Globalna walka o paliwo przy postępie globalizacji
W Davos w Szwajcarii zakończyło się Światowe Forum Ekonomiczne. Rozmawiano o globalnym handlu, gospodarce i problemach energetycznych świata. Walka o paliwo się zaostrza, zwłaszcza na Bliskim Wschodzie, przy jednoczesnym postępie globalizacji, rosnących zyskach korporacji i spadających płacach za robociznę oraz coraz częstszych zmianach miejsca i sposobów pracy.
W dyskusji o światowej gospodarce podnoszony jest coraz częściej problem, że globalizacja nie jest pożyteczna dla wszystkich, zwłaszcza dla pracowników - z powodu niskich płac i zagrożenia utraty pracy. W czasie ostatnich pięciu lat odnotowano stały spadek płac przy szybkim wzroście zysków korporacji.
Globalna gospodarka sprawia, że pracownicy są zagrożeni przeniesieniem produkcji do regionów, gdzie jest tańsza robocizna, co zmusza ich do udziału w wyścigu wydajności pracy. Praca w produkcji jest o 40 proc. lepiej płatna niż zatrudnienie w usługach. Coraz ważniejsza staje się sprawa wyszkolenia pracowników w związku z koniecznością częstych zmian pracy. Coraz częściej słyszy się komentarze, że szkolnictwo nie nadąża za potrzebami globalnej gospodarki.
Po pierwsze ropa
W czasie ostatnich czterech lat wystąpiły bardzo duże wahania cen paliwa, największe od kilkudziesięciu lat. Strach o wystarczające dostawy ropy stał się jednym z głównych powodów zmagań politycznych, ekonomicznych i wojskowych naszych czasów. Ostatnio cena standardowej baryłki spadła do 50 dolarów, podczas gdy ubiegłego lata wynosiła ponad 77 dolarów.
Obecnie skutki napadu na Irak i groźby neokonserwatywnej administracji USA pod adresem Iranu stawiają pod znakiem zapytania stabilność dostaw z regionu Zatoki Perskiej, przez którą idzie w świat 25 proc. całości paliwa dostarczanego na globalny rynek. Bezpieczeństwu światowych dostaw ropy zagraża polityka radykalnych syjonistów rządzących w Izraelu i skuteczna działalność lobby izraelskiego w Waszyngtonie. Megalomańskie plany hegemonii Izraela, spełniane za pomocą amerykańskiej maszyny wojennej, bardzo przyczyniają się do destabilizacji Bliskiego Wschodu i zagrażają politycznej i ekonomicznej równowadze, potrzebnej do zapewnienia spokojnych dostaw paliwa.
Czy zbliża się kryzys
Przy znacznie szybszym wzroście popytu niż podaży dostawcy ropy zdobywają przewagę i mogą zmniejszać wydobycie w celu osiągania wyższych cen. OPEC (Organization of Petroleum Exporting Countries) dwukrotnie zmniejszył produkcję ropy i obecnie planuje zrobienie tego po raz trzeci w celu utrzymania cen paliwa na wyższym poziomie.
Rozruchy w Nigerii z powodu rosnącego zatrucia środowiska i spadającej stopy życiowej mieszkańców idą w parze z upaństwawianiem przemysłu naftowego w Rosji. Wszystko to dzieje się w czasie, gdy pacyfikacja Iraku przez Amerykanów przynosi katastrofalne skutki: ruch oporu dokonuje aktów sabotażu, a ludzie zatrudnieni w przemyśle naftowym uciekają z kraju. Rosną też obawy, że sunnici z Arabii Saudyjskiej wejdą w otwarty konflikt z szyitami z Iranu na terenie pacyfikowanego przez USA Iraku.
"Dzień sądu ostatecznego" w energetyce światowej może nastąpić na wypadek konfliktu Iraku, Arabii Saudyjskiej i Iranu, trzech państw, które mają największe zasoby paliwa przy jednocześnie bardzo szybko rosnącym zapotrzebowaniu na ropę naftową i gaz ziemny.
USA i Chiny, najwięksi konsumenci paliwa, mogłyby poprawić swoją sytuacją w chwili, gdyby po prostu ograniczyły swoje spożycie, rozwijając zastępcze źródła energii. Walka o zabezpieczenie dostaw ropy za pomocą sił wojskowych, pieniędzy i innowacji w 2007 roku zadecyduje o sytuacji na rynku energetycznym dzisiejszego świata.
USA szukają rezerw
Dodatkowym problemem rynku energetycznego jest decyzja rządu George'a Busha, żeby zwiększyć strategiczne rezerwy ropy naftowej USA z około 690 milionów baryłek do półtora miliarda baryłek w roku 2027. Wzrost rezerw ma zabezpieczyć Stany Zjednoczone na wypadek, gdyby nie powiodły się próby zastąpienia ropy alternatywnymi źródłami energii i obniżenia zużycia paliwa. Na razie jest nadzieja, że plany te - naturalnie jeżeli zostaną zatwierdzone i sfinansowane przez Kongres w Waszyngtonie - w ciągu 10 lat doprowadzą do zmniejszenia zużycia ropy w USA o 20 procent.
Planowane zakupy w celu powiększania rezerw paliwa USA mają być ogłaszane z góry, tak, żeby nie wzbudziły paniki na światowym rynku ropy. Już sama dyskusja na ten temat spowodowała w ciągu 20 minut skok ceny baryłki ropy naftowej o półtora dolara, według Paula Sankeya z Deutsche Bank. Natychmiast wzrosła cena ropy na rynku w USA, mimo że zakupy w celu zwiększenia rezerw są planowane dopiero na 2014 rok. Dzisiejsza rezerwa w postaci 690 milionów baryłek wystarczy na 55 dni zapotrzebowania na ropę w USA.
Według Departamentu Energii, rezerwy ropy naftowej w wypłukanych podziemnych kopułach złóż soli wzdłuż Zatoki Meksykańskiej mają wynieść półtora miliarda baryłek, czyli tyle, ile Stany Zjednoczone importują w ciągu 97 dni. Jeżeli te plany zawiodą, wówczas import paliwa z Bliskiego Wschodu będzie stanowić coraz większą część ropy sprowadzanej do USA. Z rezerw paliwa korzystano ostatnio w czasie zniszczeń platform wiertniczych spowodowanych huraganami w Zatoce Meksykańskiej w roku 2005.
USA starają się uzgodnić swój program rezerw z Chinami, które prowadzą podobne przedsięwzięcie. Budowa nowych zbiorników ropy naftowej planowana jest nad Zatoką Meksykańską w Richton w stanie Missisipi.
prof. Iwo Cyprian Pogonowski, Sarasota, USA
2