WYŻSZA SZKOŁA PEDAGOGICZNA

W BYDGOSZCZY

PRACOWNIA TECHNOLOGII METALI

TEMAT : WYTRZYMAŁOŚĆ NA ROZCIĄGANIE

WYKONAŁ:

RAFAŁ BARTCZAK

2 WT - a podgr. 4

Do statycznej próby rozciągania używa się próbek okrągłych, płaskich i lanych.Rozróżniamy nast. próbki:

a) dla materiałów prętowych :

- okrągłe z główkami do uchwytów pierścieniowych

- okrągłe z główkami do chwytania w szczękach

- okrągłe z główkami nagwintowanymi

b) dla blach, płyt i kształtowników :

- płaskie z główkami

- płaskie bez główek

c) do odlewów

Długość pomiarowa L₀ części środkowej próbki, na której obserwuje się odkształcenia jest wielokrotnością średnicy próbki do : L₀=n*d₀

Według normy współczynnik n może mieć wartość 4,5,8 lub 10.W praktyce stosuje się najczęściej próbki 5 i 10 krotnie.Rozciąganie próbki przeprowadza się na zrywarce rejestrującej automatycznie zależność pomiędzy obciążeniami P, a odpowiednimi zmianami długości Δ L.Aby wynik pomiarów uniezależnić od wymiarów próbki sporządzamy wykres w układzie współrzędnych δ , ε , gdzie δ oznacza wartość naprężenia wewnętrznego, zaś ε wydłużenie względne.

OPIS WYKRESU ROZCIĄGANIA I WAŻNIEJSZE DEF. DOTYCZĄCE PRÓBY ROZCIĄGANIA :

1.Granica proporcjonalności R_h jest największą wartością naprężenia, przy

której zachodzi jeszcze zależność liniowa między naprężeniem a

odkształceniem .

2.Granica sprężystości jest to napr., do którego próbka poddawana r rozciąganiu wydłuza się tylko sprężyście.

3.Granica plastyczności jest to naprężenie po osiągnięciu którego występuje wyrazny wzrost wydłużenia rozciąganej próbki bez wzrostu lub nawet przy spadku obciążenia : P₀

R_e= F₀ [ P₀ ]

Umowna granica plastyczności R_0,2 jest napr. granicznym wywołującym trwałe odkształcenia wydłużenia względnego równe 0,2% długości pomiarowej : P_0,2

R_0,2= F₀ [ P₀ ]

4.Wytrzymałość na rozciąganie to iloraz max siły rozciągającej P_max przez pole przekroju próbki F₀ przed rozpoczęciem próby rozciągania:

P_max

R_m= F₀

5.Rzeczywiste naprężenia zrywające R_u są graniczną wartością napr. rzeczywistych, którą obliczamy dzieląc siłę zrywającą P_u przez pole powierzchni próbki (przekroju) po próbie rozciągania :

P_u

R_u= F_u

6.Wydłużenie plastyczne po zerwaniu A_n :

L-L₀

A_n= L₀ * 100%

L - dł. części pomiarowej po zerwaniu

L₀- dł pomiarowa

7.Przewężenie przekroju poprzecznego Z jest procentowym zmniejszeniem się pola przekroju poprzecznego obliczonego dla najmniejszego przekroju w szyjce po rozerwaniu :

F₀ - F_u

Z= F₀ * 100%

F₀ - pole przekroju pierwotnego

F_u - pole najmniejszego przekroju po rozerwaniu

OPIS METODY DZIAŁKOWEJ :

N - ilość działek zaznaczonych na próbce

n/2 - ilość działek liczona od długości pomiarowej do zerwania próbki

* jeżeli N-m jest liczbą parzystą to długość pomiarowa po zerwaniu L_u określa się przez dodanie do odcinka AB równego n działek podwójnego odcinka AB równego N-n działek

2 L_u=AB + 2BC

* jezeli N-n jest liczbą nieparzystą długość pomiarowa po rozerwaniu L_u określa się przez dodanie do odcinka AB równego n działek odcinków

N-n-1 N-n+1

BC'= 2 działek oraz BC''= 2

OPIS WYKONANIA PRÓBY :

Próbką otrzymaną jest próbka płaska z główkami :

Obliczam L_u:

L_u= AB + 2BC

L_u= 116 + 121 = 237 mm

Obliczam wydłużenie względne a :

L_u - L₀

a = L₀ * 100% L_o =

a = *100% =

Obliczam przewężenie z :

F₀ - F_U

z = F₀ * 100% F₀ =

F_u =

z = *100% =

WNIOSKI :

1. Próbka wykonana jest ze stali zwykłej jakości.

2. Tylko teoretycznie próbki pękają w połowie swojej długości. praktyce to zjawisko prawie nie zachodzi.

* W załączeniu tabela - „ Nazwy wielkości podstawowych, ich określenia i oznaczenia `'. -PN-80/H-04310

2

---