Bezpośrednie formy deklaracji wywodzą się z tradycji demokracji antycznej:

a)referendum- - np. Szwajcaria, inaczej plebiscyt, czyli powszechne głosowanie obywateli mających czynne prawo wyborcze; głosowanie ludowe

b)inicjatywę ludową, która polega na przyznaniu określonej liczbie obywateli inicjatywy ustawodawczej, czyli możliwości zgłoszenia projektu ustawy.; zgłoszenie ustawy min 100 podpisów

c)weto ludowe: najpierw: wniosek o weto a potem referendum, dotyczy ono wyrażania sprzeciwu wobec obowiązującej ustawy. Wpływ instytucji społecznych na decyzję władz umożliwia szeroko rozumiana samorządność. Dotyczy ono między innymi samorządu zawodowego.

d)samorządność- Dotyczy ono między innymi samorządu zawodowego.

Pośrednie formy demokracji:

a)wybór władz państwowych np. wybory parlamentarne, pośrednicy: posłowie, senatorzy

b)w samorządowe, lokalne: radni, burmistrz, wójt, starosta

c)przynależność obywateli do partii politycznych

d)inicjatywy obywatelskie: zakładanie wszelkiego rodzaju komitetu (wyborczych, rocznicowych, budowania pomników)

e)zgromadzenia i manifestacje

f) listy protestacyjne i petycje

---