Biologia
Poziom rozszerzony
1.
Za zaproponowanie doĘwiadczenia i wymienienie pomocy naukowych  1 pkt
Za podanie propozycji zapisu wyników  1 pkt
Przyk"adowa odpowiedÄ™:
Pomoce: kwas azotowy, namoczone nasiona fasoli, pipeta.
Propozycja zapisu: cel (wykrywanie bia"ka w nasionach fasoli), obserwacja (miÄ…Å»sz zmieni" barw´ na
pomarał
czowÄ…)
2.
Za poprawny rysunek nukleotydu  1 pkt
Za wymienienie nazwy RNA  1 pkt
O
HN
O
O N
O P OCH2 O
O
H
H
H H
OH
OH
3.
Za prawid"owe podanie nazwy organelli  mitochondrium  1 pkt
Za prawid"owe podanie funkcji grzebieni mitochondrialnych  1 pkt
Za wyjaĘnienie, dlaczego w mi´Ä˜niach szkieletowych wyst´puje duÅ»o mitochondriów  1 pkt
Przyk"adowa odpowiedÄ™: W b"onach grzebieni mitochondrialnych znajdujÄ… si´ organiczne przeno-
Ęniki tworzące "ał
cuch oddechowy  trzeci etap oddychania wewnątrzkomórkowego.
Mi´Ä˜nie szkieletowe zawierajÄ… duÅ»o mitochondriów, poniewaÅ» zachodzi w nich intensywne utlenia-
nie spowodowane potrzebą dostarczania znacznej iloĘci energii do wykonywania pracy.
4.
Za prawid"owÄ… ocen´ wszystkich stwierdzeÅ‚
 3 pkt
Za kaŻde prawid"owe dwie oceny  po 1 pkt
a)  F; b)  P; c)  F; d)  P; e)  P; f)  F
ODPOWI EDZI DO ZADAĄ TESTOWYCH. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
5.
Za prawid"owe uzupe"nienie wszystkich czterech cech  2 pkt
Za kaŻde wymienienie dwóch cech  po 1 pkt
Za podanie energetyki oddychania tlenowego 36 ATP  1 pkt
Przyk"ad odpowiedzi:
Cecha Oddychanie tlenowe
Substrat oddechowy glukoza + tlen
Produkt koł
cowy woda + dwutlenek w´gla
Miejsce zachodzenia cytozol i mitochondrium
Etapy oddychania glikoliza, reakcja pomostowa (acetylo-CoA), cykl Krebsa, utlenianie koł
cowe
6.
Za poprawne przyporządkowanie wszystkich pierwiastków (A  4, B  3, C  2, D  5)  2 pkt
Za podkreĘlenie Żelaza i fluoru  1 pkt
7.
Za uzupe"nienie schematu (S + enzym $ kompleks E S $ enzym + produkt)  1 pkt
Za wyjaĘnienie modelu indukcyjnego dopasowania (Model indukcyjnego dopasowania zak"ada, Że
konformacja substratu i centrum aktywnego enzymu nie sÄ… identyczne. W chwili powstawania
kompleksu enzym substrat dochodzi do wciÄ…gania substratu do centrum aktywnego, czemu
towarzyszy niewielkie napr´Å»enie wiÄ…zaÅ‚
w obu sk"adnikach kompleksu)  1 pkt
8.
Za podane kaŻdej funkcji b"on komórkowych  po 1 pkt
 uczestniczy w transporcie substancji
 ochrania komórk´
9.
Za wymienienie pomocy: probówek, kleiku skrobiowego, termometru, "aęni wodnej, zakraplacza,
p"ynu Lugola, Ęliny  1 pkt
Za przedstawienie propozycji zapisu doĘwiadczenia uwzgl´dniajÄ…cego prób´ kontrolnÄ… oraz ba-
dawczÄ…  1 pkt
Propozycja zapisu:
Temperatura w °C
Próba
10 15 20 30 40
Badawcza
Kontrolna
10.
Za podanie prawid"owej kolejnoĘci etapów krzepni´cia  2 pkt
Za podanie prawid"owej kolejnoĘci dwóch etapów krzepni´cia  1 pkt
Za dokonanie oceny biologicznego znaczenia tego procesu  1 pkt
Prawid"owa odpowiedÄ™: 3  trombina i jony wapnia powodujÄ… przejĘcie fibrynogenu w fibryn´, 2
 w obecnoĘci jonów wapnia i bia"ek  akceleratorów  protrombina przechodzi w trombin´, 1 
kontakt krwi z powietrzem lub p"ynem tkankowym uwalnia z trombocytów enzym tromboplasty-
n´, aktywizujÄ…cy syntetyzowane w wÄ…trobie bia"ko osocza  protrombin´, 4  z w"ókna fibryny po-
wstaje skrzep unieruchamiajÄ…cy elementy morfotyczne krwi
Krzepni´cie krwi ma ogromne znaczenie dla organizmu, gdyÅ» chroni go przed jej nadmiernÄ… utratÄ….
Bi ol ogi a. Pozi om r ozszer zony
ODPOWI EDZI DO ZADAĄ TESTOWYCH. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
11.
Za podkreĘlenie punktów a) i c)  1 pkt
Za podanie przyczyn obu chorób  1 pkt
Prawid"owa odpowiedę: Przyczyną krzywicy jest niedobór witaminy D, natomiast przyczyną oste-
oporozy są niedobór sk"adników mineralnych, brak ruchu, zmiany hormonalne związane ze starze-
niem si´.
12.
Za prawid"owy opis budowy serca  3 pkt
Za kaŻde prawid"owe opisanie dwóch elementów  po 1 pkt
Za wyjaĘnienie, dlaczego komory róŻniÄ… si´ gruboĘciÄ… Ęcian  1 pkt
Prawid"owa odpowiedę: Komora prawa podczas fazy skurczu wytwarza znacznie niŻsze ciĘnienie niŻ
komora lewa, bo zaledwie 25 mmHg.
4
3
6
1
5
2
13.
Za prawid"owe uporządkowanie przebiegu bodęca wzrokowego  3 pkt
Za kaŻde prawid"owo wpisane dwie cyfry  po 1 pkt
2 5 8 1 6 7 3 4
Za podanie oĘrodka wzroku w p"acie potylicznym mózgu  1 pkt
14.
Za opisanie wszystkich elementów budowy nefronu  2 pkt
Za opisanie czterech elementów budowy nefronu  1 pkt
Za zaznaczenie przewodu zbiorczego  1 pkt
kanalik nerkowy
cia"ko nerkowe
naczynia
krwionoĘne
p´tla nefronu
przewód zbiorczy
15.
Za prawid"owe opisanie koĘci (1  czo"owa, 2  ciemieniowa, 3  skroniowa, 4  potyliczna)  1 pkt
Za wymienienie funkcji ochronnej czaszki dla mózgu  1 pkt
Bi ol ogi a. Pozi om r ozszer zony
ODPOWI EDZI DO ZADAĄ TESTOWYCH. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
16.
Za wyjaĘnienie doĘwiadczenia Paw"owa (Istota doĘwiadczenia Paw"owa polega"a na jednoczesnym
podawaniu psu pokarmu i zapalaniu lampki lub w"Ä…czaniu dzwonka. Pokarm by" pierwotnym bodÄ™-
cem kluczowym powodującym wydzielanie przez psa Ęliny, lampka lub dzwonek zaĘ stanowi"y
bodÄ™ce oboj´tne. Wielokrotne powtarzanie tej czynnoĘci spowodowa"o przekszta"cenie bodÄ™ca
oboj´tnego w kluczowy. Wówczas samo zapalenie lampy bÄ…dÄ™ dÄ™wi´k dzwonka wywo"ywa"o u psa
Ęlinotok)  1 pkt
Za podanie róŻnicy mi´dzy rodzajami odruchów  Odruch warunkowy to odruch wyuczony, nato-
miast bezwarunkowy jest wrodzony, zdeterminowany genetycznie (zachodzi automatycznie)  1 pkt
17.
Za poprawnÄ… ocen´ wszystkich stwierdzeÅ‚
(a  F, b  P, c  P, d  P, e  F, f  F)  3 pkt
Za poprawnÄ… ocen´ pi´ciu stwierdzeÅ‚
 2 pkt
Za poprawnÄ… ocen´ czterech stwierdzeÅ‚
 1 pkt
18.
Za podanie wady  krótkowzrocznoĘç  1 pkt
Za podanie sposobu korekty wady (Korekta szk"ami rozpraszajÄ…cymi lub laserowe zmodyfikowanie
krzywizny rogówki)  1 pkt
19.
Za kaŻdy prawid"owo podany argument  1 pkt
Przyk"adowe argumenty: Wirusy nie mają budowy komórkowej.
Wirusy nie podejmują Żadnych samodzielnych funkcji Życiowych.
20.
Za prawid"owe uporządkowanie etapów koniugacji  1 pkt
1  dwa osobniki przed koniugacjÄ…
6  po"Ä…czenie si´ pronukleusów i powstanie dwóch jÄ…der diploidalnych o wymieszanym materia-
le genetycznym
7  rozdzielenie si´ pierwotniaków i podzia" mitotyczny jÄ…dra 2n
5  wymiana jÄ…der migracyjnych
4  mitoza jądra haploidalnego i powstanie pronukleusów
2  po"Ä…czenie dwóch orz´sków, stopniowy zanik makronukleusa, mejoza mikronukleusa
3  zanik trzech z czterech jąder haploidalnych w kaŻdym z koniugantów
8  odtworzenie mikronukleusa i makronukleusa w obu orz´skach
Za prawid"owe wyjaĘnienie sensu biologicznego koniugacji: rekombinacja materia"u genetycznego
prowadzÄ…ca do zwi´kszenia róŻnorodnoĘci  1 pkt
21.
Za prawid"owe opisanie czterech elementów schematu  2 pkt
Za prawid"owe opisanie dwóch elementów budowy  1 pkt
Za prawid"owe opisanie funkcji trofofili  1 pkt
sporofil
Przyk"adowe odpowiedzi:
Trofofile przeprowadzajÄ… fotosyntez´.
trofofil
Trofofile pe"nią funkcje odŻywcze.
korzenie
przybyszowe
k"Ä…cze
Bi ol ogi a. Pozi om r ozszer zony
ODPOWI EDZI DO ZADAĄ TESTOWYCH. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
22.
Za prawid"owe okreĘlenie problemu badawczego  1 pkt
Przyk"adowe problemy badawcze: Wp"yw temperatury na tempo rozwoju pleĘniaka bia"ego
Czy temperatura wp"ywa na pr´dkoĘç wzrostu pleĘniaka bia"ego?
Czy pr´dkoĘç wzrostu pleĘniaka bia"ego zaleÅ»y od temperatury?
Za prawid"owe postawienie hipotezy  1 pkt
Hipoteza: W niskich temperaturach tempo wzrostu pleĘniaka bia"ego jest ma"e.
23.
Za prawid"owo opisany kaŻdy etap procesu  1 pkt
Za opisanie procesu w punktach  1 pkt
Prawid"owa odpowiedÄ™:
1  wytworzenie osi roĘliny przez przewyŻszenie jednego telomu roĘliny ponad pozosta"e
2  sp"aszczanie cz´Ä˜ci bocznych odga"´zieÅ‚
i uk"adanie ich w jednej p"aszczyęnie
3  zrastanie si´ sp"aszczonych bocznych odga"´zieÅ‚
w liĘç (makrofil)
24.
Za ustalenie przynaleŻnoĘci wszystkich wymienionych roĘlin do grup systematycznych  2 pkt
Za ustalenie przynaleŻnoĘci trzech grup  1 pkt
RoĘliny pierwotnie
Mszaki Paprotniki Nagonasienne Okrytonasienne
wodne
skr´tnica, porostnica j´zycznik sosna zwyczajna, mniszek lekarski,
bulwa sa"atowa wielokszta"tna, zwyczajny, mi"orzÄ…b dÄ…b szypu"kowy
p"onnik pospolity skrzyp polny dwuklapowy
25.
Za podanie nazw trzech kwiatostanów (A  koszyczek, B  grono, C  baldach)  2 pkt
Za podanie nazw dwóch kwiatostanów  1 pkt
Za wykonanie schematu  1 pkt
s"onecznik
 koszyczek
czosnek
konwalia
niedęwiedzi
 grono
 baldach
26.
Za wskazanie krzywej B  1 pkt
27.
Za wszystkie prawid"owo dokonane oceny (a  P, b  P, c  F, d  F, e  P)  2 pkt
Za trzy prawid"owe oceny  1 pkt
28.
Za kaŻde dwie prawid"owo wpisane cyfry  1 pkt
6 2 5 4 3 1 8 7 6
29.
Za prawid"owe podpisanie dwóch struktur  1 pkt
X  rogówka, Y  rdzeł
Ęwiat"oczu"y
Bi ol ogi a. Pozi om r ozszer zony
ODPOWI EDZI DO ZADAĄ TESTOWYCH. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
30.
Za prawid"owe wpisanie nazw trzech strunowców  1 pkt
Za prawid"owe wpisanie nazw trzech szkar"upni  1 pkt
Za prawid"owe wpisanie nazw trzech stawonogów  1 pkt
Strunowce: makrela, tuł
czyk, rekin, Żó"w, delfin, wieloryb
Szkar"upnie: jeŻowce, strzykwy, rozgwiazdy
Stawonogi: wid"onogi, kryle, krewetki, kraby
31.
Za wskazanie kaŻdego ze zdał
b) i e)  1 pkt
32.
Za wskazanie dwóch b"´dnych stwierdzeÅ‚
a), e)  1 pkt
Za uzasadnienie wyboru kaŻdego z nich  1 pkt
Przyk"adowe uzasadnienia:
a) Nie wszystkie gady mają serce trójdzia"owe. Serce krokodyli jest bowiem czterodzia"owe.
e) Hemolimfa u owadów nie bierze udzia"u w transporcie gazów oddechowych, gdyŻ są one do-
starczane przez tchawki.
33.
Za kaÅ»dÄ… róŻnic´  1 pkt
Przyk"ady róŻnic:
 liczba tagm  u raka wyróŻnia si´ dwie tagmy (g"owotu"ów i odw"ok), a u jelonka trzy (g"ow´, tu-
"ów i odw"ok)
 liczba odnóŻy krocznych  rak ma 5 par odnóŻy krocznych, jelonek zaĘ 3 pary
 obecnoĘç odnóŻy odw"okowych  rak ma odnóŻa odw"okowe, jelonek nie ma
 obecnoĘç skrzyde"  jelonek ma skrzyd"a, rak nie ma
 umieszczenie oczu  rak ma oczy na s"upkach, jelonek nie
Za zaliczenie raka (A) do skorupiaków, a jelonka rogacza (B) do owadów lub za zaliczenie i raka, i
jelonka do stawonogów  1 pkt
34.
Za wskazanie schematu A  1 pkt
Za kaŻdy argument  1 pkt
Przyk"ady uzasadnieł
wyboru:
U kr´gowców wyst´puje szkielet wewn´trzny w postaci kr´gos"upa.
U kr´gowców serce leÅ»y po stronie brzusznej.
U kr´gowców rdzeÅ‚
kr´gowy leÅ»y po stronie grzbietowej.
35.
Za kaŻde wskazane podobieł
stwa  1 pkt
Przyk"adowe odpowiedzi:
 uda sÄ… d"ugie i dobrze umi´Ä˜nione
 golenie sÄ… d"ugie i cienkie
 o pod"oÅ»e opiera si´ stopa i koniec goleni
 ostrogi i pazur zabezpieczajÄ… przed zeĘlizgiwaniem si´ nogi przy skoku
Bi ol ogi a. Pozi om r ozszer zony
ODPOWI EDZI DO ZADAĄ TESTOWYCH. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
36.
Za uzupe"nienie tabeli (X  skóra sucha, pokryta "uskami i tarczkami; Y  serce sk"ada si´ z dwóch
przedsionków i komory, zatoki Å»ylnej i stoÅ»ka t´tniczego; Z  gÄ…bczaste p"uca)  2 pkt
Za uzupe"nienie dwóch brakujących cech  1 pkt
Za wykazanie związku pokrycia cia"a ze Ęrodowiskiem Życia Żaby trawnej lub jaszczurki zwinki  1 pkt
Prawid"owa odpowiedÄ™:
Úaba prowadzi wodno-lÄ…dowy tryb Å»ycia. Âluz pokrywajÄ…cy skór´ Å»ab zmniejsza tarcie podczas po-
ruszania si´ w wodzie, a na lÄ…dzie zabezpiecza skór´ przed wyschni´ciem, aby u Å»aby mog"a zacho-
dziç wymiana gazowa.
Jaszczurka zwinka Å»yje w miejscach suchych, wi´c "uski pokrywajÄ…ce jej skór´ zabezpieczajÄ… jej or-
ganizm przed utratÄ… wody.
37.
Za poprawne opisanie przebiegu zjawiska crossing-over  1 pkt
Chromosomy homologiczne "Ä…czÄ… si´ w biwalenty, które tworzÄ… cztery chromatydy, czyli tetrady.
Niesiostrzane chromatydy p´kajÄ… w niektórych miejscach i nast´puje wymiana odpowiadajÄ…cych
sobie odcinków chromosomów homologicznych.
38.
Za kaÅ»dÄ… podanÄ… cech´  1 pkt
Przyk"ad odpowiedzi: Jest samopylny. Ma kwiaty obup"ciowe. Jest "atwy w uprawie.
39.
Za podanie prawid"owej kolejnoĘci etapów: 4, 5, 1, 3, 2, 6  3 pkt
Za prawid"owo podane dwa etapy  1 pkt
Za prawid"owe wskazanie schematu C  1 pkt
40.
Za wykonanie wykresu  1 pkt
Za przedstawienie opinii z przytoczeniem dwóch argumentów  1 pkt
Przyk"adowa odpowiedÄ™:
U kobiet powyÅ»ej 35 roku Å»ycia wzrasta zagroÅ»enie urodzenia dziecka z zespo"em Downa. Dzi´ki ba-
daniom prenatalnym przysz"a matka dowie si´, czy jej dziecko ma wad´ genetycznÄ…. Wiedza ta
umoÅ»liwi jej przygotowanie si´ na przyj´cie chorego dziecka. Rozpoznanie u dziecka choroby ge-
netycznej jeszcze przed urodzeniem daje szanse na z"agodzenie jej objawów.
liczba urodzeł

21
15
9
3
2
1
0 10 20 30 40 50
wiek matki
41.
Za podanie prawid"owej kolejnoĘci: 2, 4, 1, 7, 6, 5, 3, 8  2 pkt
Za podanie poprawnej kolejnoĘci pi´ciu faz  1 pkt
Za podanie nazw: anafaza I (1), metafaza II (5)  1 pkt
Bi ol ogi a. Pozi om r ozszer zony
ODPOWI EDZI DO ZADAĄ TESTOWYCH. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
42.
Za prawid"owe podanie wszystkich elementów budowy DNA i RNA (A  deoksyryboza, B  cytozy-
na, uracyl, C  cytozyna, tymina, D  pojedyncza helisa, E  jądro komórkowe, F  jądro komórkowe,
mitochondrium, G  mitochondrium, H  cytoplazma, rybosomy)  2 pkt
Za podanie szeĘciu lub siedmiu elementów  1 pkt
Za podanie wyjaĘnienia (KomplementarnoĘç zasad w budowie czÄ…steczki DNA polega na tym, Å»e
adenina zawsze "Ä…czy si´ podwójnym wiÄ…zaniem z tyminÄ…, a cytozyna potrójnym wiÄ…zaniem z gu-
aninÄ…)  1 pkt
43.
Za kaŻdy podany argument (Kod genetyczny jest uniwersalny, poniewaŻ we wszystkich organi-
zmach trójka nukleotydów mRNA zawsze koduje taki sam aminokwas. Jest zdegenerowany, ponie-
waÅ» poszczególne aminokwasy kodowane sÄ… przez wi´cej niÅ» jeden kodon)  1 pkt
44.
Za dokonanie oceny wszystkich stwierdzeł
(a  P, b  F, c  F, d  F, e  P, f  P)  2 pkt
Za dokonanie oceny pi´ciu lub czterech stwierdzeÅ‚
 1 pkt
45.
Za kaÅ»de dwa prawid"owo przyporzÄ…dkowane poj´cia  1 pkt
A B C D
3 4 1 2
46.
Za podanie nazw krain  2 pkt
Prawid"owa odpowiedÄ™: Úubr wyst´puje w krainie palearktycznej, bizon w krainie nearktycznej.
47.
Za zaznaczenie punktu a)  1 pkt
Za wyjaĘnienie na podstawie przyk"adu dzia"ania doboru kierunkowego  1 pkt
Przyk"ad odpowiedzi: Przyk"adem doboru kierunkowego moÅ»e byç melanizm przemys"owy. Kr´pak
brzozowy o pierwotnie jasnej barwie wyst´puje obecnie rzadziej niÅ» ciemna odmiana melanistycz-
na. Przyczyną tego jest duŻe zapylenie w miastach, bowiem tylko osobniki ciemne są mniej nara-
Żone na ataki drapieŻników.
48.
Za wymienienie trzech cech  2 pkt
Za wymienienie dwóch cech  1 pkt
Prawid"owa odpowiedÄ™:
Cechy czaszki neandertalczyka: wydatne wa"y nadoczodo"owe w przeciwieł
stwie do cz"owieka
wspó"czesnego, Żuchwa bez podbródka w przeciwieł
stwie do cz"owieka wspó"czesnego, mózgo-
czaszka u neandertalczyka jest z boku p"aska i szeroka, w przeciwieł
stwie do mózgoczaszki cz"o-
wieka wspó"czesnego.
49.
Za poprawnÄ… ocen´ wszystkich stwierdzeÅ‚
 a  F, b  P, c  F, d  F, e  P  3 pkt
Za poprawnÄ… ocen´ czterech stwierdzeÅ‚
 2 pkt
Za poprawnÄ… ocen´ trzech stwierdzeÅ‚
 1 pkt
50.
Za podkreĘlenie odpowiedzi d)  1 pkt
Bi ol ogi a. Pozi om r ozszer zony
ODPOWI EDZI DO ZADAĄ TESTOWYCH. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
51.
Za podanie, Że jest to przyk"ad mikroewolucji  1 pkt
Za podanie róŻnicy mi´dzy mikroewolucjÄ… a makroewolucjÄ… (Mikroewolucja dotyczy zmian we-
wnątrzgatunkowych, natomiast makroewolucja prowadzi do powstawania nowych rodzajów, ro-
dzin i wyŻszych jednostek systematycznych)  1 pkt
52.
Za podkreĘlenie punktu c)  1 pkt
53.
Za przedstawienie danych w postaci wykresu  1 pkt
Za sformu"owanie wniosku na podstawie danych  1 pkt
Przyk"ad odpowiedzi: ZuÅ»ywajÄ…c takÄ… samÄ… iloĘç energii do produkcji opakowaÅ‚
z wykorzystaniem
surowców wtórnych, jakÄ… zuÅ»ywa si´ do produkcji nowych opakowaÅ‚
, moÅ»na wyprodukowaç ich
wi´cej. Tym samym ograniczane sÄ… koszty ich produkcji.
jednorazowa puszka
kJ
aluminiowa
7000
6000
5000 szklana
butelka
puszka
4000
aluminio-
szklana
wa po
3000
butelka
recyklingu
po recyklingu
2000
1000
0
54.
Za podanie punktów c) i e)  1 pkt
Za podanie przydatnoĘci kaŻdego z nich do okreĘlenia stanu wód  po 1 pkt
Przyk"ad odpowiedzi:
c) temperatura: Temperatura wody nie powinna przekraczaç 26°C. WyÅ»sza temperatura moÅ»e
Ęwiadczyç o mniejszej zawartoĘci tlenu w wodzie.
e) odczyn pH: KwasowoĘç wody powinna si´ zawieraç w granicach 6,0 9,0 pH. PodwyÅ»szenie lub
obniÅ»enie tej granicy powoduje, Å»e woda staje si´ zbyt kwaĘna lub zasadowa, co negatywnie wp"y-
wa na organizmy Żyjące w wodzie.
55.
Za prawid"owe podanie, co oznaczajÄ… obydwa symbole  1 pkt
Prawid"owa odpowiedÄ™:
Symbol A  produkt nie by" testowany na zwierz´tach, symbol B  produkt nie zawiera freonu.
Za wyraŻenie opinii z podaniem dwóch argumentów  2 pkt
Przyk"ad odpowiedzi:
Symbole te powinny byç umieszczane na opakowaniach, poniewaÅ» pozwalajÄ… dokonaç Ęwiadome-
go wyboru produktu. Ponadto symbole te majÄ… znaczenie edukacyjne. PobudzajÄ… ĘwiadomoĘç
ekologiczną związaną z odpowiedzialnoĘcią za stan Ęrodowiska przyrodniczego.
Bi ol ogi a. Pozi om r ozszer zony
ODPOWI EDZI DO ZADAĄ TESTOWYCH. PRÓBNA MATURA Z OPERONEM I  GAZETŃ WYBORCZŃ %
56.
Za przedstawienie danych w postaci wykresu  1 pkt
Za przedstawienie opinii przy uŻyciu dwóch argumentów  2 pkt
Przyk"ad odpowiedzi:
Wraz z przyrostem naturalnym roĘnie zuÅ»ycie energii elektrycznej, gazu, paliw, które sÄ… najcz´Ä˜ciej
pozyskiwane z nieodnawialnych zasobów przyrody. Ponadto powstaje zapotrzebowanie na nowe
tereny pod zabudow´, co doprowadza do dewastacji wierzchniej warstwy skorupy ziemskiej.
liczba ludnoĘci (w mln)
40
35
30
25
20
15
10
5
0
1970 1980 1990 1995 1999
lata
57.
Za podkreĘlenie podpunktu b)  1 pkt
Za wyjaĘnienie  Pierwszym ogniwem "ał
cucha a) sÄ… martwe szczÄ…tki organiczne (detrytus), nato-
miast "ał
cucha b) autotrofy  1 pkt
58.
Za podany argument (Zaburzona zostanie równowaga biocenotyczna, poniewaÅ» usuni´cie ze
zbiornika szczupaka spowoduje niekontrolowany rozwój populacji leszcza, który zacznie wyniszczaç
dafnie, poczynajÄ…c od najwi´kszych gatunków. To spowoduje brak moÅ»liwoĘci skonsumowania
przez ma"e dafnie duÅ»ych kolonii sinic i zielenic, w efekcie czego ich rozwój b´dzie nadmierny i na-
stÄ…pi zakwit wody)  1 pkt
59.
Za prawid"owe przyporzÄ…dkowanie pi´ciu szeĘciu elementów  2 pkt
Za przyporządkowanie trzech czterech elementów  1 pkt
A B C D E F
2 1 4 6 5 3
60.
Za podanie, Å»e rycina A ilustruje struktur´ wiekowÄ… populacji, zaĘ rycina C  rozmieszczenie  1 pkt
Za okreĘlenie, Że rycina B to krzywa przeŻywania  1 pkt
Bi ol ogi a. Pozi om r ozszer zony