19. Wergiliusz (PubliusVergilius Maro), Eneida, przeł. I. Wieniewski, Kraków 1978 - pieśń IV, V, VI, oprac. Paulina Surmacz
Księga IV
Miłość i śmierć Dydony
Romans Dydony i Eneasza; Dydona cierpi z miłości, w rozmowie z siostrą Anną, mówi o śmierci męża i o niechęci do małżeństwa, zachwycona jednak postawą „młodzieńca” jest skłonna ulec namiętności. Anna radzi jej by poddała się namiętności, jest młoda i nie może spędził życia samotnie. Dydona udaje się do światynie aby się modlić, gdyż słucha siostry i postanawia poślubić Eneasza. W tym czasie Junona usiłuje namówić Wenus, żeby zgodziła się na małżeństwo Dydony i Eneasza (Junona chce w ten sposób zapobiec spełnieniu się przepowiedni, według której z Trojan narodzą się Rzymianie i zniszczą Kartaginę).Junona chce wysłać ich na łowy, sprowadzić burzę, zaprowadzić do jaskini i „połączyć węzłem małżeńskim”.
Bogini Fama rozpowszechnia wieści o związku Eneasza z Dydoną. Docierają one do Jarbasa, króla Getulów, który starał się o rękę Dydony. Zaczął modlić się do Jowisza o zemstę. Ten wysyła Merkurego, aby napomniał Eneasza. Zastał Enasza przy pracy na budową miasta, przekazał mu ostre słowa ojca i zniknął. Eneasz przepełnił się strachem, postanawia opuścić ten kraj i wrócic do domu, ale nie wie co powiedzieć Dydonie. Dydona wyczuła podstęp i „natarł” na Eneasza - nazwła go zdrajcą, który ją wykorzystał a teraz chce zostawić, błaga go, by został przez wzgląd na przysięgę małżeńską. Eneasz zawstydzony, wspomina słowa Jowisza. Pyta Dydonę czy nie chce opuścić Kartaginę i udać się z nim do Troi. Dydona jest zrozpaczona, wspomina jak uratowała Eneasza, odziała, nakarmiła; każe mu odpłynąć, ale przeklina go na wieki, mówi, że nie obejdzie się bez kary. Dydona uciekła do swoich komnat a Enej zaczął przygotowywać swoją wyprawę. Dydona żali się siostrze, gdyż obserwuje ruch i przygotowania w porcie, prosi Annę o pomoc w przekonaniu Eneja do pozostania. Księżniczka oszalała i obmyślała sposoby na odebranie sobie życia, wybrała stos.
DO Eneasza we śnie przychodzi bogini i mówi mu o planach Dydony, czym prędzej wypłynął na morze. Rozszalała z rozpaczy Dydona ugodziła się nożem na środku stosu, na oczach siostry.
Księga V
Igrzyska - Do Italii!
Flota trojańska przybywa na Sycylię, gdzie gości u króla Acestesa. Eneasz urządza igrzyska na cześć zmarłego rok wcześniej ojca, Anchizesa. Składa ofiarę bogom na cześc ojca. Igrzyska: zawody, nagrody, ofiary dla bogów, zmagania najlepszych wojowników. Junona posłała z niebios Irydę, by ta namówiła kobiety trojańskie do buntu, do powrotu na stały ląd. Kobiety z namową bogini przebranej w szaty Trojanki Beroe, podpalają okręty. Rozwścieczony Eneasz zaczął modlić się, o ugaszenie pożaru, Jowisz wysłuchał go i z nieba spadł deszcz. Za radą wieszczka Nautesa Trojanie postanawiają podzielić się na dwie grupy: jedna zostaje na Sycylii, druga, przeważnie młodzi i silni mężczyźni, płynie z Eneaszem dalej. Eneaszowi ukazuje się we śnie zjawa Anchizesa i zapowiada czekające go w Italii walki. Neptun uspokaja morze na prośbę Wenus, Eneasz z towarzyszami odpływają z Sycylii. W trakcie podróży nocą wypada za burtę sternik Palinurus. Eneasz nie widzi ratunku, wie, że rozbiją się o skały.
Księga VI
Eneasz w podziemnych zaświatach
Wyprawa dobija do brzegów Kum. Pobożny Eneasz udaje się na górę do pieczary Sybilli. Wieszczka udziela mu wielu wskazówek i każe między innymi udać się do Hadesu. Sybilla przepowiada nieciekawą przyszłość. W drodze czeka na nich wiele niebezpiecznych bestii, Eneasz musi zmierzyć się ze wszystkimi. Eneasz i Sybilla docierają do Acherontu, przez który Charon przewozi dusze zmarłych. Nad brzegiem spotykają zjawę Palinurusa, którego Charon nie chce przyjąć, zwłoki Palinurusa nie zostały bowiem jeszcze pogrzebane. Na widok złotej gałązki Charon przewozi Eneasza i Sybillę. Wieszczka usypia psa Cerbera rzucając mu kawałek ciasta miodowego. Wchodzą w brame i słyszą płacze i lamenty ludzi, którzy nawet po śmierci nie zaznali spokoju. Eneasz spotkał również „świeżo umarłą” Dydonę, rozpłakał się na jej widok, przysięgał, że nie miał pojęcia, że doprowadził ją do takiego stanu; Dydona pozostaje niewzruszona i ucieka do swojego zmarłego męża.
Wędrowcy mijają wielu sławnych, poległych w walce wojowników. Eneasza zainteresowała brama, za którą słyszał wyjątkowo żałosne jęki, Sybilla zakazała mu tak wchodzić; mieszka tam Hydra i odbywają swoją karę ludzie wyjątkowo okrutni. przybywają stopniowo do pałacu Plutona. Oddawszy złotą gałązkę Eneasz dostaje się do Elizjum, krainy szczęśliwości zmarłych. Spotyka swojego ojca, spotkanie było przepełnione miłością i tęsknotą. Następuje wykład Anchizesa o wędrówce dusz. Eneasz spotyka dusze swoich potomków (Rzymian) czekające na wcielenie, są to m.in. Romulus, Cezar, Oktawian August. Na koniec Anchizes odprowadza Sybillę i Eneasza do bramy snu, przez którą trafiają z powrotem na ziemię. Flota trojańska odpływa i kieruje się ku Kajecie.