Zachowania reaktywne i celowe (proaktywne, kognitywne)
Na zachowania reaktywne składają się różne reakcje.
Natomiast zachowania celowe realizowane są w postaci czynności (działań).
Reakcja jest spontaniczną odpowiedzią organizmu na działający bodziec czy szerzej - sytuację. Natomiast czynność (albo działanie) możemy określić jako umowną jednostkę wyżej zorganizowanej aktywności człowieka, ukierunkowanej na osiągnięcie zamierzonego wyniku.
Zachowania reaktywne i proaktywne
Kryteria |
zach. reaktywne |
zach. Proaktywne |
inne nazwy |
impulsywne, odruchowe, nawykowe, mimowolne |
celowe, podmiotowe, kognitywne |
forma aktywności |
reakcje -pojęcie, przykłady |
czynności (działania) -pojęcie, przykłady |
źródło aktywności |
bodźce zewnętrzne i wewnętrzne |
zadania, cele |
struktura |
względnie prosta S--->R
-sztywna; |
Z (S--->R) W -cele, zadania; -decyzje, realizacja. -plastyczna; Symbole: Z=zadania; S-bodźce; R=reakcje; W=wyniki. -podejmowanie decyzji |
udział świadomości |
-zautomatyzowane |
-od świadomych do zautomatyzowanych; (nawyki, przyzwyczajenia); |
Źródło |
wrodzone i nabyte |
nabyte, wyuczone, twórcze |
|
|
|
-Zachowania reaktywno-celowe i celowo-reaktywne (tego typu zachowań jest najwięcej).