Pedagogika religii
Pedagogika religii
Pojęcie Pedagogiki
Pojęcie Pedagogiki
Religijnej
Religijnej
jest pedagogiką integralną (perymialną)
ujmującą człowieka jako istotę złożoną z
ducha i ciała i traktuje człowieka holistycznie
(całościowo).
Pedagogikę można też ujmować jako
kierunek badań w ramach teologii i zarazem
jej naukę pomocnicza będącą uzupełnieniem
katechetyki i częścią teologii pastoralnej.
odwoływała się do przesłanek i metod
teologii pastoralnej oraz do recepcji wyników
badań pedagogicznych i ich weryfikacji w
obszarze katechezy i wychowania religijnego.
Status naukowy
Status naukowy
Szczegółowe ujęcia pedagogiki jako
dyscypliny naukowej i kierunku
badań są uzależnione m.in.:
uwarunkowań konfesyjnych
stosunku danego Kościoła bądź
wspólnoty religijnej do otaczającego
świata
zrozumienia zakresu dwóch nauk
stanowiących zasadniczy punkt
odniesienia-teologii i pedagogiki
Przedmiotem Pedagogiki
Przedmiotem Pedagogiki
religii
religii
Jest ogół procesów edukacji i
socjalizacji religijnej w Kościele ,
rodzinie i społeczeństwie.
Ukazuje Kościół nie tylko jako
wspólnotę realizująca zadania
ewangelizacyjno-misyjne , ale tez
edukacyjne.
Na Kościele i teologii spoczywa
swoista odpowiedzialność edukacyjna.
Podejmuje kwestie edukacji i
socjalizacji religii w rodzinie i w szkole.
Główne nurty
Główne nurty
wiązał się z wizją uprawiania katechetyki
jako subdyscypliny teologii pastoralnej,
otwartej na dorobek innych nauk
podejmowanie zagadnień edukacji
religijnej w kontekście analiz
teoretycznych podstaw pedagogiki i
wychowania
teoretyczne podstawy edukacji religijnej
w różnych środowiskach dydaktycznych
w kontekście społeczeństwa
pluralistycznego, podjęli refleksję
dotyczącą pedagogicznego statusu
nauczania religii w szkole czy
wychowawczego wymiaru szkoły.
Pedagogika religii w Polsce
Pedagogika religii w Polsce
na początku XX wieku salezjanin Walenty
Gadowski postulował metodyczne pogłebianie
katechezy
lata 30- Karol Banszel domaga się utworzenia
katedry pedagogiki religii na wydz. Teologii
ewangelickiej
po II wojnie świat. Teoria nauczania i
wychowania religijnego była rozwijana prawie
wyłącznie na uczelniach katolickich
Stefan Kunowski (KUL) inspiracja doktryną
wychowawczą Kościoła i dorobkiem
pedag.humanist.
po II Soborze Watykański powstaje program
tzw. Dydaktyki katechetycznej, opracowany
m.in. przez Władysława Kubika i Jana Szpeta
Koncepcje i ich
Koncepcje i ich
znaczenie
znaczenie
pedagogiczne
pedagogiczne
Cechy rozwoju pedagogiki
Cechy rozwoju pedagogiki
religii :
religii :
Rozszerzenie przedmiotu badań z
katechezy;
Nauczanie religii uczniów na całość
procesów edukacji i socjalizacji
religijnej;
Podejmowanie zagadnień coraz
bardziej ogólnych, m.in. ze
znaczeniem wychowania religijnego
dla człowieka i społeczeństwa
Antropologia religijna
Antropologia religijna
jako podstawa edukacji
jako podstawa edukacji
Pedagogika religii świadomie odwołuje
się do antropologii religijnej;
Różne religie reprezentują wizję
człowieka jako istoty, której natura
pozostaje skażona;
Kondycję człowieka naznacza grzech;
Religia odwołuje się do tradycji i
doświadczenia wspólnoty;
Istotnym elementem antropologii
religijnej jest antyredukcjonizm;
W życiu człowieka ważną rolę odgrywa
duchowość
Człowiek jako podmiot
Człowiek jako podmiot
edukacji
edukacji
Współczesna pedagogika religii,
akcentując znaczenie godności
ludzkiej uznaje człowieka za
podmiot edukacji;
Dziecko jest przede wszystkim
człowiekiem;
Zasadnicze zadanie wychowania
polega na pomocy w dynamicznym
rozwoju, przez który człowiek
kształtuje się, by być człowiekiem;
Edukacja jako proces
Edukacja jako proces
odnowy życia
odnowy życia
Pojęcie edukacji wywodzi się z
łacińskiego słowa educare;
Zostało odniesione do ogółu
oddziaływań kształtujących zdolności
życiowe;
Edukacji nie powinno się redukować do
aspektu technologiczno- efektywnego i
sprawnego przekazywania użytecznej
wiedzy oraz umiejętności;
Edukacja obejmuje zarówno procesy
nauczania i wychowania;
Pedagogika religii dąży do
kształtowania sposobów bytowania i
zmiany jakości życia człowieka
Edukacja jako
Edukacja jako
egzystencjalna
egzystencjalna
hermeneutyka tekstów
hermeneutyka tekstów
Jako pierwsi podstawę nowego nurtu
opracowali M. Stallmann, H. Stock i G.
Otto;
Według nich szkoła skoncentrowała się
realizacji funkcji adaptacyjnych i
rekonstrukcyjnych, zapominając o
zadaniach hermeneutycznych;
Wyrazili pogląd, że w tekstach
zaszyfrowana jest głębsza prawda o życiu
człowieka;
Dostęp do niej można osiągnąć poprzez
interpretację egzystencjalną tekstów;
Rozwój człowieka polega na ciągłej
interpretacji tradycji kulturowej
Edukacja jako
Edukacja jako
hermeneutyka
hermeneutyka
doświadczeń
doświadczeń
Na przełomie lat 60 i 70 XX wieku
podejście hermeneutyczne zostało
uzupełnione koncepcjami
problemowymi i antropologicznymi;
Teoria i praktyka powinny uwzględniać
konkretny kontekst życiowy ucznia oraz
bazować na jego doświadczeniach;
Hermeneutyka tekstu powinna zostać
uzupełniona o hermeneutykę
doświadczenia;
Hans – Bernhard Kaufmann postulował
konieczność reorientacji teorii
kształcenia religijnego
Edukacja jako dialog
Edukacja jako dialog
Pedagogika religii podkreśla, że
poszukiwanie sensu
egzystencjalnego powinno
dokonywać się na drodze dialogu;
Nauczyciel powinien być osobą nie
tylko zdolną do słuchania, lecz
również do składania świadectwa
własnym przekonaniom;
Edukacji nie można ograniczyć do
jednostronnej transmisji wiadomości