzeba człowieka.

Przykładem takiego ujęcia jest zjawisko kolekcjonowania fotografii w celu zaświadczenia obecności bliskich osób. Zbieranie zdjęć zawierających podobizny członków rodziny stanowi przecież pewną potrzebę potwierdzenia ich bliskości. Susan Sontag uznaje ten charakterystyczny przypadek za pozostałości magicznego traktowania przedmiotów, które mają znaczenie symboliczne. Ilustracją tego zjawiska jest niechęć dotycząca wyrzucenia lub podarcia zdjęcia ukochanej osoby. Zwłaszcza jeśli ta osoba już nie żyje lub jest gdzieś daleko. „Gest taki byłby oznaką bezlitosnego odrzucenia” [Sontag 1986].

Autorka konstatuje: „Nie fotografować własnych dzieci, zwłaszcza gdy są małe, to oznaka rodzicielskiej obojętności, podobnie jak nie pozowanie do wspólnego zdjęcia w dniu ukończenia szkoły jest wyrazem młodzieńczego buntu” [Sontag 1986].

„Fotografowanie jest równoznaczne z przywłaszczeniem sobie zdejmowanego przedmiotu” dowodzi Sontag opisując właściwość „kradzieży” wizerunku poprzez fotografowanie [Sontag 1986].

Zjawiska jakie opisałem w tej części pracy, najlepiej konkludują jedne z ostatnich sentencji, napisanych przez Susan Sontag w artykule zatytułowanym W platońskiej jaskini: „Potrzeba <<potwierdzania>> rzeczywistości i zachęty do jej przeżywania przez posiadanie fotografii – to estetyczny konsumpcjonizm, który stał się nałogiem nas wszystkich. Społeczeństwa przemysłowe zamieniają swoich obywateli w narkomanów obrazu” [Sontag 1986].

Świadome upiększanie fotografii stało się faktem. W artykule Heroizm widzenia, Susan Sontag tak opisuje to zjawisko: „Wiadomość o tym, że aparat fotograficzny może kłamać, upiększać – bardzo spopularyzowała zwyczaj chodzenia do fotografa” [Sontag 1986].

„Fotografia ma nadawać wagę temu co przedstawia. Prawdopodobnie nie ma takiej rzeczy, której nie dało by się upiększyć: a więcej – nie ma sposobu aby wypełnić tendencję obecną we wszystkich fotografiach, a polegającą na tym, że wartość czegoś, co sfotografujemy, automatycznie rośnie” – czytamy w O fotografii. Konkluzją mającą na celu zebranie wyżej wymienionych przykładów jest myśl: „Fotografowanie, a więc estetyczne ułaskawianie tego co brzydkie, zwyczajne i skromne...” [Sontag

„(...) zastosowania fotografii jako talizmanu wyrażają uczucia sentymentalne i ujawniają podświadome zabiegi magiczne. Stanowią bowiem próbę nawiązania kontaktu albo odsyłają do inne rzeczywistości” – można by dodać: magicznej i minionej [Sontag 1986].

„O fotografii sądzono, że jest on bystrym ale neutralnym obserwatorem – skrybą nie poetą. Szybko jednak stwierdzono że nikt nie robi identycznego zdjęcia tego samego przedmiotu” [Sontag 1986].

Bazin

Bazin kreśląc w Ontologii obrazu fotograficznego (7) własną wizję rozwoju form przedstawiania świata doszedł do konkluzji, iż obrazy fotograficzne i filmowe przełamały zaklęty krąg subiektywności i wyeliminowały kategorię podmiotu, który do tej pory zawsze pośredniczył między światem i jego obrazem, a tym samym obrazy produkowane mechanicznie uzyskały status obiektywności. Ontologiczny wymiar istnienia obrazów filmowych i fotograficznych miał polegać na tym, iż obrazy poprzez mechaniczną reprodukcję anektowały realność przedmiotów i rzutowały ową realność na siebie same. Aby jednak mogło dojść do takiego stanu, sztuka musiała przebyć bardzo długą drogę.

Konwergencja

Konwergencja (łac. convergere, zbierać się, upodabniać się) – wiele procesów obejmujących kojarzenie zjawisk znajdujących się na pograniczu działów telekomunikacji, informatyki i multimediów.

Przykłady:

• łączny przekaz głosu z danymi,

• integracja przekazów głosu przez różne sieci (VoIP, VoFR, VoATM),

• współistnienie komutacji łączy z komutacją pakietów,

• współdziałanie telefonu z komputerem (CTI),

• integracja sieci lokalnych z rozległymi itd.

Konwergencja to zjawisko dotyczące mediów, kultury itd. Wyróżnia się konwergencję mimetyczną i mimikryczną, Mimetyczna to upodabnianie sie form przekazu w mediach tradycyjnych do form przekazu w mediach nowoczesnych ( internet, TV) a mimikryczna to proces odwrotny.

inkrustacja

Bardziej wyrafinowanymi figurami powierzchni obrazowej posługuje się Jean-Luc Godard i Peter Greenaway; zwłaszcza bliskie jest tym autorom rozmaite uwarstwienie obrazu, dające wizualny efekt palimpsestu bądź inkrustacji. Zarówno w jednym, jak i w drugim przypadku chodzi o zmącenie jednego obrazu innym obrazem (bądź obrazami), zdekomponowanie jednej ramy inną ramą. Palimpsest znosi przestrzeń ekranową na rzecz powierzchniowej kompozycji obrazu: to obraz kompozytowy sensu stricto, żyjący właśnie z efektu głębi powierzchni, nakładania na siebie kolejnych jej warstw, w istocie więc stanowi on kolaż obrazów na powierzchni obrazu-tła. Tutaj - a przykładów dostarczają chociażby ostatnie filmy Greenawaya, zwłaszcza Stairs 1. Geneva (Schody 1. Genewa, Szwajcaria 1994) i The Pillow Book (Wielka Brytania-Holandia-Francja-Japonia 1996) - przestrzeń pozakadrowa nie istnieje, ale nie istnieje też głębia ostrości, ani pojęcie planu, bo wszystko zostaje wyparte przez nałożone na siebie obrazy-fiszki skierowane do środka obrazu. Jeszcze dalej w tym względzie zmierza inkrustacja, dokonująca kombinacji dwóch fragmentów obrazu różnego pochodzenia, tak iż jeden z nich zaczyna wypełniać drugi (z technicznego punktu widzenia chodzi o tzw. klucz chrominancji lub luminancji). Po raz pierwszy bodaj zastosował ją Jean-Luc Godard w filmie Numéro deux (Numer dwa, Francja 1977). W efekcie to, co na zewnątrz, i to, co wewnątrz obrazu pokrywa się ze sobą. Ciało jest tu już tylko obrazem. Jak powiada Dubois, "można je szarpać, dziurawić, palić jako obraz - ten obraz nigdy nie krwawi, to jest ciało-powierzchnia, bez organów". Dodajmy: ciało skonstruowane, hybrydowe, paradoksalne, bo będące niejako efektem samego faktu patrzenia, efektem video -"ja widzę" - w trakcie jego stawania się

paleo i neo tv

paleo

neo

instytucja fukcja pedagogiczna cel: przekazywanie umiejętności kom. zwektorowana nadawca → odbiorca podział i hierarhia ról podział programów na gatunki ukierunkowanie na specyficzną publiczność bloki programów (ramówka)

Zrywa z f. Pedagogiczną proces wzajemnej aktywności widz spełnia role: mocodawca: może za pomocą telekomunikacji ingerować w program uczestnik: teleturnieje zaproszony do dyskusji prowadzący nie jest w centrum zainteresowania w centrum jest widz neo tv jest przestrzenią wspólnego biesiadowania programy poddane rytmowi dnia codziennego np. tv śniadaniowa scenografia rodem z dnia codziennego obala tabu seksu i pieniędzy familiarność jest regułą