Radzenie sobie ze stresem przez młodzież upośledzoną umysłowo i w normie intelektualnej. Ewa Pisula
Strategie radzenia sobie ze stresem to zbiór poznawczych lub behawioralnych odpowiedzi na stresujące wydarzenia, mających na celu opanowanie, zlikwidowanie lub zredukowanie stresujących warunków, wykorzystywanych wówczas, gdy rutynowe, automatyczne odpowiedzi są nie wystarczające. Nieprawidłowe zachowania, trudności w nauce, symptomy psychosomatyczne(bóle głowy astma) są często rezultatem napięcia w jakim żyją dzieci.
Badania nad stresem pozwalają na zrozumienie jak radzą sobie dzieci ze stresem i umożliwiają klinicystą rozwijanie metod terapii i opieki nad dziećmi z emocjonalnymi trudnościami w przystosowaniu się. Badania koncentrują się na tym jak radzą sobie dzieci z codzienną aktywności, stresem szkolnym, wydarzeniami traumatycznymi, chorobami, strata najbliższych.
Model zachowania się dzieci w sytuacjach sterowych(Chandler) dokonuje się na dwóch wymiarach: bierność-aktywność i introwersja-ekstrawersja. Sposoby zachowania się dzieci w sytuacji stresowej są stosunkowo niezależne od czynników kulturowych, środowiska w jakim żyje dziecko, doświadczeń w porażkach i powodzeniach. Reakcja na stres jest silniejsza u chłopców niż u dziewczynek.
Metoda
W badaniu wzięły udział 152 osoby, w tym 68 z N.I. i 84 w normie intelektualnej. Wykorzystano ankietę mającą na celu określenie strategii radzenia sobie ze stresem najczęściej stosowanych przez młodzież w wieku 12-15 lat. Okazało się że lista 26 strategii jest wystarczająca.
W drugim etapie badania zastosowano polską wersje kwestionariusza SCSI opracowaną przez Ryan Wenger 1990. Kwestionariusz służy do badania strategii radzenia sobie ze stresem u dzieci w wieku 8-12 lat. Najpierw badani wypełniali ankietę a potem po trzech tygodniach przystępowali do SCSI.
Wyniki <tabelka str. 33>
Podsumowanie
Osoby z N.I. częściej deklarowały stosowanie strategii opartych na aktywności fizycznej.
Młodzież normie wskazywała na strategie unikania jak i również modlę się.
Chłopcy reagowali na wzrost częstości stresujących wydarzeń zwiększeniem tendencji do unikania oraz agresywności
Osoby z N.I. agresja i unikanie
Dziewczynki częściej płaczę, czuję się smutny, modlę się
Chłopcy szukają strategii związanych z fizyczną reakcją
Dziewczynki poszukują wsparcia myślą życzeniowo lub stosują strategie mające na celu redukcje napięcia.
Skuteczność radzenia sobie ze stresem zależy od elastycznego wykorzystywania różnych strategii w zależności od sytuacji. Dzieci z poważnymi trudnościami w uczeniu się, cechujące się niższym ilorazem inteligencji uczyły się adaptacji do stresujących okoliczności z sukcesem niemniejszym niż ich prawidłowo rozwijający się rówieśnicy.