CZYTANIE

CZYTANIE

GLOBALNE, CZYLI

GLOBALNE, CZYLI

„SOJUSZ METOD”

„SOJUSZ METOD”

Co to jest czytanie

Co to jest czytanie

globalne?

globalne?

Dzieci nie znając

Dzieci nie znając

jeszcze liter

jeszcze liter

rozpoznają

rozpoznają

poszczególne wyrazy

poszczególne wyrazy

po wybranych,

po wybranych,

pojedynczych

pojedynczych

cechach, po

cechach, po

wyglądzie pierwszej

wyglądzie pierwszej

lub ostatniej litery

lub ostatniej litery

lub po braku

lub po braku

pewnych liter.

pewnych liter.

Aby mogło zaistnieć

Aby mogło zaistnieć

czytanie globalne dziecko:

czytanie globalne dziecko:



musi wielokrotnie

musi wielokrotnie

widzieć napis

widzieć napis



słyszeć brzmienie

słyszeć brzmienie



rozumieć sens

rozumieć sens



napotykać wprowadzane

napotykać wprowadzane

wyrazy w różnych

wyrazy w różnych

sytuacjach zabawowych

sytuacjach zabawowych

(najlepiej ruchowych)

(najlepiej ruchowych)

Warunkiem

Warunkiem

zapamiętania jest

zapamiętania jest

wielokrotna

wielokrotna

powtarzalność danego

powtarzalność danego

słowa!

słowa!

Etapy czytania

Etapy czytania

globalnego

globalnego

W pierwszym etapie

W pierwszym etapie

należy wprowadzać najbliższe

należy wprowadzać najbliższe

dzieciom rzeczowniki, tzn. ich imiona, zabawki, części ciała, za

dzieciom rzeczowniki, tzn. ich imiona, zabawki, części ciała, za

pomocą czynnego czytania globalnego wyrazowego i

pomocą czynnego czytania globalnego wyrazowego i

zdaniowego. Dalej stosuje się czytanie zróżnicowane polegające

zdaniowego. Dalej stosuje się czytanie zróżnicowane polegające

na wprowadzaniu w tok działań dydaktyczno-wychowawczych

na wprowadzaniu w tok działań dydaktyczno-wychowawczych

technik C. Freineta – fiszki autokreatywne jako czytanie globalne

technik C. Freineta – fiszki autokreatywne jako czytanie globalne

zdaniowe i wyrazowe z analityczno-syntetycznym.

zdaniowe i wyrazowe z analityczno-syntetycznym.

Etapy czytania

Etapy czytania

globalnego

globalnego

Drugi etap

Drugi etap

obejmuje czytanie analityczno-syntetyczne inspirowane

obejmuje czytanie analityczno-syntetyczne inspirowane

pedagogiką montesoriańską, modelem I. Majchrzak oraz całościowymi

pedagogiką montesoriańską, modelem I. Majchrzak oraz całościowymi

metodami anglojęzycznymi. Przedstawia się dzieciom pełny alfabet, nie

metodami anglojęzycznymi. Przedstawia się dzieciom pełny alfabet, nie

występuje jednak pisanie liter. Ich prezentacja jest jednym z wielu

występuje jednak pisanie liter. Ich prezentacja jest jednym z wielu

ćwiczeń analityczno-syntetycznych. Zabawy ruchowe i stolikowe służą

ćwiczeń analityczno-syntetycznych. Zabawy ruchowe i stolikowe służą

treningowi i powodują, że dziecko samodzielnie poszukuje relacji między

treningowi i powodują, że dziecko samodzielnie poszukuje relacji między

literą a dźwiękiem. Dokonywanie przez dziecko wyboru odpowiednich

literą a dźwiękiem. Dokonywanie przez dziecko wyboru odpowiednich

podpisów do obrazków lub przedmiotów w coraz bardziej

podpisów do obrazków lub przedmiotów w coraz bardziej

skomplikowanych zestawach wyrazowych i zdaniowych stanowi stały

skomplikowanych zestawach wyrazowych i zdaniowych stanowi stały

element tego modelu. Towarzyszą temu liczne ćwiczenia w toku zabaw,

element tego modelu. Towarzyszą temu liczne ćwiczenia w toku zabaw,

które usprawniają techniki czytania. Zadanie dziecko wybiera

które usprawniają techniki czytania. Zadanie dziecko wybiera

samodzielnie według możliwości i chęci. Wiedza cząstkowa, np.

samodzielnie według możliwości i chęci. Wiedza cząstkowa, np.

znajomość liter czy poszczególnych wyrazów nie jest kontrolowana ani

znajomość liter czy poszczególnych wyrazów nie jest kontrolowana ani

oceniana. Obserwacja nauczycielska skupia się głównie na

oceniana. Obserwacja nauczycielska skupia się głównie na

przyjmowanych przez dziecko strategiach w czasie czytania.

przyjmowanych przez dziecko strategiach w czasie czytania.

Przykłady zabaw z dziećmi na etapie nauki

Przykłady zabaw z dziećmi na etapie nauki

czytania metodą globalną („sojusz metod”):

czytania metodą globalną („sojusz metod”):



Znajdź słowo

Znajdź słowo



Ratuj rulon

Ratuj rulon



Głuchy telefon

Głuchy telefon

wyrazowy

wyrazowy



Skreślanki –

Skreślanki –

imiona

imiona



Rzeczowniki

Rzeczowniki



Moje stopy

Moje stopy



Krzesełka w kole

Krzesełka w kole

Czemu czytanie

Czemu czytanie

globalne?

globalne?



Jest motywacją do poznawania i odkodowywania kolejnych znaczeń zapisanych za

Jest motywacją do poznawania i odkodowywania kolejnych znaczeń zapisanych za

pomocą symboli

pomocą symboli



Poszerzanie zakresu znanych słów pozwala dzieciom wyeliminować literowanie

Poszerzanie zakresu znanych słów pozwala dzieciom wyeliminować literowanie



Czytanie globalne w zabawach ruchowych można rozpoczynać już z trzylatkami (a nie

Czytanie globalne w zabawach ruchowych można rozpoczynać już z trzylatkami (a nie

tak jak w przypadku metod o charakterze fonetycznym dopiero z sześcio-

tak jak w przypadku metod o charakterze fonetycznym dopiero z sześcio-

siedmiolatkami)

siedmiolatkami)



Już w przedszkolu możemy pracować na całym alfabecie, a nie ograniczonym 22

Już w przedszkolu możemy pracować na całym alfabecie, a nie ograniczonym 22

literowym (konieczność prowadzenia ćwiczeń fonetycznych na wyrazach o prostej

literowym (konieczność prowadzenia ćwiczeń fonetycznych na wyrazach o prostej

budowie)

budowie)



Całkowite odejście od podręczników na korzyść zróżnicowanych pomocy

Całkowite odejście od podręczników na korzyść zróżnicowanych pomocy

dydaktycznych (książki, pisemka dziecięce, zestawy obrazkowo-słowne, napisy-

dydaktycznych (książki, pisemka dziecięce, zestawy obrazkowo-słowne, napisy-

etykiety, gry dydaktyczne, wizytówki)

etykiety, gry dydaktyczne, wizytówki)



Zajęcia są prowadzone indywidualnie oraz w małych zespołach

Zajęcia są prowadzone indywidualnie oraz w małych zespołach



Łączenie nauki czytania z nauką pisania

Łączenie nauki czytania z nauką pisania



Dobrowolność uczestnictwa dzieci w proponowanych zajęciach

Dobrowolność uczestnictwa dzieci w proponowanych zajęciach



Oparta na pozytywnych emocjach

Oparta na pozytywnych emocjach



Integrowanie treści poprzez język, w tym nauczanie czytania i pisania w dowolnych

Integrowanie treści poprzez język, w tym nauczanie czytania i pisania w dowolnych

konfiguracjach

konfiguracjach



Wprowadzanie pomocy dydaktycznych zawierających elementy samokontroli

Wprowadzanie pomocy dydaktycznych zawierających elementy samokontroli

umożliwiające samodzielną pracę

umożliwiające samodzielną pracę



Wykorzystywanie naturalnych skłonności dziecka do czynnego udziału w procesie

Wykorzystywanie naturalnych skłonności dziecka do czynnego udziału w procesie

edukacyjnym poprzez tworzenie sytuacji wyzwalających inicjatywę, kreatywność i

edukacyjnym poprzez tworzenie sytuacji wyzwalających inicjatywę, kreatywność i

umożliwiających stawianie oraz rozwiązywanie problemów

umożliwiających stawianie oraz rozwiązywanie problemów

Bibliografia

Bibliografia

1.

1.

Arciszewska E., Czytające

Arciszewska E., Czytające

przedszkolaki: mit czy norma?,

przedszkolaki: mit czy norma?,

Wydawnictwo Akademickie „Żak”,

Wydawnictwo Akademickie „Żak”,

Warszawa 2002.

Warszawa 2002.

2.

2.

Arciszewska E., Czytanie globalne,

Arciszewska E., Czytanie globalne,

czyli sojusz metod, w: „Edukacja i

czyli sojusz metod, w: „Edukacja i

Dialog”, nr 2/1998, s. 63-67.

Dialog”, nr 2/1998, s. 63-67.

KONIEC

KONIEC

Agnieszka Brydniak

Agnieszka Brydniak