Zakażenia szpitalne, niestety nieunikniony efekt procesu diagnostyczne-terapeutycznego, są jednym z największych wyzwań współczesnej medycyny. Jest to najczęstsza współczesna choroba infekcyjna pociągająca za sobą liczne ofiary. Maksymalne ograniczenie tego zjawiska jest zadaniem podstawowym, ponieważ powinno się do minimum zmniejszać jego różnorakie konsekwencje. W praktyce codziennej wymaga to ciągłego szkolenia, wyjątkowej dyscypliny i stałej uwagi, co dotyczy postępowania pracowników medycznych różnego szczebla, jak również każdej specjalności, ponieważ jest to krąg zagadnień klasycznie interdyscyplinarnych.
ZESPÓŁ ZWALCZANIA ZAKAŻEŃ :
Jego zadaniem jest wprowadzenie w życie i kontrolowanie skuteczności profilaktyki zakażeń szpitalnych
kierowanie postępowaniem profilaktycznym i sprawdzanie jego zgodności z ustalonymi zasadami
prowadzenie statystyki zakażeń, umożliwiającą analizę ewentualnych problemów
służenie radą i pomocą personelowi różnych działów szpitala w bieżących problemach, wynikających z wprowadzania dodatkowych procedur, badań diagnostycznych
Skład grupy:
lekarz
pielęgniarka epidemiologiczna
mikrobiolog
Sprawowany nadzór:
-szeroki zakres
-obejmuje zarówno oddziały kliniczne, jak też wiele innych komórek szpitala
Działanie:
1)identyfikacja zakażeń szpitalnych
2)wykrywanie ognisk zakażenia i dróg ich szerzenia w celu ich przecięcia
3)po rozpoznaniu klinicznym - potwierdzenie bakteriologiczne z izolacją drobnoustroju, określenie wrażliwości na antybiotyki, zapewnienie możliwości zastosowania odpowiednich metod identyfikacji (pośrednich, bezpośrednich)
4)zalecenia dotyczące izolacji chorych z zakażeniem
-izolacja chorego osobno, w odpowiednio przygotowanym pokoju
-perfekcyjne przestrzeganie zasad aseptyki w opiece pielęgnacyjnej i podczas wykonywania zabiegów nieoperacyjnych, dezynfekcja bieżąca wydzielin i wydalin przy łóżku chorego
5)kontrola oraz usprawnienie inwazyjnych procedur medycznych
6)kontrola przestrzegania zasad aseptyki w bloku operacyjnym i w innych miejscach
7)doradzanie i szkolenie personelu
8)doradztwo w zakresie sterylizacji instrumentów i urządzeń medycznych
9)ochrona personelu przed zakażeniami ( w tym kontrola szczepień ochronnych)
10)zgłaszanie administracji konieczności usprawnień materialnej bazy szpitala
11)krytyczna analiza rozwiązań stosowanych w innych szpitalach
12)dbanie, aby przestrzegano reguły w zakresie ochrony przed zakażeniami szpitalnymi (rygorystycznie przestrzegane)
13)kontrola pracy kuchni i sposobów wydawania posiłków
14)opracowanie metod i kontrola ich stosowania w zakresie bezpiecznego dla otoczenia obchodzenia się z odpadami
15)współpraca z zespołem terapeutycznym szpitala
STANDARDY ZWALCZANIA ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH
Ustalane przez właściwe krajowe organizacje zajmujące się problematyką zakażeń szpitalnych.
Wytyczne określają:
-system profilaktyki szpitalnej
-zakładają konieczność przeznaczenia odpowiednich środków na dozór nad zakażeniami szpitalnymi
-podkreślają konieczność jasnego sprecyzowania zadań i odpowiedzialności, powołania do działania komitetu zwalczania zakażeń
-podleganie kontroli wszystkich oddziałów szpitalnych
-posiadanie laboratorium mikrobiologicznego
-edukację
ZWALCZANIE EPIDEMII ZAKAŻEŃ SZPITALNYCH
3 podstawowe zadania:
1)zidentyfikowanie źródła zakażenia lub jego rezerwuar
2)zatrzymać szerzenie się zakażenia
3)zmniejszyć ryzyko zakażenia zależne od organizmu gospodarza
IDENTYFIKACJA ŹRÓDŁA ZAKAŻENIA
Polega na badaniach chorych, pod tym kątem, przed przyjęciem ich do szpitala lub już w trakcie pobytu na oddziale.
Chorzy przekazywani ze szpitali, gdzie występuje określona epidemia, powinni być poddani odpowiednim badaniom, z tym że do czasu uzyskania negatywnego wyniku muszą być izolowani.
Jeśli rezerwuarem zakażenia jest środowisko, konieczne jest pobranie w wielu punktach wody do badań.
OGRANICZENIE ROPRZESTRZENIANIA SIĘ ZAKAŻENIA
Bezwzględne przestrzeganie zasad:
-higieny
-antyseptyki
-aseptyki
-izolowania chorych, nosicieli
-modyfikowania założeń opieki pielęgniarskiej nad chorymi
Osoby doglądające zakażonych chorych nie powinny sprawować opieki nad innymi chorymi.
MODYFIKACJA CZYNNIKÓW ZALEŻNYCH OD GOSPODARZA
Gdy mamy do czynienia z zakażeniem drobnoustrojami opornymi na wiele leków, należy kontrolować stosowanie antybiotyków.
POLITYKA ANTYBIOTYKOWA
Najpierw ocena prawidłowości stosowania antybiotyków:
-dane dotyczące podawania chemioterapeutyków
-dawkowanie leku
-czas trwania leczenia
Przy „przecinaniu się dróg” szerzenia zakażeń szpitalnych istotna rolę odgrywa postępowanie:
- mycie i odkażanie rąk
-czyszczenie, dezynfekcja i sterylizacja narzędzi i sprzętu
- sprzątanie i utrzymywanie czystości
- właściwe postępowanie z brudną bielizną
- usuwanie i utylizacja odpadów
Rola pielęgniarki :
- obserwacja pacjenta i objawów zakażenia
- obserwacja miejsca zakażenia
- zmiana opatrunków w sposób jałowy (zachowanie aseptyki i antyseptyki)
- stosowanie leków miejscowych i ogólnoustrojowych
- kontrola przyjmowania leków przez pacjenta
- edukacja pacjenta i rodziny
- pobieranie materiału do badań
- edukowanie i kontrola diety (wysokobiałkowa z duza ilościa witamin)
- zapewnienie odpowiednich warunków otoczenia choremu w celu lepszego wypoczynku
- informowanie lekarza o wszelkich podejrzanych zjawiskach