POSTĘPOWANIE PRZY

URAZACH

mgr Adrian Janusz

Złamania kości

Złamanie kości

to całkowite lub

częściowe przerwanie jej ciągłości po urazie
przekraczającym granicę elastyczności
tkanki.

Odłamki

złamanej kości mogą ulec

przemieszczeniu
Jeśli dochodzi do przerwania ciągłości skóry
nad złamaniem, a w ranie widoczne są
odłamki kości, mamy do czynienia ze
złamaniem otwartym.

Rozpoznanie złamania:

 * obecność fragmentów kostnych lub
końców złamanej kości w ranie

* nieprawidłowe ustawienie kości (np.
nienaturalne ustawienie stopy w wypadku
złamania podudzia)

* nieprawidłowa ruchomość w miejscu
złamania, której może towarzyszyć tarcie o
siebie odłamów kostnych

Dla ratownika stwierdzenie choćby jednego
objawu złamania jest sygnałem do
udzielenia takiej pomocy, jak przy pewnym
złamaniu. Należy przy tym cały czas
pamiętać, że każdym nieostrożnym ruchem
czy złym ujęciem kończyny można wywołać
ból lub dodatkowe uszkodzenie naczyń,
nerwów i skóry.

Powikłania

Wstrząs. Każde złamanie może być

przyczyną wstrząsu. W każdym przypadku
złamania kości zostają również uszkodzone
naczynia krwionośne. Wylew krwawy
ogranicza się zwykle do okolicy złamania.
Jeżeli odłamki kostne uszkodzą
przebiegające w pobliżu duże naczynie
krwionośne, to wylew krwi do tkanek jest
duży i utrata krwi może sięgać, np. w
złamaniu kości udowej, nawet kilku litrów.
Prowadzi to do wstrząsu.



Dodatkowe uszkodzenie tkanek,

spowodowane samym urazem lub ostrymi krawędziami
złamanych kości. Oprócz naczyń uszkodzeniu ulegają
też nerwy i mięśnie, co objawia się zaburzeniami czucia
i porażeniami.
§                 Zatory tłuszczowe. Są rzadkim typem
powikłań w złamaniach kości długich. Przyczyną zatoru
tłuszczowego jest przedostanie się drobnych
fragmentów tkanki tłuszczowej lub szpiku żółtego do
światła uszkodzonych naczyń krwionośnych. Zator
powoduje zaburzenie w ukrwieniu narządów, a fakt, że
drobne naczynia krwionośne mózgu, płuc lub serca
ulegają najczęściej zaczopowaniu wyjaśnia, jak groźne
mogą być jego następstwa (zawał serca, mózgu, płuc).



      

                 Zakażenie. Zakażenie skóry i tkanek
głębiej położonych następuje najczęściej przy
złamaniu otwartym: otwarta rana to wrota, przez
które wnikają drobnoustroje chorobotwórcze.
Zakażenie może objąć tylko skórę, ale zdarza się,
że obejmuje również wszystkie tkanki miękkie oraz
kość. Powikłane zakażeniem złamanie goi się
trudno, często z pozostawieniem ubytków
tkankowych.

Ogólne zasady udzielania

pomocy w złamaniach

                

Nie wolno wykonywać żadnych ruchów w

miejscu domniemanego lub pewnego złamania. Grozi to

dodatkowym uszkodzeniem okolicznych tkanek oraz

samej kości.

§                 Ranę w miejscu urazu należy nakryć

jałowym opatrunkiem, najlepiej jałową gazą.

§                 Poszkodowanego należy ułożyć w

bezpiecznej pozycji, a miejsce złamania unieruchomić

odpowiednio do okolicy urazu.

§                 Nie należy nastawiać złamań i zwichnięć, a

jedynie je unieruchamiać.

§                

                

Przy złamaniach należy unieruchamiać

dwa sąsiednie stawy.

§                 Dalszą część kończyny należy „dopasować”

do bliższej części.

§                 Kończyny górne unieruchamia się do

tułowia, a dolne – jedna do drugiej.

§                 Należy walczyć z rozwijającym się

wstrząsem, układając poszkodowanego w pozycji

przeciwwstrząsowej i uważając przy tym, aby nie

poruszać uszkodzoną kością.

§                 Nie wolno stosować ułożenia

przeciwwstrząsowego przy złamaniach czaszki,

miednicy i kręgosłupa.

                

Nie należy podawać poszkodowanemu

płynów i jedzenia. Spowoduje to utrudnienie przy

ewentualnym znieczulaniu ogólnym, koniecznym do

nastawienia kości.

§                 Nigdy nie wolno poruszać okolicy urazu w

celu potwierdzenia rozpoznania złamania. Powiększa to

rozmiary uszkodzenia tkanek.

W każdym przypadku złamania należy wezwać

pogotowie!

Sposoby unieruchamiania

Ze względu na sposób unieruchamiania, złamania

można podzielić na:

 

§ unieruchamiane za pomocą obłożenia sztywnymi

przedmiotami

§ unieruchamiane odpowiednim ułożeniem

§ unieruchamiane chustami trójkątnymi.

Złamania unieruchamiane obłożeniem

sztywnymi przedmiotami

Do tego typu unieruchomienia można użyć np.

zrolowanych koców, poduszki czy części

garderoby, które dopasują się do kształtu

kończyny. Dodatkowo, po bokach kończyny

można ustawić ciężkie przedmioty, które

uniemożliwią ruchy. W ten sposób zabezpiecza

się złamania kości udowej czy kości podudzia.

Pozycji kończyny najczęściej się nie zmienia.

Należy unikać zbędnych manipulacji przy

wykonywaniu obłożenia.

Obłożenie sztywnymi przedmiotami stosuje

się w przypadku złamania kości udowej i

kości podudzia oraz złamania w obrębie

stawu skokowego. Złamania te powstają

najczęściej w wyniku bezpośredniego urazu

(uderzenia, zgięcia, skręcenia, nacisku,

skoku na nogi). Zwykle towarzyszy im

krwotok, który może wywołać wstrząs.

Typowe objawy złamań w obrębie kończyny dolnej to:

§  

ból

§  obrzęk

§  skrócenie złamanej nogi

§  niemożność stania

§  niemożność chodzenia

§  nieprawidłowa ruchomość części kończyny

§  nienaturalna pozycja części dalszej kończyny

§  widoczne wybrzuszenie, np. w miejscu urazu na przednim

brzegu piszczeli

§  często otwarta rana ze sterczącymi odłamami kostnymi

(złamanie podudzia)

§  zniekształcenie stawu

zniesienie ruchomości

Złamania unieruchamiane

odpowiednim ułożeniem.

W ten sposób unieruchamia się złamania czaszki,

żuchwy, żeber, kręgosłupa czy miednicy.

Złamanie czaszki następuje w wyniku bezpośredniego

urazu lub upadku. Typowe objawy złamania to:

 

§                 ból w miejscu urazu i całej głowy

§                 zniekształcenie kości czaszki

§                 czasem utrata przytomności.

Pierwsza pomoc polega na ułożeniu poszkodowanego na

zdrowym boku, w pozycji bocznej ustalonej.

Złamanie żuchwy jest wynikiem bezpośredniego urazu

lub upadku. Typowe objawy złamania to:

 

§                 ból

§                 zniekształcenie żuchwy

§                 często wybite zęby

§                 krwawienie

§                 nasilanie się bólu przy poruszaniu żuchwą

zniesienie ruchomości żuchwy

Pierwsza pomoc polega na posadzeniu
poszkodowanego w pozycji pochylonej do przodu, z
rękami podpierającymi czoło. Ranny nieprzytomny lub z
dużym krwawieniem leży w pozycji na brzuchu,
opierając czoło na skrzyżowanych przedramionach lub
twardym wałku.

Złamanie żeber jest najczęściej następstwem
bezpośredniego urazu (uderzenia lub upadku).
Złamanie, najczęściej kilku żeber, może być także
spowodowane uciskiem dużej powierzchni klatki
piersiowej na skutek przysypania czy
przygniecenia.
Typowe objawy złamania to:

 

§                 ból nasilający się przy oddychaniu

§                 maksymalne spłycenie oddechu w celu
ochrony uszkodzonej części klatki piersiowej.

Pierwsza pomoc polega na ułożeniu poszkodowanego na
chorym boku. Często poszkodowany sam wskazuje
pozycję, w której ma najmniejsze dolegliwości bólowe.
Może również sam ograniczyć ruchomość klatki
piersiowej przez uciśnięcie dłońmi okolicy uszkodzenia.

WYBRANE ZDJĘCIA

RADIOLOGICZNE:

Dziękuję za uwagę