ziePRAWO MIĘDZYNARODOWE PUBLICZNE - WYKŁADY

WYKŁAD I – 12.02.2013

Społeczność międzynarodowa – jest to ogół podmiotów politycznych i społecznych, których działalność regulowana jest postanowieniami prawa międzynarodowego (umów, traktatów, konwencji), i którzy wchodzą ze sobą w rozmaite stosunki i tworzą niezwykle rozbudowaną sieć zależności. Pojęcie to kształtowało się w XVI i XVII wieku. Społeczność międzynarodową można postrzegać ze względu na znaczenie:
- najwęższe - to ogół suwerennych państw;

- najszersze - to ogół uczestników stosunków międzynarodowych.
Społeczność obejmuje podmioty prawa międzynarodowego.

Suwerenność – po raz pierwszy słowa tego użył Jean Bodin w dziele „Sześć ksiąg o Rzeczypospolitej” Według niego suwerenność to władza nad ludźmi, która jest absolutna, trwała, wieczna, niepodzielna i nieograniczona.

Ludwik Ehrlich – składają się na nią dwa podejścia: samowładność i całowładność

- samowładność oznacza prawną niezależność od wszelkich czynników zewnętrznych.
- całowładność to niezależność od wszelkich czynników wewnętrznych, kompetencja wszelkich stosunków w państwie. Przejawia się ona w zwierzchnictwie terytorialnym oraz personalnym i ma charakter pierwotny.
K. Skubiszewski – suwerenność jest to prawo do podejmowania decyzji, ale bez naruszania praw innych państw i zgodnie z podstawowymi zasadami prawa międzynarodowego.

Wspólnota państw – grupy państw połączone szerszymi więzami. Przynależność do społeczności międzynarodowej jest obowiązkowa, natomiast do wspólnoty państw jest dobrowolna. Mogą je tworzyć np. normy moralne.

Normy ius cogens – są to normy prawa powszechnie wiążące, co oznacza, że ich stosowanie nie może być niczym, nawet wolą stron, ograniczone, co znaczy, że takie normy są bezwzględnie obowiązujące. Normy zostały uznane za normy o wyższym charakterze (zakaz niewolnictwa, ludobójstwa, agresji)

Cechy charakterystyczne dla społeczności międzynarodowej:

- niewielka liczba członków
- brak nadrzędności (społeczność oparta na współpracy)
- niski stopień zorganizowania

Cechy charakterystyczne dla społeczności krajowej:

- duża liczba członków

- istnieje nadrzędność

- wysoki stopień zorganizowania

Prawo międzynarodowe - nie ma jednej definicji. Uznaje się, że prawo międzynarodowe to zespół norm regulujących postępowanie między państwami a organizacjami międzynarodowymi i innymi uczestnikami stosunków międzynarodowych mających zdolność do działania w tym zakresie.

Cechy prawa międzynarodowego:

- państwa stanowią i egzekwują prawo międzynarodowe

- brak hierarchii źródeł (wyjątek art. 103 Karty Narodów Zjednoczonych i Normy Ius Cogens)
- budowa normy (złożona z hipotezy i dyspozycji; nie w sankcje)

- nie jest to ani system zupełny ani jednolity

Ze względu na stopień zorganizowania w prawie międzynarodowym wyróżniamy sankcje:

a) zorganizowane – wprowadzone przez umowy międzynarodowe. Dodatkowo sankcje zorganizowane możemy podzielić na:

- organizacyjne – stosowane w ramach organizacji międzynarodowych (wykluczenie, naruszanie reguł organizacji)

- korygujące – cofnięcie korzyści, przerwanie współpracy, żeby skorygować działania państwa

b) przymus bezpośredni – TYLKO Rada Bezpieczeństwa ONZ może wydać decyzje o zastosowaniu takiego przymusu;

c) niezorganizowane:
- aspekt psychologiczno – socjologiczny – jest państwo, które nie przestrzega reguł

- środki odwetowe – dzielą się na:
*retorsje - są legalne; jedno państwo A działa w stosunku do drugiego państwa B zgodnie z prawem międzynarodowym ale naruszając interesy polityczne tego państwa B. wtedy państwo B odpowiada identycznie;
*represalia – nielegalne; państwo A działa w stosunku do państwa B w sposób sprzeczny z prawem międzynarodowym, tj. łamie normy prawa międzynarodowego. Wtedy państwo B działa w stosunku do państwa A tak samo

Prawo międzynarodowe prywatne - zespół norm regulujących stosunki z dziedzin prawa: cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego, handlowego, gospodarczego, na obszarze danego państwa, w sytuacji, gdy w danym stanie faktycznym występuje element obcy.

Prawo międzynarodowe publiczne - dawniej jako prawo narodów( z jęz. łac- ius gentium) określano nim część prawa rzymskiego dotyczącego cudzoziemców. PM- jako zespół norm regulujących stosunki wzajemne między państwami oraz organizacjami międzynarodowymi i innymi uczestnikami stosunków międzynarodowych, mających zdolność do działania w stosunkach międzynarodowych. Prawo międzynarodowe publiczne określane jest jako dziedzina prawa. Wprowadzone zostało w XVIII wieku. Użył go Jerremy Bentham. Do Polski termin ten wprowadził Franciszek Kasparek.

Podstawa obowiązywania prawa międzynarodowego:
- teoria naturalistyczna – odwołuje się do kontekstu natury i oznacza, że każde państwo ma przyrodzone i niezbywalne prawa, które muszą być respektowane przez inne podmioty;.
- teoria pozytywistyczna – wola państw wyrażona w umowach albo zwyczaju międzynarodowym; - teoria solidarystyczna – ważna jest solidarność państw;
- teoria normatywistyczna – odwoływała się do normy najwyższego rzędu wg zasady „pacta sunt servanda” (prawa należy dotrzymywać).

3 podstawy przestrzegania prawa:
|- siła (rezolucja ONZ, traktaty pokoju)
- wzajemność (państwo A przestrzega prawa państwa B, bo liczy na to samo ze strony państwa B)
- wspólny interes (międzynarodowe prawo humanitarne, przepisy dot. kosmosu)

Stosunek prawa międzynarodowego do krajowego:
- teoria monistyczna – prawo międzynarodowe tworzy jeden system prawny, a normy są hierarchicznie uporządkowane; u podstaw leży przekonanie pacta sunt servanda
- dualistyczna – prawo międzynarodowe i krajowe to 2 odrębne autonomiczne porządki prawa.
Z punktu widzenia prawa krajowego, prawo międzynarodowe jest prawem obcym i możliwa jest kolizja norm;
- teoria eklektyczna - prawo międzynarodowe i krajowe to 2 odrębne prawa, ale maja część wspólną; pierwszeństwo mają normy prawa międzynarodowego.

Źródła prawa w Polsce:
- konstytucja
- ustawy
- ratyfikowane umowy międzynarodowe (stanowią część porządku krajowego i są wdrażane bezpośrednio)

26.02.2013

Norma moralna ma charakter nakazowo – roszczeniowy.

Kiedy w prawie są luki to uciekamy się do norm moralnych, ale nie można podejmować działań, które powodują negatywne skutki u sąsiadów – zasada dobrego sąsiedztwa.

Nauka skutecznego działania, osiągania celów – T. Koterwiński. – PRAKSEOLOGIA – działania zgodne z prawem międzynarodowym.

• prowadzenie tajnych rokowań – np. o rozbrojenie – państwa nie chcą takich informacji ujawniać

• prowadzenie na najniższym szczeblu – by obarczyć kogoś niskiego za niepowodzenie

• rozszerzenie podmiotowe – jeśli cel nie jst możliwy do osiągnięcia w danej grupy państw to można zaprosić do rokowań inne państwa

• przedmiotowe – jeśli cel jest zależny od zgody innego państwa to trzeba napisać tak roszczenia by ono też coś osiągnęło. Obietnica za obietnicę np. kompromis, każdy musi coś zyskać

reguła faktów dokonanych – niezgodne z prawem – państwa silniejsze Se tym posługują.

NORMY POLITYCZNE - uzupełnienie moralności międzynarodowej to baza dla prawa międzynarodowego przyszłego. Za ich niezachowanie będą konsekwencje. To nie jest prawo, ale i tak są sankcje za to polityczne. Znajdziemy je w np. komunikatach, oświadczeniach z najwyższych szczeblu.

Normy kurtuazji międzynarodowej – normy grzeczności, obyczajowości – nie SA wiążące, to nie jest wiążące Rawo, naruszenie nie jest sankcjonowane, to są jakieś gafy tylko, faux pas. Np. całowanie królowej brytyjskiej. To wywodzi się z tradycji danego kraju.

ZASADA SUWERENNEJ RÓWNOŚCI – deklaracja zasad prawa międzynarodowego 1970 rok. Wszystkie państwa mają równe prawa i obowiązki są równymi członkami społeczności, bez względu na różnice. Są równe wobec prawa, ale nie maja równych praw. Integralność powinna być szanowana, każdy ma prawo do wyboru swojego systemu politycznego.

Zasada do samostanowienia – Ne można ingerować w sprawy wewnętrzne innego państwa.

Prawo do zawierania umów, przystępowania do org, do nawiązywania stosunków, do decydowania o wojnie i pokoju.

Suwerenność jest niepodzielna. Jest albo jej nie ma.

Nie można zasłaniać się suwerennością by łamań np. prawa człowieka.

W prawie międzynarodowy nie ma katalogu źródeł prawa. Są jednak podstawy orzekania przez MTS: umowy między, zwyczaje m, zasady zwyczajne prawa, doktryny i orzecznictwo. To nie jest hierarcha ani wyczerpany katalog. Zostało to przyjęte w roku 1945. Czasami tez akty jednostronne państw. – zasady orzekania przez MTS. Stronami mogą być tylko państwa.

Źródła materialne – to co leży u podstaw praw

Formalne – zwyczaj, umowa międzynarodowa.

Poznawcze – zbiory orzeczeń, dokumentów, kazusów.

Klauzula Si omnes – jeśli strona nie jest w konwencji haskiej to nie ma ona zastosowania w wojnie, w którym bierze to państwo . zastąpiona przez nowy zwyczaj.

Umowa międzynarodowa - zwyczaj – zasad ogólne prawa .

Umowa – dotyczy wiedeńska konwencja o prawie traktatów. Art. 6 wszyscy maja prawo do zawieraia umów międzynarodowych

Umowy w formie ustnej są ważne.

Prawo traktatów – konwencja o sukcesji państw – dziedziczeniu.

Pojęcia traktatu, zawarte między przynajmniej między dwoma państwami, międzynarodowe porozumienie, forma pisemna, regulowane przez prawo międzynarodowe, nieważne czy w jednym czy kilku dokumentach, bez względu na jego nazwę.

Trzeba rejestrować wszystkie umowy w sekretariacie generalnym ONZ – jeśli nie, ni można się na nie powołać w np. MTS, ale jest ważna – jednak można się powoływać – ściema. Za ligi narodów byłaby nieważna.

• Dwustronne, wielostronne,

• Kręg podmiotowy: otwarte, zamknięte, półotwarte

• Pokojowe, gospodarcze, polityczne wojskowe

• Resortowe, rządowe, państwowe (ratyfikowane przez głowę państwa)

• Forma: pisemne, ustne.

BUDOWA umowy międzynarodowej:

• Tytuł - nazwa

• Preambuła – np. coraz rzadziej inwokacja , intytulacja, arenga – motywy zawarcia, narracja – okoliczności, komparycja.

• Dyspozycja – merytoryczna część, obowiązki, prawa stron

• Przepisy końcowe – kiedy wchodzi w Zycie, na jaki czas obowiązuje, klauzula rozstrzygania sporów,

• Miejsce, data zawarcia, podpisy, pieczęcie. – w wielostronnych – alfabetycznie lub gdzie jest miejsce tam się podpisujesz.

Zwyczaj międzynarodowy: dowód powszechnej praktyki przyjętej za prawo – za definicja.

Praktyka ma charakter

Zaniechanie – powstrzymanie od działania, nie dlatego, że nie było tym zainteresowane, tylko dlatego, bo uwazało, że tak trzeba

Praktyka – w umowach międzynarodowych. Orzecznictwo krajowe, międzynarodowe, oświadczenia państw.

Czas – ile ta praktyka ma trwać, by wykształcił się zwyczaj, kiedyś to było 100-150 lat. Teraz nawet jedna praktyka może stać się zwyczajem. Krótki okres czasu nie jest przeszkodą, ale musi być spójna, jednolita, powszechna. Nawet ok 5lat.

Zwyczaj – jeśli państwa nie protestują to to staje się zwyczajem…

• Dwustronny -

• Powszechny – większości państw,

• Regionalny – regionalne. Nie można się powołać na zwyczaj panujący gdzieś tam w Ameryce południowej np. nie można udzielić azylu dyplomatycznego.

Umowa do zwyczaju – stosunek:

1. Umowa może zawierać normy –

2. Umowa to ostatnie stadium kształtowania normy zwyczajowej

3. Umowa proponuje coś nowego, co nie jest prawem zwyczajowym.

5.03.2013.

ZASADY OGÓLNE PRAWA to:

1. Zasady prawa międzynarodowego – nie do przyjęcia ta teoria.

2. Zasady wspólne dla porządków krajowych państw – tez nie do przyjęcia – zbyt zróżnicowane kręgi kulturowe.

3. Reguły myślenia prawniczego np. Prawo wcześniejsze uchyla prawo późniejsze, wnioskowania prawnicze – to środki interpretacji, ale nie źródła prawa ani zasady

4. Zasady wspólne wszystkim porządkom prawnym świata – ta jest dobra.

5. Uznane przez wszystkie narody cywilizowane – ze starego mtsu wzięte, ale nie ma juz takiego podziału już na świecie, więc nieważne.

Wyrządzenie szkody rodzi obowiązek naprawienia.

Nie można przekazać więcej praw niż samemu sie posiada.

Bezprawie nie można robić prawa

Nikt nie może być ponownie sądzony o to samo przestępstwo.

Zasada praw nabytych.

Ciężar dowodu wiązy na stronie, kto twierdzi, że tak jest.

To zasady ogólne prawa!!

DOKTRYNA – środek pomocniczy, poglądy pisarzy różnych narodowości. Zasania: analiza i próba ustalania treści i wpływanie na tworzenie prawa międzynarodowego. Postulowanie norm prawnych, które powinny obowiązywać.

ORZECZNICTWO – chodzi o orzeczenia sądów krajów i międzynarodowych, w zakresie jakim dotyczą spraw międzynarodowych. Pomocniczy środek określenia normy prawnej. Odrzucenie precedensu. Wiąże tylko państwa w danym sporze. Mts orzeka w podobnej sprawie to odwołuje sie juz do wcześniejszych ustaleń faktycznych i prawnych. Nie może wykraczać poza

Akty jednostronne państw – jednostronny przejaw woli państwa, niezwiązany z innym aktem prawnym. Akt dyskrecjonalny. Np. Protest.

Przykłady. Protest, zrzeczenie się, uznanie, notyfikacje, przyrzeczenie publiczne – odrzucone i czasami podaje się deklaracje – też odrzucone.

Protest jest częsty – oświadczenie, że państwo nie zgadza się z jakimś stanem prawnym np. Nie chcą by zwyczaj międzynarodowy się wykształcił.

Zrzeczenie – uszczuplenie stanu posiadania np. Zrzeczenie się przywilejów dyplomatycznych.

Przyrzeczenie publiczne – że w sytuacji i czasie danym zachowa się w odpowiedni i dany sposób.

Uprawnienia prawotwórcze – mogą wydawać normy wiążące państwa. Organizacja proponuje normy prawne dla państw. ONZ przyjmuje konwencje, ale nie jest ona wiążąca dla wszystkich, trzeba ją ratyfikować w każdym państwie.

1. Pro foro interno – wydawane do wewnątrz, czyli np. statuty, regulaminy, przepisy.

2. Pro foro externo- na zewnątrz, dotyczą stos zewnętrznych państw, między samymi państwami poza organizacją. Organizacja nakłada na członków obowiązki, które musza wykonywać poza organizacją. Np. UE – wydaje przepisy i trzeba się do nich stosować, np. Relacje międzynarodowe. Żeby była prawotwórcza musi być wiążąca i spełniać zasady prawa międzynarodowego. MO dna morskiego, WHO, WMO, IHAO – one mają taką moc.

12.03

umowy międzynarodowe.

proces zwierania,

przyczyny nieważności i wygasanie umów.

rokowania -

negocjacje - umowy dwustronne, pisemne lub ustne, zakończone przyjęciem tekstu umowy, w drodze zgody wszystkich państw biorących udział. na konferencji wystarczy zgoda 2/3 negocjujących. przyjęcie tekstu zbiega się z ustaleniem autentyczności tekstu, czyli, że jest ważny. następują poprzez podpisanie, parafowanie, referendum, które musi zostać potwierdzone.

tryb prosty zawarcia umowy -jednoetapowo, znaczy ze to państwo sie juz zobowiązało. negocjacje kończą sie zawarciem umowy - podpisaniem lub wymiana dokumentów. tj wysyłane są noty z propozycja noty, odsyła się zgodę. większość tak jest podejmowanych

złożony - 2 etapy, pierwszy etap to podpis, ale to nie związanie się z umową, drugi to ratyfikacja, czyli ostateczna zgoda. etap prawa krajowego - ratyfikacja i ogłoszenie umowy ma znaczenie, ze umowa to powszechnie obowiązująca i międzynarodowego - rat jest skuteczna, gdy nastąpiła juz wymiana, lub notyfikacja o rat lub w traktacie wielostronnym jest depozytariusz, który powiadamia wszystkie strony.

mieszany -

zgoda państwa na związanie sie umową może być poprzez podpis, wymiana dokumentów, ratyfikacja, zatwierdzenie, przyjęcie - otwarty sposób wyrażenia zgody do przystąpienia - otwarta formuła, przystąpienie - państwo staje sie strona umowy na późniejszym etapie.

domniemanie ratyfikacji -

rejestracja i ogłoszenie umowy -

depozytariusz międzynarodowy - jedno państwo lub rzadko kilka państw, lub organizacja międzynarodowa. pozycja określona jest jako mająca charakter międzynarodowy, działa w sposób bezstronny, zadaniem przyjmowanie dokumentów i notyfikacje ratyfikacji i przekazuje innym stronom, jeśli są jakieś zastrzeżenia to on to gromadzi i przekazuje innym stronom.

pełnomocnictwo - reprezentowanie państwa maja prawo osoby, które maja pełnomocnictwo, wynika z okoliczności, ze są zobowiązane do pełnomocnictwa, lub czasem stanowisko np. prezydent, premier i msz maja prawo wyrazić zdanie, co do wiązania się umowy. dokument kompetentnych osób do podjęcia negocjacji, mowym przyjęcia tekstu, ustalenia autentyczności. reprezentanci wymieniają sie papierami.

ambasador, akredytator przy organizacji lub konferencji - może tylko przyjąć tekst umowy, dalej musi mieć pełnomocnictwo.

komitet weryfikacji lub kredencji pełnomocnictw.

zastrzeżenia do umów międzynarodowych - jednostronne oświadczenie, złożone przez państwa przy podpisaniu ... etc, które zmierza do modyfikacji lub wyłączenia pewnych skutków postanowień traktatów wb. tego państwa.

niektóre konwencje zakazują lub dopuszczają zastrzeżenia.

reakcje za zastrzeżenia - akceptacja lub sprzeciw. jeśli jest dopuszczona przez traktat to nie trzeba sie na niego zgadzać. jeśli jest mało państw to musza sie one zgodzić na takie zastrzeżenie. można też wycofać zastrzeżenia lub sprzeciw do niego - nie ma tu żadnych wytycznych.

deklaracje interpretacyjne - wyjaśnienie znaczenia postanowienia lub przepisu, ma charakter wyjaśniający, zakres jego stosowania.

kiedy można w umowę założyć obowiązki lub dać mu prawa - musza spełnić warunki: zamiar taki musi istnieć i musi być zgoda państwa, którego to dotyczy, jeśli chodzi o nadanie prawa to nie wymaga wyraźnej zgody. w razie obowiązku trzeba na piśmie wyraźną zgodę dać - tworzy to węzeł obligacyjny - państwo takie nie jest stroną umowy, ani nie powstaje nowa umowa. na odwołanie obowiązku też jest zgoda potrzebna, na odwołanie prawa...

26.03.2013

Rozwiązywanie umów-

Względna przyczyna nieważności –

1. Pogwałcenie kompetencyjnej normy zawierania traktatów jeśli było to oczywiste dla strony drugiej –

2. Umowa zawarta z przekroczeniem pełnomocnictwa państwa a druga strona o tym wiedziała i działała mimo tego

3. Oszustwo – podstępne oszukanie strony, gdzie druga rozporządza w sposób niekorzystny – można uznać, że cala umowa jest ważna z wyłączeniem tego nieważnego artykułu

4. Przekupstwo, korupcja – korzyść pośrednia lub bezpośrednia, realna obietnica korzyści.

5. Naruszenie stosownych reguł organizacji międzynarodowych.

Bezwzględne przyczyny:

1. Przymus wb. przedstawiciela państwa lub państwa

2. Przymus ekonomiczny nie liczy się

3. sprzeczność z normą jus cogens

takie umowy nie mogą być naprawiane.

Wygaśnięcie a nieważność:

Nieważność – nigdy jej nie było, nawet gdy jest rozwiązana

A wygaśniecie, - była, ale jej czas się skończył, zwalnia strony z dalszego jej wykonywania.

Wygaśnięcie względne – wygasa tylko w stosunku do niektórych stron w traktacie wielostronnym

Bezwzględne – dla wszystkich wygasa.

Przyczyny wygasania:

1. te które są przewidziane w treści umowy – np. gdy umowa była zawarta na 10 lat np. EWWiS który był na 50 lat;

2. te które nie są przewidziane w treści – zawarte na czas nieokreślony

warunek zawieszający..

zgoda wszystkich stron –

całkowicie wykonanie umowy – sprzedaż, budowa elektrowni atomowej, mostu granicznego,

rozpad państwa lub jego zniknięcie z mapy

zniszczenie przedmiotu umowy np. ważnej rzeźby lub obrazu

klauzula zasadniczej zmiany okoliczności –

istotne naruszenie umowy przez drugą stronę – istotne które jest nieprzewidziane w traktacie odrzucenie traktatu

Polską procedurę zawierania umów określa: konstytucja, ustawa z 2000 roku i rozporządzenie RM z 2000 roku.

RM zawiera umowy, które wymagają ratyfikacji.

Zawieranie umowy w polskim prawie, czyli negocjacje, podpisanie w trybie złożonym, a ostatni etap, czyli wyrażenie zgody na umowę to zatwierdzenie przez RM lub ratyfikacje przez prezydenta art. 133 konstytucji.

Pokoje, sojusze, układy wojskowe i polityczne, obciążające finanse – takie potrzebują ratyfikacji.

Rozwiązywanie sporów

1.

2. procedura pojednawcza – komisja jest tworzona, po 2 ludzi z każdego państwa plus szef komisji i wtedy mają 12 mc na rozstrzygnięcie sporu.

Sukcesja państw w odniesieniu do traktatów:

1. uniwersalna/całkowita

2. częściowa – tylko zmiana terytorialna

Dochodzi do niej w cesji terytorium, łączenia lub jednoczenia, podziału/rozpadu, secesji, uzyskanie niepodległości.

Takie umowy można zmieniać tylko dwustronnie.

Cesja – przekazanie w drodze umowy terytorium dla innego państwa – przesunięcie granicy.

Automatyczna sukcesja

9.04 rzad na emigracji

16.04 odpowiedzialność międzynarodowa państw

Prawo odwetu w granicach PM

Naruszenie :

- działanie

- zaniechanie: zawiadomienia o zaminowaniu /Albania/

Szkoda nie jest wymagana by stwierdzić naruszenie, wina też nie jest konieczna.

Nie ma konwencji o odpowiedzialności międzynarodowej.

Atrybucja – przypisanie zachowania państwu, odpowiedzialność za działania, w odniesieniu także organów, nawet jeśli organy są mu przekazane od innego państwa, przekroczenie uprawnień, pozakonstytucyjna zmiana władzy – rebelia,

Konsekwencje: każdy naruszyciel musi zaprzestać czynu, dać gwarancje, że nie będzie się to zdarzać + reparacje

Inne państwa: muszę współpracować

2.Restytucja lub restytucja zastępcza

3.Satysfakcja/zadośćuczynienie – przeprosiny, wciągnięcie flagi, odegranie hymnu, orzeczenie mts

Okoliczności wyłączające odpowiedzialność państwa: 4

Siła wyższa – nie można inaczej niż tak, ale nie zdarzyło się tak nigdy, stan wyższej konieczności, jedyna możliwość ochrony interesów, trzeba dzialać w obliczu zagrożenia interesow, nie można zarażac interesów innych państw lub społ międzynarodowej,

Zgoda państwa poszkodowanego -

Działanie w stanie zagrożenia życia – distress – musi naruszyc prawo by zachować osoby przy zyciu pod opieka panstwa, kapitan ma obowiązek odpowiedzi na sos i musi im pomoc, ale jeśli jest zagrożenie dla zycia jego kapitana to może to zaniechać.

Środki odwetowe, represalia: ograniczone do środków odwetowych, kontra środki, nie można w ich ramach stosować siły zbrojnej. Używa się je, by zmusić państwo do powrotu na dobrą drogę. Musza być one proporcjonalne do pierwszego naruszenia, musza zostać poprzedzone droga negocjacji i powinno się rozstrzygnąć spór przed jakims organem. Trzeba je zaniechać po realizacji celów.

TERYTORIUM

1. podlegające jurysdykcji państwowej

2. niepodlegające

wycinek globu, określony geograficznie i jest na nim władza państwowa, inna władza nie może tam dzialać, chyba że państwo się na to zgodzi. Można sprzedać lub wymienić się lub wydzierżawić /np. kanal panamski/

zakres suwerenności terytorialnej

składniki terytorium: ląd wraz z wnętrzem ziemi, wyspy, podzielone jak alaska, terytorium morskie: morskie wody wew, morze terytorialne – prawo nieszkodliwego przepływu dla państw 3, wody archipelagowe tylko gdy takie są w państwie – przejście arch szlakiem morskim, terytorium powietrznen – uprawnienia dla państw3 – swoboda przelotu

zasada integralności terytorialnej – zbiór nakazow i zakazów – niewykonanie grozi sankcją. Nakaz poszanowania, nieuznawania nabytków nielegalnie nabytych, wspolna akcja przeciw łamiącemu prawo, zakaz działalności przeciw integracji innego panstwa. Prawo do secesji – nie ma reguł w tym zakresie ae mamy prawo narodów do samostanowienia – jednak to nie jest to samo!

nienaruszalnośc granic

podmioty prawa międzynarodowego (MTK), kryteria podmiotowości pańśtw, powstawanie państw, kategorie państw, pańśtwa upadłe, coś o Stolicy Apostolskiej i uznanie państwa.

o granicach, obszrach morskich, tzn wody wewnętrzne, jakieś strefy przyległe i takie tam, coś o portach,

kanały morskie

rzeki międzynardowoe chyba też

cieśnin chyba nie było bo mówiał że na ćwiczeniach mamy

stosunki dyplmatyczne, przywileje wszystkie immunitety itp kończone i stosunki konsularne + misje specjalne i przedstawicielstwa przy OM, i zaczęła srodki pokojowego załatwiania sporów. a poprzednie 2 robiła ludność, obywatelstwo, cudzoziemcy, azyl terytorialny i ekstradycja przestępców a jeszcze wcześniej to prawo morza