CHOROBY ZAWODOWE W POLSCE – DEFINICJA,

RODZAJE, PRZYCZYNY, SKALA ZJAWISKA,

REGULACJE PRAWNE ODNOSZĄCE SIĘ DO TEGO ZJAWISKA

WSTĘP

Praca jest niepodważalną wartością w życiu człowieka. Często jednak silnie obciąża człowieka

psychicznie i fizycznie.

Zapewnienie odpowiednich warunków pracy, sprzyja bezpieczeństwu, zdrowiu i rozwojowi

pracownika, procentuje też wydajnością i prestiżem zakładu pracy, firmy.

Każdy rodzaj pracy zawodowej ma swoją specyfikę, dlatego na każdym stanowisku pracy

powinno się określić występujące tam zagrożenia i uciążliwości oraz dążyć do ich

zminimalizowania lub usunięcia. Jednak pewnych zagrożeń i uciążliwości nie można

wyeliminować lub wykluczyć.

W związku z tym powstało pojęcie choroby zawodowej, które zostało zapisane prawnie w

odpowiednich dokumentach. Dzięki tym dokumentom pracownik i pracodawca są chronieni

przed nadużyciami.

DEFINICJA

Choroba zawodowa to grupa chorób spowodowanych działaniem czynników szkodliwych dla

zdrowia, występujących w środowisku pracy lub związanych ze sposobem wykonywania

pracy. Powstają na skutek stałego przebywania w niedogodnej pozycji, systematycznego

wykonywania forsownych czynności lub regularnego przebywania w otoczeniu zawierającym

szkodliwe dla zdrowia czynniki, którymi są np:

- hałas

- nieodpowiednie oświetlenie

- zapylenie

- promieniowanie

- związki chemiczne

- zwiększone obciążenia psychiczne i fizyczne.

Choroby zawodowe występują po dłuższym okresie przebywania w niesprzyjających

okolicznościach i warunkach, a ich przebieg i leczenie są długotrwałe. Są to zazwyczaj

choroby przewlekłe, często prowadzące do trwałej utraty zdrowia.

Chorobami zawodowymi mogą być choroby, które dotykają w różnym stopniu całość

populacji jak również są charakterystyczne dla wybranych grup zawodowych.

ILO czyli Międzynarodowa Organizacja Pracy powstała w 1919 roku, aby doprowadzić rządy, przedsiębiorstwa i związki zawodowe do wspólnego działania na rzecz poprawy warunków pracy. Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy przypada 28 kwietnia.

SKUTKI ODDZIAŁYWANIA CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH

Na ryzyko rozwoju chorób zawodowych mają wpływ:

- rodzaj czynników szkodliwych i uciążliwych występujących w środowisku pracy, związanych

ze sposobem produkcji i organizacją pracy

- stopień nasilenia czynników szkodliwych i uciążliwych określany przez istniejące normatywy

- wiarygodne pomiary stężeń i natężeń czynników szkodliwych w środowisku pracy i

związane z tym szacowanie ryzyka zawodowego

- właściwa organizacja profilaktyki lekarskiej

- wrażliwość osobnicza na działanie czynników środowiska pracy.

Do czynników szkodliwych powodujących narażenie zawodowe zaliczamy:

- czynniki chemiczne i fizyczne – gdzie bierze się pod uwagę rodzaj czynnika, wartości stężeń

lub natężeń i średni czas narażenia zawodowego

- czynniki biologiczne – gdzie rozważa się rodzaj czynnika, kontakt, okres utajenia,

mechanizm działania i drogi szerzenia się tego czynnika

- czynniki o działaniu alergizującym - ( uczulającym ), gdzie rozważa się rodzaj czynnika,

kontakt z nim w czasie pracy

- czynniki o działaniu rakotwórczym.

REGULACJE PRAWNE ODNOSZĄCE SIĘ DO CHORÓB ZAWODOWYCH

1. Kodeks Pracy

2. Rp. RM z dn. 30.06.2009 roku w sprawie chorób zawodowych

3. Rp. RM z dn. 01.07.2009 roku w sprawie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy

4. Rp. MZiOS z dn. 01.08.2002 roku w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób

5. Ustawa o ubezpieczeniach społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych – 30.10.2002 rok

6. Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa – 25.06.1999 rok

7. Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – 17.12.1998 rok.

WYKAZ CHORÓB ZAWODOWCH Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 30 czerwca 2009 r. (poz. 869)

WYKAZ CHORÓB ZAWODOWYCH WRAZ Z OKRESEM, W KTÓRYM WYSTĄPIENIE UDOKUMENTOWANYCH OBJAWÓW CHOROBOWYCH UPOWAŻNIA DO ROZPOZNANIA CHOROBY ZAWODOWEJ POMIMO WCZEŚNIEJSZEGO ZAKOŃCZENIA PRACY W NARAŻENIU ZAWODOWYM

Choroby zawodowe		Okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym
1		2
1.	Zatrucia ostre albo przewlekłe lub ich następstwa wywołane przez substancje chemiczne	w przypadku zatruć ostrych – 3 dni, w przypadku zatruć przewlekłych – w zależności od rodzaju substancji
2.	Gorączka metaliczna	3 dni
3.	Pylice płuc:
1)	pylica krzemowa	nie można określić
2)	pylica górników kopalń węgla	nie można określić
3)	pylico-gruźlica	nie można określić
4)	pylica spawaczy	nie można określić
5)	pylica azbestowa oraz pozostałe pylice krzemianowe	nie można określić
6)	pylica talkowa	nie można określić
7)	pylica grafitowa	nie można określić
8)	pylice wywoływane pyłami metali	nie można określić
4.	Choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu:
1)	rozległe zgrubienia opłucnej	nie można określić
2)	rozległe blaszki opłucnej lub osierdzia	nie można określić
3)	wysięk opłucnowy	3 lata
5.	Przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli, które spowodowało trwałe upośledzenie sprawności wentylacyjnej płuc z obniżeniem natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej (FEV1) poniżej 60 % wartości należnej, wywołane narażeniem na pyły lub gazy drażniące, jeżeli w ostatnich 10 latach pracy zawodowej co najmniej w 30 % przypadków stwierdzono na stanowisku pracy przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń	1 rok
6.	Astma oskrzelowa	1 rok
7.	Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych:
1)	postać ostra i podostra	1 rok
2)	postać przewlekła	3 lata
8.	Ostre uogólnione reakcje alergiczne	1 dzień
9.	Byssinoza	7 dni

 

1		2
10.	Beryloza	nie można określić
11.	Choroby płuc wywołane pyłem metali twardych	nie można określić
12.	Alergiczny nieżyt nosa	1 rok
13.	Zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym	1 rok
14.	Przedziurawienie przegrody nosa wywołane substancjami o działaniu żrącym lub drażniącym	2 lata
15.	Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat:
1)	guzki głosowe twarde	2 lata
2)	wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych	2 lata
3)	niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią	2 lata
16.	Choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego:
1)	ostra choroba popromienna uogólniona po napromieniowaniu całego ciała lub przeważającej jego części	2 miesiące
2)	ostra choroba popromienna o charakterze zmian zapalnych lub zapalno-martwiczych skóry i tkanki podskórnej	1 miesiąc
3)	przewlekłe popromienne zapalenie skóry	nie można określić
4)	przewlekłe uszkodzenie szpiku kostnego	nie można określić
5)	zaćma popromienna	10 lat
17.	Nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze u ludzi:
1)	rak płuca, rak oskrzela	indywidualnie w zależności od okresu latencji nowotworu
2)	międzybłoniak opłucnej albo otrzewnej	indywidualnie w zależności od okresu latencji nowotworu
3)	nowotwór układu krwiotwórczego	indywidualnie w zależności od okresu latencji nowotworu
4)	nowotwór skóry	indywidualnie w zależności od okresu latencji nowotworu
5)	nowotwór pęcherza moczowego	indywidualnie w zależności od okresu latencji nowotworu
6)	nowotwór wątroby	indywidualnie w zależności od okresu latencji nowotworu
7)	rak krtani	indywidualnie w zależności od okresu latencji nowotworu
8)	nowotwór nosa i zatok przynosowych	indywidualnie w zależności od okresu latencji nowotworu
9)	nowotwory wywołane działaniem promieniowania jonizującego z prawdopodobieństwem indukcji przekraczającym 10 %	indywidualnie, po oszacowaniu ryzyka

 

1		2
18.	Choroby skóry:
1)	alergiczne kontaktowe zapalenie skóry	2 lata
2)	kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia	1 miesiąc
3)	trądzik olejowy, smarowy lub chlorowy o rozległym charakterze	1 miesiąc
4)	drożdżakowe zapalenie skóry rąk u osób pracujących w warunkach sprzyjających rozwojowi drożdżaków chorobotwórczych	1 miesiąc
5)	grzybice skóry u osób stykających się z materiałem biologicznym pochodzącym od zwierząt	1 miesiąc
6)	pokrzywka kontaktowa	2 miesiące
7)	fotodermatozy zawodowe	2 lata
19.	Przewlekłe choroby układu ruchu wywołane sposobem wykonywania pracy:
1)	przewlekłe zapalenie ścięgna i jego pochewki	1 rok
2)	przewlekłe zapalenie kaletki maziowej	1 rok
3)	przewlekłe uszkodzenie łąkotki u osób wykonujących pracę w pozycji klęczącej lub kucznej	1 rok
4)	przewlekłe zapalenie okołostawowe barku	1 rok
5)	przewlekłe zapalenie nadkłykcia kości ramiennej	1 rok
6)	zmęczeniowe złamanie kości	1 rok
20.	Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy:
1)	zespół cieśni w obrębie nadgarstka	1 rok
2)	zespół rowka nerwu łokciowego	1 rok
3)	zespół kanału de Guyona	1 rok
4)	uszkodzenie nerwu strzałkowego wspólnego u osób wykonujących pracę w pozycji kucznej	1 rok
21.	Obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowany hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1,2 i 3 kHz	2 lata
22.	Zespół wibracyjny:
1)	postać naczyniowo-nerwowa	1 rok
2)	postać kostno-stawowa	3 lata
3)	postać mieszana: naczyniowo-nerwowa i kostno-stawowa	3 lata
23.	Choroby wywołane pracą w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego:
1)	choroba dekompresyjna	5 lat
2)	urazy ciśnieniowe	3 dni
3)	następstwa oddychania mieszaninami gazowymi pod zwiększonym ciśnieniem	3 dni

 

1		2
24.	Choroby wywołane działaniem wysokich albo niskich temperatur otoczenia:
1)	udar cieplny albo jego następstwa	1 rok
2)	wyczerpanie cieplne albo jego następstwa	1 rok
3)	odmroziny	1 rok
25.	Choroby układu wzrokowego wywołane czynnikami fizycznymi, chemicznymi lub biologicznymi:
1)	alergiczne zapalenie spojówek	1 rok
2)	ostre zapalenie spojówek wywołane promieniowaniem nadfioletowym	3 dni
3)	epidemiczne wirusowe zapalenie spojówek lub rogówki	1 rok
4)	zwyrodnienie rogówki wywołane czynnikami drażniącymi	3 lata
5)	zaćma wywołana działaniem promieniowania podczerwonego lub długofalowego nadfioletowego	10 lat
6)	centralne zmiany zwyrodnieniowe siatkówki i naczyniówki wywołane krótkofalowym promieniowaniem podczerwonym lub promieniowaniem widzialnym z obszaru widma niebieskiego	3 lata
26.	Choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa	nie można określić

 

Rozpoznanie choroby zawodowej obejmuje 3 etapy:

1. podejrzenie choroby zawodowej zostaje określone przez lekarza sprawującego

profilaktyczną opiekę nad pracownikami

2. ustalenie rozpoznania jest zastrzeżone dla jednostek organizacyjnych typu poradnie

chorób zawodowych, oddziały i kliniki AM, instytuty naukowo-badawcze, poradnie

medycyny pracy

3. stwierdzenie choroby zawodowej lub brak podstaw do jej stwierdzenia wydane przez

właściwego inspektora sanitarnego na podstawie orzeczenia lekarskiego w sprawie

choroby zawodowej.

REJESTR I ZAWIADOMIENIE O CHOROBIE ZAWODOWEJ

Pracodawca zobowiązany jest do prowadzenia rejestru zachorowań na choroby zawodowe i

podejrzeń o takie choroby zgodnie z Kodeksem Pracy art. 235 paragraf 4. Przepisy nie

określają treści rejestru. W praktyce przyjmuje się, że powinny znaleźć się w min następujące

informacje:

- dane pracownika, u którego stwierdzono chorobę zawodową

- stanowisko, na którym zatrudniony był pracownik i rodzaj wykonywanej przez niego pracy

- czynnik, który spowodował chorobę

- data zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej oraz adnotacja, kto dokonał zgłoszenia

- informację o orzeczeniu lekarskim o rozpoznaniu choroby zawodowej lub o braku podstaw

do jej rozpoznania

- informację o decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej lub o braku podstaw do jej

stwierdzenia.

Po zakończeniu postępowania mającego na celu ustalenie uszczerbku na zdrowiu lub

niezdolności do pracy w związku ze stwierdzoną chorobą zawodową pracownika ,

pracodawca musi przesłać do Zakładu Epidemiologii Instytutu Medycyny Pracy

im .prof. dr med. Jerzego Nofera w Łodzi oraz do właściwego państwowego inspektora

sanitarnego zawiadomienia o skutkach choroby zawodowej.

Zawiadomienie o skutkach choroby zawodowej wypełnia pracodawca, zatrudniający

pracownika, u którego stwierdzono chorobę zawodową po jego przystąpieniu do pracy lub

po przyznaniu renty tytułu niezdolności do pracy.

W zawiadomieniu podaje się:

- pełne rozpoznanie choroby zawodowej zgodnie z orzeczeniem podanym w decyzji o

stwierdzeniu choroby zawodowej

- datę wydania decyzji

- liczbę dni niezdolności do pracy z powodu choroby lub przeniesienia na inne stanowisko

- procent uszczerbku na zdrowiu orzeczony przez lekarza orzecznika ZUS

- wysokość jednorazowego odszkodowania wypłacanego w związku ze stwierdzeniem

choroby zawodowej.

W zaświadczeniu należy zaznaczyć czy przyznano świadczenie wyrównawcze w związku z

chorobą zawodową, rentę z tytułu choroby zawodowej, okres na jaki została przyznana.

W celu stwierdzenia choroby zawodowej należy dokonać oceny narażenia zawodowego, które

przeprowadza się w związku z podejrzeniem choroby zawodowej, w toku ustalania

rozpoznania choroby zawodowej oraz w toku podejmowania decyzji o stwierdzaniu choroby

zawodowej.

Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej i jej rozpoznanie może nastąpić u pracownika lub

byłego pracownika w okresie jego zatrudnienia w warunkach narażenia zawodowego lub po

zakończeniu pracy w takim narażeniu, nie późnie jednak niż w okresie, który został podany w

wykazie chorób zawodowych.

Pierwszym etapem postępowania w sprawie choroby zawodowej jest jej zgłoszenie.

Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej u pracownika dokonuje:

- pracodawca zatrudniający pracownika, u którego podejrzewa się taką chorobę

- lekarz, który podczas wykonywania zawodu stwierdził podejrzenie choroby zawodowej

- pracownik, który podejrzewa, że objawy u niego występujące mogą wskazywać na taką

chorobę

- lekarz-stomatolog, który podczas wykonywania zawodu powziął podejrzenie wystąpienia u

pracownika choroby zawodowej

- lekarz weterynarii, który podczas wykonywania zawodu stwierdził u pracownika, mającego

kontakt ze zwierzętami, objawy mogące nasuwać podejrzenie choroby zawodowej.

Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się właściwemu państwowemu inspektorowi

sanitarnemu i właściwemu inspektorowi pracy.

Kolejną fazą jest rozpoznanie choroby zawodowej. Państwowy Inspektor Sanitarny,

właściwy do załatwienia sprawy, po otrzymaniu zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej,

wszczyna postępowanie, a w szczególności kieruje pracownika, którego dotyczy podejrzenie,

na badanie w celu rozpoznania choroby zawodowej do jednostki orzeczniczej. O powyższym

fakcie powiadamia pracodawcę i jednostkę podstawową Służby Medycyny Pracy,

sprawującą profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikiem.

Jednostki orzecznicze działają dwustopniowo.

- I stopień - to poradnie i oddziały chorób zawodowych Wojewódzkich Ośrodków Medycyny

Pracy, katedry i kliniki chorób zawodowych Akademii Medycznych, przychodnie i oddziały

chorób zakaźnych w zakresie chorób zawodowych, zakaźnych i inwazyjnych

- II stopień - to przychodnie, oddziały, kliniki chorób zawodowych jednostek badawczo-

rozwojowych w dziedzinie medycyny pracy, katedry i kliniki chorób zakaźnych i

inwazyjnych Akademii Medycznych.

Lekarz jednostki orzeczniczej I stopnia, a przypadku odwołania, II stopnia, wydaje orzeczenie

lekarskie o rozpoznaniu choroby zawodowej lub o braku podstaw do jej rozpoznania na

podstawie wyników przeprowadzonych badań lekarskich i pomocniczych, dokumentacji

medycznej pracownika, dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz oceny narażenia

zawodowego.

Orzeczenie lekarskie przesyła się właściwemu Państwowemu Inspektorowi Sanitarnemu,

zainteresowanemu pracownikowi oraz osobie zgłaszającej podejrzenie choroby zawodowej, a

w przypadku, gdy orzeczenie zostało wydane w jednostce orzeczniczej II stopnia – również

jednostce orzeczniczej I stopnia.

Pracownik, który nie zgadza się z treścią orzeczenia lekarskiego o rozpoznaniu choroby

zawodowej lub o braku podstaw do jej rozpoznania, może wystąpić z wnioskiem o

przeprowadzenie ponownego badania przez jednostkę orzeczniczą II stopnia.

Ostatnim etapem jest wydanie decyzji w sprawie choroby zawodowej. Właściwy Państwowy

Inspektor Sanitarny wydaje decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej lub o braku podstaw

do jej stwierdzenia, na podstawie materiału dowodowego oraz danych zawartych w

orzeczeniu lekarskim i ocenę narażenia zawodowego pracownika.

Od decyzji wydanej przez właściwego inspektora sanitarnego przysługuje odwołanie do

inspektora wojewódzkiego, a od jego decyzji – skarga osądu administracyjnego.

Właściwy Państwowy Inspektor Sanitarny przesyła decyzję o stwierdzeniu choroby

zawodowej albo o braku podstaw do jej stwierdzenia:

- zainteresowanemu pracownikowi

- pracodawcy

- jednostce orzeczniczej, zatrudniającej lekarza, który wydał orzeczenie lekarskie

- właściwemu inspektorowi pracy.

Posiadanie decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej upoważnia do ubiegania się o

świadczenie przewidziane w ustawie wypadkowej.

ŚWIADCZENIA PRZYSŁUGUJĄCE W RAZIE CHOROBY ZAWODOWEJ

Osobom niezdolnym do pracy w wyniku stwierdzenia choroby zawodowej przysługują

świadczenia jednorazowe, krótkoterminowe i długoterminowe.

Świadczenie jednorazowe przysługuje każdej osobie ubezpieczonej, która doznała stałego lub

długotrwałego uszczerbku na zdrowiu oraz członkom rodziny jeśli ubezpieczony zmarł.

Uszczerbek ten ustala lekarz lub komisja lekarska ZUS.

Świadczenie krótkoterminowe to:

- zasiłek chorobowy

- świadczenie rehabilitacyjne

- zasiłek wyrównawczy.

Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, którego niezdolność do pracy została

spowodowana chorobą zawodową. Wypłacany jest z ubezpieczenia wypadkowego.

Przysługuje od pierwszego dna niezdolności do pracy spowodowanej chorobą zawodową.

Świadczenie rehabilitacyjne otrzymuje ubezpieczony, któremu wyczerpał się zasiłek

chorobowy, a on sam nadal jest niezdolny do pracy, jednak dalsze leczenie lub rehabilitacja

rokują odzyskanie zdolności do pracy.

Zasiłek wyrównawczy przysługuje pracownikowi, którego wynagrodzenie na skutek stałego

lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, uległo obniżeniu.

Świadczenia długoterminowe to:

- renta z tytułu niezdolności do pracy

- renta szkoleniowa

- dodatek pielęgnacyjny.

Rentę z tytułu niezdolności do pracy otrzymuje ubezpieczony, który stał się niezdolny do

pracy na skutek choroby zawodowej.

Renta szkoleniowa to świadczenie dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono

celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w

dotychczasowym zawodzie.

Dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobom uznanym za całkowicie niezdolne do pracy i

samodzielnej egzystencji lub które ukończyły 75 lat.

W przypadku zgonu ubezpieczonego w wyniku choroby zawodowej członkom rodziny

również przysługują świadczenia. Są to – jednorazowe odszkodowanie, renta rodzinna

wypadkowa, dodatek do renty rodzinnej.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1.08.2002 roku w sprawie dokumentowania chorób

zawodowych i skutków tych chorób podaje wykaz druków potrzebnych do zgłoszenia

choroby zawodowej. Są to następujące dokumenty:

- wzór zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej

- wzór skierowania na badania w celu rozpoznania choroby zawodowej

- wzór karty oceny narażenia zawodowego

- wzór orzeczenia lekarskiego o rozpoznaniu choroby zawodowej

- wzór karty stwierdzenia choroby zawodowej

- wzór zawiadomienia o skutkach choroby zawodowej.

Schemat postępowania w przypadku podejrzenia choroby zawodowej

CHOROBY ZAWODOWE A STATYSTYKA

Według danych Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych Instytutu Medycyny Pracy w

Łodzi w 2008 roku odnotowano w Polsce 3 546 przypadków chorób zawodowych. Jest to o

261 przypadków więcej niż w roku 2007. Współczynnik zachorowalności na choroby

zawodowe wzrósł nieznacznie i wyniósł 34,7.

W badanym okresie czyli w 2008 roku, w porównaniu z rokiem 2007 nastąpił spadek

zachorowań na:

- choroby skóry – o 14,9 %

- nowotwory złośliwe – o 15 %

- ubytki słuchu – o 4,8 %

- schorzenia związane z zespołem wibracyjnym – o10,6 %

- przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli – o 52,2 %

- zatrucia ostre lub przewlekłe – o 23,5 % .

Natomiast największy wzrost zachorowań w tym samym okresie stwierdzono w odniesieniu

do chorób :

- zakaźnych i pasożytniczych – o 42, 5 %

- układu ruchu – o 22,4 %

- alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych – o 200 %

- astmy oskrzelowej – o 12.7 %

- narządu głosu – o 1,1 %

- opłucnej i osierdzia wywołanej pyłem azbestowym – o 25 %

- układu wzrokowego – o 60 %.

Spośród wszystkich działów gospodarki narodowej, najwyższą zapadalność na choroby

zawodowe odnotowano w:

- leśnictwie

- górnictwie

- rolnictwie

- łowiectwie

- produkcji metali.

W 2008 roku najwyższy współczynnik zapadalności na choroby zawodowe odnotowano w

następujących województwach:

- lubelskie – 75,5

- śląskie – 66,3

- podlaskie – 60,7

- świętokrzyskie – 53,5

- małopolskie – 48,4

- dolnośląskie – 45,5

- mazowieckie – 10,8 , jest to województwo o najniższym współczynniku zachorowalności

na choroby zawodowe.

SAFE WORK

Międzynarodowa Organizacja Pracy ( ILO ) w roku 1999 opracowała program „Bezpieczna

praca”. Ma on na celu podniesienie poziomu ogólnoświatowej świadomości wymiaru i

bezpieczeństwa pracy oraz zagrożeń jakie może nieść. Głównym założeniem tego programu

jest promowanie zasad podstawowej ochrony pracujących zgodnie z międzynarodowymi

standardami oraz wspieranie krajów do wdrażania inicjatyw poprawiających warunki pracy.

Ważnym elementem jest prewencja mająca na celu ochronę zatrudnionych w zawodach

niebezpiecznych oraz objęcie specjalną ochroną grupy pracowników tego sektora..

Jednak nadrzędnym celem ILO jest stworzenie rządom i organizacjom pracowników

możliwości tworzenia przyjaznego środowiska pracy i walka z napotykanymi problemami.

Najważniejsze założenia SAFE WORK:

- wykazanie, że ochrona pracy jest opłacalna – zapobieganie wypadkom i działania

zmierzające do poprawy warunków pracy są bardzo kosztowne więc należy zwiększyć ilość

badań w dziedzinie ochrony pracy, aby opracować dane wspomagające inicjatywę

bezpiecznej pracy

- ochrona pracujących w warunkach szczególnie niebezpiecznych, są to zawody

podwyższonego ryzyka czyli górnictwo, budownictwo

- rozszerzenie zakresu ochrony pracy za pomocą aktów prawnych i polityki prewencji w

zakresie ochrony praw pracowników

- promowanie zdrowia i zapewnienie dobrego samopoczucia pracujących poprzez opracowywanie badań i akcji promujących bezpieczną pracę.

PROFILAKTYKA CZYLI ZAPOBIEGANIE CHOROBOM ZAWODOWYM

W zapobieganiu chorobom zawodowym ogromne znaczenie ma obniżenie liczby

zatrudnionych w niektórych działach gospodarki np. w przemyśle ciężkim poprzez

wprowadzanie nowoczesnych technologii, ekologicznych linii produkcyjnych, współpraca

pracodawcy z lekarzem prowadzącym badania profilaktyczne, wykonywanie badań i

pomiarów czynników szkodliwych na poszczególnych stanowiskach pracy by wykluczyć

zagrożenia, stosowanie środków zapobiegających chorobom zawodowym.

Jednak nie ma możliwości, by całkowicie wyeliminować choroby zawodowe. Można tylko

ograniczyć ich liczbę. Niektóre choroby zawodowe nie znikną całkowicie ponieważ

jedyną przyczyną ich powstania nie jest tylko miejsce pracy, ale globalne środowisko.

Dotyczy to np. alergii.

Do listy chorób zawodowych dopisane zostaną również nowe choroby np. psychiczne, które

są spowodowane dynamicznym rytmem życia oraz takie, które powstaną wraz z tworzeniem

się nowych zawodów i stanowisk pracy.