Tryb oznajmujący (Indicativus)

Tryb oznajmujący (Indicativus, od indicere - oznajmiać) oznajmia fakt (lub rzecz uważaną za fakt). Tryb oznajmujący łączy się ze stroną czynną i bierną.

Tryb oznajmujący, strona czynna:

1. Tryb oznajmujący czasu teraźniejszego strony czynnej - Indicativus praesentis activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	am-o kocham	vidĕ-o widzę	leg-o czytam	audĭ-o słyszę
		2.	ama-s kochasz	vide-s widzisz	leg-i-s czytasz	audi-s słyszysz
		3.	ama-t kocha	vide-t widzi	leg-i-t czyta	audi-t słyszy
	Plur.	1.	amā-mus kochamy	vidē-mus widzimy	leg-ĭ-mus czytamy	audī-mus słyszymy
		2.	amā-tis kochacie	vidē-tis widzicie	leg-ĭ-tis czytacie	audī-tis słyszycie
		3.	ama-nt kochają	vide-nt widzą	leg-u-nt czytają	audĭ-u-nt słyszą

2. Tryb oznajmujący czasu przeszłego niedokonanego strony czynnej - Indicativus imperfecti activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	amā-ba-m kochałem	vidē-ba-m widziałem	leg-ē-ba-m czytałem	audi-ē-ba-m słyszałem
		2.	amā-ba-s kochałeś	vidē-ba-s widziałeś	leg-ē-ba-s czytałeś	audi-ē-ba-s słuchałeś
		3.	amā-ba-t kochał	vidē-ba-t widział	leg-ē-ba-t czytał	audi-ē-ba-t słuchał
	Plur.	1.	ama-bā-mus kochaliśmy	vide-bā-mus widzieliśmy	leg-e-bā-mus czytaliśmy	audi-e-bā-mus słuchaliśmy
		2.	ama-bā-tis kochaliście	vide-bā-tis widzieliście	leg-e-bā-tis czytaliście	audi-e-bā-tis słuchaliście
		3.	amā-ba-nt kochali	vidē-ba-nt widzieli	leg-ē-ba-nt czytali	audi-ē-ba-nt słuchali

3. Tryb oznajmujący czasu przyszłego I strony czynnej - Indicativus futuri I (primi) activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	amā-b-o pokocham	vidē-b-o zobaczę	leg-a-m przeczytam	audĭ-a-m usłyszę
		2.	amā-b-i-s pokochasz	vidē-b-i-s zobaczysz	leg-e-s przeczytasz	audĭ-e-s usłyszysz
		3.	amā-b-i-t pokocha	vidē-b-i-t zobaczy	leg-e-t przeczyta	audĭ-e-t usłyszy
	Plur.	1.	ama-b-ĭ-mus pokochamy	vide-b-ĭ-mus zobaczymy	leg-ē-mus przeczytamy	audi-ē-mus usłyszymy
		2.	ama-b-ĭ-tis pokochacie	vide-b-ĭ-tis zobaczycie	leg-ē-tis przeczytacie	audi-ē-tis usłyszycie
		3.	amā-b-u-nt pokochają	vidē-b-u-nt zobaczą	leg-e-nt przeczytają	audĭ-e-nt usłyszą

W łacinie nie ma rozróżnienia na czas przyszły dokonany i niedokonany, zatem: amabis - pokochasz lub będziesz kochał, audiam - usłyszę lub będę słuchać, itd.

4. Tryb oznajmujący czasu przeszłego dokonanego strony czynnej - Indicativus perfecti activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	amav-i pokochałem	vid-i zobaczyłem	leg-i przeczytałem	audiv-i usłyszałem
		2.	amav-isti pokochałeś	vid-isti zobaczyłeś	leg-isti przeczytałeś	audiv-isti usłyszałeś
		3.	amav-it pokochał	vid-it zobaczył	leg-it przeczytał	audiv-it usłyszał
	Plur.	1.	amav-ĭmus pokochaliśmy	vid-ĭmus zobaczyliśmy	leg-ĭmus przeczytaliśmy	audiv-ĭmus usłyszeliśmy
		2.	amav-istis pokochaliście	vid-istis zobaczyliście	leg-istis przeczytaliście	audiv-istis usłyszeliście
		3.	amav-ērunt pokochali	vid-ērunt zobaczyli	leg-ērunt przeczytali	audiv-ērunt usłyszeli

Z tematu perfecti czasownika (znajdowanego w drugiej formie podstawowej po odcięciu końcówki -i) tworzy się trzy czasy w stronie czynnej: przeszły dokonany (perfectum), zaprzeszły (plusquamperfectum) oraz przyszły II (futurum II - futurum secundum). Czasy te tworzy się w jednakowy sposób dla czasowników wszystkich koniugacji, dodając do tematu perfecti odpowiednie zakończenia:

5. Tryb oznajmujący czasu przeszłego dokonanego strony czynnej - Indicativus perfecti activi:
   końcówki: -i,- isti, -it, -ĭmus, -istis, -ērunt
   wyraża czynność przeszłą dokonaną
   Veni, vidi, vici. - Przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem.

6. Tryb oznajmujący czasu zaprzeszłego strony czynnej - Indicativus plusquamperfecti activi:
   końcówki: -ĕram, -ĕras, -ĕrat, erāmus, -erātis, -ĕrant
   wyraża czynność przeszłą, poprzedzającą inną czynność przeszłą
   Dixi, quod audiveram. - Powiedziałem, co (wcześniej) usłyszałem.

7. Tryb oznajmujący czasu przyszłego II strony czynnej - Indicativus futuri II activi:
   końcówki: -ĕro, -ĕris, -ĕrit, -erĭmus, -erĭtis, -ĕrint
   wyraża czynność przyszłą, poprzedzającą inną czynność przyszłą
   Ut audiveris, ita te audient. - Jak wysłuchasz, tak ciebie będą słuchać.

Tryb oznajmujący, strona bierna:

1. Tryb oznajmujący czasu teraźniejszego strony biernej - Indicativus praesentis passivi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	salut-or jestem pozdrawiany	vidĕ-or jestem widziany	duc-or jestem prowadzony	audĭ-or jestem słuchany
		2.	salutā-ris jesteś pozdrawiany	vidē-ris jesteś widziany	duc-ĕ-ris jesteś prowadzony	audī-ris jesteś słuchany
		3.	salutā-tur jest pozdrawiany	vidē-tur jest widziany	duc-ĭ-tur jest prowadzony	audī-tur jest słuchany
	Plur.	1.	salutā-mur jesteśmy pozdrawiani	vidē-mur jesteśmy widziani	duc-ĭ-mur jesteśmy prowadzeni	audī-mur jesteśmy słuchani
		2.	saluta-mĭni jesteście pozdrawiani	vide-mĭni jesteście widziani	duc-i-mĭni jesteście prowadzeni	audi-mĭni jesteście słuchani
		3.	saluta-ntur są pozdrawiani	vide-ntur są widziani	duc-u-ntur są prowadzeni	audi-u-ntur są słuchani

2. Tryb oznajmujący czasu przeszłego niedokonanego strony biernej - Indicativus imperfecti passivi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	salutā-ba-r byłem pozdrawiany	vide-ba-r byłem widziany	duc-ē-ba-r byłem prowadzony	audi-ē-ba-r byłem słuchany
		2.	saluta-bā-ris byłeś pozdrawiany	vide-bā-ris byłeś widziany	duc-e-bā-ris byłeś prowadzony	audi-e-bā-ris byłeś słuchany
		3.	saluta-bā-tur był pozdrawiany	vide-bā-tur był widziany	duc-e-bā-tur był prowadzony	audi-e-bā-tur był słuchany
	Plur.	1.	saluta-bā-mur byliśmy pozdrawiani	vide-bā-mur byliśmy widziani	duc-e-bā-mur byliśmy prowadzeni	audi-e-bā-mur byliśmy słuchani
		2.	saluta-ba-mĭni byliście pozdrawiani	vide-ba-mĭni byliście widziani	duc-e-ba-mĭni byliście prowadzeni	audi-e-ba-mĭni byliście słuchani
		3.	saluta-ba-ntur byli pozdrawiani	vide-ba-ntur byli widziani	duc-e-ba-ntur byli prowadzeni	audi-e-ba-ntur byli słuchani

3. Tryb oznajmujący czasu przyszłego I strony biernej - Indicativus futuri I passivi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	salutā-b-or będę pozdrowiony	vidē-b-or będę widziany	duc-a-r będę prowadzony	audĭ-a-r będę słuchany
		2.	saluta-b-ĕ-ris będziesz pozdrowiony	vide-b-ĕ-ris będziesz widziany	duc-ē-ris będziesz prowadzony	audi-ē-ris będziesz słuchany
		3.	saluta-b-ĭ-tur będzie pozdrowiony	vide-b-ĭ-tur będzie widziany	duc-ē-tur będzie prowadzony	audi-ē-tur będzie słuchany
	Plur.	1.	saluta-b-ĭ-mur będziemy pozdrowieni	vide-b-ĭ-mur będziemy widziani	duc-ē-mur będziemy prowadzeni	audi-ē-mur będziemy słuchani
		2.	saluta-b-i-mĭni będziecie pozdrowieni	vide-b-i-mĭni będziecie widziani	duc-e-mĭni będziecie prowadzeni	audi-e-mĭni będziecie słuchani
		3.	saluta-b-u-ntur będą pozdrowieni	vide-b-u-ntur będą widziani	duc-e-ntur będą prowadzeni	audi-e-ntur będą słuchani

Czasy perfectum, plusquamperfectum i futurum II strony biernej są formami złożonymi. Tworzy się je jednakowo dla czasowników wszystkich koniugacji przez złożenie nieodmiennego participium perfecti passivi (PPP) oraz odpowiednio odmienionego czasownika posiłkowego sum, esse, fui - być.

4. Tryb oznajmujący czasu przeszłego dokonanego strony biernej - Indicativus perfecti passivi

Os.	Singularis	Pluralis
1.	amatus, -a, -um sum	amati, -ae, -a sumus
2.	amatus, -a, -um es	amati, -ae, -a estis
3.	amatus, -a, -um est	amati, -ae, -a sunt

5. Tryb oznajmujący czasu zaprzeszłego strony biernej - Indicativus plusquamperfecti passivi

Os.	Singularis	Pluralis
1.	amatus, -a, -um eram	amati, -ae, -a eramus
2.	amatus, -a, -um eras	amati, -ae, -a eratis
3.	amatus, -a, -um erat	amati, -ae, -a erant

6. Tryb oznajmujący czasu przyszłego II strony biernej - Indicativus futuri II passivi

Os.	Singularis	Pluralis
1.	amatus, -a, -um ero	amati, -ae, -a erimus
2.	amatus, -a, -um eris	amati, -ae, -a eritis
3.	amatus, -a, -um erit	amati, -ae, -a erunt

Tryb rozkazujący (Imperativus)

Tryb rozkazujący (Imperativus, od imperare - rozkazywać) stanowi formę rozkazu, polecenia lub prośby. Inaczej, niż w języku polskim, w łacinie tryb rozkazujący może występować w czasie teraźniejszym oraz przyszłym, w stronie czynnej i biernej. Ponadto w łacinie nie ma form trybu rozkazującego dla 1 os. - aby np. powiedzieć "Chodźmy!" należy użyć trybu warunkowego.

Tryb rozkazujący czasu teraźniejszego

1. Tryb rozkazujący czasu teraźniejszego strony czynnej - Imperativus praesentis activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	2.	ama! kochaj!	vide! zobacz!	leg-e! czytaj!	audi! słuchaj!
Plur.	2.	amā-te! kochajcie!	vidē-te! zobaczcie!	leg-ĭ-te! czytajcie!	audī-te! słuchajcie!

2. 
   Formy trybu rozkazującego czasu teraźniejszego strony czynnej tworzy się na dwa sposoby:

• kiedy czasownik skierowany jest do jednej osoby, tryb rozkazujący równy jest tematowi teraźniejszemu (bezokolicznik bez -re):

amare kochać	Ama! Kochaj!
videre widzieć	Vide! Patrz!

• kiedy czasownik skierowany jest do kilku osób, tryb rozkazujący równy jest tematowi teraźniejszemu + -te (jeśli czasownik należy do III koniugacji, samogłoska przed tematem zmienia się na ĭ):

audire słyszeć	Audīte! Słuchajcie!
videre widzieć	Vidēte! Patrzcie!
relinguere zostawiać	Relinquĭte! Zostawcie!
capere chwytać	Capĭte! Chwytajcie!

3. 
   Wyjątki:

Bezok.	Sing.	Plur.
ducere prowadzić	Duc! Prowadź!	Ducite! Prowadźcie!
dicere mówić	Dic! Mów!	Dicite! Mówcie!
facere czynić	Fac! Czyń!	Facite! Czyńcie!
ferre nieść	Fer! Nieś!	Ferte! Nieście!

4. Tryb rozkazujący czasu teraźniejszego strony biernej - Imperativus praesentis passivi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	2.	salutā-re! bądź pozdrowiony!	vidē-re! bądź widziany!	duc-ĕ-re! bądź prowadzony!	audī-re! bądź słuchany!
Plur.	2.	saluta-mĭni! bądźcie pozdrowieni!	vide-mĭni! bądźcie widziani!	duc-i-mĭni! bądźcie prowadzeni!	audi-mĭni! bądźcie słuchani!

Tryb rozkazujący czasu przyszłego

Tryb rozkazujący czasu przyszłego również wyraża polecenie, jednak stosuje się go głównie w dwóch przypadkach: kiedy rozkaz ma zostać wypełniony w przyszłości, lub kiedy wyraża prawo, ogólne zalecenie, formalną instrukcję itp.

3. Tryb rozkazujący czasu przyszłego strony czynnej - Imperativus futuri activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.	esse
Sing.	2.	amā-to kochaj	vidē-to zobacz	leg-ĭ-to czytaj	audī-to słuchaj	es-to bądź
		3.	amā-to niech kocha	vidē-to niech zobaczy	leg-ĭ-to niech czyta	audī-to niech słucha	es-to niech będzie
	Plur.	2.	ama-tōte kochajcie	vide-tōte zobaczcie	leg-i-tōte czytajcie	audi-tōte słuchajcie	es-tōte bądźcie
		3.	ama-nto niech kochają	vide-nto niech zobaczą	leg-u-nto niech czytają	audi-u-nto niech słuchają	sunto niech będą

4. Tryb rozkazujący czasu przyszłego strony biernej - Imperativus futuri passivi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	2.	amā-tor bądź kochany	vidē-tor bądź widziany	leg-ĭ-tor bądź czytany	audī-tor bądź słuchany
		3.	amā-tor niech będzie kochany	vidē-tor niech będzie widziany	leg-ĭ-tor niech będzie czytany	audī-tor niech będzie słuchany
Plur.	3.	ama-ntor niech będą kochani	vide-ntor niech będą widzeni	leg-u-ntor niech będą czytani	audi-u-ntor niech będą słuchani

Zaprzeczenie trybu rozkazującego (zakaz)

Przeczący tryb rozkazujący wyrażający zakaz, np. "Nie idź!", tworzy się wstawiając przed bezokolicznik czasu teraźniejszego czasownik nolle, nolui (nie chcieć) w trybie rozkazującym:

Infinitivus	Sing.	Plur.
ire iść	Noli ire! Nie idź!	Nolite ire! Nie idźcie!
sedere siedzieć	Noli sedere! Nie siadaj!	Nolite sedere! Nie siadajcie!
expectare czekać	Noli me expectare! Nie czekaj na mnie!	Nolite expectare! Nie czekajcie na mnie!

Tryb warunkowy (łączący, przypuszczający) (Coniunctivus/Subiunctivus)

Obok trybu oznajmującego, tryb warunkowy jest najważniejszym trybem w łacinie. W przeciwieństwie do trybu oznajmującego, który opisuje fakty, tryb warunkowy służy do wyrażania woli, pragnienia, nadziei, celu lub możliwości:

1. Fortis est. - Jest odważny.
   Fortis sit. - Oby był odważny. (pragnienie)

2. Statim proficiscimur. - Wyruszamy od razu.
   Statim proficiscamur. - Wyruszmy od razu. (wola)

3. Cotidie eum audis. - Słyszysz go każdego dnia.
   Cotidie eum audias. - Możesz go słyszeć każdego dnia. (możliwość)

4. Mansit dum navis pervenit. - Pozostał, aż statek przybył.
   Expectavit dum navis perveniret. - Poczekał, aż statek przybędzie. (oczekiwanie)

5. Caesar mittit homines qui pontem reperiunt. - Cezar śle ludzi, którzy znajdują most.
   Caesar homines mittit qui pontem reperiant. - Cezar śle ludzi, którzy mają znaleźć most. (cel)

Tryb warunkowy łączy się z takimi samymi czasami, jak tryb oznajmujący, a ponadto każdy z nich może mieć znaczenie czasu przyszłego. Ten sam czasownik w trybie warunkowym można zatem różnie tłumaczyć, w zależności od użytej konstrukcji. W tłumaczeniu tego trybu na język polski często pojawiają się czasowniki "musieć", "móc", "powinien" lub partykuły "niech" oraz "-by".

Jak wskazują powyższe przykłady, tryb warunkowy może występować zarówno w zdaniach głównych, jak i podrzędnych, jednak częściej pojawia się w tych drugich. W zdaniach głównych tryb przypuszczający spełnia kilka funkcji, a na język polski tłumaczy się go przez tryb warunkowy lub rozkazujący:

Eamus. - Chodźmy. (wola)
Nunc cenemus. - Teraz jedzmy. (wola)
requiescat in pace (R.I.P.) - niech spoczywa w spokoju (wola)
habeas corpus - miej ciało (początek nakazu aresztowania) (wola)
Veniant! - Niech przyjdą! (życzenie realne)
Utinam ne natus essem! - Żebym się nie urodził! (życzenie nierealne)
Aliquis dicat... - Ktoś mógłby powiedzieć... (możliwość)
Quid faciam? - Co powinienem zrobić? (wątpliwość)
Quid facerem? - Co miałem zrobić? (= Co powinienem był zrobić?) (wątpliwość)
Sit hoc verum... - Niech będzie prawdą... (przyzwolenie)

Zaprzeczenie wprowadza się przez słowo ne - nie:

Ne diu maneamus. - Nie zostawajmy długo.
Ne istem ducem sequamur. - Nie słuchajmy tego dowódcy.
Ne dicas! (= Noli dicere!) - Nie mów! (por. tryb rozkazujący)

W zdaniach podrzędnych tryb przypuszczający wskazuje na zależność zdania podrzędnego od nadrzędnego, a także kolejności obu czynności (jednoczesność, uprzedniość, następczość).

1. Tryb przypuszczający czasu teraźniejszego (Coniunctivus praesentis) tworzy się w następujący sposób:

• I koniugacja: temat teraźniejszy (bez -a) + e + końcówki strony czynnej lub biernej

• II, III, IV koniugacja: temat teraźniejszy + a + końcówki strony czynnej lub biernej

Tryb przypuszczający czasu teraźniejszego strony czynnej - Coniunctivus praesentis activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	ame-m	vidĕ-a-m	leg-a-m	audĭ-a-m
		2.	ame-s	vidĕ-a-s	leg-a-s	audĭ-a-s
		3.	ame-t	vidĕ-a-t	leg-a-t	audĭ-a-t
	Plur.	1.	amē-mus	vide-ā-mus	leg-ā-mus	audi-ā-mus
		2.	amē-tis	vide-ā-tis	leg-ā-tis	audi-ā-tis
		3.	ame-nt	vidĕ-a-nt	leg-a-nt	audĭ-a-nt

2. Tryb przypuszczający czasu teraźniejszego strony biernej - Coniunctivus praesentis passivi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	ame-r	vidĕ-a-r	leg-a-r	audĭ-a-r
		2.	amē-ris	vide-ā-ris	leg-ā-ris	audi-ā-ris
		3.	amē-tur	vide-ā-tur	leg-ā-tur	audi-ā-tur
	Plur.	1.	amē-mur	vide-ā-mur	leg-ā-mur	audi-ā-mur
		2.	ame-mĭni	vide-a-mĭni	leg-a-mĭni	audi-a-mĭni
		3.	ame-ntur	vide-a-ntur	leg-a-ntur	audi-a-ntur

3. Tryb przypuszczający czasu przeszłego niedokonanego (Coniunctivus imperfecti) tworzy się we wszystkich koniugacjach przez dodanie do bezokolicznika czasu teraźniejszego strony czynnej (infinitivus praesentis activi) końcowek strony czynnej lub biernej.
   
   Tryb przypuszczający czasu przeszłego niedokonanego strony czynnej - Coniunctivus imperfecti activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	amāre-m	vidēre-m	legĕre-m	audīre-m
		2.	amāre-s	vidēre-s	legĕre-s	audīre-s
		3.	amāre-t	vidēre-t	legĕre-t	audīre-t
	Plur.	1.	amāre-mus	viderē-mus	legerē-mus	audirē-mus
		2.	amarē-tis	viderē-tis	legerē-tis	audirē-tis
		3.	amarē-nt	vidēre-nt	legĕre-nt	audīre-nt

4. Tryb przypuszczający czasu przeszłego niedokonanego strony biernej - Coniunctivus imperfecti passivi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	amāre-r	vidēre-r	legĕre-r	audīre-r
		2.	amarē-ris	viderē-ris	legerē-ris	audirē-ris
		3.	amarē-tur	viderē-tur	legerē-tur	audirē-tur
	Plur.	1.	amarē-mur	viderē-mur	legerē-mur	audirē-mur
		2.	amare-mĭni	videre-mĭni	legere-mĭni	audire-mĭni
		3.	amare-ntur	videre-ntur	legere-ntur	audire-ntur

5. Tryb przypuszczający czasu przeszłego dokonanego strony czynnej (Coniunctivus perfecti activi) tworzy się we wszystkich koniugacjach przez dodanie do tematu perfecti końcówek: -erim, -eris, -erit, -erimus, -eritis, -erint.
   
   Tryb przypuszczający czasu przeszłego dokonanego strony czynnej - Coniunctivus perfecti activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	amav-ĕrim	vid-ĕrim	leg-ĕrim	audiv-ĕrim
		2.	amav-ĕris	vid-ĕris	leg-ĕris	audiv-ĕris
		3.	amav-ĕrit	vid-ĕrit	leg-ĕrit	audiv-ĕrit
	Plur.	1.	amav-erĭmus	vid-erĭmus	leg-erĭmus	audiv-erĭmus
		2.	amav-erĭtis	vid-erĭtis	leg-erĭtis	audiv-erĭtis
		3.	amav-ĕrint	vid-ĕrint	leg-ĕrint	audiv-ĕrint

6. ryb przypuszczający czasu przeszłego dokonanego strony biernej (Coniunctivus perfecti passivi) składa się z participium perfecti passivi (PPP) oraz słowa posiłkowego sum w trybie przypuszczającym czasu teraźniejszego.
   
   Tryb przypuszczający czasu przeszłego dokonanego strony biernej - Coniunctivus perfecti passivi

Os.	Singularis	Pluralis
1.	amatus, -a, -um sim	amati, -ae, -a simus
2.	amatus, -a, -um sis	amati, -ae, -a sitis
3.	amatus, -a, -um sit	amati, -ae, -a sint

8. Tryb przypuszczający czasu zaprzeszłego strony czynnej (Coniunctivus plusquamperfecti activi) tworzy się we wszystkich koniugacjach przez dodanie do bezokolicznika czasu przeszłego dokonanego strony czynnej (IPA) końcówek osobowych.
   
   Tryb przypuszczający czasu zaprzeszłego strony czynnej - Coniunctivus plusquamperfecti activi

	Os.	I kon.	II kon.	III kon.	IV kon.
Sing.	1.	amavisse-m	vidisse-m	legisse-m	audivisse-m
		2.	amavisse-s	vidisse-s	legisse-s	audivisse-s
		3.	amavisse-t	vidisse-t	legisse-t	audivisse-t
	Plur.	1.	amavissē-mus	vidissē-mus	legissē-mus	audivissē-mus
		2.	amavissē-tis	vidissē-tis	legissē-tis	audivissē-tis
		3.	amavisse-nt	vidisse-nt	legisse-nt	audivisse-nt

10. Tryb przypuszczający czasu zaprzeszłego strony biernej (Coniunctivus plusquamperfecti passivi) składa się z participium perfecti passivi (PPP) oraz słowa posiłkowego sum w trybie przypuszczającym czasu przeszłego niedokonanego.
    
    Tryb przypuszczający czasu zaprzeszłego strony biernej - Coniunctivus plusquamperfecti passivi

Os.	Singularis	Pluralis
1.	amatus, -a, -um essem	amati, -ae, -a essēmus
2.	amatus, -a, -um esses	amati, -ae, -a essētis
3.	amatus, -a, -um esset	amati, -ae, -a essent

---