Nouveau roman - problemy teoretyczne

- ,, nowa powieść'', ,, powieść awangardowa'' , ,,antypowieść''

Nouveau roman - nowa powieść; ten termin przyjął się w krytyce francuskiej

Książka Bruce Morrissette'a o Robbe - Grillecie:

- pierwsza monografia

- praca opisowa

- zadaniem autora jest wyjaśnienie, jak powieść współczesna funkcjonuje pod piórem jednego z nowatorów poprzez odwołanie się do klasycznego modelu powieści

- pokazanie jak awangardowa powieść funkcjonuje w porównaniu z funkcjonowaniem dzieł o strukturze klasycznej

- jest komentarzem

- zasadniczą jej część stanowią analizy dzieł pisarza

- każda analiza wydobywa inne aspekty

- autor koncentruje się na: pozycji narratora, punkcie widzenia połączonym z problemami oddziaływania filmu, systemie aluzji i nawiązań w twórczości Robie- Griletta. Dla nowej powieści istotny jest system aluzji.

- nie jest przewodnikiem po problemach całego nowego ruchu. Morrissette rozważa twórczość Robbe- Griletta jako indywidualne osiągnięcie.

Powieść- dzieło złej wiary > esej Maurice'a Blanchot

- konwencja powieściowa zakłada, że pisarz i czytelnik wyobrażany świat powieści będą traktować jako świat realny

- fikcja oparta na tej umowie stanowi zasadę powieści

- fikcja jest także kategorią dotyczącą języka powieści ( język pisarza w powieści jest językiem kogoś innego)

- powieść jednocześnie powinna być teorią powieści, powinna być świadoma siebie. To zapewni jej możliwość dalszego rozwoju.

Powieść nie żyje, niech żyje powieść!

- tradycyjna powieść umarła, ponieważ jest zespołem sztywnych, zużytych konwencji. Nie znaczy to jednak, że powieść umarła w ogóle.

- wg Grilleta powieści grozi kontynuowanie dziewiętnastowiecznych wzorców powieści oraz m. in. doświadczeń Joyce'a. Są to spóźnione owoce powieści

- powieść będzie miała sens i szanse na rozwój, jeśli będzie jednoczesną refleksją nad własnymi możliwościami, własną teorią, samodzielna i będzie dążyła do wyjaśnienia swych zasad działania

- powieść nie powinna się odwoływać do innych założeń znajdujących się poza nią

- forma jest tym, co tworzy sens

- nowa powieść to powieść eksperymentalna; wynikiem pracy pisarza jest nowy kształt dzieła

Problem opisu

- warunkiem istnienia powieści jest nowy język i nowe formy

- opis musi zależeć od punktu, z którego się go dokonuje

- widzenie ma charakter empiryczny, widzący ma na uwadze świat zewnętrzny

- ujmowanie świata zewnętrznego w jego bezpośredniej zależności od człowieka> u Balzaka

- w nowej powieści opis oddaje jednocześnie trwałość i niestałość materii

Punkt widzenia. Powieść a film.- w nowej powieści rozmaitość ma polegać na zmianie punktów widzenia, dokonywanymi tak, że są czasem zwrotnymi w prowadzeniu opisu

- kino jest zobowiązane do zaznaczenia punktu, z jakiego się daną rzecz ogląda

- film otwiera nowe możliwości dla subiektywizmu

- kino czasem ma większą wartość niż powieść

Gramatyka powieści

- gramatyka powieści - czasy i osoby pojawiające się w powieści

- czas passe simple wyraża porządek, akt zamknięty, określony> został odrzucony przez twórców nowej powieści

- narracja: trzecioosobowa, pierwszoosobowa ( dąży do realizmu), prowadzona w 2 os. L. Mn.

- narracja prowadzona w 2. os w szczególny sposób angażuje czytelnika

Powieść jako fakt społeczny- struktura powieści jest faktem społecznym

- powieść chce pokazać zasady działania struktury społecznej; jej przedmiotem jest jednostka; przedmiotem epopei- życie grupy

- jednostka jest mikrokosmosem społeczeństwa

- język jednostki jest określony przez język grupy, do której ona należy

- w XVII w. powieść znała bohaterów. Postać jako jednostka ukształtowała się na początku XIX wieku.

Bloch Michel:

Powieść powstała w kręgu grecko- judeo- chrześcijańskim, ponieważ tam istniało zainteresowanie psychologią człowieka. Warunkiem istnienia powieści jest swobodny rozwój myśli.

- nowa powieść przedstawia stan umysłowy społeczeństwa

Psychologia i rzekoma dehumanizacja

- Robie- Grillet rezygnuje z analizy psychologicznej- konwencji dawnej powieści

- humanizm jest sprawa tego, że wszystko dzieje się niejako ,,z punktu widzenia człowieka”

- humanizm ma się wyrażać tym, w jaki sposób człowiek jest w powieści usytuowany

- rezygnacja z narratora wszechwiedzącego 9 pełniącego rolę Boga)

Realizm i antologia literacka

- podstawą stosunku do świata jest empiryzm

- rzeczywistość dla pisarza: sama literatura> Natalie Sarraute. Nie ma rzeczywistości raz ustalonej i zamkniętej.

Teoria rozwoju

- ciągły ruch form jest koniecznością literatury

- powieść będzie ulegała przekształceniom

---