Afrochrześcijańskie religie Ameryki
Ruchy religijne powstałe na obszarze Morza Karaibskiego. Są miksem wierzeń indiańskich, afrykańskich i chrześcijańskich.
Najbardziej znane są:
voodoo na Haiti i Dominikanie.
szango na Grenadzie, Trynidadzie, Santa Lucilii i w Brazylii
santeria na Kubie
kumina i rastafarianizm na Jamajce
Candomble, inna postać szango występująca w Brazylii
Rozwijały się przede wszystkim w środowiskach niewolniczych. Silnie nakreślone zróżnicowanie na Białych/Czarnych, Panów/Niewolników. Warunki panujące w tych miejscach wymusiło powstanie religii ucieczki o charakterze ekstatycznym.
Biali zakazywali praktykowanie innych religii niż Chrześcijaństwa, więc ARA nabrały charakteru tajnych stowarzyszeń. Były hierarchiczne z królem [cabildo] na czele. Najczęściej był to najstarszy członek wspólnoty, który był pośrednikiem między Białymi a Czarnymi. Cabildo wypełniał pustkę etniczną i rodową, ich uczestników łączyły więzi mistyczne.
Zniesienie niewolnictwa przyniosło gwałtowne zmiany, jednak ARA przetrwały, zmieniając się nieznacznie, by sprostać nowym potrzebom. Czarni wciąż byli izolowani od Białych, więc separatystycznych charakter ARA zachował się. ARA przyjęły katolicką liturgię: ołtarz z białą serwetą, nad nimi wizerunki świętych. Bóg przyjął cechy afrykańskiej Najwyższej Istoty. Pełne muzyki nabożeństwa miały wywołać ekstazę, służyły jako droga do zdobycia mocy. Często używano w trakcie alkoholu i narkotyków. Niezbędnym elementem rytuałów były bębny.
Katolicyzm był traktowany magicznie.
Cechą charakterystyczną ARA jest zawiązanie ze sobą afrykańskich boskich sił, personifikowanych w postaci bóstw, z katolickimi świętymi.
Synkretyczne ARA mają:
identyfikacja bóstw afrykańskich i świętych katolickich, z przewagą afrykańskiego charakteru sił sakralnych
mniej lub bardziej widoczne odgraniczanie obrzędów afrykańskich (utajnionych) od katolickich (oficjalnych) przy jednoczesnym stosowaniu przedmiotów obrzędowych obu religii
następujące w czasie transu opętanie, nawiedzenie lub wzrost mocy wiernego jako wyraz doświadczenia religijnego