Czasy przeszle

Czas Past Simple opisuje przeszłe zdarzenia dokonane i nie ma związku z chwilą obecną. Budowa zdania w czasie Past Simple zależy od tego jaki stosujemy czasownik.

Zdania twierdzące

1. Jeśli używamy czasownika "to be" - "być" (formy przeszłe to was/were), wtedy szyk zdania wygląda następująco:

Podmiot + was/were + reszta zdania
np.:
I + was + here last Tuesday.
(Byłam tu w zeszły wtorek.)

W przypadku czasownika "to be" - "być" występują inne formy dla poszczególnych osób. Dla osób: I, he, she, it - formą przeszłą jest "was", a dla pozostałych "were".

2. Jeśli w zdaniu występuje inny czasownik niż "to be", wtedy szyk zdania wygląda następująco:

Podmiot + czasownik (w II formie) + reszta zdania
np.:
I + went + there last Tuesday.
(Poszłam tam w zeszły wtorek.)

Jeśli czasownik jest regularny, tworzymy formę przeszłą przez dodanie do niego końcówki "-ed" bądź "-d". Jeśli jednak jest nieregularny, musimy użyć II formy przeszłej, której trzeba się po prostu nauczyć z listy nieregularnych czasowników, która powinna znajdować się w każdym słowniku angielskim.

Zdania przeczące

Aby zaprzeczyć, wstawiamy przeczenie "not" po "was/were" (was not, were not) albo po "did" (did not) w przypadku pozostałych czasowników. "Did" jest formą przeszłą od "do", dlatego czasownik ma już zwykła formę zamiast przeszłej.

1. Szyk zdania przeczącego wygląda następująco dla czasownika "to be":

Podmiot + was/were + not + reszta zdania
np.:
I + was + not + here last Tuesday.
(Nie było mnie tu w zeszły wtorek.)

2. Dla pozostałych czasowników:

Podmiot + did + not + czasownik + reszta zdania
np.:
I + did + not + go + there last Tuesday.
(Nie poszłam tam w zeszły wtorek.)

Pytania

1. Jeśli używamy czasownika "to be", pytanie tworzymy przez przestawienie tych słówek na początek zdania, czyli przez tzw. inwersję, a szyk zdania wygląda następująco:

Was/were + podmiot + reszta zdania
np.:
Was + I + here last Tuesday?
(Czy byłam tu w zeszły wtorek?)

2. W przypadku pozostałych czasowników pytanie tworzymy przez wstawienie na początku zdania "did", a szyk zdania wygląda następująco:

Did + podmiot + czasownik + reszta zdania
np.:
Did + I + go + there last Tuesday.
(Czy ja tam poszłam w zeszły wtorek?)

Typowe okoliczniki czasu

• yesterday - wczoraj

• last week - w poprzednim tygodniu

• last year - w zeszłym roku

• last summer - poprzedniego lata

• 5 days ago - 5 dni temu

• in 2003 - w roku 2003

Przykłady zdań

• I had breakfast at 9 o'clock and then went to school. - Zjadlam śniadanie o 9, a potem poszłam do szkoły.

• I was at home yesterday. - Byłam w domu wczoraj.

• I wasn't at school two days ago because I was sick. - Nie było mnie w szkole dwa dni temu, bo byłam chora.

• Mark didn't see Joan this morning so he couldn't talk to her.

• Are you home alone? - Jesteś sam w domu?

• When did you go to Scotland? - Kiedy pojechałeś do Szkocji?

Czas Past Continuous opisuje przeszłe zdarzenia niedokonane, trwające w danym momencie w przeszłości, a także czynności odbywające się w tym samym czasie bądź przerwane przez inną czynność. Używamy go również opisując rozwijającą się sytuację (np. Robiło się ciemno. - It was getting dark.).

Zdania twierdzące

Aby utworzyć zdanie twierdzące, należy skonstruować je w następujący sposób:

Podmiot + was/were + czasownik (z końcówką "ing") + reszta zdania
np.:
I + was + watching + TV at 7 pm.
(Oglądałam TV o 19.)

- was - przeszła forma czasownika "to be" stosowana dla 1 i 3 osoby liczby pojedynczej (I - ja, he - on, she - ona, it - to/ono);
- were - przeszła forma czasownika "to be" stosowana dla 2 osoby liczby pojedynczej oraz wszystkich osób w liczbie mnogiej (you - ty/wy, we - my, they - oni/one).

Zdania przeczące

Aby zaprzeczyć, wstawiamy przeczenie "not" po "was/were" (was not = wasn't, were not = weren't).

Szyk zdania przeczącego wygląda następująco:

Podmiot + was/were + not + czasownik (z końcówką "ing") + reszta zdania
np.:
I + was + not + watching TV + at 7 pm.
(Nie oglądałam TV o 19.)

Pytania

Pytania tworzymy przez tzw. inwersję, czyli przestawienie was/were na początek zdania:

Was/were + podmiot + czasownik (z końcówką "ing") + reszta zdania
np.:
Were + you + watching + TV at 7 pm?
(Czy oglądałaś TV o 19?)

Typowe okoliczniki czasu

• yesterday at 7 pm - wczoraj o 19

• then - wtedy

• at that time - w tym momencie

Przykłady zdań

• I was taking a shower when you came. - Brałam prysznic kiedy przyszedłeś. (Czynność trwająca pewien okres czasu została przerwana przez przyjście znajomego).

• It was getting dark. - Robiło się ciemno. (Sytuacja rozwoju.)

• When I was reading a book, Mary was talking on the phone. - Kiedy czytałam książkę, Mary rozmawiała przez telefon. (Dwie sytuacje trwające równocześnie.)

• Yesterday at 1 pm we were having dinner. - Wczoraj o 13 jedliśmy obiad. (Czynność trwająca w pewnym momencie w przeszłości)

Past Perfect to czas przeszły dokonany (można też powiedzieć - zaprzeszły), który stosujemy w następujących sytuacjach:

• jeśli zależy nam na podkreśleniu, że dana czynność zdarzyła się przed inną przeszłą czynnością (np. When I finally got to the party, it had already finished. - Kiedy w końcu dotarłam na imprezę, ona już się skończyła.). Czasu tego nie stosujemy jednak chcąc wymienić po kolei czynności następujące po sobie (np. I got up, had breakfast, washed my teeth... - Wstałam, zjadłam śniadanie, umyłam zęby..., ponieważ w takich sytuacjach jasne jest, co nastąpiło po sobie);

• po zwrocie "It was the first time" (np. It was the first time I had been to Scotland. - To był pierwszy raz kiedy byłam w Szkocji.);

• po "wish" (np. I wish I hadn't sold that car. - Żałuję, że sprzedałam ten samochód.);

• w zdaniach w III okresie warunkowym bądź w tzw. "mixach" składających się m.in. z III okresu warunkowego (np. If you had taken the map, we would know where to go now. - Gdybyś wziął mapę, wiedzielibyśmy teraz gdzie jechać.);

• w mowie zależnej, kiedy przytaczamy zdanie dotyczące przeszłości, wtedy cofamy czas Past Simple do Past Perfect (np. He told me that he had seen Eve the previous day. - On mi powiedział, że dzień wcześniej widział Ewę.).

Budowa zdania twierdzącego

Podmiot + had + III forma czasownika + reszta zdania
The party + had already + finished + when I got there.
(Impreza już się skończyła kiedy tam dotarłam.)

Budowa zdania przeczącego

Podmiot + had + not + III forma czasownika + reszta zdania
The party + had + not + finished yet + when I got there.
(Impreza nie skończyła się jeszcze kiedy tam dotarłam.)

Budowa pytania

Pytania w czasie Past Perfect tworzymy przez inwersję, czyli przestawienie szyku - przesunięcie had na początek zdania:

Had + podmiot + III forma czasownika + reszta zdania?
Had + the party already + finished + when you got there?
(Czy impreza już się skończyła kiedy tam dotarłaś?)

Jak widać na przykładzie powyższych zdań, użycie czasu Past Perfect łączy się z użyciem czasu Past Simple, ponieważ ukazuje uprzedniość pewnego zdarzenia względem innego. Dlatego też często w takich zdaniach używamy "before - zanim" albo "after - po".

Typowe okoliczniki czasu

• since - od + określony moment w przeszłości (np. od poniedziału - since Monday);

• for - od + okres czasu (np. przez 2 lata - for two years).

Przykłady zdań

• I had done my homework before you told me to do it. - Zrobiłam pracę domową zanim mi o tym powiedziałeś.

• When I got to the cinema, the film had already begun. - Kiedy dotarłam do kina, film już się zaczął.

• She wasn't surprised because she had known about it earlier. - Ona nie była zaskoczona, bo wiedziała o tym już wcześniej.

• If he hadn't told me to watch out, I would have been hit by a car. - Gdyby nie powiedział mi, żebym uważała, potrąciłby mnie samochód.

• Had you finished your work before 7pm? - Czy skończyłaś pracę przed 7?

• Had you eaten all sweets before we arrived? - Czy zjadłeś wszystkie słodycze zanim przyjechaliśmy?

Past Perfect Continuous to czas przeszły niedokonany (można też powiedzieć - zaprzeszły niedokonany), który stosujemy w następujących sytuacjach:

• czynność trwająca do momentu rozpoczęcia innej czynności (mp. I had been waiting for you for an hour before you came. - Czekałam na Ciebie godzinę zanim przyszłać.). Podkreślamy przy tym ile dana czynność trwała;

• po "wish" (np. I wish I hadn't been running so fast because now I'm tired. - Żałuję, że biegłam tak szybko, bo teraz jestem zmęczona.);

• w zdaniach w III okresie warunkowym bądź w tzw. "mixach" składających się m.in. z III okresu warunkowego (np. You wouldn't be so tired now if you hadn't been running so fast. - Gdybyś nie biegła tak szybko, nie byłabyś tak zmęczona.);

• w mowie zależnej, kiedy przytaczamy zdanie dotyczące przeszłości, wtedy cofamy czas Past Continuous do Past Perfect Continuous (np. He said that he had been waiting for his girlfriend for 3 hours. - Powiedział, że czekał na swoją dziewczynę 3 godziny.).

Budowa zdania twierdzącego

Podmiot + had + been + czasownik z końcówką "-ing" + reszta zdania
He + had + been + drinking coffee + before she came.
(On pił kawę zanim ona przyszła.)

Budowa zdania przeczącego

Podmiot + had + not + been + czasownik z końcówką "-ing" + reszta zdania
He + had + not + been + drinking coffee + before she came.
(On nie pił kawy przed jej przyjściem.)

Budowa pytania

Pytania w czasie Past Perfect Continuous tworzymy przez inwersję, czyli przestawienie szyku - przesunięcie had na początek zdania:

Had + podmiot + been + czasownik z końcówką "-ing" + reszta zdania
Had + you + been + drinking coffee + before she came?
(Czy piłeś kawę zanim ona przyszła?)

Jak widać na przykładzie powyższych zdań, użycie czasu Past Perfect Continuous łączy się z użyciem czasu Past Simple, ponieważ ukazuj uprzedniość pewnego zdarzenia względem innego. Dlatego też często w takich zdaniach używamy "before - zanim" albo "after - po".

Typowe okoliczniki czasu

• since - od + określony moment w przeszłości (np. od poniedziału - since Monday)

• for - od + okres czasu (np. przez 2 lata - for two years)

Przykłady zdań

• I had been driving for 4 hours before I got to Warsaw. - Jechałem przez 4 godziny zanim dotarłem do Warszawy.

• When I looked out of the window, I saw it had been raining all day. - Kiedy wyjrzałam przez okno, zobaczyłam, że cały dzień padał deszcz.

• They hadn't been talking to each other before they decided to meet. - Nie rozmawiali ze sobą bardzo długo zanim zdecydowali się spotkać.

• If he hadn't been working so hard all year, he wouldn't have got promotion. - Nie dostałby awansu gdyby nie pracował tak ciężko przez cały rok.

• Had it been raining all day before we came here? - Czy zanim tu przyjechaliśmy, deszcz padał cały dzień?

• How long had you been waiting before you called her? - Jak długo czekałeś zanim do niej zadzwoniłeś?

Czasy terazniejsze

Present Simple jest czasem teraźniejszym prostym, a używamy go w następujących sytuacjach:

• Mówiąc o czynnościach typowych, rutynowych, powtarzających się, np.
  I often visit my aunt in summer. - (Ja) często odwiedzam moją ciocię w lecie.

• Mówiąc o stanach, czynnościach stałych, np.
  I live in Warsaw. - Mieszkam w Warszawie.

• Opisujemy cechy ludzi i przedmiotów, np.
  Joan has got black hair and blue eyes.

• Opisujemy znane prawdy, fakty, np.
  Earth goes around the Sun. - Ziemia krąży wokół Słońca.

• Czynności dziejące się w dłuższych okresach czasu, np.
  Tom lives in New York. - Tom mieszka w Nowym Yorku.

• Opisywanie, streszczanie filmów (narracja)

• W przysłowiach.

• Oficjalnie ustalony termin wydarzenia, np.
  The match starts at 10 tomorrow. - Mecz zaczyna się jutro o 10.

• W wyrażaniu uczuć: to love (kochać), to like (lubić), to hate (nienawidzić).

• Czasu tego NIE UŻYWAMY mówiąc o czynnościach, które odbywają się w tej chwili.

Zdania twierdzące

Szyk zdania twierdzącego w czasie Present Simple wygląda następująco:

Podmiot + orzeczenie + reszta zdania
I + live + in Olsztyn
(Mieszkam w Olsztynie
He + lives + in Olsztyn
(On mieszka w Olsztynie)

Pamiętajmy o dodaniu końcówki "-s" do orzeczenia, jeśli mówimy o III osobie liczby pojedynczej (he, she, it).

Zdania przeczące

Aby zaprzeczyć, wstawiamy przeczenie "do not" (don't) albo "does not" (doesn't w przypadku III osoby liczby pojedynczej i nie wstawiamy wtedy "-s" do orzeczenia). Szyk zdania wygląda następująco:

Podmiot + do/does not + orzeczenie + reszta zdania
I + do not + live + in Olsztyn
(Nie mieszkam w Olsztynie)
He + does not + live + in Olsztyn
(On nie mieszka w Olsztynie)

Pytania

Pytania tworzymy przez dodanie przed zdaniem "do" albo "does" (w przypadku III osoby liczby pojedynczej, przy czym nie wstawiamy wtedy "-s" do orzeczenia). Szyk zdania wygląda następująco:

Do/does + podmiot + orzeczenie + reszta zdania?
Do + I + live + in Olsztyn?
(Czy ja mieszkam w Olsztynie?)
Does + he + live + in Olsztyn?
(Czy on mieszka w Olsztynie?)

Typowe okoliczniki czasu

• often (często), usually (zwykle), always (zawsze), never (nigdy), ever (kiedykolwiek), rarely (rzadko), seldom (rzadko), frequently (często);

• regularly (regularnie), occasionally (czasami), from time to time (od czasu do czasu);

• every day (codziennie);

• once a week (raz w tygodniu), 3 times a year (3 razy w roku), twice a day (2 razy dziennie), every 6 weeks (co 6 tygodni);

• sometimes (czasami).

Przykładowe zdania

• I often visit my parents. - Często odwiedzam swoich rodziców.

• She gets up at 8 a.m. - Ona wstaje o 8 rano.

• I don't like Mondays. - Nie lubię poniedziałków.

• He doesn't work, he studies. - On nie pracuje tylko studiuje.

• Do you want to go to the cinema with me? - Czy chcesz ze mną iść do kina?

• Does he talk to you? - Czy on się do Ciebie odzywa?

Czasu Present Continuous używamy jeśli mówimy o:

• czynnościach, które odbywają się w chwili mówienia o nich - możemy powiedzieć, że w tej chwili czytamy książkę albo uczymy się angielskiego, często w tych zdaniach na koniec piszemy "now" (teraz) albo "at the moment" (w tej chwili);

• stanach chwilowych, np.
  I'm staying in a hotel until I find a new flat. - Zostaję w hotelu dopóki nie znajdę nowego mieszkania.

• Narzekaniu na czyjeś zachowanie, np.
  Why are you being so naughty today? - Dlaczego jesteś dzisiaj taki niegrzeczny? (Oznacza to, że zwykle osoba ta jest grzeczna, a w danym dniu wyjątkowo inaczej się zachowuje. Gdyby zawsze była niegrzeczna, zastosowalibyśmy czas Present Simple bo określałby on czynność powtarzającą się.)

• Zmianie stanu bądź o rozwoju, np.
  People are drinking more and more coffee. - Ludzie piją coraz to więcej kawy.

• Zaplanowanej od pewnego czasu czynności, np.
  I'm going to the cinema tonight. - Idę do kina dzisiaj wieczorem.

Zdania twierdzące

Szyk zdania twierdzącego wygląda następująco:

Podmiot + "to be" (w odpowiedniej formie) + czasownik z końcówką "-ing" + reszta zdania
np.
I + am + eating + chocolate now.
(Jem czekoladę.)

Forma "to be" zależy od podmiotu:

- I am = I'm
- you are = you're
- he/she/it is = he's/she's/it's
- we are - we're
- they are = they're

Zdania przeczące

Szyk zdania przeczącego wygląda następująco:

Podmiot + "to be" (w odpowiedniej formie) + not + czasownik z końcówką "-ing" + reszta zdania
np.
I + am + not + eating + chocolate now.
(Nie jem czekolady.)

Forma "to be" zależy od podmiotu:

- are not = aren't
- is not = isn't

Pytania

Szyk zdania przeczącego to inwersja, czyli zamiana miejscami potmiotu z "to be" w odpowiedniej formie:

"To be" (w odpowiedniej formie) + podmiot + czasownik z końcówką "-ing" + reszta zdania?
np.
Am + I + eating + chocolate now?
(Czy jem teraz czekoladę?)

Forma "to be" zależy od podmiotu:

- are not = aren't
- is not = isn't

Typowe okoliczniki czasu

• now (teraz), at the moment (w tej chwili), at present (obecnie).

Przykłady zdań

• I'm going home. - Idę do domu.

• Greg's going to the cinema with Pauline on Friday. - Greg idzie do kina z Pauliną w piątek. (to zdanie dotyczy przyszłości, ustalonego spotkania)

• I'm not watching TV at the moment. - Nie oglądam TV w tej chwili.

• Susan's not reading a book. - Susan nie czyta książki.

Present Perfect to czas, który sprawia sporo trudności początkującym uczniom, głównie ze względu na to, że nie ma polskiego odpowiednika. Jest to czas łączący w pewien sposób przeszłość z teraźniejszością. To co go charakteryzuje, to ścisły związek z teraźniejszością, a stosujemy go w następujących sytuacjach:

• czynność, która dopiero co się zakończyła i nie ma podanego konkretnego momentu w przeszłości (np. On właśnie wyszedł. - He has just left.);

• skutek czynności przeszłej widoczny w teraźniejszości (np. Zjadłam dużo i nie jestem już głodna. - I have eaten a lot and I'm not hungry any more.);

• czynność, która rozpoczęła się w określonym momencie w przeszłości, ale trwa do chwili obecnej (np. Nie widziałam jej od roku. - I haven't seen her for a year.);

• czynność, która rozpoczęła się w nieokreślonym momencie w przeszłości, ale trwa do chwili obecnej (np. Zawsze ją lubiłam. - I have always liked her.);

• czynności przeszłe, w których nie zaznaczono kiedy miały miejsce (np. Kupiłam samochód. - I have bought a car.)

Budowa zdania twierdzącego

Podmiot + have/has + III forma czasownika + reszta zdania
I + have + gone + to Scotland once.
(Pojechałam raz w Szkocji.)

- have - stosuje się dla 1 i 2 osoby liczby pojedynczej oraz wszystkich osób liczby mnogiej (I - ja, you - ty/wy, we - my, they - oni/one);
- has - stosuje się dla 3 osoby liczby pojedynczej (he - on, she - ona, it - to/ono).

Budowa zdania przeczącego

Podmiot + have/has + not + III forma czasownika + reszta zdania
I + have + not + gone + to Scotland.
(Nie pojechałam do Szkocji.)

Budowa pytania

Pytania w czasie Present Perfect tworzymy przez inwersję, czyli przestawienie szyku - przesunięcie have/has na początek zdania:

Have/has + podmiot + III forma czasownika + reszta zdania
Have + you ever + gone + to Scotland?
(Czy kiedykolwiek pojechałaś do Szkocji?)

Typowe okoliczniki czasu

• since - od + określony moment w przeszłości (np. od poniedziałku - since Monday)

• for - od + okres czasu (np. przez 2 lata - for two years)

Formy ściągnięte

• I have = I've

• you have = you've

• he has/she has/it has = he's/she's/it's

• we have = we've

• they have = they've

Przykłady zdań

• He has just finished his homework. - On właśnie skończył pracę domową.

• It is the first time I've eaten Chinese food. - Jem chińskie potrawy po raz pierwszy. (Zawsze po wyrażeniu "It is the first time..." stosujemy czas Present Perfect, ponieważ mowa jest o okresie całego naszego życia, czyli o okresie, który trwa obecnie.)

• I've worked in this company for three years. - Pracuję w tej firmie od 3 lat.

Zasady czasu Present Perfect Continuous są podobne do czasu Present Perfect z tą różnicą, że Continuous jest formą ciągłą. Stosujemy go w następujących sytuacjach:

• czynność, która rozpoczęła się w przeszłości i nadal trwa(np. Czekam na Ciebie już prawie godzinę. - I have been waiting for you for almost an hour.);

• skutek czynności przeszłej ciągłej widoczny bądź odczuwalny w teraźniejszości (np. Jestem zmęczona, ponieważ biegłam przez 15 minut. - I am tired because I have been running for 15 minutes.);

Budowa zdania twierdzącego

Podmiot + have/has been + czasownik z końcówką "-ing" + reszta zdania
I + have + been running + for 15 minutes.
(Biegłam przez 15 minut.)

- have - stosuje się dla 1 i 2 osoby liczby pojedynczej oraz wszystkich osób liczby mnogiej (I - ja, you - ty/wy, we - my, they - oni/one);
- has - stosuje się dla 3 osoby liczby pojedynczej (he - on, she - ona, it - to/ono).

Budowa zdania przeczącego

Podmiot + have/has not been + czasownik z końcówką "-ing" + reszta zdania
I + have not been running + for hour.
(Nie biegałam przez 15 minut.)

Budowa pytania

Pytania w czasie Present Perfect Continuous tworzymy przez inwersję, czyli przestawienie szyku - przesunięcie have/has na początek zdania:

Have/has + podmiot + been + czasownik z końcówka "-ing" + reszta zdania
Have + you + been + running + for 15 minutes or half an hour?
(Biegłaś przez 15 minut czy pół godziny?)

Typowe okoliczniki czasu

• since - od + określony moment w przeszłości (np. od poniedziałku - since Monday)

• for - od + okres czasu (np. przez 2 lata - for two years)

Formy ściągnięte

• I have = I've

• you have = you've

• he has/she has/it has = he's/she's/it's

• we have = we've

• they have = they've

Przykłady zdań

• She has been reading this book for over an hour. - Ona czyta tę książkę ponad godzinę.

• I've been eating dinner for 20 minutes and it's cold now. - Jem obiad przez 20 minut i jest już zimny.

Fotmy wyrazania przyszlosci

Future Simple to czas przyszły prosty, który stosujemy w następujących sytuacjach:

• w chwili mówienia podejmujemy decyzję o zrobieniu czegoś;

• przyszłe zdarzenie, o którym mowa, jest uważane za pewne;

• oferując pomoc, prosząc o pomoc.

Budowa zdania twierdzącego

Podmiot + will + orzeczenie + reszta zdania
I + will + come + to you tomorrow.

Budowa zdania przeczącego

Podmiot + will + not + orzeczenie + reszta zdania
I + will + not + come + to you tomorrow.

Budowa pytania

Will + podmiot + orzeczenie + reszta zdania
Will + I + come + to you tomorrow.

"Will" i "shall"

Zwykle po podmiocie stosuje się "will", jednak w 1 osobie liczby zarówno pojedynczej, jak i mnogiej, w zdaniach twierdzących i przeczących, możemy je zastąpić słówkiem "shall", co jednak stosuje się wyjątkowo rzadko. Forma z "shall" jest używana tylko w Wielkiej Brytanii (w USA nie) i jest formą grzecznościową. Forma ta jest częściej stosowana w pytaniach, w których grzecznie oferujemy swoją pomoc, np.:

Shall I open the window? - Czy mam otworzyć okno?

Pytamy w ten sposób, czy dana osoba życzy sobie, aby otworzyć okno.

Forma "shall" może występować w pozostałych osobach oprócz I i we, jednak w tym przypadku ma formę rozkazu, groźby bądź obietnicy, np.:

You shall go there at once. - Masz tam natychmiast iść.

Formy ściągnięte

Formy ściągnięte w zdaniu twierdzącym wyglądają tak samo dla "will" i "shall":

• I will/shall = I'll

• you will/shall = you'll

• he/she/it will/shall = he'll/she'll/it'll

• we will/shall = we'll

• they will/shall = they'll

Formy ściągnięte w zdaniu przeczącym:

• will not = won't

• shall not = shan't

Future Continuous to czas przyszły ciągły, który stosujemy w następujących sytuacjach:

• czynność, która będzie trwała w danym momencie w przyszłości, będzie niedokonana;

• chęć wyrażenia uprzejmego zapytania (np. Will you be taking breakfast early tomorrow? - Będziesz jutro jadła wcześniej śniadanie?).

Budowa zdania twierdzącego

Podmiot + will + be + czasownik (z końcówką "ing") + reszta zdania
I + will + be + watching TV + at 8 pm.
(O 20 będę oglądać TV.)

Budowa zdania przeczącego

Podmiot + will + not + be + czasownik (z końcówką "ing") + reszta zdania
I + will + not + be + watching TV + at 8 pm.
(Nie będę oglądać TV o 20.)

Budowa pytania

Will + podmiot + be + czasownik (z końcówką "ing") + reszta zdania
Will + you + be + watching TV + at 8 pm?
(Czy będziesz oglądać TV o 20?)

"Will" i "shall"

Zwykle po podmiocie stosuje się "will", jednak w 1 osobie liczby zarówno pojedynczej, jak i mnogiej, w zdaniach twierdzących i przeczących, możemy je zastąpić słówkiem "shall", co jednak stosuje się wyjątkowo rzadko. Forma z "shall" jest używana tylko w Wielkiej Brytanii (w USA nie) i jest formą grzecznościową.

Formy ściągnięte

Formy ściągnięte w zdaniu twierdzącym wyglądają tak samo dla "will" i "shall":

• I will/shall = I'll

• you will/shall = you'll

• he/she/it will/shall = he'll/she'll/it'll

• we will/shall = we'll

• they will/shall = they'll

Formy ściągnięte w zdaniu przeczącym:

• will not = won't

• shall not = shan't

Przykłady zdań

• I will be learning all day tomorrow. - Jutro będę się uczyć cały dzień.

• He will be cleaning the dishes at 2 pm. - On będzie zmywał naczynia o 14.

• What will you be doing this time next year? - Co będziesz robił za rok o tej samej porze? (w tym samym czasie)

Future Perfect Coninuous to czas przyszły. Stosujemy go kiedy mówimy o czynności / wydarzeniu / sytuacji, która na ogół już jakiś czas trwa i będzie trwać do określonego momentu w przyszłości. Ważne jest trwanie tej czynności przez pewien czas, jej ciągłość.

Czasu tego możemy użyć również w przypadkach, gdy chcemy pokazać skutek czy efekt czynności z przyszłości.

Zdania twierdzące:

Podmiot + will + have + been + czasownik w formie podstawowej + ing + reszta zdania

np.

His friends + will + have + been + waiting + for him for two hours.

Zdania przeczące:

Podmiot + will + not + have + been + czasownik w formie podstawowej + ing + reszta zdania

np.

I + will + not + have + been + eating + meat for two years by June.

Pytania:

Will + podmiot + have + been + czasownik w formie podstawowej + ing + reszta pytania

np.

Will + Mark + have + been + learning + in France for two months by next Monday.

Charakterystyczne przysłówki częstotliwości:

• all - cały, - np. all the morning, all day

• since - od, - np. since Monday

• for - od, - np. for two weeks

• by do, - np. by next Monday

• how long...? - od jak dawna...?

Przykłady

• My Dad will be very tired when he gets back home because he will not have been resting for all two days.

• I will have been reading my new book for two hours before my friend comes to see me.

• Will your sister have been preparing food for the party for two hours by 3 o'clock?

• My boyfriend and I will have been dating for five months by September.

• Ted won't have been going to work for a week by Tuesday.

• Before we come to Warsaw, my son will have been sleeping for three hours.

Future Perfect to czas przyszły dokonany. Czas ten stosujemy do określenia czynności, która skończy się w określonym momencie w przyszłości lub też zanim zacznie się następna czynność, wydarzenie, moment w przyszłości. Zawsze należy określić czas precyzujący do kiedy lub w jakim czasie dana czynność zostanie zakończona.

Zdania twierdzące

Podmiot + will + have + past participle (III forma czasownika - dla czasowników regularnych: czasownik z końcówką -ed", dla nieregularnych - odpowiednia forma) + reszta zdania

np.

We + will + have + written + these letters + by the end of the day.

Zdania przeczące

Podmiot + will + not + have + past participle (III forma czasownika - dla czasowników regularnych: czasownik z końcówką -ed", dla nieregularnych - odpowiednia forma) + reszta zdania

np.

We + will + not + have + written + these letters until the end of the day.

Pytania

Will + podmiot + have + past participle (III forma czasownika - dla czasowników regularnych: czasownik z końcówką -ed", dla nieregularnych - odpowiednia forma) + reszta pytania

np.

Will + we + have + written + these letters until the end of the day?

Charakterystyczne przysłówki częstotliwości oraz określenia przysłówkowe:

• by - do (jakiegoś momentu), np. by tomorrow

• before - zanim, przed, np. before midnight

• by the time - do czasu, zanim,

• in - za, np. in 3 years' time - za 3 lata

Przykłady

• I will have cooked dinner for our family by 3 pm.

• These people will have built the new building before the end of August.

• By next month we'll have bought all needed clothes.

• My son will have repaired his bike by Monday.

• She will have finished her work by this time.

• Our children will have left this place next week.

Czas Present Simple funkcję czasu przyszłego przyjmuje tylko wówczas, gdy jest mowa o rozkładach jazdy, np. pociągów, autobusów, planach lekcji w szkole, rozkładach zajęć i innych wydarzeniach, których termin jest oficjalnie ustalony.

The plane lands at four o'clock.
What time do you finish your French lesson?

Present Continuous

Czasu Present Continuous dla wyrażenia przyszłości używamy tylko w przypadkach, gdy mowa jest o czynnościach zaplanowanych i wcześniej ustalonych.

I am going to the dentist on Wednesday.
We are watching this new film on DVD tomorrow.

Future Simple

Czasu przyszłego prostego używamy kiedy coś oferujemy lub o coś prosimy, kiedy mówimy o czymś, co uważamy za pewne oraz gdy mówimy o czymś spontanicznie, bez wcześniejszego planowania.

Will you help me in the shopping?
I think they will go to the disco tonight.

To be going to

Tej formy używamy, gdy chcemy powiedzieć o naszych planach i podjętych decyzjach na przyszłość.

Zdanie oznajmujące:

podmiot + to be (am, is, are) + going + to + czasownik w formie podstawowej + reszta zdania

np.

My neighbours + are + going + to + buy + a new car.

Zdanie przeczące:

podmiot + to be (am, is, are) + not + going + to + czasownik w formie podstawowej + reszta zdania

np.

She + is + not + going + to + study + next year.

Pytanie:

to be (am, is, are) + podmiot + going + to + czasownik w formie podstawowej + reszta pytania?

np.

Are + you + going + to + visit + Europe + this + summer?

Wyrażenie to stosujemy również w przypadku gdy mowa o nieuchronnych i niezależnych od nas wydarzeniach bądź ich skutkach, np. Look, it's going to rain.

To be to

Formy tej używamy stosunkowo rzadko, wyłącznie w przypadku kiedy chcemy, aby ktoś coś zrobił lub też my sami dostaliśmy jakieś polecenie do wykonania. Wyrażenie to stosujemy więc w przypadku kiedy jest mowa o konieczności wykonania danej czynności, która wynika z wcześniejszego planu.

Zdanie oznajmujące:

podmiot + to be (am, is are) + to + czasownik w formie podstawowej + reszta zdania

np.

He + is + to + clean + his entire flat.

Zdanie przeczące:

podmiot + to be (am, is are) + not + to + czasownik w formie podstawowej + reszta zdania

np.

I + am + not + to + write + this essay for you.

Pytanie:

to be (am, is are) + podmiot + to + czasownik w formie podstawowej + reszta pytania?

np.

Are + they + to + swim + 1 km long?

To be about to

Wyrażenia tego używamy, kiedy mówimy, że zaraz coś się wydarzy.

Podmiot + odpowiednia forma czasownika to be + about to + czasownik w formie podstawowej

np.

He is about to come back home. It is about to rain again.

Future Continuous

Jest to czas ciągły, którego używamy, gdy mówimy o przyszłej czynności, która będzie trwała przez jakiś czas, jak też do zadawania pytań odnośnie przyszłych zdarzeń i planów.

np.

We will be writing test tomorrow at 10 a.m. Will you be reading this book next week?

Future Perfect

Czasu tego używamy, gdy mówimy o czynnościach przyszłych, które zakończą się w określonym momencie w przyszłości lub też zanim rozpocznie się jakaś inna czynność.

I will have painted our kitchen by the end of this week. Ann won't have written her masters before Christmas.

Future Perfect Continuous

Jest to czas przyszły stosowany w sytuacjach kiedy podkreślamy trwanie danej czynności przez pewien czas aż do jakiegoś momentu w przyszłości oraz kiedy chcemy pokazać jaki skutek nastąpi w wyniku tej przyszłej czynności.

I will have been working as a clerk for ten years by next month. You will be hungry in the evening because you won't have been eating all day.

Inne konstrukcje gramatyczne

1 - one - first
2 - two - second
3 - three - third
4 - four - fourth
5 - five - fifth
6 - six - sixth
7 - seven - seventh
8 - eight - eight
9 - nine - ninth
10 - ten - tenth
11 - eleven - eleventh
12 - twelve - twelfth
13 - thirteen - thirteenth
14 - fourteen - fourteenth
15 - fifteen - fifteenth
16 - sixteen - sixteenth
17 - seventeen - seventeenth
18 - eighteen - eighteenth
19 - nineteen - nineteenth
20 - twenty - twentieth
30 - thirty - thirtieth
40 - forty - fortieth
50 - fifty - fiftieth
60 - sixty - sixtieth
70 - seventy - seventieth
80 - eighty - eightieth
90 - ninety - ninetieth
100 - one hundred - one hundredth

Powyżej najpierw widzimy liczbę, a potem utworzony z niej liczebnik porządkowy. Stosuje się go np. przy mówieniu kto był na którym miejscu w wyścigu, na którym piętrze ktoś mieszka itp., np.:

John was the third. - John był trzeci.
I live on the first floor. - Mieszkam na pierwszym piętrze.

Aby ze zwykłej liczby utworzyć liczebnik porządkowy (pierwszy, drugi, trzeci itd.) należy dopisać do niego końcówkę "-th" i poprzedzić go słówkiem "the".

Tylko niektóre liczebniki porządkowe odchodzą nieco od tej zasady i np. od liczby five liczebnikiem porządkowym jest the fifth.

W przypadku pełnych dziesiątek, liczebnik porządkowy tworzymy to w trochę inny sposób, a mianowicie zamieniamy końcówkę "-ty" na "-tieth":

Dopełniacz saksoński określa przynależność rzeczy do danej osoby czy zwierzęcia. Jeśli chcemy powiedzieć coś np. o samochodzie kolegi, możemy użyć dwóch form:

1. This is the car of my friend. - To jest samochód mojego przyjaciela.

2. This is my friend's car. - To jest samochód mojego przyjaciela.

Oba powyższe zdania oznaczają to samo, ale drugie zdanie jest zbudowane właśnie za pomocą dopełniacza saksońskiego, czyli dodania końcówki "-'s" do rzeczownika określającego posiadacza i tej formy się częściej używa. Jeśli jednak rzeczownik kończy się na literę "s", dodajemy sam apostrof, np.:

1. This is my friend's car. - To jest samochód mojego przyjaciela.

2. This is my parents' car. - To jest samochód moich rodziców.

W taki właśnie sposób możemy przedstawiać znajomych, rodzinę itp.:

- My name is Jan Kowalski.
- My brother's name is Krzysztof Kowalski.
- My mother's name is Anna Kowalska.
- Krzysztof's wife's name is Agnieszka Kowalska.

Na początku była wspomniana forma "of". Stosujemy ją zawsze mówiąc o przedmiotach bądź miejscach, np. I can't see the roof of the house.

Oto inne przykłady dopełniacza saksońskiego z książki pt. "Język angielski - Repetytorium gramatyczne z ćwiczeniami" - B. Jasińska, J. Jaślan, M. Woytowicz-Neymann (str. 29):

- our teachers' books - książki naszych nauczycieli (wystarczy sam apostrof dodany do "teacher", bez kolejnego "-s");
- the women's dresses - sukienki kobiet (w tym przypadku liczba mnoga nie kończy się na "-s", więc stosujemy ogólną zasadę dodania zarówno apostrofu, jak i "-s" tuż po nim);
- my father-in-law's car - samochód mojego teścia (widzimy rzeczownik złożony, do którego dodajemy "-'s" na samym końcu);
- somebody else's idea - pomysł kogoś innego;
- Lilian and Andrew's parents - rodzice Lilian i Andrzeja (wymieniono kilka osób, jeśli rodzice są zarówno Lilian, jak i Andrzeja);
- Lilian's and Andrew's books - książki Lilian i Andrzeja (w tym przypadku chodzi o oddzielne książki każdego z nich. Gdyby oni kupili je razem, "-'s" dodalibyśmy tylko do ostatniego podmiotu, tak jak w zdaniu wyżej).

Inne ciekawe przykłady użycia dopełniacza saksońskiego:

- a three weeks' holiday - trzytygodniowy urlop;
- today's newspaper - dzisiejsza gazeta;
- at arm's length - na dystans;
- the sun's eclipse - zaćmienie słońca;
- at the baker's - u piekarza;
- to the baker's - do piekarza.

Dla rzeczowników w liczbie pojedynczej:
There + is + rzeczownik w liczbie pojedynczej + reszta zdania
There + is + a book + on the table
(Na stole znajduje się książka)

Dla rzeczowników w liczbie mnogiej:
There + are + rzeczownik w liczbie mnogiej + reszta zdania
There + are + two books + on the table
(Na stole znajdują się dwie książki)

PYTANIA

Aby utworzyć pytanie z użyciem konstrukcji "there is/are", należy "is/are" przenieść na początek zdania. Jest to tzw. szyk przestawny/inwersja.

There is a book on the table - Is there a book on the table?
There are two books on the table - Are there two books on the table?

PRZECZENIA

Aby utworzyć przeczenie, należy dodać słówko "not" po "is" albo "are".

There is a book on the table - There is not a book on the table
There are two books on the table - There are not two books on the table

Uwaga:
Jeśli przed rzeczownikiem znajduje się przedimek określony "the", zwykle zaczynamy zdanie od podmiotu:

The computer is on my desk. - Komputer jest na moim biurku.
The books are on the table. - Książki są na stole.

Istnieje kilka zasad dotyczących tworzenia liczby mnogiej. Najczęściej tworzy się nią przez dodanie końcówki -s do formy pojedynczej. Należy także usunąć sprzed wyrazu "a" lub "an", ponieważ stawia się je tylko przed liczbą pojedynczą:

- a sister (siostra) - sisters (siostry)
- a cat (kot) - cats (koty)
- an apple (jabłko) - apples (jabłka)
- an elevator (winda) - elevators (windy)

W przypadku gdy określamy dany rzeczownik, określenie to wstawia się pomiędzy przedimkiem a rzeczownikiem, np. an honest man (uczciwy mężczyzna), a great party (świetna impreza).

Czasem od tej zasady są wyjątki. Jeśli rzeczownik w liczbie pojedynczej kończy się na literę: -s, -ss, -ch, -sh, -x (tzw. "syczące" końcówki) lub -o, liczbę mnogą tworzy się przez dodanie do końcówki -es:

- a kiss (pocałunek) - kisses (pocałunki)
- a watch (zegarek) - watches (zegarki)
- a fox (lis) - foxes (lisy)
- a tomato (pomidor) - tomatoes (pomidory)

Wyjątki:

W niektórych wyrazach kończących się na -o nie dodaje się końcówki -es (tak jak jest napisane wyżej) tylko -s. Zasadę tą stosuje się w przypadku rzeczowników obcego pochodzenia:

- a kilo (kilogram) - kilos (kilogramy)
- a disco (dyskoteka) - discos (dyskoteki)
- a piano (pianino) - pianos (pianina)
- a video (wideo) - videos (widea)

Zwykle jeśli rzeczownik w liczbie pojedynczej kończy się na literę -y, aby utworzyć liczbę mnogą należy zamienić -y na -i oraz dodać końcówkę -es. W skrócie, -y zamieniamy na -ies:

- a baby (dziecko) - babies (dzieci)
- a secretary (sekretarka) - secretaries (sekretarki)

Jeśli jednak przed -y znajduje się samogłoska, wystarczy dodać samo -s:

- a day (dzień) - days (dni)
- a boy (chłopiec) - boys (chłopcy)

Liczba mnoga nieregularna

Niestety w niektórych przypadkach trzeba się po prostu nauczyć liczby mnogiej. Na szczęście takich wyjątków jest niewiele, a poniżej wypisane są najczęściej używane:

- a man (mężczyzna) - men (mężczyźni)
- a woman (kobieta) - women (kobiety)
- a person (osoba) - people (ludzie)
- a mouse (mysz) - mice (myszy)
- a foot (stopa) - feet (stopy)
- a tooth (ząb) - teeth (zęby)
- a sheep (owca) - sheep (owce)
- a fish (ryba) - fish (ryba)*
- a child (dziecko) - children (dzieci)
- a brother (brat) - brethren (bracia)**

* Istnieje forma "fishes" ale dotyczy ona kilku gatunków ryb, a nie sztuk.
** Dotyczy tylko braci zakonnych.

Zaimkami osobowymi są słówka takie jak: ja, ty, on, ona, ono/to, my, wy, oni. W języku angielskim są to następujące słowa:

- I (zawsze z wielkiej litery) - ja
- you - ty
- he - on
- she - ona
- it - ono/to

- we - my
- you - wy
- they - oni/one

W czasie Present Simple należy zwrócić szczególną uwagę na osobę, o której mowa. W przypadku 3 osoby liczby pojedynczej (he, she, it) do czasownika dodajemy końcówkę "-s" lub "-es", np.

Susan goes to work by bus (Susan jeździ do pracy autobusem).

W czasie Present Perfect (Simple i Continuous) słówkiem zmieniającym się jest "have", które w 3 osobie liczby pojedynczej przyjmuje formę "has", np.

My friend has just moved to my city (Moja przyjaciółka właśnie przeprowadziła się do mojego miasta).

W Past Simple i Past Continuous 1 i 3 osoba liczby pojedynczej (I, he, she, it) formą przeszłą od słówka "być" ("to be") jest "was", podczas gdy w przypadku pozostałych osób jest to słówko "were", np.

I was going to call you but I forgot about it (Miałam zamiar zadzwonić do Ciebie, ale zapomniałam).

Zarówno "have", jak i "have got" oznaczają "mieć". Często oba te zwroty mogą być stosowane zamiennie, jednak od wyboru zależy konstrukcja zdań, np.

a) I have a beautiful garden. - Mam piękny ogród.
b) I have got a beautiful garden. - Mam piękny ogród.

W przypadku zdań twierdzących, jak widać powyżej, po "have" dodaje się "got" u to jest jedyna różnica w konstrukcji.

Pytania

Spójrz teraz jak będą wyglądały pytania utworzone od tych zdań:

a) Do I have a beautiful garden? - Czy mam piękny ogród?
b) Have I got a beautiful garden? - Czy mam piękny ogród?

W zdaniu a) "have" jest zwykłym czasownikiem i jest to typowa konstrukcja pytania w czasie Present Simple. Zdanie b) ma zupełnie inną konstrukcję.

Przeczenia

A teraz spójrz na przeczenia:

a) I don't have a beautiful garden. - Nie mam pięknego ogrodu.
b) I haven't got a beautiful garden. - Nie mam pięknego ogrodu.

Po raz kolejny widać, że zdanie a) ma typową konstrukcję czasu Present Simple (przeczenie budowane jest dzięki "don't"), podczas gdy w zdaniu b) dodajemy "not" po "have".

Zastosowanie

Zapoznaliśmy się właśnie z konstrukcją zdań z "have" i "have got". Czy jednak zawsze mogą one występować zamiennie? Tylko w niektórych przypadkach:

- "have" i "have got" mogą występować zamiennie w czasie teraźniejszym w przypadku mowy o posiadaniu;
- "have" występuje często w zwrotach typu "to have a bath", "to have a cup of coffee" itp., w których to zastępuje pewne słówka. W takich zwrotach NIE WOLNO zastąpić "have" zwrotem "have got";
- w czasie przeszłym występuje tylko forma przeszła od "have"). Forma przeszła od "have got" zmieniałaby zupełnie znaczenie zdania;
- "have got" nie stosujemy w formalnym stylu.

nieregularne

besetbesetbesetdręczyć, prześladować broadcastbroadcastbrobroadcastnadawać, emitować

burstburstburstprzebijać, rozrywać castcastcast(za)rzucać costcostcostkosztować cutcutcutciąć fitfitfitpasować hithithituderzać hurthurthurtboleć, ranić letletletpozwalać putputputkłaść quitquitquitrzucać, opuszczać readreadreadczytać setsetsetustawiać shedshedshedzrzucać, przelewać shutshutshutzamykać splitsplitsplitdzielić spreadspreadspreadrozkładać, roznosić czasowniki z identyczną formą w I i II kolumnie beatbeatbeatenbić czasowniki z identyczną formą w I i III kolumnie becomebecamebecomezostawać, stawać się comecamecomeprzyjść overcomeovercameovercomepokonać runranrunbiec czasowniki z identyczną formą w II i III kolumnie beholdbeheldbeheldujrzeć bendbentbentzginać, wyginać bindboundboundprzywiązywać, wiązać bleedbledbledkrwawić breedbredbredhodować, rodzić bringbroughtbroughtprzynosić buildbuiltbuiltbudować buyboughtboughtkupować catchcaughtcaughtłapać clingclungclungtrzymać się kurczowo creepcreptcreptskradać się dealdealtdealtrozdawać, wymierzać digdugdugkopać feedfedfedkarmić feelfeltfeltczuć fightfoughtfoughtwalczyć findfoundfoundznajdować, odnajdywać foretellforetoldforetoldprzepowiadać dwelldweltdweltmieszkać fleefledfleduciekać flingflungflungciskać, rzucać getgotgotdostawać grindgroundgroundkruszyć, mielićć hanghunghungpowiesić (coś) hanghangedhangedpowiesić (kogoś) havehadhadmieć hearheardheardsłyszeć holdheldheldtrzymać laylaidlaidkłaść, położyć leadledledprowadzić keepkeptkepttrzymać kneelkneltkneltklękać leaveleftleftwyjeżdżać, zostawiać lendlentlentpożyczać (komuś) loselostlosttracić makemademaderobić meanmeantmeantoznaczać meetmetmetspotykać misunderstandmisunderstoodmisunderstoodnie rozumieć, źle zrozumieć musthad tohad tomusieć paypaidpaidpłacić saysaidsaidmówić shineshoneshoneświecić, błyszczeć, lśnić shootshotshotstrzelać sweepsweptsweptzamiatać seeksoughtsoughtszukać sellsoldsoldsprzedawać sendsentsentwysyłać sitsatsatsiedzieć sleepsleptsleptspać slideslidslidślizgać się slingslungslungcisnąć spendspentspentspędzać, wydawać spinspunspunobracać, okręcać się springsprangsprungskakać standstoodstoodstać stickstuckstuckprzyklejać, wtykać stingstungstungkłuć, żądlić strikestruckstruckuderzyć swingswungswungmachać, wymachiwać teachtaughttaughtnauczać telltoldtoldmówić thinkthoughtthoughtmyśleć weepweptweptpłakać, łkać understandunderstoodunderstoodrozumieć winwonwonwygrywać windwoundwoundnakręcać wringwrungwrungwykręcać, załamywać czasowniki, które mają "i" w I formie, "a" w II i "u" w III beginbeganbegunrozpoczynać, zaczynać drinkdrankdrunkpić ringrangrungdzwonić shrinkshrankshrunkkurczyć się singsangsungśpiewać sinksanksunktonąć (o statku) stinkstankstunkśmierdzieć swimswamswumpływać czasowniki, które mają kilka możliwych odmian awakeawokeawoken, awakened(o)budzić betbet, bettedbet, bettedzakładać się bidbid, badebid, biddenoferować, licytować burnburned, burntburned, burntpalić, spalać dreamdreamed, dreamtdreamed, dreamtśnić, marzyć leanleant, leanedleant, leanedopierać, pochylać się leapleapt, leapedleapt, leapedskoczyć, skakać learnlearnt, learnedlearnt, learneduczyć się lightlighted, litlighted, litzapalać, oświetlać, rozpalać proveprovedproved, provenudowadniać pozostałe czasowniki arisearosearisenpowstawać, pojawić się bewas, werebeenbyć bearborebornenieść, nosić befallbefellbefallenprzytrafiać się bitebitbitten(u)gryźć blowblewblownwiać, dmuchać breakbrokebrokentłuc, bić, łamać cancouldbe ablemóc choosechosechosenwybierać dodiddonerobić drawdrewdrawnrysować drivedrovedrivenprowadzić (samochód) eatateeatenjeść fallfellfallenupadać, spadać flyflewflownlatać forbidforbadeforbiddenzabraniać forgetforgotforgottenzapominać forgiveforgaveforgivenwybaczać forsakeforsookforsakenporzucać freezefrozefrozenmrozić, zamarzać givegavegivendawać gowentgoneiść growgrewgrownrosnąć hidehidhiddenchować, ukrywać knowknewknownznać, wiedzieć lielaylainleżeć, kłaść się rideroderiddenjeździć (konno) riseroserisenrosnąć, wzrastać sawsawedsawnpiłować seesawseenwidzieć shakeshookshakenpotrząsać showshowedshownpokazywać slayslewslainzgładzić, uśmiercić speakspokespokenmówić stealstolestolenkraść strivestrovestrivendążyć do czegoś swearsworeswornkląć, przeklinać, przysięgać taketooktakenbrać teartoretorndrzeć throwthrewthrownrzucać treadtrodtroddenstąpać wakewokewokenbudzić wearworewornnosić, mieć na sobie writewrotewrittenpisać

Formy "causative have" / "have something done" używamy, gdy mówimy, że coś zostało dla nas zrobione (jest właśnie robione lub będzie zrobione). My sami danej czynności nie wykonaliśmy, zrobił to dla nas ktoś inny. Najczęściej taka sytuacja ma miejsce, gdy coś komuś zlecamy, zatrudniamy kogoś do zrobienia czegoś.

Budowa

Konstrukcja z "causative have" wygląda następująco:

Podmiot, (który jest beneficjentem czynności) + have (w odpowiednim czasie) + rzeczownik (obiekt, na którym dokonuje się czynność) + imiesłów Past Participle (III forma czasownika)

Przykłady:

• We had our car cleaned.

• I am going to have my hair dyed.

• She is having her navel pierced now.

• He should have his tooth pulled tomorrow.

• Will you have a birthday - cake baked by this cake shop?

W języku angielskim może wystąpić też konstrukcja "get something done", która ma identyczne zastosowanie, jak "have something done" i możemy ich używać zamiennie:
I got my house built ten years ago.

Inwersja stylistyczna, bardzo popularna w języku angielskim, to szyk przestawny w zdaniu. Polega na zamianie miejscami podmiotu i orzeczenia w zdaniu. Tworzymy ją, aby podkreślić nacisk na coś, oddać dramaturgię danej sytuacji. Na ogół występuje w języku pisanym i oficjalnym.

Zastosowanie

Po wyrażeniach przysłówkowych.

Inwersja występuje najczęściej przy wyrażeniach negatywnych lub traktowanych jako negatywne, ale nie tylko. Dane wyrażenie przysłówkowe umieszczamy na początku zdania, kolejno orzeczenie i podmiot. Najczęstsze wyrażenia, po których można zastosować inwersję:

• po negatywnych wyrażeniach przysłówkowych - in no way, no sooner, not until, not only, at no time, on no condition, not even once, under no circumstances, on no account (occasion); po wyrażeniach przysłówkowych zaczynających się od “only”: only later, only then, only after, only by;

• w porównaniach: seldom, never, rarely, little;

• przy wyrażeniach z hardly, scarcely, barely, no sooner;

• do tworzenia zdań z: so, neither, nor;

• po czasownikach oznaczających ruch i po wyrażeniach przysłówkowych odnoszących się do miejsca;

• po słówkach: so, such, here, there.

Przykłady:

• Hardly had she got up, her mother made her go shopping.

• Seldom was I so tired and exhausted.

• Only after her going out, did I realise I loved her.

• On no condition will he go to his father.

• Neither did I.

• Into the kitchen came my cousin with his small cat.

• There is my little granddaughter!

• Such was the rain yesterday, I was all wet.

Do tworzenia niektórych pytań.

• z zastosowaniem czasowników modalnych;

• z zastosowaniem czasowników posiłkowych, np: „to be”, „to have”.

Przykłady:

• Can he swim?

• Have you got two brothers?

W okresach warunkowych.

Przy inwersji w okresach warunkowych opuszczamy słówko “if” (lub inny zastosowany spójnik).

Przykłady:

• Had he passed this important exam, I would have given him money for holidays.

• Were you rich, you would buy a villa in Hollywood.

• Does she phone me, I will buy her a present.

Wyrażenia "too" oraz "either" oznaczają - "to", "także", "również". Wstawiamy je zawsze na końcu zdania, z tym że wyrażenie "too" stosujemy w zdaniach oznajmujących i pytających, natomiast "either" wyłącznie w zdaniach przeczących.

Przykłady:

• She likes my children, too.

• Are you American, too?

• I don't earn much money, either.

So do I, neither do I, nor do I

Konstrukcje te stosujemy, gdy chcemy powiedzieć, że też coś robimy, też coś będziemy robić, też jacyś jesteśmy itd.

W zdaniach oznajmujących stosujemy konstrukcję:

so + czasownik posiłkowy (operator) / modalny (stosownie do czasownika użytego w poprzednim zdaniu) + podmiot

Przykłady:

• She is so clever → So are you.

• They should paint their house → So should I.

W zdaniach przeczących stosujemy konstrukcję:

neither / nor + czasownik posiłkowy + podmiot

Przykłady:

• He didn't swim in this lake yesterday. -> Nor did we.

• I won't buy a new car this year. -> Neither will I.

• » Angielski dla dzieci

• » Kursy angielskiego

• » Słowniki angielskie

• » Korepetycje

• » Zaprzyjaźnione

OSTATNIO NA FORUM

» Różne języki
» [fr] jak z...
» Fonetyka - materiały...
» [ang] Proszę o...
» J.ANGIELSKI I INNE...
» Liceum językowe!!!

CYTATY ANGIELSKIE

The difference between genius and stupidity is that genius has its limits.

- Albert Einstein

Gramatyka angielska

Inne konstrukcje gramatyczne

Used to, be used to, get used to

Used to

Konstrukcję tę stosujemy mówiąc o zwyczajach, nawykach z przeszłości, które obecnie już się zmieniły. Znaczenie konstrukcji - "zwykł coś robić".

Budowa:

Po formie "used to" stawiamy czasownik w formie podstawowej. W przeczeniu konstrukcja przyjmuje postać: didn't use to.

Przykłady:

• She used to smoke 10 cigarettes a day.

• I didn't use to sleep till ten a.m.

Be used to

Forma ta jest używana w sytuacjach, gdy mówimy, że jesteśmy do czegoś przyzwyczajeni lub coś nam łatwo przychodzi. Po tej konstrukcji stawiamy w zdaniu czasownik z końcówką + ing (lub rzeczownik).

Przykłady:

• We are used to learning in the evenings.

• He isn't used to eating greasy meat.

Get used to

To wyrażenie oznacza - "przyzwyczaić się do czegoś". Po tej konstrukcji również stawiamy czasownik z końcówką +ing.

Przykłady:

• I have got used to working with her ten hours a day.

• He is getting used to living in the country.

Forma "question tags" ma postać krótkiego pytania stawianego na końcu zdania, które w tłumaczeniu zbliżone są do "nieprawdaż?", "prawda?" Konstrukcja ta może być użyta w celu zadania pytania retorycznego, dla uzyskania potwierdzenia lub rzadziej może pełnić rolę "prawdziwego" pytania.

Konstrukcja:

Jeżeli zdanie główne jest oznajmujące, to forma "question tags" występuje jako przeczenie i odwrotnie - jeżeli zdanie główne jest zdaniem przeczącym, to forma question tags występuje jako twierdzenie.

"Question tags" zawsze występuje w tym samym czasie gramatycznym co pierwsza część zdania i jest zbudowane przy pomocy operatora charakterystycznego dla danego czasu. Jeśli główna część zdania zawiera czasownik modalny, wówczas używamy go także w "question tags".

"Question tags" dla pierwszej osoby liczby pojedynczej czasownika "to be" brzmi odpowiednio: "aren't I"? "am I"?

Wyjątki:

• Po formie "let's" stosujemy "shall we"

• Po formie rozkazującej stosujemy "will you"

Przykłady:

• He wrote this e-mail for you, didn't he?

• Mark hadn't known your wife earlier, had he?

• We should help him, shouldn't we?

• She musn't be late, must she?

• I am very clever, aren't I?

• Don't go to Mike today, will you?

• Let's go to visit our grandparents, shall we?

Konstrukcji tej używamy mówiąc o preferencjach w konkretnej sytuacji. Po formie "would rather" / "'d rather" stawiamy czasownik w formie podstawowej. Znaczenie konstrukcji - wolałbym.

• He'd rather walk than go by bus to work.

• Would she rather eat at home than go to the restaurant?

Jeżeli mówimy o tym, co inne osoby powinny zrobić, wówczas po tej konstrukcji i wskazaniu podmiotu używamy czasu Past Simple.

• I would rather you didn't sleep all afternoon.

• I would rather he watched this classic film.

Would prefer

Występująca w języku angielskim konstrukcja "would prefer" ('d prefer) ma identyczne znaczenie jak wyrażenie "would rather" - mówimy, co byśmy woleli w danej sytuacji. Po wyrażeniu "would prefer" zdanie można budować na 3 sposoby:

• to + czasownik w formie podstawowej + rzeczownik
  I would prefer to eat ham sandwiches.

• to + czasownik w formie podstawowej + rzeczownik + rather + than + czasownik w formie podstawowej + rzeczownik
  He would prefer to play football rather than play volleyball.

• ktoś + to + czasownik w formie podstawowej + rzeczownik
  I'd prefer Mark to wash our car.

Prefer

Wyrażenie to stosujemy mówiąc ogólnie, iż coś wolimy. Znaczenie konstrukcji - woleć. Po wyrażeniu "prefer" zdanie można budować na 3 sposoby:

• czasownik z końcówką "ing" + "to" + czasownik z końcówką "ing"
  I prefer listening to good music to watching TV.

• bezokolicznik + rather than + bezokolicznik
  I prefer to work in the office rather than to sit at home.

• rzeczownik + to + rzeczownik (gdy porównujemy rzeczy, a nie czynności)
  He prefers novels than comic book.

Had better

Konstrukcji tej używamy, kiedy dajemy komuś rady. Po wyrażeniu "had better" / "'d better" w zdaniu stawiamy czasownik w formie podstawowej. Znaczenie konstrukcji - będzie lepiej jeśli.

• She had better learn French.

• He told me yesterday I'd better stay with him.

Wyrażenie "I wish" oznacza - "chciałbym" lub "żałuję, że nie". Może wystąpić w 3 typach zdań:

I wish + czas przeszły (Past Simple, Past Continuous)

Forma "I wis" przypomina w tym przypadku nieco II okres warunkowy. Tę konstrukcję stosujemy, kiedy mówimy o swoich życzeniach odnoszących się do teraźniejszej sytuacji, ale też i do przyszłości. W języku oficjalnym po formie "I wish" częściej używamy formy "were" niż "was".

• I wish (that) I was (were) in my own warm room.

• I wish he didn't drink his beer.

I wish + czas Past Perfect

Tę formę stosujemy, gdy mówimy o przeszłości, żałujemy, że coś się stało lub też, że coś się nie wydarzyło.

• I wish he had finished that school.

• I wish I had agreed to work for him.

• I wish I hadn't told her about it.

I wish + I would

To wyrażenie stosujemy mówiąc o przyszłości, kiedy chcemy, aby coś się wydarzyło, jednakże jednocześnie nie bardzo wierzymy, że to się spełni, jak też nie mamy zbytnio wpływu na zmianę danej sytuacji. Formy tej używamy wyłącznie w odniesieniu do czynności i akcji, nie stanów.

• I wish he would divorce her.

• I wish you would start swimming professionally.

Tej konstrukcji możemy użyć także do podkreślenia naszej irytacji, niezadowolenia wywołanego czyimś zachowaniem.

• I wish he would go to the doctor at last.

• I wish you wouldn't play computer so long.

Forma "I wish I would" nie występuje i jest niepoprawna.

Konstrukcje podobne do "I wish"

W języku angielskim istnieje kilka wyrażeń, po których - podobnie jak przy formie "I wish" w pierwszym punkcie - stosujemy czas przeszły, a mimo to zdanie odnosi się do teraźniejszości. Nie jest to więc rzeczywistość, a raczej nasze przypuszczenia i "gdybania". Najczęstsze wyrażenia: It's time / it's high time, if, if only, as if, as though, suppose, would rather, np.:

• It's time Mark went to bed.

• If only I could sing.

• Suppose you won a main prize, what would you do?

• Imagine you won a main prize, what would you do?

• I would rather you didn't leave the country.

* Wyrażenie "I wish" stosujemy też składając życzenia: I wish you all the best in your new flat.

Strony biernej używamy gdy chcemy, aby zdanie brzmiało bardziej oficjalnie i obiektywnie. Często strona bierna występuje w tekstach pisanych, ogłoszeniach, prasie, itp. Stosujemy ją również gdy chcemy podkreślić co się z danym podmiotem dzieje kiedy wykonawca czynności nie jest znany, jest oczywisty lub jest nieważny lub też kiedy celowo nie chcemy go z jakiegoś powodu wymieniać. Ponadto używamy tej konstrukcji przy oficjalnych instrukcjach i rozkazach.

Budowa

Stronę bierną tworzymy poprzez zastosowanie czasownika "to be" w odpowiedniej formie oraz użycie imiesłowu biernego - formy past participle . W stronie biernej podmiot oraz dopełnienie zamieniają swoje miejsca w zdaniu w stosunku do zdania w stronie czynnej. Często wykonawca czynności w stronie biernej jest w ogóle pomijany. Jeśli jednak wskazujemy tegoż wykonawcę, używamy przyimka "by".

Nie wszystkie czasowniki są przechodnie, niektórych nie można użyć w stronie biernej, np.: go, walk, die, Lough.

Przykłady

• Present Simple:

• My Mum cooks beetroot soup once a week.

• Beetroot soup is cooked (by my Mum) once a week.

• Present Continuous:

• Lucy is cleaning a fridge now.

• A fridge is being cleaned (by Lucy) now.

• Past Simple:

• My parents bought a new computer last week.

• A new computer was bought (by my parents) last week.

• Past Continuous:

• I was reading a gripping novel.

• A gripping novel was being read (by me).

• Present Perfect:

• They have built this bridge since March.

• This bridge has been built (by them) since March.

• Past Perfect:

• The young terrorist had occupied the post office.

• The post office had been occupied (by the young terrorist).

• Future Simple:

• My teacher will take you to the hospital.

• You will be taken to the hospital (by my teacher).

• Future Perfect:

• He will have repaired our fence.

• Our fence will have been repaired (by him).

• Czasowniki modalne:

• We must learn this poem by heart. This poem must be learnt by heart.

• He should wash his hair. His hair should be washed.

Mowę zależną stosujemy, kiedy przekazujemy czyjąś wypowiedź pośrednio, nie cytując jej wprost.

Konstrukcja

W mowie zależnej występuje następstwo czasów, czyli cofamy się o czas do tyłu w stosunku do czasu użytego w mowie niezależnej.

Zmianie ulegają również określenia czasu w stosunku do zdania w mowie niezależnej:

• now -» then

• ago -» before

• next -» the following, the next

• today -» that day

• tonight -» that night

• tomorrow -» the next day, the following day

• this week -» that week

• next month -» the month after, the following month

• yesterday -» the day before, the previous day

• three days ago -» three days before

• last week -» the week before, the previous week

Poza tym zmieniają się zaimki wskazujące:

• this -» that

• these -» those

• here -» there

i odpowiednie zaimki osobowe.

Przykłady następstwa czasów

Present Simple -» Past Simple

Ann said: "I wake up at 7 o'clock everyday". Ann said (that) she woke up at 7 o'clock everyday.

Present Continuous -» Past Continuous

My uncle said: "My wife is preparing breakfast at this moment". My uncle said his wife was preparing breakfast at that moment.

Past Simple -» Past Perfect

He said: "We were in the cinema yesterday". He said they had been in the cinema the day before.

Past Continuous -» Past Perfect Continuous

Mark said: "I was watching TV last evening". Mark said he had been watching TV the previous evening.

Future Simple -» Future Simple in the Past

Our Dad said: "I will buy this vacuum for us". Our Dad said he would buy that vacuum for us.

Future Continuous -» Future Continuous in the Past

He said: "I will be working in the afternoon". He said he would be working in the afternoon.

Present Perfect -» Past Perfect

She said: "I have won 1000 PLN". She said she had won 1000 PLN.

Present Perfect Continuous-» Past Perfect Continuous

I said: "I have been learning here for three years." I said I had been learning there for three years.

I okres warunkowy -» II okres warunkowy

He said: "I will go to the beach if it is hot today again". He said (that) he would go to the beach if it was hot that day again.

Następstwa czasów nie ma:

• w przypadku czasów zaprzeszłych

• Past Perfect
  My daughter said: "I had done my homework two hours earlier". My daughter said she had done her homework two hours earlier.

• Past Perfect Continuous
  He said: "I had been digging in the garden then". He said he had been digging in the garden then.

• kiedy relacjonujemy coś, co ktoś mówi w danej chwili;

• w 0, II i III okresie warunkowym.

Czasowniki modalne

Część czasowników modalnych ulega zmianie w zdaniach w mowie zależnej, a część pozostawiamy niezmienioną:

• will -» would

• would -» would

• can -» could

• could -» could

• shall -» should

• should -» should

• may -» might

• might -» might

Przykłady:

• I said to John: "You can help me with cleaning my car". I said to John he could help me with cleaning my car.

• My Mum said: "Ann should study more to pass her exam". My Mum said Ann should study more to pass her exam.

Pytania

W mowie zależnej przyjmują one postać zdania oznajmującego, natomiast zasada następstwa czasów pozostaje zachowana. W przypadku pytań ogólnych stosujemy słówko "if" lub "whether", zaś w pytaniach szczegółowych pozostawiamy zaimek pytający bez zmian.

Przykłady:

• Carol asked me: "Do you like pop music?" Carol asked me if I liked pop music.

• I asked my mother: "What did you buy for supper today?" I asked my mother what she had bought for supper that day.

W języku angielskim występują tzw. zdania warunkowe, w których mówimy o tym, że jeżeli dany warunek zostanie spełniony, to nastąpi jakiś skutek.

Struktura zdania warunkowego

If + warunek + rezultat

lub

Rezultat + if + warunek

Kolejność części zdania nie ma znaczenia, jeżeli jednak całe zdanie zaczyna się od części nadrzędnej, po "if" nie stawiamy przecinka.

Najczęściej występującym spójnikiem łączącym zdanie podrzędne (warunek) ze zdaniem głównym (rezultat) jest słówko "if" - jeżeli; ponadto możemy spotkać się z następującymi spójnikami:

• when - kiedy

• unless - chyba że, jeśli nie

• on condition - pod warunkiem

• in case - w przypadku gdy

• provided, providing - o ile

• as soon as - jak tylko

• as - gdy, jako, ponieważ

• whenever - kiedykolwiek

• suppose, supposing - przypuszczając

• otherwise - w przeciwnym razie

Rozróżniamy kilka rodzajów okresów warunkowych:

0 okres warunkowy (Zero Conditional)

Używamy tylko w przypadku mowy o sytuacjach prawdziwych, tzn. kiedy coś jest zawsze prawdą, a także mówiąc o zwyczajach.

Budowa:

If + Present Simple + Present Simple

lub:

Present Simple + if + Present Simple

Przykłady:

• If you don't drink, you are thirsty.

• If you sleep well at night you feel relaxed.

I okres warunkowy (First Conditional)

Stosujemy w przypadkach, kiedy mówimy o sytuacjach / zdarzeniach przyszłych, możliwych i realnych, kiedy istnieje duże prawdopodobieństwo, że warunek zostanie spełniony.

Budowa:

If + Present Simple + Future Simple (will + podstawowa forma czasownika)

lub:

Future Simple + if + Present Simple

Przykłady:

• If you are hungry, we will go to the restaurant.

• I will help you provided you tidy your room.

• Will he buy a new car if his wife passes a driving test?

II okres warunkowy (Second Conditional)

Stosujemy, kiedy mówimy o sytuacjach prawie nierealnych, praktycznie niemożliwych do spełnienia. Stosujemy te konstrukcję mówiąc o teraźniejszości bądź przyszłości, aczkolwiek dany warunek nie ma prawie żadnej szansy na zaistnienie. Okres ten jest podobny do trybu przypuszczającego w języku polskim.

Budowa:

If + Past Simple + Future Simple in the Past (would + podstawowa forma czasownika)

lub:

Future Simple in the Past + if + Past Simple

Przykład:

• If I were you, I wouldn't buy this terrible blouse.

• My friend would go around the world if he won a lot of money in lottery.

• Should Marry forgive him if he apologized her?

Zamiast słówka "would", wystąpić mogą też słówka: "should", "could", "might".

W części warunkowej zdania - po "if" - w miejsce "was" najczęściej używamy "were".

III okres warunkowy (Third Conditional)

Używamy, kiedy mówimy o sytuacjach i zdarzeniach z przeszłości, których już nie możemy spełnić, ponieważ szansa na to bezpowrotnie minęła.

Budowa:

If + Past Perfect + Future Perfect in the Past

lub:

Future Perfect in the Past + if + Past Perfect

Przykład:

• If my mother had driven more slowly, we would have seen the beautiful views in France.

• You would have loved this music star if you had gone with us to his concert last week.

• Would she have left her husband if she had met her first boyfriend last holidays?

Mieszane okresy warunkowe

Czasami może wystąpić pomieszanie okresów warunkowych. Zdarzy się tak w następujących sytuacjach:

Jeśli sytuacja z przeszłości ma wpływ na sytuację obecną lub przyszłą.

Budowa:

If + Past Perfect + Future in the Past

lub:

Future in the Past + if +Past Perfect

Przykłady:

• If they had visited us two weeks ago, they could attend the course this week.

• I would have my own company if I had agreed to take money from my uncle three years ago.

Jeśli sytuacja ogólna (także obecna, np. cecha charakteru bądź inna właściwość) mogła mieć wpływ na sytuację z przeszłości.

Budowa:

If + Past Simple + Future Perfect in the Past

lub:

Future Perfect in the Past + if + Past Simple

Przykłady:

• If my sister were clever, she wouldn't have moved in together with Mark.

• Mary would have helped you in learning Russian last year if she knew this language.

Inwersja w okresach warunkowych

Przy zastosowaniu okresów warunkowych można spotkać się z inwersją, czyli szykiem przestawnym - jednakże znaczenie zdania w takim przypadku nie ulega zmianie.

Przykłady:

• If I were you - Were I you

• If he had sold it - Had he sold it

• If they could dance - Could they dance

Więcej informacji na temat inwersji można znaleźć w oddzielnym zagadnieniu gramatycznym: "Inwersja".

---