Pedagogium - Wyższa Szkoła Pedagogiki Resocjalizacyjnej
w Warszawie
Praca zaliczeniowa z Pedagogiki porównawczej:
Temat: Oświata i praca w sferze globalizacji.
Mosiołek Dorota
Studia magisterskie I rok, sem. I, gr. 144
PEDAGOGIKA KRYMINOLOGICZNA
Współczesne systemy kształcenia i pracy na świecie ulegają znacznemu wpływowi czynników zewnętrznych i dość dynamicznie przechodzą transformację. Dzisiejsze społeczeństwo stawia coraz to nowe wymagania, jeśli chodzi o jakość kształcenia przy redukcji kosztów ponoszonych na naukę. Podobnie jest z pracą, która stawia coraz to wyższe wymagania wobec pracowników, dlatego większość osób pracujących postanawia podnosić swoje kwalifikacje w celu utrzymania swojej posady oraz przyszłego awansu zawodowego. Specyficzną charakterystykę powinniśmy przypisać„globalizacji”, jest ona „nową geopolityką”, w której kontrola nad terytorium ma mniejsze znaczenie niż kontrola i dostęp do różnego rodzaju rynków, umiejętności przetwarzania i używania wiedzy, zdolności rozwijania technologii oraz kapitału ludzkiego. „Globalizacja” staje się nie tylko połączeniem różnych procesów, np. ekonomicznych, lecz także powodem do nerwowego spoglądania w naszą przyszłość jako jednostek i członków społeczeństwa. Coraz bardziej zanikają pewnego rodzaju tradycję oraz zachowania międzyludzkie. W społeczeństwach nowoczesnych, modernizujących się, czy w fazie rozwoju, doświadczają wzrastającej liczby chętnych na studia - przede wszystkim w odpowiedzi na coraz większe zapotrzebowanie na wykwalifikowaną kadrę, która jest niezbędna w każdej gałęzi gospodarki ogólnoświatowej, od których to w coraz większym stopniu wymaga się umiejętności wykorzystania wiedzy teoretycznej, wiedzy praktycznej i przetwarzania informacji. Nie zakładając monopolu, musimy stwierdzić, że tylko szkoły wyższe są w stanie produkować taką kadrę w tak dużej ilości i zróżnicowaniu kierunków edukacji.
W Polsce, w roku 1989 rozpoczęła się transformacja ustrojowa. W oświacie początkowe przekształcenie polegało na likwidacji pozostałości ideologicznych z poprzedniego ustroju komunistycznego. Pojawiająca się świadomość o konieczności przystąpienia do integracji z całą Europą, która w pewien sposób wymusiła na nas modyfikację prawie wszystkich przyjętych systemów życia we wcześniejszym bloku politycznym, a wśród nich systemu oświaty. W naszym kraju pod koniec lat 90-tych podjęto decyzję o przeprowadzeniu reformy oświaty. Czynnikami mobilizującymi do tego działania było chęć członkostwa w Unii Europejskiej, został wprowadzony nowy podział administracyjny naszego kraju oraz zarysowujący się głęboki niż demograficzny w populacji dzieci 6-7 letnich. Wszystkie te czynniki sprawiły, że dawna polityka oświatowa musiała ulec radykalnej zmianie. Celem planowanego nowego systemu oświaty było upowszechnienie wykształcenia, podniesienie jego jakości oraz zwiększenie dzieciom dostępu do edukacji i kultury. Reformowanie oświaty okazało się zadaniem trudnym, długofalowym, ciągłym i kosztownym, a także ryzykownym. Nagły proces globalizacji zaczął wpływać na sferę edukacyjną społeczeństwa głównie poprzez homogenizację wartości cywilizacyjnych, kulturowych i etycznych w skali światowej. W obszarze kultury na zjawisko globalizacji oddziaływały środki masowego przekazu, które przekształcały cały świat w „globalną wioskę”. Oprócz tego negatywnego zjawiska pojawił się problem w adaptowaniu całej kultury zachodniej, co doprowadziło do tak zwanej deformacji kulturowej. Przyjmując nowe wartości nasze społeczeństwo powoli zaczęło stawać się konsumpcyjne, przekładające chęć posiadania nad chęć rozwijania wyższych wartości życiowych. Wartości demokratyczne przekształciły się w despotyzm, równość w nepotyzm, wolność słowa.. Deformacja kulturowa negatywnie odbiła się na zachowaniu polskiej młodzieży powodując powstanie tzw. regresu człowieczeństwa, który charakteryzuje się wzrostem przemocy, dewaluacją wartości życia, zanikiem jego celu oraz zagubieniem. Na tle tych licznych przemian rozpoczęto reformowanie systemu edukacyjnego. Reforma edukacji ze swoimi założeniami miała na celu między innymi poprawę warunków oświatowych na obszarach wiejskich. W roku 1999 w życie weszła kolejna reforma oświaty, w jej projekcie pierwszym szczeblem kształcenia była sześcioletnia szkoła podstawowa, a drugim trzyletnie gimnazjum, które miało odegrać szczególne znaczenie przy osiąganiu głównych celów reformy systemu edukacji. Zaletą nowej szkoły podstawowej w zakresie edukacji jest rozwijanie u uczniów takich umiejętności jak: praca z tekstem, czytanie ze zrozumieniem i logiczne myślenie. Dla nauczycieli ważna jest możliwość łączenia treści z poszczególnych przedmiotów. Jednak równolegle pojawiają się problemy z realizacją tych dobrych stron, a mianowicie zastosowanie korelacji treści w praktyce, następnie strata ciekawych przedmiotów na rzecz nauczania blokowego i trudności dla nauczycieli w realizacji treści w tym nauczaniu, przeszkody w integrowaniu wiedzy z poszczególnych przedmiotów bez solidnego opanowania przez uczniów podstawowych pojęć. Dodatkowo nauczyciele wskazują na małą ilość czasu, który mogą poświęcić na pracę z uczniem zdolnym. Nauczyciele uczący w szkole podstawowej w swoich opiniach szczególną uwagę zwracają na brak czasu, jaki potrzebny jest na kontakt z uczniem, co spowodowało wprowadzenie do szkół zbyt dużej biurokracji. Dobre strony drugiego stopnia kształcenia nauczyciele gimnazjum upatrują w możliwości wyrównywania szans poprzez opuszczenie przez uczniów małych wiejskich szkół podstawowych, zmianę środowiska i kontakt z rówieśnikami z większych ośrodków. Ujemne strony obecnego gimnazjum stanowi krótki cykl nauczania równoległy z problemem nagromadzenia materiału, utrudnione nauczanie spowodowane dużą ilością uczniów w klasie, jak również brak możliwości poświęcenia przez nauczyciela czasu uczniom zdolnym. W sferze wychowawczej problem stwarza anonimowość uczniów, zbyt krótki czas na integrację między uczniami oraz zły system kar, który nie sprawdza się w przypadku eskalacji problemów wychowawczych wynikających z okresu adolescencji.
Tak jak wcześniej wspominałam na skutek globalizacji granice coraz bardziej tracą na znaczeniu. Ludzie odczuwają silniejsza niż dotychczas chęć przemieszczania się, zmieniania miejsca zamieszkania, co możliwe jest dzięki rozwojowi transportu lotniczego, który staje się coraz tańszy i coraz bardziej dostępny dla przeciętnego mieszkańca globu. Masowe migracje sprawiają, że bariery kulturowe pomiędzy narodami w pewnym stopniu zacierają się. Szczególnie uwidacznia się to w wielkich aglomeracjach miejskich, w których na stosunkowo niewielkiej powierzchni współegzystują ze sobą ludzie pochodzący z zupełnie różnych kręgów kulturowych. Nie bez powodu dużą popularność zyskało określenie współczesnego świata jako tzw.,,globalnej wioski" Procesy globalizacji doprowadziły do powstania firm mających swe placówki na każdym kontynencie. Te potężne korporacje zakładają sieci hipermarketów, barów szybkiej obsługi, sklepów muzycznych, centrów rozrywkowych. Maja one potężną siłę oddziaływania i bardzo szybko przyzwyczajają ludność do swojej oferty, co przeważnie odbywa się kosztem lokalnych firm. Nie dość, że oddziałują na lokalny rynek pracy to jeszcze wpływają na zmianę preferencji dotyczących spędzania wolnego czasu wśród miejscowych mieszkańców. Kolejnym aspektem odczuwającej globalizacji w polskiej gospodarce była masowa emigracja ludzi, zwłaszcza polskiej młodzieży do zatrudnienia w innych krajach zgodnie z prawem. Głownie wyjeżdżano do Wielkiej Brytanii i Irlandii, część osób postanowiła również tam się kształcić na uczelniach wyższych lub na kursach. W celu otrzymana atrakcyjniejszej posady. Znaczny procent naszych rolników, którzy obawiali się członkostwa w Unii Europejskiej może wykorzystać dotacje oraz ułatwienia w eksporcie swoich towarów do Wspólnoty w celu własnego rozwoju gospodarczego. Dzięki znacznemu stopniowi integracji w sferze bankowej możliwe jest posługiwanie się kartami płatniczymi- wygodnymi i prostymi w obsłudze. Nie trzeba już podróżować z gotówką w portfelu i obawiać się o własne bezpieczeństwo. Należy również o tym, że kraje członkowskie Unii Europejskiej wprowadzają stopniowo do obiegu wspólną walutę - Euro, które od 1 stycznia weszło w Słowacji. Jeszcze inną zaletą globalizacji jest ogromny wybór, jaki staje przed współczesnym człowiekiem jako konsumentem. Idąc do sklepu można dokonywać wyboru spośród setek produktów, które wytworzone zostały niejednokrotnie w bardzo odległych miejscach świata. Trzeba również zaznaczyć, że Internet przyczynił się również do „zatarcia” odległości między ludźmi, krajami, co wpłynęło również na rozwój gospodarki a jednocześnie pracy ludzkiej. Najważniejszą rolę pełni w możliwości czerpania z zasobów Internetu, którą to możliwość wykorzystuje obecnie coraz więcej osób. Pełni on szereg pożytecznych zadań: pozwala zdobywać informacje z każdej niemal dziedziny wiedzy, umożliwia kontakty z osobami mieszkającymi na drugim krańcu świata, jest narzędziem poszukiwania pracy, a dla niektórych- pracy jako takiej.
W dzisiejszych czasach zmienia również się pogląd na prace zawodową kobiet. Coraz to więcej pań poświęca się tylko karierze zawodowej oraz staje się niezależna finansowo od mężczyzny, ten aspekt rozwoju gospodarki i oświaty wpłynął silnie na wygląd ówczesnego modelu rodziny oraz stosunków międzyludzkich.
Powstanie nowych form zatrudniania pracowników jest pośrednio efektem i pozostaje istotnym elementem wpływu globalizacji na rynek pracy między innymi to:
- praca czasowa - nowoczesne korporacje mogą posiadać stosunkowo niewielki stały personel. Na ich obrzeżach działają firmy lub pracownicy angażowani jedynie do wykonania określonych czynności lub usług. Wiąże się to nieodłącznie z rozpowszechnieniem się outsourcingu, który sprawia, że zatrudnienie przyjmuje coraz częściej formy pracy sezonowej/zadaniowej. W związku z tym ważną cechą tworzącego się w dobie globalizacji rynku pracy jest dualizm: zmniejszającej się liczbie ludzi zatrudnionych towarzyszy zwiększająca się liczba osób nie mających stałego zajęcia i oczekujących na pracę.
- praca nakładcza - praca nakładcza (chałupnictwo) polega na wytwarzaniu przez wykonawcę przedmiotów lub ich części z powierzonego materiału lub świadczeniu usług na polecenie i rachunek zlecającego. Rozpowszechnienie się pracy nakładczej w dłuższym okresie może wpływać destabilizująco na lokalny rynek pracy, ponieważ oznacza wzmocnienie nad nim kontroli korporacji transnarodowych.
- telepraca - jest najlepszym przykładem indywidualizacji stosunków pracy przy wykorzystaniu najnowszych technologii. Osoby zatrudnione w tym systemie mogą wykonywać znaczną część zadań zawodowych poza tradycyjnym stanowiskiem pracy, korzystając z telefonu, faxu czy poczty elektronicznej. Zwiększa to mobilność pracowników i pozwala na ich jednoczesny kontakt z wieloma pracodawcami.
- leasing pracowniczy- Organizowaniem leasingu pracowniczego zajmują się agencje pracy tymczasowej. Daje on pracodawcy możliwość zatrudniania pracowników w zależności od pojawiających się potrzeb personalnych. Podobnie jak praca nakładcza wpływa na destabilizację rynku pracy.
Globalizacja jest zjawiskiem wielowymiarowym, dotyka niemal każdej sfery życia. W związku z tym nie jest możliwe pełne jej scharakteryzowanie. Należy skupić się natomiast na jej pozytywnych i negatywnych aspektach, których doświadcza współczesny człowiek. Dla jednych procesy globalizacyjne mają wymiar niemal wyłącznie pozytywny. Ludźmi, którzy tak postrzegają przemiany zachodzące obecnie w świecie są przeważnie młodzi, mobilni, ceniący rozległe kontakty. Dla osób tych liczy się przede wszystkim łatwy dostęp do informacji, możliwość nawiązywania kontaktów z mieszkańcami różnych zakątków świata, korzystanie ze światowych dóbr kultury, dokonywanie szybkich i bezpiecznych transakcji w pracy jak i po pracy np.zakupy przez Internet. Swoista homogenizacja świata jest, więc dla nich bardzo korzystna, ponieważ pozwala im czuć się w każdym miejscu niemal jak u siebie. Możliwe jest to między innymi za sprawą sieci komercyjnych, których identyczne bary, hipermarkety, centra handlowe spotkać można w każdym zakątku globu. Istnieje jednak cała rzesza ludzi niezadowolonych z zachodzących procesów globalizacyjnych. Ludzie ci pragnęliby zachować własną odrębność kulturową, przeciwstawić się scalaniu życia gospodarczego świata poprzez potężne organizacje o zasięgu międzynarodowym. Cenią oni swoją lokalność, prowincjonalność, odrębność. Duże korporację utrudniają lokalnym, małym inwestorą np. sklepy na istnieniu na rynku gospodarczym, ale nie tylko wpływają na gospodarkę rynkową, lecz negatywnym skutkiem jest pełna dyspozycyjność pracowników, co jest podstawowym warunkiem pracy w korporacjach.
Podsumowując moją pracę chciałabym zaznaczyć, że istnieją tzw. „dwie strony medalu”- tym medalem jest wpływ globalizacji na życie człowieka. Oświata i praca odgrywają ważną rolę w egzystencji każdego człowieka od wczesnego dzieciństwa. Od pierwszych lekcji, które pobierzemy u naszych rodziców, nauczycieli będzie skutkowało, jaki kierunek wybierzemy w naszym życiu, tj. rozwój swojej osoby przez naukę i pracę czy stanie w miejscu i cofanie się. Uważam, ze globalizacja jest ważna i potrzeba ale każdy powinien umięć z niej rozsądnie korzystać, i nie uczestniczyć w tzw. „wyścigu szczurów”.