Psychologia Społeczna wykład II
Małe grupy – pojęcie. Grupę określają kontakty bezpośrednie. Większość ludzi spędza swoje życie w małych grupach. Występują w nich problemy emocjonalne, zmiany emocji, np. podczas kłótni małżeńskich. Potrzeba silnej więzi aby zażegnać konflikty. Cechą charakterystyczną tych grup jest silna więź emocjonalna, kontakty interpersonalne w stopniu bliskim np. przez dotyk. Unikatowy związek małej grupy był przedmiotem licznych badań. Występują trzy orientacje badawcze:
Model hierarchiczny - któraś ze stron przeważa, albo kobieta albo mężczyzna ze względu na dominację. Efekt aktora – wyżej ceni się osoby działające niż osoby bierne. Męska praca zawsze jest wyżej ceniona, np. gdy mężczyzna malując mieszkanie chlapie na podłogę – zdarza się, że kobieta mówi – niech pan się nie przejmuje posprząta się.
Efekt relacji – jeżeli relacja jest zrównoważona w związku owocuje poprawnością kontaktów, dobrym klimatem, mniej więcej zbliżonym zaangażowaniem obu stron.
Model Generacyjny – wpływ starszej generacji rodziców, na sposób odczuwania, zachowania. Tą drogą odbywa się przekaz kulturowy. Pytanie aktualne – Kto ma większy wpływ rodzina czy rówieśnicy? Model pokazuje, że relacje w diadzie są dynamiczne, zmieniają się nie tylko z upływem czasu ale zmieniają się ze względu, że z biegiem upływu czasu strony diady uczestniczą w życiu innych grup. Relacje przenoszą się z układów małżeńskich na przyjacielskie i odwrotnie.
Model rotacyjny – bada się jak osobnik modyfikuje rozumienie własnej roli w grupie. np. pani jest dominowana przez męża – zakłada zakład pracy i kobieta nabywa funkcji przywódczych. W domu także zmieniają się pełnione role, kobieta zaczyna reagować, staje się mniej uległa inaczej niż wcześniej, następuje modyfikacja.
„ CO DWIE GŁOWY TO NIE JEDNA” - PROBLEMATYKA WYDAJNOŚCI, AKTYWNOŚCI W PRACY
Potocznie, uważa się że grupa jest bardziej wydajna niż jednostka. Czynnik społeczny powoduje powodzenie grupy.
Okazuje się, że nie zawsze tak bywa. Rozpoczęto badania eksperymentalne – zajęła się nimi kobieta Show. Zadania były podobne do krzyżówek, badani rozwiązywali je pojedynczo bądź w grupach. Wyniki pokazują, iż pracując pojedynczo badani rozwiązali 14 % badań, grupowo 60 %. Grupa zużywała więcej czasu ok 2 min dłużej. Podobne rezultaty uzyskali inni badacze np. Faust. Zaczęto badać grupy naturalne lub sztuczne (połączone przypadkowo ) Okazało się, że nie zawsze wyniki grupowe są wyższe.
Steiner – TEORIA DEFICYTU GRUPOWEGO
efekt współpracy w grupie diadzie zależy od trzech czynników:
Wymóg zadania/ rodzaj zadania:
Typy zadań
Addytywne – zadania, które można rozczłonkować, podzielić na części. Umożliwiają dodawanie elementów uzyskanych przez poszczególne jednostki. Grupa zawsze osiąga lepsze rezultaty niż jednostka. Im więcej jednostek pracuje tym większe rezultaty.
Koniunkcyjne – wydajność określa nie ilość uczestników, ale poziom zasobów. Poziom zadania określa najsłabsze ogniwo. Indywidualny zasób określa poziom wykonania zadania.
Dysjunkcyjne – poziom wykonania określa najlepszy w zespole. Decydują ponownie zasoby a nie ilość uczestników.
Zasoby grupowe
proces wykonania zadania
Grupa osiąga 75 % możliwości wykonawstwa.
W trakcie pracy grupowej grupa ponosi straty, wynikają one z różnych powodów.
W grupie najczęściej występuje zróżnicowanie statusu społecznego a w związku z tym niekiedy występują napięcia. Ludzie o niższym statusie z reguły nie chętnie podporządkowują się
Demagog – osobnik który narzuca swoją wole, zniechęcają do wysiłku daną grupę
Niektórzy nieuważnie słuchają rad lub informacji innej grupy, nie wykorzystując dobrych pomysłów i rad.
Zadania grupowe nie są jednoznacznie jasne i na różne sposoby są rozumiane.
Czasochłonne dyskutowanie w grupie
Niechętne dzielenie się informacjami i zasobami wiedzy między członkami w grupie. Deficyt grupowy jest tym większy im większa grupa.
BURZA MÓZGÓW – teoria Ozborna
Potocznie burza mózgów w grupie jest wydajnym dochodzeniem do rozwiązań. W grupie występuje obniżenie poziomu krytycyzmu.
Beoucechadre – badał ilość pomysłów w grupie a średnio wytwarza ona 4-krotnie więcej pomysłów niż jednostka. Policzył również pomysły nie powtarzające się, okazało się że różnice między jednostkami a grupą były bardzo niewielkie.
Im więcej osób tym mniej pytań
Im mniejsza grupa tym silniejsza rywalizacja.
Im mniejsza grupa tym większa tendencja do tworzenia klik – grupa osób która nie przejmuje regulacji uznawanej przez większość.
GRY SPOŁECZNE:
W diadach, często występuje zjawisko gry. np. zdanie „Gdyby nie Ty to byłabym słynną tancerką...” Mąż często decyduje się pocieszyć żonę realizując np. kursy tańca. Okazało się jednak, że żona nie jest utalentowana. Gra polegała na tym aby usprawiedliwić swój status społeczny. Gry pozwalają zachować pozytywny obraz tożsamości. Najczęściej ktoś w tej grze jest poszkodowany.
Gra Alkoholik – w tej grze bierze udział najczęściej kilka osób. Pijący małżonek gra rolę oskarżyciela. Gry pełnią często funkcję wypełnienia czasu wolnego, nie każdy umie zająć się czymś produktywnym.
Gra „Dlaczego to zawsze musi mnie spotykać” tak zwani ludzie pechowcy, można sobie ponarzekać i wypełnić czas.
ZJAWISKO INICJACJI - ma miejsce niemalże w każdej grupie, szczególnie w grupach pierwotnych ponieważ wiąże się to z rytuałami. np. śpiew i taniec. Początek nowej pracy, inicjacja z współpracownikami. Zapoznaje się osobnika z zakładem i sposobem funkcjonowanie w nim. Jest to przyjęcie w nowej społeczności.
Życzliwa – okazanie sympatii, zadowolenie. Uroczysty dzień przywitania nowego członka grupy. Najbardziej przyjazne przywitania występują w grupach kobiet.
Bolesna – polegająca na przejściu ciężkiej próby, aby zdobyć status członka grupy.
Elliot Aronson i Jon Mills tłumaczą stosowanie nie przyjemnych form inicjacji odwołując się do dysonansu poznawczego. Skoro próba jest dokuczliwa i nieprzyjemna, pojawia się dysonans poznawczy.
Teoria procesów przeciwstawnych lepiej tłumaczy dlaczego ludzie mimo dysonansu poznawczego nadal pragną należeć do grupy. Nie lęk jest najważniejszy ale odczucie przyjemności po wykonanej próbie.
WPŁYW GRUPY NA JEDNOSTKĘ:
Zmiana Tożsamości
Zmiana Statusu osobnika w społeczności
Ochronne
Symboliczne – poszerza granice posiadania grupy, atrakcyjność, siła grupy.
Oswajania z grupą zasadniczą, ułatwia nabywanie umiejętności grupowych, współdziałania
Zwiększenie zaangażowania osobnika w sprawy grupy.
GRUPA WŁASANA I GRUPA OBCA:
WŁASNA -jednostka do niej przynależy, identyfikuje się z nią. Poczucie jedności jednostki i grupy, powoduje że jednostka czuje się dumna z przynależności a jeżeli grupa jest zagrożona próbuje bronić dobrej opinii grupy.
OBCA – osobnik traktuje ją jako emocjonalnie odległą, różną od grupy swojej, jako reguła występuje traktowanie Obcej grupy jako gorszej niż własnej. Występuje pewien stopień pogardy.
Zasada terytorialna - to ta która znajduje się poza terytorium mojej własnej grupy.
Kultura – ludzie grupy obcej poznają inną kulturę, mają np. inne stroje.
Pozycja społeczna – niektóre grupy są wyżej cenione a niektóre niżej, np. Polacy śmieją się z Rosjan.
Dystans – im bardziej grupa jest obca, im niżej oceniana statusowo tym większy dystans.
W relacjach między grupą własną a obcą występują różne zjawiska:
Ksenofobia – lęk przed obcymi, ludzi z grupy nie własnej traktuje się jako obcych.
Allofobie - to lęk przed innymi
Beias – stronniczość, skłonność, nierównowagę w ocenianiu ludzi z grupy obcej. Przypisuje się ludziom z grupy obcej cechy negatywne a z grupy własnej pozytywne.
Inaczej przebiega postrzeganie ludzi ze względu na to czy należy do grupy własnej czy obcej. W grupie własnej postrzega się mnóstwo cech indywidualnych, różnicujemy mnóstwo cech.
Natomiast w grupie obcej nie widzimy nic wyróżniającego osobników np. Japończycy.
Szybko występuje preferowanie członków grupy własnej.