PODSTAWY PRAWA HANDLOWEGO

23.02.2010r.

PRAWO CYWILNE

Pojęcia podstawowe:

• osoba fizyczna - osoba posiadająca zdolność prawną i po osiągnięciu pełnoletniości pełną zdolność do czynności prawnych

• osoba prawna - wyodrębniona jednostka organizacyjna , która na mocy odpowiednich przepisów jest wyposażona w zdolność prawną i w zdolność do czynności prawnych osób prawnych.

• ułomna osoba prawna - jednostka organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, a wyposażone w zdolność prawną

• przedsiębiorca - podmiot prawa (os. fizyczna, prawna, ułomna) który prowadzi we własnym imieniu działalność gospodarczą

• konsument - osoba fizyczna, kupuje dla siebie

• zdolność prawna - zdolność by być przedmiotem praw i obowiązków

• zdolność do czynności prawnej - zdolność do samodzielnego kształtowania swojej sytuacji prawnej (nabywania praw i zaciągania zobowiązań).

Czynności prawne:

Czynność prawna - zdarzenie prawne, w którym występuje co najmniej jedno oświadczenie woli

• konsensualna - dochodzi do skutku z chwilą złożenia oświadczenia

• realna - dochodzi do skutku z chwilą wydania przedmiotu

Oświadczenie woli - przejaw woli zmierzający do wywołania określonych skutków prawnych

• jednostronne

• dwustronne (umowy)

• wielostronne (uchwały)

Wady oświadczenia woli:

• stan wyłączający świadome lub swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli - nieważne

• pozorność - nieważne

• błąd - można się uchylić od skutków, podobnie dla reszty:

• podstęp

• groźba

Skutki nie zachowania formy składania oświadczenia:

• zastrzeżona pod rygorem nieważności

• dla celów dowodowych (jeśli nie została zachowana forma pisemna, sąd może nie dopuścić materiału z przesłuchania świadków - wyjątek gdy konsument podaje do sądu przedsiębiorcę)

• dla wywołania określonych skutków prawnych

Umowy

Umowy można zawierać poprzez:

• Oferty - oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy stanowi ofertę, jeżeli określa istotne postanowienia tej umowy (co, za ile, w jakim czasie - np. wystawienie samochodu na widok publiczny z zamieszczoną ceną). Różnica między ofertą a zaproszeniem do negocjacji jest taka, że oferta wiąże oferenta w określonym przez niego czasie (można dochodzić o odszkodowanie, jeśli oferent się wycofa i nie chce zawrzeć umowy). Jeżeli jednak adresat wprowadzi zmiany w umowie - to on jest nią związany. Ogłoszenia, cenniki, reklamy są zaproszeniem do negocjacji, chyba, że jest na nich umieszczona cena, dzień ważności i nie ma adnotacji, że nie jest to oferta. Umowa zostaje zawarta z chwilą przyjęcia oferty.

• Akcje, przetargi - w aukcji może wziąć udział każdy, przetarg może być ograniczony, nieograniczony, dwustopniowy itd.

Aukcja ma formę ustną. Przed aukcją musi pojawić się ogłoszenie o nich (gdzie, kiedy, ogólne warunki). Ogłaszający ma prawo żądać wypłacenia wadium (~ kaucji). Określane jest też postąpienie - kwota o jaką wzrasta kolejne przebicie. Aukcję można zamknąć lub unieważnić bez podania przyczyn. Zawarcie umowy następuje z chwilą przebicia i jest ona ważna do czasu, aż kolejna osoba przebije.

Przetargi mogą być pisemne, lub ustne. Do formy pisemnej dostarczanych jest szereg zaświadczeń. Ofertą jest się związanym do czasu rozstrzygnięcia przetargu. Zawarcie umowy następuje z chwilą jego rozstrzygnięcia (teoretycznie; praktycznie zazwyczaj określany jest czas jej zawarcia).

• Negocjacje - jeżeli strony prowadzą negocjacje w celu zawarcia umowy, umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień. Można dochodzić odszkodowania, jeżeli jedna ze stron prowadzi negocjacje bez zamiaru zawarcia umowy.

Rodzaje umów:

• nazwana - uregulowana przepisami prawa w kodeksie cywilnym (np. o przeniesienie prawa własności, o usługi)

• nienazwana - nie jest regulowana przepisami prawa, ale jest zawierana w obrocie gospodarczym, czyli między przedsiębiorcami (np. kontrakt menadżerski, „know how”, factoring, umowa franszyzy)

• wzorce umowne - ogólne warunki umów, regulaminy czy wzory umów (np. przy ubezpieczeniach)

wierzyciel - osoba uprawniona do żądania spełnienia świadczenia

dłużnik - osoba mająca spełnić świadczenia

wierzytelność - prawo podmiotowe do żądania spełnienia świadczenia - po stronie wierzyciela

dług - obowiązek dłużnika do spełnienia świadczeni

faktor - skupuje wierzytelności

*Zasiedlenie i przemilczenie

Wystąpić o prawo nieruchomości poprzez zasiedzenie może, w skutek upływu określonego czasu, tylko posiadacz samoistny (nie jest właścicielem, ale zachowuje się jak właściciel) po 20 latach lub posiadacz w złej wierze - po 30 latach. O prawo własności do ruchomości można wystąpić po 3 latach posiadania.

Właściciel - posiada akt własności.

Posiadacz samoistny - nie jest właścicielem, ale włada jak właściciel

Posiadacz zależny - włada rzeczą na podstawie określonego tytułu prawnego (użyczenie, najem, dzierżawa)

*Dziedziczenie

Dziedziczą z ustawy: małżonek i dzieci po równo, ale małżonek dostaje min. ¼ majątku. Jeżeli nie ma dzieci, dziedziczy małżonek i dalsza rodzina. Zachowek - stanowi połowę tego, co się dziedziczy z ustawy i jest formą rekompensaty, jeżeli spadkobierca pominął najbliższych krewnych w testamencie.

*Przedawnienia

Przedawnienie, to utrata możliwości skutecznego dochodzenia praw po upływie określonego czasu:

• zobowiązania podatkowe - 5 lat od końca roku, gdy wystąpił obowiązek podatkowy

• roszczenia cywilno-prawne: na zasadach ogólnych po 10 latach, a roszczenie wynikające z działalności gospodarczej i oświadczenia okresowe (np. czynsz najmu, alimenty, raty kredytowe) po 3 latach, bądź inne z góry określone dla konkretnej czynności.

• mandaty z umowy o przewóz - 1 rok.

• mandat karny - wniosek składa się do 14 dni, jeżeli złapano sprawcę na gorącym uczynku bądź do 30 dni, jeżeli nie. Jeżeli mandat został nałożony i nie wyegzekwowany, to wygasa po roku. Jak wszczęto postępowanie i nie ściągnięto go - po 2 latach. I następnie po 3.

• Czas do terminu przedawnienia biegnie od pierwszego dnia wymagalności roszczenia.

• Przedawnienie nie oznacza wygaśnięcia. Jeżeli po tym czasie pojawiło się żądanie i nie zgłoszono sprzeciwu i wniosku o wygaśnięcie, to roszczenie zostaje uznane.

23.03.2010r.

Umowy nazwane (c.d.):

Należą do nich m.in. umowy przenoszące prawo własności:

Sprzedaż - umowa, gdzie sprzedawca zobowiązuje się przenieść prawo własności i wydać rzecz, zaś kupujący - odebrać rzecz i zapłacić. Przedmiotem sprzedaży może być też energia, zespoły rzeczy lub praw itd.

Wady ukryte za który sprzedawca ponosi odpowiedzialność mogą być:

• fizyczne - uszkodzenia, braki, niezgodność właściwości

• prawne - gdy rzecz nie była własnością sprzedawcy lub gdy była obciążona prawami na rzecz osób trzecich (jak zastaw (rzecz ruchoma), który obciąża jedynie kupującego lub hipoteka (nieruchomość), która obciąża zarówno kupującego jak i sprzedającego)

Rodzaje:

1. Sprzedaż - określona w kodeksie cywilnym.

Sprzedawca ponosi odpowiedzialność za wady z tytułu rękojmi:

• rozszerzone

• ograniczone

• wyłączone (jeżeli kupujący został poinformowany o wadach)

Rzecz można reklamować do 1 roku od momentu wydania. O wadzie należy poinformować sprzedawcę w ciągu 1 miesiąca od wykrycia wady.

Z tytułu rękojmi można żądać: odstępstwa od umowy (zwrotu pieniędzy) lub obniżenia ceny, chyba, że sprzedawca rzecz wymieni albo naprawi niezwłocznie, przy czym jeżeli sytuacja się powtórzy, kupujący może wybrać zwrot lub obniżenie ceny.

Gwarancja, w przeciwieństwie do rękojmi, obciąża odpowiedzialnością producenta. Na jej podstawie można żądać: naprawy lub wymiany. Jeżeli czas gwarancji nie jest określony, to trwa ona rok.

Kupujący ma prawo wybrać czy chce korzystać z rękojmi czy z gwarancji, ale jeśli skorzysta z rękojmi nie ma powrotu do gwarancji.

2. Sprzedaż konsumencka - ustawa o sprzedaży konsumenckiej

Sprzedaż konsumencka dotyczy umowy miedzy przedsiębiorcom i konsumentem, gdy przedmiotem sprzedaży jest rzecz ruchoma, kupiona na własny użytek (nie np.: do działalności gospodarczej - wtedy rękojmia). Sprzedawca podnosi odpowiedzialność z tytułu niezgodności towaru z umową, za wady fizyczne, prawne, niezgodność z reklamą, brak instrukcji. W zasadzie w przypadku sprzedaży konsumenckiej nie ma wyłączenia, jak w rękojmi.

Rzecz można reklamować do 2 lat od momentu wydania. O wadzie należy poinformować sprzedawcę w ciągu 2 miesięcy od wykrycia wady. W przypadku zgłoszenia do 6 miesięcy od wydania, sprzedawca musi udowodnić kupującemu, że spowodował wadę. Jeżeli zgłoszono później - kupujący musi udowodnić, że nie spowodował wady. Jeżeli w ciągu 14 dni nie odrzuci reklamacji, tzn. że ją uznał. Nie jest podany termin, do jakiego sprzedawca musi ją zrealizować.

Kupujący może żądać naprawy lub wymiany, chyba, że naprawa jest zbyt kosztowna lub wymiana niemożliwa.

Umowa o dzieło - jest to umowa konkretnego rezultatu, gdzie przyjmujący zlecenie ponosi odpowiedzialność za nie wykonanie lub niewłaściwe wykonanie. Dzieło może mieć charakter materialny, niematerialny, może to być utwór autorski.

Dzieło jest odpłatne. Wynagrodzenie może być określone:

• kosztorysowo - zestawienie planowanych prac i kosztów - może się zmieniać

• ryczałtowo - stała kwota niezależna od tego co wyniknie w trakcie; wyjątek - klauzura zmieniających się okoliczności (np. zmiana stosunków społeczno-gospodarczych), w takim przypadku sąd może rozwiązać umowę lub podnieść kwotę ryczałtu.

20.04.2010 r.

Umowa o dzieło c.d

Wady - jak w sprzedaży - z tytułu rękojmi można żądać odstąpienia od umowy lub naprawy. Jeśli koszt naprawy przekracza wartość dzieła, to można jej odmówić. Przy wadach istotnych zleceniodawca może odstąpić od umowy. Przy nieistotnych może żądać obniżenia wynagrodzenia. Jeżeli umowa zawierana jest miedzy przedsiębiorą a konsumentem to obowiązują przepisy prawa konsumenckiego (naprawa lub wymiany, ewentualnie jeżeli nie ma takich możliwości - odstąpienie od umowy). W przypadku odstąpienia zamawiającego bez uzasadnienia płaci on zależnie od umowy.

Różnica między zaliczką a zadatkiem:

• Zaliczka - wpłacana na materiały. Jest zwracana w wypadku niewykonania dzieła w takiej samej wysokości jaka została wpłacona. Jeżeli nie jest określone czy wpłata była zaliczką czy zadatkiem, uznaje się ją za zaliczkę.

• Zadatek - wpłacany na poczet wykonania pracy. Zwracana w wypadku niewykonania dzieła w podwójnej wysokości.

Termin przedawnienia w przypadku umowy o dzieło - 2 lata od dnia, gdy dzieło miało zostać / zostało wykonane (3 lata w przypadku budynku)

Umowa zlecenia - zleceniobiorca zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla zleceniodawcy. Umowa starannego działania (jeżeli zleceniobiorca udowodni, że się starał, to nie ponosi odpowiedzialności jak się nie uda).

Przekazania do wykonania osobie trzeciej - jeżeli to wynika z umowy, ze zwyczaju lub jest wymuszone przez okoliczności. Można się uwolnić od odpowiedzialności w przypadku takiego przekazania, jeżeli poinformowano zleceniodawcę komu przekazano zlecenie - wtedy ponosi się odpowiedzialność nie z tytułu winy za czyn własny, a na zasadzie winy w wyborze. Z kolei jeżeli udowodni się kwalifikacje osoby trzeciej, to zleceniobiorca może się uwolnić od odpowiedzialności.

Wypowiedzenie umowy z uzasadnionych przyczyn - strony mają rozliczyć się z tego co zostało już zrobione. W razie nieuzasadnionych - strona, której wypowiedzono może dochodzić odszkodowania za straty, które poniosła, oprócz rozliczenia za to co wykonano.

DZIALALNOSC GOSPODARCZA

Pojęcia podstawowe

• Działalność gospodarcza to zarobkowa działalność handlowa, usługowa, wytwórcza, budowlana, poszukiwanie i wydobycie złóż oraz działalność zawodowa wykonywane w sposób zorganizowany i ciągły.

• Wspólników spółki cywilnej też uważa się za przedsiębiorców.

• Spółka cywilna już nie jest przedsiębiorcą, a formą prowadzenia wspólnie działalności. Każdy wspólnik jest jednoosobowym przedsiębiorcą i sam składa wniosek o rejestrację działalności.

• Inne spółki są przedsiębiorcami.

• Spółka cywilna i jawna nie wymagają aktu notarialnego

WNIOSKI:

1. Wniosek o rejestrację działalności gospodarczej (rejestracja w 14 dni):

• Ewidencja Działalności Gospodarczej - osoby fizyczne rejestrujące indywidualną działalność gospodarczą lub wspólnicy spółki cywilnej. Prowadzone przez wójta, burmistrza, prezydenta - wniosek składa się do Urzędu Miasta lub Urzędu Gminy

• Rejestr Przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym - wszystkie działalności gospordacze poza jednoosobową i spółką cywilną.

2. Wniosek o nadanie REGONU (od 3 dni od wpisu) - gł Urząd Statystyczny

3. Wniosek o nadanie / zmianę NIP (płatnik podatku) - Urząd Skarbowy

4. Wniosek do ZUS o objęcie ubezpieczeniem społecznym lub zgłoszenie płatnika składek

Przedsiębiorca musi posiadać rachunek bankowy - jednorazowe transakcje powyżej 15000 € i te gdzie stroną transakcji jest przedsiębiorca muszą być zawierane przez konto, na konto przelewany jest też zwrot VAT

18.05.2010 r.

Formy płacenia podatku przez przedsiębiorcę:

• na zasadach ogólnych (podatek dochodowy od osób fizycznych). Prowadzi się księgę przychodów-rozchodów (dochód = przychód - koszty). Możliwe odliczenia od dochodu - składki, ulga os. niepełnosprawnych, ulga dla krwiodawców, darowizny (do 6% dochodu, a na cele charytatywne bez limitu)

• podatek zryczałtowany od osób fizycznych

• ryczałt ewidencjonowany - od przychodu - 20% wolny zawód, 17% określone usługi, 8,5% działalność usługowa, 5,5% wytwórcza i budowlana, 3% działalność handlowa. Prowadzi się księgę przychodów.

• karta dochod. - stała kwota zależnie od działalności, ilości pracowników (średnio do trzech), liczby mieszkańców miejscowości. Nie prowadzi się ksiąg tylko przechowuje kopie rachunków i VATu.

• podatek liniowy 19% od dochodu. Nie ma odliczeń. Opłacalny powyżej 4tys.

Formy prowadzenia działalności gospodarczej

• jednoosobowo - odpowiedzialność ponosi się majątkiem przedsiębiorstwa i własnym.

• w formie spółki cywilnej - po złożeniu wniosku do rejestru przedsiębiorców automatycznie przekształca się w spółkę jawną. Każdy ze wspólników wnosi wkład, każdy składa wniosek do ewidencji gospodarczej. Odpowiedzialność ponosi się osobiście i solidarnie (jeżeli w umowie nie jest określony stosunek do roszczeń regresowych, to wspólnicy płacą po połowie niezależnie od wkładu. Wspólnika można wyłączyć od udziału w długach, ale nie w zyskach. Wspólnika można pozbyć się w wyniku wyroku sądu lub przez rozwiązanie spółki w wyniku wypowiedzenie wszystkich innych wspólników.

Spółki osobowe:

• Spółka jawna - musi prowadzić przedsiębiorstwo (spółki kapitałowe mogą prowadzić dowolny rodzaj działalności - np. kluby sportowe) pod własną firmą - zawiera nazwiska lub nazwy wszystkich, kilku lub jednego ze wspólników i „sp.j.” lub „spółka jawna”. Wspólnicy podpisują umowę (bez notariusza), określają jaką działalność będą prowadzić, firmę, siedzibę, czas trwania jeśli oznaczony, wnoszone wkłady itd. i składają wniosek. Wspólnicy mogą powołać prokurenta (prokura to pełnomocnictwo do spraw sądowych i pozasądowych). Nowy wspólnik ponosi odpowiedzialność za wcześniejsze zobowiązania spółki (mowa z nich nie zwalnia!). Corocznie odprowadza się 5% odsetek od wniesionego kapitału. Obowiązuje zakaz konkurencji w spółce bez wyraźnej lub domniemanej zgody wspólników.

• Spółka partnerska - wspólnikami mogą być tylko osoby fizyczne z określonym wolnym zawodem. Firma zawiera nazwisko min. jednego partnera, dopisek „i partner/ i partnerzy / spółka partnerska oraz określenie jaki zawód jest wykonywany w spółce. Odpowiedzialność ponosi każdy za swoje zobowiązania i za osoby sobie podległe.

• Spółka komandytowa - co najmniej jeden ze wspólników ponosi odpowiedzialność bez ograniczeń (komplementariusz) i co najmniej jeden ograniczoną do wysokości sumy komandytowej (komandytariusz). Np. odpowiednio jeden z pomysłem drugi z kasą. Skrót: S.K.A.

• Spółka komandytowo-akcyjna - spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której za zobowiązania spółki wobec wierzycieli co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki.

Spółki kapitałowe

• spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki, a ich "ograniczoną" odpowiedzialność można co najwyżej odnieść do ryzyka ekonomicznego związanego z inwestycją w spółkę. Za zobowiązania spółki z o.o. odpowiada spółka całym swoim majątkiem.

• spółka akcyjna - Kapitał zakładowy spółki akcyjnej podzielony jest na akcje o równej wartości. Akcje te mogą być notowane (kupowane i sprzedawane) na giełdzie. Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki, ryzyko ponoszą jedynie do wysokości wniesionego kapitału oraz czerpią zyski (np.: w postaci dywidendy). Akcje: imienne i na okaziciela, aportowe i gotówkowe, zwykłe i uprzywilejowane; są niepodzielne, cena emisyjna nie może być niższa od nominalnej. Zysk dzielony jest proporcjonalnie do wysokości posiadanych udziałów.

Prowadzenie spółki a reprezentacja

• Prowadzenie - „praca” w spółce

• Reprezentacja - podpisywanie i składanie oświadczeń
  
  
  

ruchomą bądź nieruchomą

Centralny Rejestr Zastawów Rejestrowych

kupujący wybiera czy ma być to zwrot czy obniżenie ceny

niezwłocznie czyli w ciągu 14 dni

KRS prowadzą Sądy Gospodarcze (w miastach wojewódzkich). Składa się on z trzech rejestrów: 1)przedsiębiorców, 2)stowarzyszeń, organizacji, fundacji, publicznych zakładów opieki zdrowotnej, 3)dłużników niewypłacalnych (to nie to samo, co Krajowy Rejestr Długów; tutaj sąd dokonuje wpisu w razie upadłości czy zakazu prowadzenia działalności). Stowarzyszenia, fundacje itd. mogą a nie muszą prowadzić działalności gospodarczej, jeżeli mają prowadzić, to składają wniosek o rejestrację jako osoba fizyczna.

ZUS nie płacą: emeryci, płatnicy KRUS (chyba że co), osoby z działalnością gospodarczą i jednocześnie z umowy o pracę i minimalnym wynagrodzeniem, z umową zlecenia do 26 roku życia; studenci płacą niższą składkę

Stawki podatku: 18% i 32%

wkład - pieniądze, aporty (rzeczy ruchome i nieruchomości), praca, usługi na rzecz spółki, dobra niematerialne (logo, patenty, itd.)

w przypadku os. fizycznej firma to imię i nazisko. Dla osób prawnych - nazwa z podaną formą prawną prowadzonej działalności.

---