Technika kwestionowania faktów bazowych.

Bazą argumentacji są fakty. Jeśli poprawnie zakwestionujemy „fakty” przeciwnika wtedy jego gmach argumentacji runie. Dobrym poparciem na dane twierdzenia są dane liczbowe.

W. Rother „… we wszystkich współczesnych debatach przywoływanie materiału liczbowego okazuje się najsolidniejszym sposobem argumentowania. Nikt nie jest w stanie zakwestionować przedstawianych kolumn liczbowych, a obawa przed niekompetencją wstrzymuje słuchaczy od tego, by od ręki wyjaśniać olbrzymie tabele i zestawienia”.

Technika demaskowania sprzeczności.

Sprzeczności pomiędzy poszczególnymi częściami argumentacji lub pomiędzy faktami.

Sprzeczności odbiera wiarygodność wypowiedzi.

Technika wnioskowania.

- wymagać trzeba niepodważalnych dowodów (jednak takich by w danej chwili można było je przedstawić)

- szczególną uwagę należy zwrócić na pozorną przyczynowość- wiązanie pojedynczych aktów w związek przyczynowy

- „teoria ciepła”- gimnazjalisty: „To, że ciepło powoduje rozszerzenie przedmiotów, widoczne jest zwłaszcza w lecie, gdy dni są dużo dłuższe niż w zimie”

- nie odkrywamy tylko fałszywych wniosków, ale możemy samemu wyprowadzić wnioski po to, by rozbić stanowisko przeciwnika.

Technika przykładu.

„Przykład przytacza się w wypowiedzi jako dodatkowe, poglądowe świadectwo, zaczerpnięte z procesów rzeczywistych lub domniemanych” (Kwintylian)

Technika porównań.

- dzięki dobrze dobranemu porównaniu każde wystąpienie zyskuje właściwą dobitność, a polemika- moc przekonywania.

- dzięki porównaniu można osłabić siłę ataków przeciwnika, w lepszym świetle ukazać swoje stanowisko

- gdy przeciwnik dokonuje porównania, należy zawsze próbować wykazać, że porównanie to kuleje, między porównaniami musi zachodzić zgodność lub podobieństwo

- gdy przeciwnik formułuje śmieszne, niecelne porównania, wówczas dobry skutek przyniesie podchwycenie tych porównań i obrócenie ich przeciwko niemu.

Technika odwrócenia („tak, ale”)

- rozpatrujemy drugą, odwrotną stronę zagadnienia przytakujemy a później pojawia się „ale”…

- przy konstruowaniu własnej wypowiedzi powinniśmy uważać by przeciwnik nie zastosował techniki odwrócenia.

Technika analizy i oceny.

- analizujemy wypowiedź przeciwnika, to co jest w niej poprawne co może wzbudzać różne opinie a co jest fałszywe całkowicie,

- nie należy polemizować z najsilniejszymi argumentami przeciwnika- szukamy i kwestionujemy punkty słabe

Technika bumerangu.

- odrzucanie formułowanych przez przeciwnika zarzutów (szczególna forma techniki odwrócenia)

Technika niedowartościowania

Często nie da się zakwestionować faktów, jakie przytacza przeciwnik, ale za to można zakwestionować ich wartość. Czasami zdarza się, że przeciwnik jakiejś sprawie przypisuje znaczenie, na które dana sprawa nie zasługuje. My wtedy musimy to stwierdzić i uzasadnić.

Technika ta opiera się na tym, że według nas przedstawiane fakty mają inne znaczenie niż to, jakie przypisuje im nasz oponent.

Np. „Ktoś chce, żeby ze względu na duży hałas przesunąć przystanek autobusowy spod bramy domu. Inny mieszkaniec tego samego domu, chce mieć bliżej do przystanku i argument o hałasie jest dla niego nieistotny”

Technika dowartościowania

Jakiejś konkretnej sytuacji przypisuje się większą wartość argumentacyjną niż uczynił to przeciwnik.

Np. Podpisujemy umowę z redakcją w której pracujemy, że nie będziemy wypowiadać się krytycznie na jej temat

Gdybyśmy powiedzieli „W tej redakcji jest absolutny chaos” była by to krytyczna opinia i złamalibyśmy umowę. Można jednak powiedzieć to inaczej „Aby zapobiec dalszemu pogarszaniu się sytuacji w naszej redakcji szef powinien znaleźć jakieś rozwiązanie dla istniejącego problemu”.

Wówczas szef żeby nas ukarać musiałby zinterpretować te słowa zupełnie inaczej niż my.

Technika przewartościowania

W tym przypadku zmieniamy całkowicie wartość argumentu. Przeciwnik podaje jakiś argument, a my go przyjmujemy, zmieniamy i przewartościowujemy jego znaczenie.

Np. „Na tym dziennikarstwie studiują same nieuki i lenie”

„No tak, ale gdyby nie oni, to wykładowcy nie mieli by pracy i było by jeszcze większe bezrobocie”

Technika pozornego poparcia

Przeciwnik przedstawił już swoją argumentację i teraz nasza kolej. Nie stawiamy żadnego sprzeciwu na to co powiedział nasz oponent, popieramy jego tezy i spieszymy z nowymi, wspierającymi jego poglądy argumentami. Ale tylko na pozór.

Np. „Zapomniał pan przytoczyć na rzecz swojej tezy taki a takie fakty. Ale na nic się one panu przydadzą gdyż…”

Dzięki tej technice udowadniamy, że dokładniej przemyśleliśmy stanowisko i mamy możliwość obalenia jego argumentów.

Uczestnicząc w dyskusji musimy postawić sobie na wstępie pytania:

Odnośnie argumentacji:

Czy przytoczone przeze mnie fakty są prawdziwe?

Czy nie występują tu żadne sprzeczności?

Czy poprawnie wysnuwam wnioski?

Czy potrafię przytoczyć trafne porównania?

Jakie zarzuty może postawić mi przeciwnik?

Odnośnie do kontrargumentacji:

Czy mogę zakwestionować przytoczone fakty oraz poczynione przez przeciwnika założenia?

Czy da się wykazać jakąś sprzeczność?

Czy przeciwnik nie wyprowadza fałszywych wniosków?

Czy stosowane przezeń porównania są trafne?

Czy jego prezentacja nie jest jednostronna — czy nie mogę ukazać tej sprawy od innej strony?

Jeśli nie da się zakwestionować jego wywodu w całości, to może da się to zrobić przynajmniej z jakimś jego fragmentem?

Czy mogę zaatakować przeciwnika jego własną bronią?

Czy nie przypisuje on przytaczanym argumentom fałszywego lub przynajmniej problematycznego znaczenia?

Czy można go przygwoździć odpowiednimi pytaniami sondującymi?

Czy stosowane przez niego techniki są uczciwe?

Technika przesadzania

Uogólnianie

Rozszerzanie wypowiedzi przeciwnika poza jej naturalną granicę, interpretowanie jej możliwie ogólnikowo, traktowanie jej przesadnie. Natomiast własną wypowiedź utrzymuje się w możliwie ograniczonym sensie. Im bardziej ogólnikowe jest twierdzenie, tym bardziej jest ono narażone na ataki.

„W ciągu roku, dużo ludzi ginie w wypadkach uderzając w drzewa”

„Dlatego powinniśmy wyciąć wszystkie drzewa, żeby ludzie się o nie, nie zabijali”

Poszerzenie zakresu

Przeciwnik poszerza zakres wypowiedzi na pojęcia, które oprócz podobnego brzmienia mają bardzo mało wspólnego z tematem.

Np. „mam dość dziennikarstwa, nie mogę patrzeć na książki”

- czyżby nauka nic dla Ciebie nie znaczyła?

Wniosek przesadny, naciągany

„Kościół powinien mieć przychylny stosunek do kina”

- „No tak, najchętniej zastąpiłby pan ambonę ekranem”

Należy tu stosować technikę analizy i oceny: „Musimy jednak odróżnić, dostrzec różnicę pomiędzy…”

Technika pytań sondujących

W przypadku tej techniki powinniśmy dokładnie przemyśleć pytania jakie chcemy postawić. Powinny być krótkie i precyzyjne. Stanowią zawsze element napędzający dyskusję, a pytania sondujące tworzą szczególny typ argumentacji.

Przed zaprezentowaniem swego wniosku zadajemy pytania sondujące, żeby przeciwnik musiał zadeklarować własne stanowisko – głównie w kwestiach podstawowych.

Np. „Co sądzi pan o znaczeniu gimnastyki i sportu w wychowywaniu naszych dzieci?”

• po takim pytaniu rozpoczyna się dyskusja w której przeciwnik wyjawia swoje stanowisko – Jeżeli docenia znaczenie gimnastyki to będzie musiał zaakceptować naszą propozycję budowy hali gimnastycznej, albo przynajmniej będzie musiał potraktować ją poważnie.

Technika argumentacji ad personam

- jeśli nie mogę zaatakować problemu uderzam w osobę

- ataki mają zastąpić argumenty merytoryczne

- podważa dobrą wolę, imputuje niskie pobudki, podważa wiarygodność i kompetencje

- nie można zejść do jego poziomu, należy rzeczowo wyjaśnić kwestię

- często zarzuca się zmiane decyzji, podczas debaty

- specyficzny rodzaj ad personam to wyniosłości, co to nie ja, mam rację a ty milcz i słuchaj, wynika przyzwyczajenia do zwycięstwa, należy się nie płoszyć zadziałać taktownie i rozsądnie reprezentując własne poglądy Dorośli w stosunku do dzieci

PRZYKŁADLepper w debacie o votum nieufności dla niego